XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مضامین و موضوعات مشترک در حبسیه‌های فارسی و عربی
صادق ابراهیمی کاوری رحیمه چولانیانحبسیه به قصیده‌ای اطلاق می‌گردد که شاعر آن را در وصف وضعیت زندان و زندانی سروده باشد و از خلال این سروده، به وصف ظاهری (برونی) زندان و آنچه که در آن وجود دارد (در و دیوار، غل و زنجیر، زندانیان، زندانبان و...) بپردازد.افزون بر این اوصاف ظاهری، شاعر از حالات درونی خود نی چکیده کاملحبسیه به قصیده‌ای اطلاق می‌گردد که شاعر آن را در وصف وضعیت زندان و زندانی سروده باشد و از خلال این سروده، به وصف ظاهری (برونی) زندان و آنچه که در آن وجود دارد (در و دیوار، غل و زنجیر، زندانیان، زندانبان و...) بپردازد.افزون بر این اوصاف ظاهری، شاعر از حالات درونی خود نیز در حبسیه ابیاتی را می‌آورد و در آن، از بی‌گناهی خود، جدایی از خویشان و نزدیکان، شب زندان، توسل جستن به دیگران برای رهایی و ... سخن می‌گوید.در این میان، شعر فارسی و عربی باتوجه به پیشینة فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دینی مشترک، در این زمینه (حبسیه‌سرایی) مضامین و موضوعات مشترکی دارند که نشان از آمیختگی و نزدیکی این دو زبان و اثرپذیری آنها از یکدیگر است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - حباب خانه به دوش (طرحی نو در طبقه‌بندی عناصر مضمون‌ساز دیوان صائب)
غلامرضا حیدریصائب با هنر بی‌نظیر خویش، پیکرة شعر را با تار و پود مضمون و ایهام و تشبیه و استعاره و مراعات‌النظیر چنان درهم می‌بافد و می‌تند که هوش هر خواننده‌ای را از سر می‌برد، چنان‌که بی‌اختیار به ایجاز و اعجاز کلامی و مضمون‌پردازیِ شاعر اقرار می‌کند. در ذهن صائب، همه‌چیز و همه حا چکیده کاملصائب با هنر بی‌نظیر خویش، پیکرة شعر را با تار و پود مضمون و ایهام و تشبیه و استعاره و مراعات‌النظیر چنان درهم می‌بافد و می‌تند که هوش هر خواننده‌ای را از سر می‌برد، چنان‌که بی‌اختیار به ایجاز و اعجاز کلامی و مضمون‌پردازیِ شاعر اقرار می‌کند. در ذهن صائب، همه‌چیز و همه حالات و همة موجودات، دست‌مایة مضمون‌آفرینی است. او بر این باور از هر آنچه دیده و شنیده، مضمون تراشیده و آن را در هاله و طیفی از مضامین گوناگون و بکر و نامکرر بازسازی و بازپروری کرده و به خوانندة خود ارائه داده است.اشعار و ابیات صائب تنها در حیطة جفت‌های گردان سرگردان نیست، بلکه در دامنه و افقی وسیع پا از مرز دوتا بودن بیرون می‌نهد و تا افق پنج و شش عنصری هم پیش می‌رود. هدف در این مقاله، ارائة یک الگوی منظم و مرتب و منسجم و جامع، در مجموعه اشعار صائب به عنوان شاعر تمام‌عیارِ سبک هندی و نمونة بارز و شناخته‌شدة مضمون‌آفرینی است تا با سرمشق قراردادن این الگو، بتوان یک طرح و معیار کاملاً علمی برای طبقه‌بندی عناصرِ مضمون‌سازِ اشعار شاعران دیگر ارائه نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - عوامل ایجاد ابهام در شعر معاصر فارسی
بهزاد خواجاتابهام در یک شعر موفق، همان قدر نقش مثبت دارد که در یک شعر ناموفق، و ارزیابی این نقش برعهدة نظام فکری و زیبایی‌شناسی هر دورة ادبی است.ابهام یکی از فرایندهای مهم و در عین حال کلیدی شعر معاصر ایران و به بیان بهتر، شعر امروز است. این سخن هرگز بدان معنا نیست که شعر گذشتة ما چکیده کاملابهام در یک شعر موفق، همان قدر نقش مثبت دارد که در یک شعر ناموفق، و ارزیابی این نقش برعهدة نظام فکری و زیبایی‌شناسی هر دورة ادبی است.