بررسی اثر عوامل تأثیر‌گذار بر طول عمر و زنده‌مانی گوسفندان گیلان با استفاده از مدل‌های خطی و غیرخطی

Subject Areas : Camel

م. نداف فهمیده ¹ , ن. قوی حسین زاده ² , م. گلشنی ³

1 - Department of Animal Science, Faculty of Agricultural Science, University of Guilan, Rasht, Iran
2 - Department of Animal Science, Faculty of Agricultural Science, University of Guilan, Rasht, Iran
3 - Agriculture Jihad Organization of Guilan, Rasht, Iran

Received: 2015-10-23 Accepted : 2016-01-31 Published : 2016-09-01

Keywords: طول عمر, حذف, چربی دنبه گوسفند, نسبت خطر, عوامل غیر ژنتیکی,

Abstract :

زنده­مانی بره­ها یکی از مهم­ترین فاکتورهای مؤثر بر سودآوری گله­های گوسفند می­باشد. هدف از این تحقیق بررسی عوامل غیرژنتیکی مؤثر بر زنده­مانی گوسفندان گیلان از تولد تا یک­­سالگی با استفاده از مدل­های خطی و غیرخطی می­باشد. رکوردهای طول عمر و زنده­مانی تعداد 41037 راس بره، حاصل از 496 رأس قوچ و 10256 رأس میش، گوسفندان گیلان، با استفاده از مدل­های خطی و نسبت خطر با تابع ویبول تجزیه شدند. نتایج نشان داد که میانگین کل طول عمر از تولد تا یک­سالگی برابر با 84/1260 روز بود. اثرات ثابت گله، سن مادر زمان زایش، جنسیت، سال و ماه تولد و اثر متقابل سن مادر زمان زایش-جنسیت ارتباط معنی­داری با طول عمر داشتند (05/0>P). اما اثرات نوع تولد، وزن تولد، اثرات­ متقابل جنسیت- نوع تولد بره، سن مادر زمان زایش-نوع تولد بره، ارتباط معنی­داری با طول عمر نداشتند (05/0<P). بره­های نر میزان زنده­مانی کمتر و نسبت خطر بیشتری در مقایسه با بره­های ماده داشتند. بره­های متولد شده در سال­های اخیر و ماه­های آخر سال با نسبت خطر بیشتر و زنده­مانی کمتر در دوره سنی تولد تا 2 ماهگی و تولد تا یک­سالگی قرار داشتند. بره­های متولد شده در ماه­های ابتدایی زایش زنده­مانی بیشتر و نسبت خطر کمتری داشتند که در سن 3، 6 و 9 ماهگی قرار داشتند. با وجود اینکه در دوره­های سنی تولد تا 2 و 3 ماهگی، بره­های دو قلو زنده­مانی کمتر و نسبت خطر بیشتری از بره­های تک ­قلو داشتند، در سایر سنین تفاوت بین بره­های تک­قلو و دو­قلو معنی­دار نبود. به منظور بررسی زنده­مانی بره­ها، مدل­های خطی و غیر خطی می­توانند مورد استفاده قرار گیرند و با مدیریت عوامل غیر ژنتیکی، بهبود این امر مهم ممکن شود.

References:

Aslaminegad A.A., Saghi D.A., Dashab G.R. and Zabetian M. (2011). Evaluation of environmental factors affecting Baluchi lambs form birth to weaning. Iranian J. Anim. Sci. Res. 3, 292-296.

Bagheri M. (2010). Investigation of factors which affect lori-Bakhtiari lambs mortality from birth to weaning. Iranian Vet. J. (Pajouhesh and Sazandegi). 85, 8-15.

Bahri Binabaj F. (2012). Genetica study of survival criterions in different ages and relation with reproductive traits in Karakul and Baluchi sheep. MS Thesis. FerdosiUniv., Mashhad, Iran.

Barazandeh A., Molaei Moghabeli S., Vatankhah M. and Ghavi Hossein-Zadeh N. (2012). Lamb survival analysis from birth to weaning in Iranian Kermani sheep. Trop. Anim. Health Prod. 44, 929-934.

Borg R.C. (2007). Phenotypic and genetic evaluation of fitness characteristics in sheep under a range environment. Ph D. Thesis. VirginiaUniv., Virginia, US.

Brash L.D., FogartyN.M. and Gilmour A.R. (1994). Reproductive performance and genetic parameters for Australian Dorset sheep. Australian J. Agric. Res. 45, 427-441.

Ceyhan A., Sezenler T. and ErdoğanI. (2009). The estimation of variance components for prolificacy and growth traits of Sakız sheep. Livest. Sci. 122, 68-72.

Chniter M., Hammadi M., Khorchani T., Krit R., Lahsoumi B., Ben Sassi M., Nowak R. and Ben Hamouda M. (2011). Phenotypic and seasonal factors influence birth weight, growth rate and lamb mortality in D’man sheep maintained under intensive management in Tunisian oases. Small Rumin. Res. 99, 166-170.

Conington J., BishopS.C., Grundy B., Waterhouse A. and Simm G. (2001). Multi-trait selection indexes for sustainable UK Hill sheep production. J. Anim. Sci. 73, 413-423.

