بررسی اثر کودهای زیستی روی عملکرد و اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)
1 - کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی (گیاهان دارویی)، عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران؛
Keywords: نیتروکسین, نعناع فلفلی, ارگانیک, بیوسولفور, سوپرنیتروپلاس,
Abstract :
مقدمه و هدف: در حال حاضر گرایش به محصولات زیستی حاصل از کشاورزی پایدار به عنوان یک جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی در بازار جهانی افزایش یافته است و بسیاری از شرکتهای دارویی، مواد خام حاصل از نظام های پایدار و ارگانیک را ترجیح می دهند، گذشته از مزایای بوم شناختی و زیست محیطی، تولید ارگانیک گیاهان دارویی مهم نظیر نعناع فلفلی از نظر اقتصادی نیز با اهمیت جلوه می کند. هدف از این تحقیق، تعیین اثر سه نوع کود بیولوژیک (نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس و بیوسولفور) و اوره بر برخی صفات کمی و کیفی گیاه دارویی نعناع فلفلی بود. روش تحقیق: . این پژوهش در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در سالهای زراعی 1387 تا 1388 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 9 تیمار کودی و 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای کودی شامل نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس و بیوسولفور، هر کدام به مقدار 4 و 8 کیلوگرم در هکتار، کود اوره به مقدار 75 و 100 کیلوگرم در هکتار و تیمار شاهد (بدون مصرف کود) بودند. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که تمامی تیمار های کودی (بیولوژیک و اوره) نسبت به تیمار شاهد در اکثر صفات دارای افزایش معنی داری بودند و از میان کودهای بیولوژیک، دو کود نیتروکسین و سوپرنیتروپلاس (8 کیلوگرم در هکتار) بیشترین اثر افزاینده را هم سطح با مصرف کود اوره بر اکثر صفات داشتند. توصیه کاربردی/ صنعتی: بر اساس نتایج این آزمایش کودهای بیولوژیکی منجر به افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی نعناع فلفلی گردیدند. همچنین با کاربرد کودهای زیستی نیتروکسین و سوپرنیتروپلاس میتوان مصرف کود شیمیایی نیتروژن از منبع اوره را کاهش داد که گامی موثر در راستای نیل به کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی های زیست محیطی خواهد بود.
امیدبیگی، ر. 1388. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد دوم.چاپ پنجم، انتشارات آستان قدس رضوی. صفحات 170 تا 234.
امیدی،ح. ح. نقدی بادی، ع. گلزاد، ح. ترابی و فتوکیان، ج. 1388. تأثیر کودشیمیایی نیتروژن و زیستی نیتروکسین بر عملکرد کمی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.). فصلنامه گیاهان دارویی. سال هشتم. شمارۀ سی ام. صفحات 98 تا 110.
باقر زاده، ک. 1377. بررسی اثر N.P.K. بر روی میزان اسانس و ترکیب فنلی آویشن در مرحله گلدهی. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته علوم گیاهی، دانشگاه اصفهان.
پورنقی کیکله، م. ،1389. بررسی ااثر مصرف توأم کود دامی و کود نیتروژنه (اوره) بر برخی صفات مؤثر بر عملکرد گیاه عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi )، همایش منطقه ای دستاوردهای نوین در زراعت و نانو تکنولوژی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.
جایمند، ک. ، م ، ب. رضایی، غ. نبی. 1379. بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس دو رقم (کولتیوار) از نعناع فلفلی (Mentha piperita L.). فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 6: 13 تا 27.
خرم دل، س. ع. کوچکی، م. نصیری محلاتی و ر. قربانی. 1387. اثر کاربرد کودهای بیولوژیکی بر شاخص های رشدی سیاهدانه (Nigella sativa L.). خلاصه مقالات همایش سراسری کشاورزی پاک،دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 5 و 6 خرداد 1387.صفحه 27.
درزی، م. ت. قلاوند، ا. رجالی، ف. 1388. بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصر نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgar Mill). فصلنامة تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 25(1): 19-1.
زارع زاده، ع. 1376. تغییرات مقدار آلکالوئیدهای گیاه دارویی عروسک پشت پرده در واکنش به مقادیر مختلف کود ازت. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم، دانشگاه شیراز.
ساجد، م. ع. 1380. تأثیر سطوح مختلف کودهای شیمیایی ازت و فسفر و مرحله برداشت بر عملکرد ماده خشک روغن در نعناع فلفلی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. همایش ملی گیاهان دارویی ایران.
