تأثیر عوامل طبیعی در جایگاه اقتصادی و اجتماعی شهر لار در سلسله مراتب شهری استان فارس

Subject Areas : Urban and Regional Planning Studies

علی شکور ¹ , رفعت شکری ²

1 - استادیار گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان
2 - کارشناس ارشد جغرافیا

Received: 2006-05-10 Accepted : 2006-05-10 Published : 2006-08-23

Keywords: رتبه‌بندی, شهر, سلسله مراتب شهری, کاربری اراضی, جایگاه اقتصادی و اجتماعی, عوامل طبیعی شهر لار,

Abstract :

شهر یکی از پدیده های ساخت بشر در محیط زیست به شمار می رود که به منظور اسکان، تأمین معیشت، داشتن روابط اجتماعی و اقتصادی و مانند آن­ها به وجود آمده است. ولی این موارد اهداف شهری به شمار نمی­روند. انسان خود محیط سکونتش را فراهم کرده و خود به ایجاد و نحوه زندگی در آن اقدام نموده است. شهرها باید بر مبنای نقش و وظیفه­ای که در سطح منطقه دارد انجام وظیفه کنند و به نحوی در تمامی ابعاد توسعه یابند که اثرات منفی خود را به حداقل برسانند بنابراین لازم است برنامه­ریزی­های شهری به نحوی به اجرا درآیند که به سکونتگاه­ها و الگوهای سازمانی و نوع فعالیت­های انسانی به صورت یک جامعه بزرگ نگریسته شود بنابراین بیشترین هدف برا این اصل قرار دارد که برنامه­ریزی­های شهری همگام با هم پیش روند. سلسله مراتب شهری طبق یک تعریف عبارتند از: طبقه­بندی شهرهای واقع در یک محدوده جغرافیایی براساس شاخص­های جمعیتی و اهمیت و نقش عملکرد اداری آن­ها به طوری که با یک محاسبه و نظم قابل سنجش بتوان شهرها را در گروه­های مختلف دسته بندی نمود سلسله مراتب شهری در بسیاری از استان­های کشور ما ناموزون است و اختلافات زیادی بین شهرها از لحاظ رتبه بندی آن­ها بر اساس شاخص­ها به چشم می­خورد شهرهای استان فارس نیز دارای سلسله مراتب منظمی نیستند و علل و عوملی باعث شده که این سلسله مراتب مشکلاتی را ایجاد نماید. در پژوهش حاضر سلسله مراتب شهری استان فارس بر اساس سه الگوی متفاوت بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصله با یکدیگر مقایسه و سلسله مراتب شهری آن تعیین و راهکارهایی برای بهبود وضعیت رتبه بندی آن ارائه گردیده است. یک سلسله مراتب شهری بسیار گسیخته و فاصله داری در سطح استان مشاهده می­شود و شیراز با فاصله خیلی زیاد در مقابل 70 نقطه شهری قرار گرفته  و شهر لار با جمعیت 65975نفر پس از شهرهای شیراز، مرودشت، جهرم، فسا، فیروزآباد، کازرون هفتمین شهر پر جمعیت استان می­باشد. سلسله مراتب شهرستان­های استان هیچ­گونه شباهت و ارتباطی با الگوهای ذکر شده ندارد و شهرک­هایی که در اطراف استان تأسیس شده صرفاً به خاطر کاهش فشار جمعیت و اسکان بخشی از این جمعیت می­باشد بدون آن که قدرت خدماتی،  رفاهی و اشتغال جامعه با رعایت فاصله و فواصل طبقاتی آن­ها نسبت به مرکز استان وجود ندارد. در سلسله مراتب شهری استان فارس شهر لار از موقعیت اجتماعی و اقتصادی چندان مطلوبی برخوردار نیست و عوامل طبیعی در بین عوامل موثر در جایگاه اقتصادی و اجتماعی شهر لار و در سلسله مراتب شهری آن در استان نقش مهمی دارد