بررسی اتنوبوتانی گیاهان دارویی سجاسرود (استان زنجان)
Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)مسلم سعادت پور 1 , حسین بارانی 2 , احمد عابدی سروستانی 3 , محمد رحیم فروزه 4
1 - گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
2 - گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
3 - گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
4 - گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
Keywords: گیاهان دارویی, اتنوبوتانی, طب سنتی, سجاسرود,
Abstract :
مقدمه وهدف: امروزه گیاهان دارویی با توجه به جایگاه ویژهای که در بهداشت و سلامت جامعه دارند همواره مورد توجه مراکز علمی و تحقیقاتی هستند. طب سنتی و اتنوبوتانی دو موضوع مورد توجه در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران هستند که با به دست آوردن اطلاعات از افراد بومی یک منطقه به دست میآید. سرزمین ایران با سابقه دیرین تاریخی، فرهنگی و تنوع جغرافیایی میتواند خاستگاه مناسبی برای چنین مطالعاتی باشد. مطالعه حاضر در جهت جمع آوری، شناسایی و بررسی اتنوبوتانی گیاهان دارویی منطقه سجاسرود و کاربرد سنتی آنها صورت پذیرفته است. روش تحقیق: در این مطالعه که یک پژوهش کیفی در مقوله اتنوبوتانی است، از تکنیک های کیفی گردآوری اطلاعات مانند مصاحبه بدون ساختار و مشاهده مشارکتی استفاده شد و اطلاعاتی مانند زمان جمع آوری، پراکنش اکولوژیکی، نام محلی، خواص درمانی، نحوه مصرف و اندام دارویی مورد استفاده برای گیاهان منطقه ثبت شد. نتایجوبحث: در مجموع تعداد 52 گونه دارویی متعلق به 22 خانواده در منطقه شناسایی شد. بیشترین تعداد گونه مربوط به خانواده نعناعیان(Lamiaceae) با 11 گونه و خانواده کاسنی (Asteraceae)با 7 گونه می باشند. بیشترین کاربرد محلی نیز برای درمان بیماریهای گوارشی گزارش شد. توصیهکاربردی/صنعتی: به نظر می رسد که مطالعات اتنوبوتانی گیاهان برای دستیابی به گیاه درمانی منطقی ضروری بوده و ایران ظرفیت مناسبی برای توسعه این عرصه در پزشکی دارد. همچنین به دلیل وجود محدودیت در منابع داخلی، توسعه طرحهای اشتغال زایی بر مبنای کشت و توسعه گیاهان دارویی سازگار با شرایط اکولوژیکی منطقه، می تواند راهکار مناسبی برای حفظ منابع موجود باشد.
Ahvazi, M., Mozaffarian, V., Nejhadsattari, T.,Mojab, F., Charkhchian, M.M.,Khalighisigharoodi, F. and Ajani, Y. 2007. Theuse of traditional medicine native plants familiesLamiaceae and Rosaceae of Alamut Ghazvin.Journal of medicinal plants; 64(24): 128-135.
Asadi, M., Masoomi, A.A., Khatamsaz, M.,Mozaffarian, V. 1988-1998. Flora of Iran,Research institute forests and rangelandspublications, Tehran; 1-58.
Barani, H., Behmanesh, B. and Shahraki, M.R. 2012.Botanical indigenous knowledge of medicinalplants of Chaharbaghrangelands in Golestanprovince. Journal of indigenous knowledge, 2: 61-86.
Barani, H. 2007. Strengthen and Enrich the Scientificand Specialized Dictionaries using TraditionalKnowledge and Technologies. Journal of SocialSciences, (34-35): 13-40.
Difrakhsh, S.M., Barani, H. and Pourrezaee, J. 2014.Ethnobotany of non-forage species in Deli-kama,Journal of Social Sciences, 67: 153-207.
Farhadi, M. 2006. Ethnobotanography with examplesof Ethnobotanography of wild plants of Kamareh.Journal of Social Sciences, (34-35): 41-96.
Feng, C.G., Zhang, L.X. and Liu, X. 2005. Progressin research of aldose reductase inhibitor intraditional medicinal herbs. Zhong guo, ZhongYao Za Zhi, 30: 1496-1500.
Frouzeh, M., Heshmati, G.H. and Barani, H. 2014.Ethnobotanical Survey of chosen plants ofKogiloye and Boirahmad province. Journal ofIslamic and Iranian traditional medicine, 5 (2):131-139.
Ganjali, A. and Khaksefidi, A. 2016. EthnobotanicalStudy of medicinal plants of Birjand District.Journal of Islamic and Iranian traditionalmedicine, 7 (3): 349-357.