قلاوند، ا. ، آ، حمیدی، م. دهقان شعار، م. ج. ملکوتی، ا. اصغرزاده ور. چوگان. 1385. کاربردکودهای زیستی (بیولوژیک). راهبردی بوم شناختی برای مدیریت پایدار بوم نظام های زراعی. مقالات کلیدی نهمین کنگرۀ علوم زراعت واصلاح نباتات. پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران.
قهرمان، ا. 1373. کورموفیت های ایران ( سیستماتیک گیاهی) ، جلد اول، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم، صفحۀ34.
کوچکی ، ع. ، فخر فروش ، ع. ، ظریف کتابی ح. 1376. کشاورزی ارگانیک. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
کوچکی. ع. تبریزی، ل. قربانی، ر. 1387.ارزیابی اثر کودهای بیولوژیکی بر ویژگیهای رشد ، عملکرد و خصوصیات کیفی گیاه دارویی زوفا(Hyssopus officinalis) مجله پژوهشهای زراعی ایران. 6 (8): 127 تا 137.
مرادی نژاد، ش.، ب. خلدبرین،ی. سعادت،ع. مرادشاهی و م. وزیرپور.1382.تغییر رفتارهای رویشی و مقدار اسانس اسطوخودوس Lavandula officinalis در واکنش به مقادیر مختلف نیترات آمونیوم. فصلنامة پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 19(1): 15 تا 37.
معنوی، م .1385. بررسی اثر منابع (کود اوره و نیترات آمونیوم) و سطوح مختلف کود نیتروژنه بر صفات کمی و کیفی و تجمع نیترات درترۀ ایرانی. پایان نامه کارشناسی ارشد گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا 1020 صفحه.
ملکوتی، ج. م، نفیسی. 1378. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران. نشر آموزش کشاورزی. 460 صفحه.
میرحیدر، ح. 1373. معارف گیاهی، جلد اول. انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی، صفحات 288 تا 294.
نیاکان، م.، ر. خاوری نژاد، و م. رضایی.1382.بررسی تأثیر کاربرد کودهای شیمیایی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعناع فلفلی .Mentha piperita L . فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 19 (1): 1 تا 15.
Abdul-Jaleel, C.P., Manivannan, B., Sankar, A., Kishorekumar, R., Gopi, R., Somasundaram, G. and Panneerselvam, R. 2007. Pseudomonas fluorescens enhances biomass yield and ajmalicine production in Catharanthus roseus under water deficit stress. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces., 60: 7–11.
Anuradha, M. 2005. Effect of Bio–Fertilization on growth, yield and Essential oil in Rosmary (Rosmarinus officinalis). Belgrad University.
Arun, K.S. 2002. A Handbook of Organic Farming Pub. Agrobios, India.
Carrubba, A.R., Torre, L. and Matranga, A. 2002. Cultivation trials of some aromatic and medicinal plants in a semi-arid mediterranean environment. Proceedings of an International Conference on MAP, Acta Horticulture (ISHS).
Chatterjee, S.K. 2002. Cultivation of medicinal and aromatic plants in India a commercial approach. Proceedings of an International Conference on MAP, Acta Horticulture (ISHS), 576: 191-202.
Chen, J. 2006. The combined use of chemical and organic fertilizers and/or biofertilizer for crop growth and soil fertility. International Workshop on Sustained Management of the Soil-Rhizosphere System for Efficient Crop Production and Fertilizer Use. October, 16 – 20. Thailand. 11 pp.
Fatma, E.M., El-Zamik, I., Tomader, T., El-Hadidy, H.I. El-Fattah, L. and Seham, H. 2006. Efficiency of biofertilizers, organic and in organic amendments app. lication on growth and essential oil pf marjoram (Majorana hortensis L.) plants grown in sandy and calcareous. Agric. Microbiology Dept. , Faculty of Agric. , Zagazig University and Soil Fertility and Microbiology Dept. , Desert Research Center, Cairo, Egypt.
Ghosh, M.L., Chatterjee, S.K., Palevitch, D., Simon, Y.E. and Mathe, A. 1993. Physiological and biochemical indexing of synthesis of Essential oil in Mentha spp growth in India. Acta Horticulture, 331: 351-356.
Griffe, P., Metha, S. and Shankar, D. 2003. Organic production of medicinal, aromatic and dye-yielding plants (MADPs): Forward, Preface and Introduction, FAO.
Kader, M.A. 2002. Effects of Azotobacter inoculant on the yield and nitrogen uptake by wheat. Journal of Biological Sciences., 2: 259-261.
Kapoor, R., Giri, B. and Mukerji, K.G. 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgare mill on mycorrhizal inoculation supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology., 93: 307-311.