ابهام یکی از فرایندهای مهم و در عین حال کلیدی شعر معاصر ایران و به بیان بهتر، شعر امروز است. این سخن هرگز بدان معنا نیست که شعر گذشتة ما ابهام نداشته، بلکه مسأله این است که در شعر سنتی فارسی، ابهام بیشتر به سه شکل عمدی، طبیعی و عارضی اتفاق می‌افتد، اما در شعر امروز، ابهام یک ضرورت برای کشف دنیای جدید و از منظری دیگر، نتیجة همین دنیای پیچیده است، چرا که با فردی‌شدن جریان و به‌طبع تمام عناصر آن، شعر دیگر نمی‌تواند به وحدت‌های از پیش نوشته (وزن، قافیه، صور خیال و مناظر و مرایا و به‌ویژه مضامین شعر کهن) تن در دهد و در پی نگاهی تازه به هستی است و همین امر شعر را به ابهامی طبیعی و گاه غیرطبیعی سوق می‌دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - چارچوب ادراکی رشتة آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها
عبدالرضا سبحانیشواهد گوناگون حاکی از آن است که دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها، زبان فارسی را به خوبی نمی‌‌آموزند و در فراگیری مهارت‌‌های چهارگانة زبان فارسی مشکلاتی دارند و این در حالی است که ساعات زیادی در مدارس و دانشگاه‌ها صرف آموزش زبان فارسی می‌شود ، اما نتایج آن ر چکیده کاملشواهد گوناگون حاکی از آن است که دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها، زبان فارسی را به خوبی نمی‌‌آموزند و در فراگیری مهارت‌‌های چهارگانة زبان فارسی مشکلاتی دارند و این در حالی است که ساعات زیادی در مدارس و دانشگاه‌ها صرف آموزش زبان فارسی می‌شود ، اما نتایج آن رضایت‌بخش نیست، چرا که تربیت متخصص آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها و مراکز تربیت معلم پاسخ‌گوی نیازهای مدارس و دانشگاه‌ها نیست. بازنگری در برنامة درسی تربیت معلم زبان فارسی و توسعة این رشته در دورة تحصیلات تکمیلی می‌تواند نیروهای متخصص را به سامانة آموزش زبان فارسی وارد کند و بستر مناسب برای پژوهش در این حوزه را فراهم سازد.در این مقاله ضمن بررسی وضعیت کنونی تربیت متخصص زبان فارسی در دانشگاه‌ها و مراکز تربیت معلم، چارچوب مفهومی جدیدی با رویکرد میان‌رشته‌ای و درهم تنیده یا Interdiseiplinary برای تأسیس رشتة آموزش زبان فارسی تعریف شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحول و تعالی اندیشة دنیای آرمانی در شعر فروغ فرخزاد
رضا صادقی شهپراندیشة دنیای آرمانی و آرزوی دستیابی به زندگی جاوید و سرشار از آرامش و کامیابی، اندیشه‌ای بسیار دیرین بوده که ذهن بشر را از دیرباز به خود مشغول داشته است و در پی چنین باوری، بسیاری از نویسندگان و شاعران، به شیوه‌های گوناگون، در آثار خویش بدان پرداخته‌اند.این مقاله به برر چکیده کاملاندیشة دنیای آرمانی و آرزوی دستیابی به زندگی جاوید و سرشار از آرامش و کامیابی، اندیشه‌ای بسیار دیرین بوده که ذهن بشر را از دیرباز به خود مشغول داشته است و در پی چنین باوری، بسیاری از نویسندگان و شاعران، به شیوه‌های گوناگون، در آثار خویش بدان پرداخته‌اند.این مقاله به بررسی چگونگی نمود اندیشة دنیای آرمانی در شعر فروغ فرخزاد می‌پردازد و نشان می‌دهد که شاعر در اشعار خود به سبب ناخرسندی و نفرت از دنیای واقعیت و درشتناکی‌ها و ناکامی‌های آن و در آرزوی رهایی از این همه ناگواری، به آفرینش دنیایی سراسر شکوه و آرامش و کامرانی، در فراسوی واقعیت پرداخته است. همچنین نگارنده بر این باور است که اندیشة یاد شده، همواره در اشعار فروغ به یکسان بازتاب نیافته و همگام با تحوّل و پختگیِ اندیشه و شعرش، او در اندیشة دنیای آرمانی هم به نوعی تعالی دست یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تأثیر شاعران سده‌های سوم و چهارم هجری بر حافظ
