اثر غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد IAA و NAA بر ماهیت اسانس گیاه جعفری فرنگی ( Chaerophyllum aureum L)

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

علیرضا فیض بخش ¹ , فاطمه مکاوی پور ²

1 - دانشیار گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران؛
2 - کارشناس ارشد شیمی تجزیه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران؛

Received: 2011-04-25 Accepted : 2011-04-09 Published : 2011-05-01

Keywords: ایندول استیک اسید, pinene‏-α, ‏Limonene‏, نفتالن-1-استیک اسید‏,

Abstract :

مقدمه و هدف: تنظیم کننده های رشد گیاهی نقش موثری در افزایش، کاهش و یا حذف میزان ترکیبات موجود در اسانس گیاهان ‏دارند. گیاه (‏Chaerophyllum aureum L.‎‏)  از خانواده ‏چتریان‏ (‏Apiaceae‏) که در ایران جعفری فرنگی نامیده می شود، گیاهی پایا و کم و بیش کرکدار است و دارای گل های سفید مجتمع در چترهای بسیار ‏بزرگ است.‏ هدف از این آزمایش، مطالعه اثر محلول پاشی غلظت های مختلف  های ‏NAA‏ و‎ IAAبر ماهیت اسانس گیاه جعفری فرنگی می باشد.‏روش تحقیق: اندام گیاهان در زمان گل دهی تحت تیمار با غلظت هایی از هر یک از تنظیم کننده رشد IAA و NAA قرار گرفتند و ترکیبات اسانس گیاه پس از استخراج با  دستگاه کلونجر، توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی به تنهایی و به همراه طیف سنج جرمی  GC/MS )و GC ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج و بحث: بعضی ترکیبات گیاه قبل از تیمار با هورمون شامل pinene-α، pinene–β،camphene ، verbenone، limonene و trans-verbenol به ترتیب1/14، 2/11، 3/7، 3/2، 4/14 و 7/3 درصد بودند. از مهمترین نتایج می توان به تولید humulene-α به میزان 4 درصد توسط IAA و β-bisabolene به میزان 5/2 درصد (تولید) توسط NAA، افزایش میزانgermacrene-D  در حدود 8 برابر توسط هورمون IAA و -cadinolα در حدود 2 برابر توسط NAA، کاهش camphene به کمتر از نصف توسط NAA، کاهش pinene-α و pinene -β به وسیله هر دو هورمون اشاره کرد. راندمان استخراج اسانس 2/1درصد محاسبه شد.توصیه کاربردی/صنعتی: با استفاده از برخی تنظیم کننده های رشد مانند IAA و NAA می توان تا حدودی ماهیت اسانس گیاه جعفری فرنگی را جهت تولید ماده موثره­ی خاصی که مدنظر کارخانجات دارویی است تغییر داد.

References:

آزادبخت، م.، 1378، رده بندی گیاهان دارویی، نشر طبیب.

پازوکی، ع.، فهیمی، ح.، شاکری، ح.، 1386، اثر هورمون­های رشد IAA و NAA بر کیفیت و کمیت اسانس گیاه ترخون. پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، شماره 74.

جفری. ک. ترجمه خاتم ساز، 1371، رده بندی گیاهان، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع.

سیلور اشتاین، ب.  1370، شناسایی ترکیبات آلی به روش طیف سنجی، ترجمه صادقی م. ، سعیدی م.ر. ، انتشارات دانشگاه اصفهان.

قهرمان، ا. 82-1357. فلور رنگی ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور، تهران، ایران.

مظفریان، و. ا. 1377. فرهنگ نام های گیاهان ایران، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.‏

 

Adams, R. P. 1995. Identification of essential oil components by GC/MS, Allured Publishing.

Ansari, S.H., Qadry, J.S.E. and Jain, V.K. 1988. Effect of plant hormones on the growth and chemical composition of volatile oil of Cymbopogon jwarancusa (Schutt). Industrial Journal of Forestry, 11: 143-145.

Bhattecharjee, S. K. 2000. Handbook of aromatic plants. Pointer Publisher.

EL-Khateeb, M.A. 1994. Effect of some growth regulators growth, fruit yield and essential oil in dill plant. Bull. Fac. Agri. Univ. Cairo, 45: 187-205.

Hubschman, H. J. 2000. In "Hand Book of GC/MS: Fundamentals and Applications" VCH Verlagsgesellschaft.

Koseva-Kovacheva, D. and Stave, D. 1978. Effect of some growth regulators and hydrogen peroxide on the content and quality of peppermint oil. Resteniedni dni u Nauki, 15: 21-25.