پژوهش حاضر بهمنظور واکاوی سینوپتیک بارش سنگین منجر به سیلاب 11 ژانویه 2020 در جنوب سیستان و بلوچستان انجام شد. به این منظور نقشههای سطوح مختلف جو از روز قبل از سیلاب مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش دادههای مورد نیاز از پایگاه دادههای NCEP/NCAR وابس چکیده کامل
پژوهش حاضر بهمنظور واکاوی سینوپتیک بارش سنگین منجر به سیلاب 11 ژانویه 2020 در جنوب سیستان و بلوچستان انجام شد. به این منظور نقشههای سطوح مختلف جو از روز قبل از سیلاب مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش دادههای مورد نیاز از پایگاه دادههای NCEP/NCAR وابسته به سازمان ملی اقیانوسشناسی ایالاتمتحده، اخذ و نقشههای مربوط به ارتفاع ژئو پتانسیل، چرخندگی، امگا، سمت و سرعت باد، رطوبت ویژه، تابع همگرایی شار رطوبت و نمودار هوف مولر ترسیم و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان استقرار سامانه کمفشار بر روی جنوب شرق عربستان و گسترش آن به سمت جنوب شرق ایران همراه با جذب رطوبت از خلیجفارس و دریای عرب عامل اصلی در سطح زمین برای ایجاد بارش سنگین در منطقه بوده است. در سطوح فوقانی جو نیز استقرار ناوه سطح 500 هکتوپاسکال در غرب عربستان موجب نفوذ هوای سرد عرضهای شمالی (در امتداد ناوه) و فرا رفت هوای مرطوب عرضهای جنوبی (در امتداد پشته) به منطقه شده است. عامل مهمتر در ایجاد حرکات صعودی، انطباق منطقه واگرایی رود باد با منطقه واگرایی تراز 250 هکتو پاسکال میباشد که در نهایت موجب بارش سنگین در منطقه شد.
پرونده مقاله
نابهنجاریها و رخداد مخاطرات اقلیمی، اهمیت پدیده تغییر اقلیم بیش از پیش آشکار میشود. تغییرات دمای هوا و بارش در آشکارسازی اثرات تغییر اقلیم نقش بارزی ایفا میکنند. در پژوهش حاضر با رویکرد آماری به ارزیابی چشمانداز تغییرات دمای هوا و بارش در استان کهگیلویه و بویراحمد پ چکیده کامل
نابهنجاریها و رخداد مخاطرات اقلیمی، اهمیت پدیده تغییر اقلیم بیش از پیش آشکار میشود. تغییرات دمای هوا و بارش در آشکارسازی اثرات تغییر اقلیم نقش بارزی ایفا میکنند. در پژوهش حاضر با رویکرد آماری به ارزیابی چشمانداز تغییرات دمای هوا و بارش در استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شد. در این راستا از آمار ایستگاههای هواشناسی در دوره (2015- 1986) بهعنوان دوره پایه و مبنا استفاده شد. برای دوره آینده از خروجی مدل شبیهسازی کننده گردش کلی جو MIROC5در قالب سناریوهای RCP8.5و RCP4.5 بهصورت داده ریزمقیاس شده بهرهگیری شد. بررسی نتایج پیشنگری و شبیهسازی دوره آینده در قالب سناریوهای واداشتی حد بالا و حد وسط نشان از افزایش کمینه و بیشینه دمای هوای در منطقه پژوهش در دوره آینده نسبت به دوره مبنا است. این انحراف افزایشی در دهههای دورتر از زمان حاضر و مبنا بیشتر است. از نظر مکانی تا افق زمانی 2061؛ بر پهنههای با دمای خنک و گرمتر در سطح استان افزوده خواهد شد. از نیمه کم ارتفاع و جنوبی استان بهتدریج با گذر به دهههای آینده دورتر، بر محدوده دماهای ملایم و گرمتر نسبت به دوره مبنا افزوده خواهد شد. فرا سنج بارش نیز در دوره آینده در مقایسه با دوره مبنا با کاهش شدید و قابل ملاحظهای بخصوص در ماههای مرطوب سال مواجه خواهد شد. این منطقه پربارش از زاگرس مرتفع در دوره آینده با کاهش چشمگیری در مقدار بارش مواجه میگردد.
