• فهرس المقالات contemporary poem

      • حرية الوصول المقاله

        1 - بررسی تطبیقی کاربرد رنگ در اشعار نزار قبانی و سهراب سپهری
        عبدالرزاق رحمانی احمدنور وحیدی
        رنگ‌ها در زندگی بشر تأثیرات بسزایی دارند. به همین جهت در حوزه‌های مختلفی چون شیمی، فیزیک، روان‌شناسی، هنر و شعر مورد مطالعه قرار می‌گیرند. در این میان هنرمند و شاعر به جنبه‌های زیباشناسانه رنگ توجه دارند. شاعران با قدرت خلاق خود می‌توانند به وسیله رنگ‌ها مفاهیم مختلفی چ أکثر
        رنگ‌ها در زندگی بشر تأثیرات بسزایی دارند. به همین جهت در حوزه‌های مختلفی چون شیمی، فیزیک، روان‌شناسی، هنر و شعر مورد مطالعه قرار می‌گیرند. در این میان هنرمند و شاعر به جنبه‌های زیباشناسانه رنگ توجه دارند. شاعران با قدرت خلاق خود می‌توانند به وسیله رنگ‌ها مفاهیم مختلفی چون غم و اندوه، شادمانی، یأس و ناامیدی، دنیای آرمانی و ... را برای مخاطب خود تصویر کنند. از طرف دیگر با بررسی رنگ‌ها و شیوه‌های مختلف بیان این رنگ‌ها توسط شاعر، می‌توان شخصیت اجتماعی، اخلاقی و روانی وی را تا حدودی به دست آوریم؛ هر دو شاعر گاهی اوقات رنگ‌ها را با همان اسم اصیل خود به کار می‌برند و گاهی نیز با مفاهیم نزدیک بدان رنگ، مقصود خود را بیان می‌کنند. در این مقاله با نگاهی تطبیقی به دو شاعر معاصر ایران و عرب یعنی سهراب سپهری و نزار قبانی به شیوه کتابخانه‌ای و توصیفی میزان تأثیرپذیری این دو شاعر از رنگ‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - دراسة سیمیائیة فی قصیدة «فی المغرب العربی»
        محسن سیفی معصومه حسین پور صدیقه جعفری‌نژاد
        السیمیائیة علم یدرس العلامات والاشارات، و هذه العلامات تتکوّن من الجانب المادی(الدال) والجانب الذهنی(مدلول) والدال تتألّف من الجانب الخارجی للغة والمدلول یحمل المعنی والفکرة المسیطرة علی اللغة. ویحاول هذا المقال من خلال المنهج الوصفی ـ التحلیلی أن یدرس قصیدة فی المغرب ا أکثر
        السیمیائیة علم یدرس العلامات والاشارات، و هذه العلامات تتکوّن من الجانب المادی(الدال) والجانب الذهنی(مدلول) والدال تتألّف من الجانب الخارجی للغة والمدلول یحمل المعنی والفکرة المسیطرة علی اللغة. ویحاول هذا المقال من خلال المنهج الوصفی ـ التحلیلی أن یدرس قصیدة فی المغرب العربی للشاعر بدر شاکر السیّاب من منظور التحلیل السیمیائی فی المحورین؛ الافقی والعمودی. وقصیدة فی المغرب العربی تطفح بالدلالات و معانٍ مختلفة وبالتالی یمکننا تقدیم القراءات العدیدة لهذه القصیدة من المنظور السیمیائی. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - دراسة هیکلیة القصیدة عند الحبوبی النجفی
        ناهدة فوزی مریم پیکانبور سعد جابریانی
        إن العناصر الخمسة لهیکل القصیدة التی تمثل نظرة النقد العربی القدیم إلی هیکل القصیدة، هی الافتتاح، والرحلة، والتخلص، والتناسب، والخاتمة؛ لها أهمیتها فی دراسة هیکل القصیدة عند الحبوبی.لأنه ومعاصریه لم یخرجوا علی هذه العناصر، وإنما عملوا علی استمرار وجودها وتقلیدها ومراعاة أکثر
        إن العناصر الخمسة لهیکل القصیدة التی تمثل نظرة النقد العربی القدیم إلی هیکل القصیدة، هی الافتتاح، والرحلة، والتخلص، والتناسب، والخاتمة؛ لها أهمیتها فی دراسة هیکل القصیدة عند الحبوبی.لأنه ومعاصریه لم یخرجوا علی هذه العناصر، وإنما عملوا علی استمرار وجودها وتقلیدها ومراعاة قواعدها کما ذکرتها کتب النقد، بما أن هذا الهیکل وتلک العناصر تمثل نموذجا موروثا یسعی الشاعر إلی بلوغه وإدراک أسراره وجمالیاته الفنیة. فنری الحبوبی قد برع فی التقاط نقطة البدءِ والمضمون ووفی خواتیم قصائده، وظهر ذکاؤه فی توظیف المناسبة ومحیطها توظیفاً فنیاً بارعاً. وهو مایبدو واضحاً فی مطالع مراثیه خاصة، وفی بعض مطالع غزله حیث اهتم الشاعر بمطالع قصائده اهتماماً بالغا.ففی هذه المقالة ولأجل تبین القیم الجمالیة فی شعره نرکّز الضوء علی أهم عناصر شعره، لنکشف عن ملامح من شاعریته ونجعلها تحت المجهر. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسى تطبیقى مکتب رمانتیسم در اشعار سهراب سپهرى و جبران خلیل جبران