هاشم محمدیحافظ ـ غزل‌سرای بزرگ تاریخ ـ از شعر پیشینیان بهرة فراوان برده و گاه مضامینی را از آنان اخذ و یا اقتباس نموده است، اما بیشتر مضامین اقتباس‌شده از دیگران را بهتر از صاحبان اصلی آنها به‌تصویر کشیده است. پژوهشگران حافظ‌شناس، پیشینة الفاظ و تعابیر و معانی و مضامین حافظ از دی چکیده کاملحافظ ـ غزل‌سرای بزرگ تاریخ ـ از شعر پیشینیان بهرة فراوان برده و گاه مضامینی را از آنان اخذ و یا اقتباس نموده است، اما بیشتر مضامین اقتباس‌شده از دیگران را بهتر از صاحبان اصلی آنها به‌تصویر کشیده است. پژوهشگران حافظ‌شناس، پیشینة الفاظ و تعابیر و معانی و مضامین حافظ از دیگران را در ادبیات منظوم و منثور پیش از او، از رودکی گرفته تا عصر خود حافظ و حتی شارحان بعد از وی، مورد تتبع و جست‌و‌جو قرار داده‌اند، اما از تأثیر شاعران پیش از رودکی و دوره‌های اول رواج و گسترش زبان و ادبیات فارسی بر حافظ سخنی به میان نیاورده‌اند. بهاءالدین خرمشاهی در کتاب ارزشمند حافظ‌نامه، تأثیرپذیری حافظ از بزرگان ادب پارسی از رودکی به بعد تا معاصرین وی، را بررسی کرده و از اینکه شاعر بزرگی چون مولوی چه در مثنوی و چه در غزل‌هایش تأثیری بر حافظ نداشته است، تعجب می‌کند و پژوهشگران را به تحقیق در این باره دعوت می‌کند.در این مقاله تأثیرپذیری حافظ از اشعار شاعران قرن سوم و چهارم هجری، از نظر معانی و مضامین مشابه و نیز ترکیب‌ها و تعابیر همانند و همچنین وزن و قافیه و ردیف و دیگر ظرافت‌های شعری، بررسی شده و جلوه‌های دیگری از هنرمندی این شاعر بزرگ به تصویر کشیده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - نقش بازتحلیل در تغییرات صرفی زبان فارسی
مهرداد نغزگوی کهنزبانشناسان بازتحلیل را در مقام یکی از ساز و کارهای مهم تغییر زبانی طبقه‌بندی کرده‌اند. بازتحلیل می‌تواند موجب تغییرات صرفی و نحوی شود. در بعضی از تغییرات صرفی، سخنگویان ساختار تاریخی و اولیة کلمه یا کلماتی را نادیده می‌گیرند و برای آنها ساختار ثانویه و کاملاً متفاوتی ق چکیده کاملزبانشناسان بازتحلیل را در مقام یکی از ساز و کارهای مهم تغییر زبانی طبقه‌بندی کرده‌اند. بازتحلیل می‌تواند موجب تغییرات صرفی و نحوی شود. در بعضی از تغییرات صرفی، سخنگویان ساختار تاریخی و اولیة کلمه یا کلماتی را نادیده می‌گیرند و برای آنها ساختار ثانویه و کاملاً متفاوتی قائل می‌شوند و از این راه ، کلمات یا تک واژهای جدیدی پا به عرصة وجود می‌گذارد. این بازتحلیل و تلقّیِ ثانویه، بیشتر حاصل ناآگاهی، کم‌سوادی و یا بی‌دقتی است. به طور معمول، در دستور سنتی، ساخت‌های حاصل از بازتحلیل را غلط مشهور، اشتقاق عامیانه و صورت جعلی می‌نامند. ولی شواهد مربوط به زبان فارسی و زبان‌های دیگر بیانگر آن است که بسیاری از ساخت‌های بازتحلیل شده، استعمال عام می‌یابند و به‌اصطلاح در زبان جا می‌‌افتند. ما در این تحقیق به بررسی نقش بازتحلیل در تغییرات صرفی زبان فارسی نو خواهیم پرداخت و با شواهد عینی که بیشتر از کتاب‌ها و مقالات دارای ماهیت تجویزی و ریشه‌شناختی استخراج کرده‌ایم، نشان خواهیم داد که در این زبان، بسیاری از تغییرات صرفی در نتیجة عملکرد بازتحلیل به وجود آمده است. منظور ما از فارسی نو، فارسی دورة اسلامی تاکنون است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400