پرونده مقاله
آبوهوا مهمترین عامـلی اسـت کـه تعیینکـننده نوع گیاه زراعی جهت کـشت در هر مـنطقه است. با توجه به اینکه کشت گندم دیم در استان از اولویت ویژهای برخوردار است این پژوهش انتخاب شد که در آن از دادههای اقلیمی 6 ایستگاه سینوپتیک (1989-2012) و 8 ایستگاه کلیماتولوژی (2008-20 چکیده کامل
آبوهوا مهمترین عامـلی اسـت کـه تعیینکـننده نوع گیاه زراعی جهت کـشت در هر مـنطقه است. با توجه به اینکه کشت گندم دیم در استان از اولویت ویژهای برخوردار است این پژوهش انتخاب شد که در آن از دادههای اقلیمی 6 ایستگاه سینوپتیک (1989-2012) و 8 ایستگاه کلیماتولوژی (2008-2013) استفاده شد. با توجه به تاریخ آغاز بارشهای پاییزی برای هر منطقه از استان تاریخ کشتی پیشنهاد شد؛ سپس انواع توزیعهای مختلف احتمالاتی بر روی تاریخ کشت برازش داده شد. بهترین توزیع آماری از رابطهضریب تعیین انتخاب و مراحل مختلف رشد گندم دیم نیز تعیین شد. از عنصر بارش، انواع نقشههای بارشی مورد نیاز استخراج گردید. همچنین از عنصر دما نقشههای دمایی و تنشهای دمایی نیز تهیه شد. درنهایت نقشه پهنهبندی اقلیمی کشت گندم دیم استخراج و مناطقی که بههیچعنوان قابلیت کشت نداشتند حذف شدند. نقشه نهایی شامل 4 پهنه بسیار مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف است. نقشههای حاصل از پهنهبندی نشان داد که مـناطق بسـیار مـناسـب در شمال غرب، شرق و جنوب شرق، مناطق مناسب هم در شمال شرق، شرق، جنوب شرق و شمال غرب، مناطق متوسط هم بیشتر در مرکز، شمال و جنوب و مناطق ضعیف هم بیشتر در غرب و جنوب غرب استان واقعشدهاند.
پرونده مقاله
قرار گرفتن ایران بر کمربند خشک و نیمهخشک دنیا و همچنین سوء مدیریت منابع آبی، سبب ایجاد وضعیت هشدار دهنده کمبود آب در بسیاری از مناطق کشور شده است. پژوهش حاضر آثار ناشی از تغییر اقلیم را بر دما، بارندگی و رواناب در دورههای آتی با کمک مدل آماری LARS-WG و مدل مفهومی هیدر چکیده کامل
قرار گرفتن ایران بر کمربند خشک و نیمهخشک دنیا و همچنین سوء مدیریت منابع آبی، سبب ایجاد وضعیت هشدار دهنده کمبود آب در بسیاری از مناطق کشور شده است. پژوهش حاضر آثار ناشی از تغییر اقلیم را بر دما، بارندگی و رواناب در دورههای آتی با کمک مدل آماری LARS-WG و مدل مفهومی هیدرولوژیکی SWAT برای حوضه آبریز لار مورد ارزیابی قرار میدهد. برای تخمین میزان دبی جریان رودخانه، به بررسی قابلیت عملکرد شبکه بیزین و مدل ترکیبی موجک - شبکه عصبی هم پرداخته میشود. پس از واردکردن اطلاعات بارش و دمای منطقه، نسبت به شبیهسازی رواناب برای دو ایستگاه هیدرومتری گزلدره و پلور اقدام شده و رواناب خروجی ایستگاه پلور بهعنوان نقطه کنترل بین سالهای (۱۹79-۲۰۱8) مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. بهمنظور ارزیابی کارایی از معیارهای ضریب تبیین و نشر - سا تکلیف استفاده شده است. طبق پیشبینی مدلهای اقلیمی، بیشترین افزایش دما در دوره انتهایی و تحت سناریوی اقلیمی RCP8.5 حدود ۱۰ درصد افزایش دما در فصل بهار و زمستان را نشان میدهد. در نهایت از بین این مدلها، مدل فیزیکی با پیشبینی متوسط سالیانه 6.04 مترمکعب بر ثانیه با توجه به دوره مشاهداتی، کاهش رواناب را نشان داد.