Green L.E. and Morgan K.L. (1993). Mortality in early born, housed lambs in south-west England. Prev. Vet. Med. 17, 251-261.

Hatcher S., Atkins K.D. and Safari A. (2009). Phenotypic aspects of lamb survival in Australian Merino sheep. J. Anim. Sci. 87, 2781-2790.

ImanN.Y. and Slyter A.L. (1996). Lifetime lamb and wool production of Targheeor Finn-Dorset-Targhee ewes managed as farm or range flock: II. Cumulative lamb and wool production. J. Anim. Sci. 74, 1756-1769.

Jafaroghli M., Rashidi A., Mokhtariand M.S. and Shadparvar A.A. (2010). (Co) variance components and genetic parameter estimates for growth traits in Moghani sheep. Small Rumin. Res. 91, 170-177.

Lopez-Villalobos N. and Garrick D.J. (1999). Genetic parameter estimates for survival in Romany sheep. Proc. New Zealand. Soc. Anim. Prod. 58, 121-124.

Mandal A., Prasad H., Kumar A., Roy R. and Sharma N. (2007). Factors associated with lamb mortalities in Muzaffarnagari sheep. Small Rumin. Res. 71, 273-279.

Maxa J., Sharifi A.R., Pedersen J., Gauly M., Simianer H. and Norberg E. (2009). Genetic parameters and factors influencing survival to twenty-four hours after birth in Danish meat sheep breeds. J. Anim. Sci. 87, 1888-1895.

Mohammadi K., Beygi nassiri M.T., Fayazi J. and Roshanfekr H. (2010). Effects of environmental factors on pre-weaning growth traits in Zandi lambs. J. Anim. Vet. Adv. 9, 837-840.

Morris C.A., Hickey S.M. and Clarke J.N. (2000). Genetic and environmental factors affecting lamb survival at birth and through to weaning. New Zealand J. Agric. Res. 43, 515-524.

Mukasa-Mugerwa E., Lahlou-Kassi A., Anindo D., Rege J.E.O., Tembely S., Tobbo M. and Baker R.L. (2000). Between and within breed variation in lamb survival and the risk factors associated with major causes of mortality in indigenous Horro and Menze sheep in Ethiopia. Small Rumin. Res. 37, 1-12.

Nash M.L., Hungerford L.L., Nash T.G. and Zinn G.M. (1996). Risk factors for perinatal and postnatal mortality in lambs.Vet. Rec. 139, 64-67.

Ramezani Akbar Abad S. and Ghavi Hosseein-Zadeh N. (2015). Study of non-genetic factors on longevity in Mehraban lambs. Pp. 1-4 in Proc. 4^th Nat. Cong. Organ. Conven. Agric. Mohaghegh Ardebili Univ., Ardebil, Iran.

Rashidi A., Mokhtari M.S., Esmailizadeh A.K. and Asadi Fozi M. (2011). Genetic analysis of ewe productivity traits in Moghani sheep. Small Rumin. Res. 96, 11-15.

Riggio V., Finocchiaro R. and BishopS.C. (2008). Genetic parameters for early lamb survival and growth in Scottish Blackface sheep. J. Anim. Sci. 86, 1758-1764.

SAS Institute. (2003). SAS^®/STAT Software, Release 9.1. SAS Institute, Inc., Cary, NC. USA.

Sawalha R.M., Conington J., Brotherstone S. and Villanueva B. (2007). Analysis of lamb survival of Scottish Blackface sheep. J. Anim. Sci. 1, 151-157.

Smith G.M. (1977). Factors affecting birth weight, dystocia and preweaning survival in sheep. J. Anim. Sci. 44, 745-753.

Southey B.R., Rodriguez-Zas S.L. and Leymaster K.A. (2001). Survival analysis of lamb mortality in terminal sire composite population. J. Anim. Sci. 79, 2298-2306.

Talebi M.A. and Edris M.A. (1998). Estimation of genetic and environmental parameters affecting Lori-Bakhtiari lambs pre-weaning traits. Iranian J. Agric. Sci. 29, 325-333.

Talebi M.A., Miraei Ashtiani S.R., Moradi Shahrbabak M. and Nejati Javaremi A. (2010). Economic value of reproductive, growth and carcass traits in Lori-Bakhtiari. Iranian J. Anim. Sci. 41(3), 203-213.

Vatankhah M. (2012). Non-genetical factors affecting lamb survival from birth to yearling using linear and non-linear models in Lori-Bakhtiari. Iranian J. Anim. Sci. 32(3), 431-439.

Vatankhah M., Mirzaei H., Yosef Elahi M. and Hosseinpour mashhadi M. (2009). Estimation of some environmental and genetical factors of Lori-Bakhtiari lambs survival. Iranian J. Anim. Sci. (Pajouhesh and Sazandegi). 84, 65-70.

Yapi C.V., Boylan W.J. and Robinso R.A. (1990). Factors associated with causes of preweaning lamb mortality. Prev. Vet. Med. 10, 145-152.