بررسی اثر عصاره ی کاسنی (Cichorium intybus L) و اسانس کرفس بختیاری (Kelussia orderatassima Mozaff) بر رفع مسمومیت ناشی از سموم ارگانوفسفر در موش صحرایی

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

عبدالله قاسمی پیربلوطی ¹ , علی شاه ولی ² , فیروزه سقایی ³ , شهرزاد عزیزی ⁴ , بهزاد حامدی ⁵ , لهراسب شاهقلیان ⁶

1 - استادیار مرکز پژوهش های گیاهان دارویی و دام پزشکی سنتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
2 - دانش آموخته دکتری دام پزشکی، دانشکده ی دام پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد؛
3 - استادیار گروه فارماکولوژی ، دانشکده¬ی دام¬پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد؛
4 - استادیار گروه پاتولوژی، دانشکده ی دام پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد؛
5 - کارشناس پژوهشی، مرکز پژوهش های گیاهان دارویی و دام پزشکی سنتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد؛
6 - استادیار گروه علوم پایه، دانشکده ی دام پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد؛

Received: 2010-04-11 Accepted : 2010-06-23 Published : 2010-08-01

Keywords: گیاهان دارویی, مسمومیت, ارگانوفسفر, کلوس یا کرفس بختیاری,

Abstract :

مقدمه و هدف: در دانش بومی طب سنتی و دام­پزشکی سنتی از برخی گیاهان دارویی به عنوان رفع مسمومیت به کار می­رفته است. به همین منظور جهت بررسی اثر ضد مسمومیت عصاره یا اسانس دو گیاه دارویی و مقایسه اثرات این گیاهان با داروهای سنتزی در مسمومیت با سموم ارگــانوفســفره تحقیق حاضر انجام شد. روش تحقیق: در همــین راســـتا اثر عصاره اتانولی ریشه کاسنی (Cichorium intybus L.) و اسانس برگ گیاه کلوس(Kelussia orderatassima Mozaff.) بر روی بافت های کبد و کلیه موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفتند. صفاتی نظیر میانگین تغییر وزن ثانویه و ضایعات پاتولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج و بحث: نتایج به دست آمده از مشاهدات هیستوپاتولوژیک کلیه نشان داد که کمترین ضایعات مربوط به گروه تحت درمان با کلوس با پیمانه 200 و 400 میلی­گرم در کیلو­گرم و بیشترین ضایعات در گروه­های تحت درمان با ریشه کاسنی با پیمانه 200 و 400 میلی­گرم در کیلو­گرم و گروه تحت درمان با داروی استاندارد ( فنوباربیتال سدیم و شارکل فعال) بود. در بررسی هیستوپاتولوژیک نمونه های کبد بیشترین اثر حفاظتی مربوط به گروه تحت درمان با داروی استاندارد و در ادامه گروه تحت درمان با گیاه کلوس با پیمانه 400 میلی­گرم در کیلو­گرم و سپس گروه تحت درمان با گیاه کلوس با پیمانه 200 میلی­گرم بودند. کمترین اثر حفاظت کنندگی کبدی مربوط به گروه شاهد و گروه تحت درمان با کاسنی با پیمانه 200 میلی گرم بود. نتایج مربوط به تغییر افزایش وزن ثانویه به وزن اولیه حاکی از آن بود که گروه تحت درمان با داروی استاندارد بیشترین افزایش وزن و گروه تحت درمان با گیاه کلوس با پیمانه 200 میلی­گرم کمترین میانگین افزایش را داشتند. توصیه کاربردی/ صنعتی: با بررسی نتایج چنین به نظر می­رسد که وجود ماده موثره­ی در گیاه کلوس می­تواند اثرات مسمومیت سموم ارگانوفسفره را کاهش دهد، بنابراین استخراج ماده موثره از این گیاه را توصیه می­شود.

References:

اسمیت، ب. 1378. طب داخلی دام های بزرگ. ترجمه: مرجانمهر، ح. ربانی، م. فاطمی، الف. گرجی دوز، م. انتشارات نوربخش، جلد چهارم، ص 340 - 339.

پرندین، ر. 1387. ارزیابی اثرات حفاظتی عصاره کرفس کوهی در مسمومیت کبدی تجربی در جوجه های گوشتی و تغییرات آنزیمی حاصله. چکیده مقالات همایش تخصصی گیاهان دارویی و دامپزشکی سنتی، اسفند ماه 1387، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد. صفحه 24.

زرگری، ع. 1375. گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم، جلد 3، ص 221-212.

سلطانی، ل. 1387. بررسی آثار ضد درد و ضد التهاب گیاه Amirikabiria odoretascima ، پایان نامه دکترای داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.

قاسمی، ع. 1388. گیاهان دارویی و معطر شناخت و بررسی اثرات آن ها. انتشارات نشر سامان دانش، چاپ اول. ص 90-81.

قاسمی پیربلوطی، ع. 1386. بررسی وضعیت خواب ، جوانه زنی و برخی خصوصیات کیفی بذر گونه مرتعی و دارویی کلوس یا کرفس معطر بختیاری. گزارش نهایی طرح پژوهشی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد .

مدنی، ح.، عسگری، ص.، نادری، غ. و طالب الحسین، م. 1383. بررسی اثر حفاظتی عصاره پلی فنلی گیاه کاسنی بر مسمومیت کبدی موش صحرایی. فصلنامه گیاهان دارویی، 17: 38-32.

Boucard, T. K, Mcneill, C, Bardgett, R. D., Painter, C. D. and Sample, K.T. 2008. The impact of synthetic pyrethroid and organoposphate sheep dip formulations on microbial activity in soil. Environ poll, 153: 207-214.

Jamshidzadeh, A., Khoshnoud, M.G., Dehghani, Z.and, Niknahad, H. 2006. Hepatoprotective Activity of Cichorium intybus L. leaves extract against carbon tetrachloride induced toxicity. Iranian J. Pharmaceuceutic Res, 5: 41-46.

Ghasemi Pirbalouti A. 2009. Medicinal plants used in Chaharmahal and Bakhtyari districts, Iran. Herba Polonica. 55: 69-75.