پرونده مقاله
تهیه نقشههای ژئومورفولوژی مستلزم صرف وقت و هزینههای زیاد برای جمع آوری اطلاعات در زمینههای مواد مادری و لند فرمهاست. ثبت ویژگیهای مواد مادری در نقشههای ژئومورفولوژی معمولاً بر اساس نقشههای زمینشناسی، عملیات صحرایی و تفسیر عکسهای هوایی صورت میگیرد؛ اما با توجه چکیده کامل
تهیه نقشههای ژئومورفولوژی مستلزم صرف وقت و هزینههای زیاد برای جمع آوری اطلاعات در زمینههای مواد مادری و لند فرمهاست. ثبت ویژگیهای مواد مادری در نقشههای ژئومورفولوژی معمولاً بر اساس نقشههای زمینشناسی، عملیات صحرایی و تفسیر عکسهای هوایی صورت میگیرد؛ اما با توجه به اینکه مقاومت سنگها در برابر فرسایش متفاوت است، شناسایی و تفکیک آنها به کمک نقشههای توپوگرافی 1:25000 و با مطالعه فرم منحنی میزان امکانپذیر میباشد. هدف از این پژوهش شناسایی فرمهای منحنی میزان نقشههای توپوگرافی به کمک تفسیر بصری و یافتن ارتباط آن با سازندهای زمینشناسی منطقه در بخشی از البرز شمالی و جنوبی است. برای این منظور، فرمهای منحنی میزان موجود شامل منحنی صاف، سینوسی ساده، سینوسی بلند و کشیده، سینوسی متراکم و پنجهای و همچنین منحنی پالسی در نقشههای توپوگرافی منطقه تفکیک و طبقهبندی شده و با نقشه سازندهای منطقه که به کمک نقشههای زمینشناسی 1:100000 سازمان زمینشناسی کشور تهیه شد، همپوشانی شد. برای تحلیل ارتباط بین آنها از آزمونهای آماری کای دو () استفاده شده است. نتایج نشان داد که فرمهای منحنی میزان سازندهای زمینشناسی منطقه در سطح 01/0 تفاوت معنیداری با یکدیگر دارند. فرمهای منحنی میزان صاف و ساده در سنگهای سخت و مقاوم و فرمهای سینوسی متراکم در سازندهای سست غلبه داشته و از مقدار مورد انتظار بیشتر هستند؛ بنابراین جنس سنگ در ایجاد فرمهای خاص منحنی میزان نقشههای توپوگرافی منطقه مؤثر است و از آنجا که تشخیص این فرمها در این نقشهها بهراحتی امکانپذیر است، میتوان از نقشههای توپوگرافی برای تهیه اطلاعات مواد مادری نقشههای ژئومورفولوژی بهره گرفت.
پرونده مقاله
سیلاب پدیدهای است که اکثر نواحی اقلیمی کم و بیش آن را تجربه مینمایند. سیلابها اغلب معضلاتی همچون؛ فرسایش خاک، انباشت رسوب و خسارات جانی و مالی را در پی دارند؛بنابراین اقلیمشناسی سیلاب نقش مهمی در کاهش و جلوگیری از آسیب های زیستمحیطی احتمالی ناشی از آن دارد. بهمنظو چکیده کامل
سیلاب پدیدهای است که اکثر نواحی اقلیمی کم و بیش آن را تجربه مینمایند. سیلابها اغلب معضلاتی همچون؛ فرسایش خاک، انباشت رسوب و خسارات جانی و مالی را در پی دارند؛بنابراین اقلیمشناسی سیلاب نقش مهمی در کاهش و جلوگیری از آسیب های زیستمحیطی احتمالی ناشی از آن دارد. بهمنظور بررسی اقلیمی سیلابهای حوضه رودخانه ارس، از دادههای روزانه 9 ایستگاه هیدرومتری و 6 ایستگاه همدید طی سالهای 1396-1348 استفاده شده است. همچنین دادههای ارتفاع ژئو پتانسیل، فشار تراز دریا، نم ویژه، شاخص امگا و مؤلفههای مداری و نصفالنهاری باد از تارنمای مرکز ملی پیشبینیهای محیطی و علوم جو دریافت شد. پس از تعیین رژیم ماهانه و فصلی رودخانه و شناسایی روزهای سیلابی، سیلابهای شدید با دبی لحظهای بیش از 700 مترمکعب در ثانیه در محل ایستگاه خدا آفرین مشخص گردید. در ادامه برای تحلیل الگوهای همدید عامل بروز سیلابهای شدید حوضه ارس از شاخصهای؛ تابع همگرایی شار رطوبت، تابع جبههزایی و تابع واگرایی استفاده شده است. نتایج نشان داد که طی 4 سیلاب شدید منطقه در تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال پدیدههای جوی همچون؛ فرودی عمیق بر روی دریای سیاه، سرخ و خلیجفارس و یک هسته سرد چال بر روی غرب دریای خزر مستقر شده است. در تراز دریا نیز تشکیل پرفشار بر روی خزر و کمفشار بر روی عراق و غرب ایران سبب شده تا شیب تغییرات فشار در منطقه افزایش یافته و شرایط را برای صعود فراهم نماید. اعمال تابع همگرایی شار رطوبت نشان داد که منبع اصلی رطوبت این سیلابها عمدتاً دریای خزر بوده است.
