A Comparative Study of the Development of Urban Areas in Rasht by Using Multi Criteria Evaluation Methods

Subject Areas : Urban and Regional Planning Studies

Alireza  danesh ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت ایران)
nasrollah  molaei ² (استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ایران)
akbar  motamedimehr ³ (استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ایران)

Received: 2015-09-22 Accepted : 2016-06-14 Published : 2016-05-21

Keywords: development, TOPSIS model, urban areas, Numerical Taxonomy Model, Morris Model, Rasht Metropolis,

Abstract :

Lack of resources and facilities in urban areas makes essential the efficiency assessment of areas. So, resources should be allocated in such a way that most services can be offered through existing resources. To identify the development or underdevelopment of areas, it is necessary to study inequalities patterns and differences between them, and also, studying the degree of superiority of one place compared to the structure of similar locations in the city. The recognition  of the existing differences among different areas in the city in terms of enjoyment of various indicators, in order to be aware of the development or deprivation levels, reduce regional disparities and set programs in accordance with the conditions and facilities of each area is an unavoidable necessity. In this study, attention has been paid to determining and ranking the degree of development of  urban areas in Rasht based on 63 indicators in five educational, health care, socio-cultural, economic-commercial, and urban civil installations. To achieve the objectives of the study, the Numerical Taxonomy model, Morris Model and TOPSIS model have been used. By applying these models and analysis, each of the five areas of Rasht city, the ranking and the level of development of each area has been determined separately. The results of the study show that more facilities and services have been focused on the city center. Therefore, inequality in five areas is observed with significant difference. As such, in analyzing all three models, areas one and two have more favorable situation, but area five is of the most deprived regions. In fact, the farther the areas are from the center of the city, the lower facilities and services they will receive. This is the result of polar policies growth, as a result of which, all of the facilities and power are concentrated on one or more areas, and other areas act as marginal. Due to the nature and the difference in method of ranking the indexes, degree of development of study areas in each model is different from the other model. In order to achieve the same result in the assessment of development areas, percentage of changes, intensity of changes, and coefficient of variation were calculated and the results were extracted based on the divided indicators. -

References:

1.  امینی نژاد، بیک محمدی و حسینی ابری، 1387 تحلیل درجة توسعه­یافتگی دهستان­های حوزة تأسیسات پارس جنوبی در استان بوشهر، فصلنامه روستا و توسعه ، شماره 3


2. ایزدی، کاظم، 1373، طرح کالبدی ملی، مطالعه شبکه شهرهای مهم کشور، بررسی پایه، مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی ایران


3. بیات، مقصود، 1388، سنجش توسعه یافتگی روستاهای بخش کوار شهرستان شیراز با استفاده از روش تحلیل خوشه ای، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی ، شماره 1


4. برقی، حمید، قنبری، یوسف و حجاریان، احمد، 1390 ، تحلیل درجه توسعه یافتگی شهرستانهای استان اصفهان در شاخص های عمده بخش کشاورزی، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ، شماره چهارم


5. تقوایی، مسعود و حسین، کیومرثی، 1390، سطح بندی محلات شهری براساس میزان بهرهمندی از امکانات و خدمات شهری با بهره گیری از تکنیک TOPSIS، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ، شماره پنجم


6. خاکپور، براتعلی و باوان پوری، علیرضا، 1388، مقاله بررسی و تحلیل نابرابری در سطوح توسعه یافتگی مناطق شهر مشهد، مجله دانش و توسعه ، شماره 27


7. حسینی، سیدعلی، 1389 ، اصول و مبانی برنامه ریزی شهری و روستایی، انتشارات دریای دانش


8. دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، 1387، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور


9. زیاری، کرامت الله و سرخ کمالی، کبری و زنجیرچی، سید محمود، 1389، مقاله ارزیابی کلاسیک کارایی استانهای کشور از لحاظ توسعه یافتگی با استفاده از روش DEA، مجله پژوهش های جغرافیایی


10. زیاری، کرامت الله، سعیدی رضوانی، دکتر نوید و بقال صالح پور، لیلا ، 1389 ، مقاله سنجش درجه توسعه یافتگی    شهرستان­های استان آذربایجان شرق یبه روش HDI ، مجله فراسوی مدیریت


11. زیاری، کرامت الله، 1388 ، اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای، انتشارات دانشگاه تهران


12. صابری، حسین، 1384، مقاله تعیین درجه توسعه یافتگی روستا های شهرستان مشگین شهر به منظور دستیابی به راهبردهای توسعه با استفاده از روش موریس


13. مومنی، منصور و جعفرنژاد، احمد و صادقی، شکوفه،1390، جایابی بهینه مراکز توزیع در فرآیند بازاریابی با استفاده از روشهای ریاضی، فصلنامه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران


14. منفردیان سروستانی، محسن، 1386، رتبه بندی مناطق مختلف شهری شهر شیراز از لحاظ درجه توسعه یافتگی  پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان


15. موحد، علی و فیروزی، محمد علی و روزبه، حبیبه، 1390، تحلیل درجه توسعه یافتگى شهرستان­هاى استان خوزستان با استفاده ازدروش تحلیل عاملى و تحلیل خوشه­اى، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، شماره پنجم


16. نسترن، مهین، ابوالحسنی، فرحناز، ایزدی، ملیحه، 1389، کاربرد تکنیک تاپسیس در تحلیل و اولویت بندی توسعة پایدار مناطق شهری (مطالعة موردی: مناطق شهری اصفهان)، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی  شماره 2

 17. www.aqlibrary.ir