Karthikeyan, B., Abdul Jaleel, C., Lakshmanan, G. and Deiveekasundaram, M. 2008. Studies on rhizosphere microbial diversity of some commercially important medicinal plants. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces., 62: 142-145.
Karimi, M. and Siddique, K. 1991. Crop growth and relative growth rates of old and modern wheat cultivars. Australian Journal of Agriculture Research., 42:13-20.
Leithy, S., El-Meseiry, T. and Abdallah, E.F. 2006. Effect of biofertilizers, cell stabilizer and irrigation regime on Rosemary herbage oil yield and quality. Journal of Applied Research., 2: 773-779.
Mandal, A., Patra, K., Singh, D., Swarup, A. and Ebhin Masto R. 2007. Effect of long-term application of manure and fertilizer on biological and biochemical activities in soil during crop development stages. Bioresource Technology., 98: 3585-3592.
Migahed, H., Ahmed, E. and El-Ghany, A. 2004. Effect of different bacterial strains as biofertilizer agents on growth, production and oil of Apium graveolense under calcareous Soil. Journal of Agricultural Sciences., 12: 511-525.
Poudel, D., Hoawath, W.T., Lanini, S.R., Temple, A. and Bruggen, A. 2002. Comparison of soil N availability and conventional farming systems in northern California. Agriculture, Ecosystems and Environment, 90:125-137.
Rajendran, K. and Devaraj, P. 2004. Biomass and nutrient distribution and their return of Casuarina equisetifolia inoculated with biofertilizers in farm land. Biomass and Bioenergy., 26: 235-249.
Rai, U.N., Pandey, K., Sinha, S., Singh, A., Saxena, R. and Gupta, D.K. 2004. Revegetating fly ash landfills with Prosopis juliflora L.: impact of different amendments and Rhizobium inoculation. Environ. Int., 30: 293 – 300
Ratti, N., Kumar, S., Verma, H.N. and Gautam, S.P. 2001. Improveme in bioavailability of tricalcium phosphate to Cymbopogon martinii var. motia by rhizobacteria, AMF and Azospirillum inoculation. Microbiological Research., 156: 145-149.
Ruminska, A., Suchorska, K. and Weglarz, Z. 1984. Growth and development of peppermint (Mentha Piperita L.) in the first and second year of cultivation. Annals of War saw Agricltural University, SGGW. AR, Horticulture, 12: 33-39.
Saxena, A. and Singh, N. 1996. Yiela and nitrogen uptake of japans mint (Mentha arvensis) under various moisture regimes, much application and nitrogen fertilization. Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences., 18: 472-480.
Shaalan, M.N. 2005. Influence of biofertilizers and chicken manure on growth, yield and seeds qualityof (Nigella sativa L.) plants. Egyptian Journal of Agricultural Research., 83: 811-828.
Sharma, A.K. 2002. A handbook of organic farming. Agrobios, India.
Singh, V. P., Chatterjee, B.N. and Singh, P.V. 1989. Response of mint species to nitrogen fertilization. Journal of Agricaltural Science., 113: 267-272.
Tilak, K., Ranganayaki, K.K., Pal, R., De, A., Saxena, C., Shekhar, N., Shilpi, A., Tripathi, J.K. and Johri, B. 2005. Diversity of plant growth and soil health supporting bacteria. Current Science., 89: 136-150.
Vessey, J.K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant Soil., 255: 571-586.
Violent, H. and Portugal, O. 2007. Alternation of tomato fruit quality by root inoculation with plant growth-promoting rhizobacteria (PGPR): Bacillus subtilis BEB-13bs. Scientia Horticulture., 113: 103-106.
Vital, W., Teixeira, R., Shigihara, A. and Dias, F.M. 2002. Organic manuring with pig biosolids withapplications of foliar biofertilizers in the cultivation of Thyme (Thymus vulgaris L. ) . Ecossistema., 27: 69-70.
Wallace, J. 2001. Organic Field Crop Handbook. Pub. Canadian Organic Growers. Ottana, Ontario.
Wu, S., Caob, Z., Lib, K., Cheunga, C. and Wong, M.H. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. 125: 155–166.
Youssef, A., Edris, A. and Gomaa, A.M. 2004. A comparative study between some plant growth regulators and certain growth hormones producing microorganisms on growth and essential oil composition of Salvia fficinalis L. plant. Annals of Agricultural Science., 49: 299-311.
Zaied, K.A., Abd-El-Hady, A.H., Afify, A.H. and Nassef, M.A. 2003. Yield and nitrogen assimilation of winter wheat inoculated with new recombinant inoculants of rhizobacteria. Pakistan Journal of Biological Science. 6: 344-358.