پرونده مقاله
سیلاب یکی از مهمترین و پرحادثهترین مخاطرات طبیعی ایران میباشد. شناسایی مناطق سیلخیز و پخش سیلاب یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازهگیری کمی از خطر سیل را فراهم میکند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیا چکیده کامل
سیلاب یکی از مهمترین و پرحادثهترین مخاطرات طبیعی ایران میباشد. شناسایی مناطق سیلخیز و پخش سیلاب یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازهگیری کمی از خطر سیل را فراهم میکند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات فراهم میشود همچنین پخش سیلاب در اراضی مستعد پاییندست حوضه شهرستان اردبیل باعث کمک به تغذیه محیط مصنوعی حوضه میشود و افزایش کیفیت اراضی محیط را هم در بردارد. هدف این پژوهش شناسایی مناطق مستعد سیلخیزی و پخش سیلاب در صورت بروز بحران سیل میباشد. تمامی فرایندها و تجزیه تحلیل دادهها در محیط ARC GIS به کمک روش الکتر و منطق بولین برای وزندار کردن و تلفیق لایههایی همچون (شیب، فرسایش، کاربری اراضی، شبکه آبراهه، خاک، زمینشناسی، انحنای زمین، واحد کوارترنر، سطح آبهای زیرزمینی، تراکم پوشش گیاهی، رواناب و رطوبت خاک) استفاده شد و مناطق مستعد هنگام مواجه با خطر در آن مشخص گردید نتایج پژوهش نشان داد مناطقی با شدت سیلاب بالا دارای ویژگیهایی مانند (وجود رسوب های آبرفتی و کوهرفتی در پای دامنههای پرشیب و آبخیزهایی با رخنمونهای سنگی زیاد، وجود آبرفتهای بادبزنی شکل و مخروط افکنه در دهانه خروجی مسیلها و آبراهههای با آبخیزهایی کوهستانی و تپهماهوری منتهی به دشتهای کم شیب، وجود اراضی پست ازنظر ارتفاعی نسبت به اراضی اطراف) است. نتیجه نهایی تحلیل هم درروش الکتره و هم در همپوشانی این اطلاعات را میدهد که بخش مرکزی نسبت به بخش ثمرین و هیر درخطر سیلخیزی بیشتری قرار دارد.
پرونده مقاله
در این پژوهش به ارزیابی نقش پدافند غیرعامل در سیستم حملونقل شهری پرداخته شد. مطالعه موردی پژوهش روی منطقه شرق شهر اصفهان تدوین شد؛ سپس وضعیت برخی از مراکز حساس و مهم در شهر اصفهان با مدلسازی شبکه حملونقل در نرمافزار ترنسکد بررسی و مسیرهای مناسب جهت تخلیه افراد در زم چکیده کامل
در این پژوهش به ارزیابی نقش پدافند غیرعامل در سیستم حملونقل شهری پرداخته شد. مطالعه موردی پژوهش روی منطقه شرق شهر اصفهان تدوین شد؛ سپس وضعیت برخی از مراکز حساس و مهم در شهر اصفهان با مدلسازی شبکه حملونقل در نرمافزار ترنسکد بررسی و مسیرهای مناسب جهت تخلیه افراد در زمان بحران معرفی شد. خروجیهای در نظر گرفته شده با استفاده از اصول پدافند غیرعامل ازلحاظ شیب، آتشنشانی، بیمارستان و گسل مورد بررسی قرار گرفت. از چهار مسیر خروجی در نظر گرفته شده در شرق اصفهان؛ جاده ورزنه، جاده قهجاورستان و جاده فرودگاه، شیب بالای 8 درصد داشتند که ازلحاظ مدیریت شهری در زمان بحران وسایل نقلیه امدادی نمیتوانند نقش خود را بهخوبی ایفا کنند. ازلحاظ ایستگاههای آتشنشانی هم خروجیهای ذکرشده، فاقد معیار موردنظر است. بیمارستانهای اطراف مسیرهای اضطراری مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد تمامی مسیرهای اضطراری در نظر گرفته شده از این منظر دارای شرایط مناسبی است. تنها مسیر خروجی در شرق اصفهان که وضعیت نسبتاً بهتری نسبت به سه مسیر دیگر دارد، مسیر خروجی جاده نائین (3657) است. همچنین مشخص شد منطقه شرق اصفهان ازلحاظ پدافند غیرعامل در موقعیت خوبی قرار ندارد. مسیرهای در نظر گرفته شده از نظر شاخصهای آلودگی هوا، منتشره از سیستم حملونقل شهری نظیر CO،NOx، HC نیز بررسی شدند. در آخر، راهکارهای مناسب پدافند غیرعامل در حوزه حملونقل شهری ارائه شد.
پرونده مقاله