        زهرا صداقتی زهرا سلیمانی
        در فایل اصل مقاله موجود است
        در فایل اصل مقاله موجود است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - مقایسه ى تطبیقى حضور عشق در شعر شمس لنگرودى و غادة السمان
        مرجان رضاتاجی
        در فایل اصل مقاله موجود است
        در فایل اصل مقاله موجود است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - دراسة دور الأمکنة فی الدیکور الشعری لمظفر النوّاب
        محمد مهدی روشن چسلی
        یعدُّ المکان عنصراً أساسیاً فی الدیکور الشعریّ عند الشاعر العراقی المعاصر "مظفرالنوّاب"، الذی عاش معظم أیام حیاته خارج وطنه، بسبب نضاله ضد الحکومة الدکتاتوریّة وإنشاد الشعر ضدّها، والدفاع عن المظلومین. وشعره مفعم بالأمکنة والمفردات التی تدلّ علیها. تتناول هذه الدراسة أب أکثر
        یعدُّ المکان عنصراً أساسیاً فی الدیکور الشعریّ عند الشاعر العراقی المعاصر "مظفرالنوّاب"، الذی عاش معظم أیام حیاته خارج وطنه، بسبب نضاله ضد الحکومة الدکتاتوریّة وإنشاد الشعر ضدّها، والدفاع عن المظلومین. وشعره مفعم بالأمکنة والمفردات التی تدلّ علیها. تتناول هذه الدراسة أبعاد الأمکنة وأدوارها فی دیوان أشعاره، معتمدةً علی المنهج الوصفی- التحلیلیّ، والنتائج تدلّ علی أنّ الأمکنة فی شعره لیست مقتصرة على الأمکنة العراقیّة بل تشتمل أیضاً على أمکنة عربیّة، وغربیّة، وإیرانیة وقد تعدَّت الأمکنة عند النوّاب أبعادها الجغرافیة، فأضفى علیها النوّاب أبعاداً وأدواراً جدیدة، کالبعد النفسی، والوطنی، والاجتماعی السیاسی، والتاریخی، والدینی، والطبیعی، والجمالی، والرمزی. فیحمل المکان دوراً نفسیّاً حینما یشکو النوّاب من النفی وفقدان الوطن، ویتجلّی الدور الوطنیّ فی حنین الشاعر وعشقه للوطن والحلم بالعودة، ویتمثّل الدور الاجتماعی فی شؤون مثل: السلبیّات والإیجابیّات الاجتماعیّة، واللهجة الشعبیّة العراقیّة، والفئات العلمیّة الاجتماعیّة، والدور السیاسیّ فی: السجن السیاسیّ، والنفط، والسیاسیّین، والحکّام العرب، وقضیة فلسطین. ویصبح المکان مسرحاً للتاریخ والدین مع استحضار الأمکنة والشخصیّات التاریخیّة والدینیّة، ویتمثل دوره الطبیعی والجمالی من خلال اللوحات الطبیعیّة الاستهلالیّة لنصه الشعری، ویمکن ملاحظة الدور الرمزیّ والدور الأسطوری فی بناء الصورة المکانیة مثل الصحراء، والجبل، والقبر. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بازتاب باورهای دینی در شعر شاعران دوره‌ی پهلوی دوم*
        عبد الرضا مدرس زاده زهره محب
        یکی از موضوعات و مباحثی که در شعر معاصر مورد توجه قرار می گیرد، بحث و بررسی در باب دیدگاه شاعران دوره ی پهلوی دوم به دین، باورهای دینی و اعتقادات آیینی و الهی است که این موضوع با توجه به ساختار فکری و ذهنی اهل هنر و نیز نوع نقش و جایگاه دین در این دوره‌ی تاریخی، موضوعی أکثر
        یکی از موضوعات و مباحثی که در شعر معاصر مورد توجه قرار می گیرد، بحث و بررسی در باب دیدگاه شاعران دوره ی پهلوی دوم به دین، باورهای دینی و اعتقادات آیینی و الهی است که این موضوع با توجه به ساختار فکری و ذهنی اهل هنر و نیز نوع نقش و جایگاه دین در این دوره‌ی تاریخی، موضوعی شایان توجه است. سرودن شعر مذهبی ـ آیینی در ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است. سابقه ای به قدمت اشعار کسایی مروزی که بسیاری وی را نخستین سراینده ی شعر دینی می دانند. سابقه ای به قدمت سرایش اوستا، نخستین سروده ی دینی ایرانیان. سیر سرودن اشعار دینی، سیری صعودی است و هرچه به دوران معاصر نزدیک می شویم، با وجود جو ضد مذهبی شاهان قاجار و شاهان پهلوی، اما باز هم جلوه ی اعتقادات مذهبی در شعر کاملاً نمایان است. در دوره ی پهلوی دوم، شاهد دو حرکت در شعر آیینی هستیم. ابتدا شعر کلاسیک دینی که ادامه ی همان اشعار دینی شعرای قدیم است، و دیگر ظهور شعر مذهبی در قالب شعر نو. در مقاله حاضر با دسته بندی مصداق‌های باورها و رفتارهای دینی مانند جلوه‌ی قرآن کریم، بازتاب احادیث و روایات، مناقب و مراثی و ...