Ghahraman, A. 1985-2000. Flora of Iran, Tehran:Research institute forests and rangelandspublications.
Ghasemi Pirbalouti, A. 2009. Medicinal plants usedin Chaharmahal and Bakhtyari districts, Iran.Herba Polonica, 55: 69-75.
Ghelichnia, H. 2001. Transmittancy ana EcologySurvey of 36 aromatic species in the Mazandaranprovince. Journal of investigations of MedicinalPlants and aromatic in Iran, 13: 105-138.
Hatami, A. and Zahedifar, M. 2016. EthnobotanicalSurvey of chosen medicinal plants of Fasa Districtin Faes province. Journal of Islamic and Iraniantraditional medicine, 7 (1); 85-91.
Iranmanesh, M., Najafi, S.H. and Yosefi, M. 2010.Ethnobotanical Survey of medicinal plants ofSistan region, Journal of Herbal Drugs, 2: 61-68.
Jadhav, R.R. 2016. Ethnobotanical andethnomedicinal Survey of Kadegaon Tahsil,Sangli (Maharashtra) India. Journal of MedicinalPlants Studies, 4(1): 11-14.
Javidtash, A. 2001. Medicinal Plants in Fars province.Journal of investigations of Medicinal Plants andaromatic in Iran, 11: 103-148.
Kebebew, M. 2016. Knowledge of medicinal plantsused in and around Fincha'a Town, WesternEthiopia. Journal of Pharmacognosy andPhytochemistry, 5(6): 110-114.
Long, C.H. and Rong, L. 2004. Ethnobotanical studies on medicinal plants used by the RedheadedYao People in Jinping, Yunnan Province,China. Journal of Ethnopharmacology, 90(2-3): 389-395.
Maghsoodi, M. and Parsapajhoh, S. 2012.Ethnobotanical Study of Pas-ghale in north ofTehran, Anthropological research Iran, 1 (2); 137-161.
Maghsoodi, M. and Salehi, P. 2014. EthnobotanicalStudy of Evan region. Journal of Social Sciences,67: 244-277.
Mardaninejhad, S.H. and Vazirpour, M. 2012. Studyof ethnobotany of medicinal plants by People ofMobarakeh in the Esfahan province. Journal ofHerbal Drugs, 2: 111-129.
Mirdeilami, Z., Heshmati, G.H., Barani, H. 2014.Study of ethnobotany and ethnoecology ofmedicinal plant species (Case Study Kichikrangelands in North East Golestan province),Journal of indigenous knowledge, 1: 125-150.
Natural Resources Operation of KhodabandehDistrict. 2011. Range Management cast of Pabandregion.
Niknejad, Y., Rezaee, M.B. and Zakerimehr M.R.2014. Florestic investigation, life form, anddistribution of medicinal plants species in Rineharea Amol. Eco-phytochemical. Journal ofMedicinal Plants, 1(4):32-43 (In Persian).
Qureshi, R.A. and Ghufran, M.A. 2007. IndigenousKnowledge of Selected Medicinal Wild Plants ofDistrict Attock, Pakistan Journal of Botany, 42(2):839-851.
Rabearivony, A.D., Kuhlman, A.R., Razafiarison,Z.L., Raharimalala, F., Rakotoarivony, F.,Randrianarivony, T., Rakotoarivelo, N.,Randrianasolo, A. and Bussmann, R.W. 2015.Ethnobotanical Study of the Medicinal PlantsKnown by Men in Ambalabe, Madagascar.Ethnobotany Research & Applications, 14: 123-138.
Sajjadi, S.A., Bakhshiaii, M., Nekokho, M. andZolfaghari, B. 2016. Ethnobotanical Survey ofMedicinal Plants of Fereydoonshahr District.Journal of Islamic and Iranian traditionalmedicine, 7 (3): 359-370.
Temam, T. and Dillo, A. 2016. Ethnobotanical studyof medicinal plants of Mirab-Badwacho district,Ethiopia. Journal of BioScience andBiotechnology, 5(2): 151-158.
Ugulu, I., Baslar, S., Yorek, N. and Dogan, Y. 2009.The investigation and quantitative ethnobotanical evaluation of medicinal plants used around Izmirprovince, Turkey. Journal of Medicinal Plants Research. 3(5): 345-367.
WHO, IUCN and WWF. 1993. Guidelines on theConservation of Medicinal Plants, Switzerland,Geneva, p. 29-31.
Zolfaghari, B., Sadeghi, M., Tiri, A. and YousefaliTabar, M. 2013. Collect, identify and assesstraditional uses of plants selection of babol city.Journal of Islamic and Iranian traditionalmedicine; 3 (1): 113-123.