، شکل بازتاب یافتن آنها را در شعر شاعران پهلوی دوم نشان داده شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - بررسی و نقد تمثیل‌های حماسی و اسطوره‌ای در شعر محمد بیابانی
        سیده فاطمه مهدوی مرتضوی سیّد احمد حسینی کازرونی عبداله رضایی
        محمد بیابانی یکی از شاعران نوپرداز معاصر به مقولة تمثیل نگاهی ویژه دارد و در اشعار خود کوشیده است تا با استفاده از عناصر بیانی به ویژه تمثیل برحسن تأثیر و زیبایی کلام خود بیفزاید. از این رو، در این پژوهش که به شیوة توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته، تمثیل‌های حماسی و اسطوره‌ أکثر
        محمد بیابانی یکی از شاعران نوپرداز معاصر به مقولة تمثیل نگاهی ویژه دارد و در اشعار خود کوشیده است تا با استفاده از عناصر بیانی به ویژه تمثیل برحسن تأثیر و زیبایی کلام خود بیفزاید. از این رو، در این پژوهش که به شیوة توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته، تمثیل‌های حماسی و اسطوره‌ای به کاررفته در سروده‌های بیابانی و اهداف و شیوه‌های کاربرد آن‌ها در این سروده‌ها بررسی و توصیف شده است. هدف از این پژوهش آن است که دانسته شود شاعر این تمثیل‌های حماسی و اسطورهای را چگونه و با چه هدف‌هایی در سروده‌های خویش به کار گرفته و این اشاره‌ها و تناسب‌های ذهنی چه تأثیری در پرورش معانی و مفاهیم مورد نظر شاعر داشته است. بدین منظور، این مفاهیم اسطوره‌ای و اشاره‌های داستانی را در سه بخش تمثیل‌های حماسی و اسطورهای ایرانی، اشارات و تلمیحات اسلامی، دسته بندی و بررسی نموده‌ایم که در این میان، تمثیل‌های حماسی و اسطوره‌های ایرانی سهم بسیار چشمگیری در سروده‌های شاعر داشته است. این تمثیل‌های حماسی و اساطیری با اهداف گوناگون در شعر بیابانی به کار رفته است؛ شاعر برای پرورش معانی و مفاهیم مورد نظر خود و اغلب برای بیان مفاهیم و مسائل سیاسی و اجتماعی روزگار خویش از آن‌ها بهره گرفته است. بهره گیری از این تمثیل‌های حماسی و اسطوره‌ای، زبان و بیان شعری او را نیز تشخّص و ویژگی بخشیده و بر قدرت تأثیر و القای آن افزوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی شکواییات در ادبیات منظوم معاصر (1350-1300)
        لیلا خیاطان
        یکی از موضوعات و مضامینی که از آغاز حیات شعر فارسی تاکنون، محتوای بخشی از سروده های هر شاعر را به خود اختصاص داده، شکواییه است. شکواییات بر اشعاری اطلاق می شود که شاعر در قبال ناملایمات و محرومیت های وارده می سراید و از رنج و اندوه و ناکامی خود سخن می گوید. به نظر می رس أکثر
        یکی از موضوعات و مضامینی که از آغاز حیات شعر فارسی تاکنون، محتوای بخشی از سروده های هر شاعر را به خود اختصاص داده، شکواییه است. شکواییات بر اشعاری اطلاق می شود که شاعر در قبال ناملایمات و محرومیت های وارده می سراید و از رنج و اندوه و ناکامی خود سخن می گوید. به نظر می رسد رسالت این مضمون که از فروع ادب غنایی به شمار می رود، فقط ادای ذهنیات و انتقال احساسات شخصی شاعر باشد، در حالی که کاوش در متن شکواییات، آگاهی های شخصی، اجتماعی و سیاسی فراوانی در پی دارد. بدین ترتیب با بررسی کلی شکواییات در دو بافت مختلف شعر معاصر (1350-1300)- به جهت رویکرد واقع گرایانه ای که در فضای این نوع اشعار جاری است- هر چند مایه ی درک بهتر و عمیق تر آن آثار فراهم می شود، امّا شاید نتوان این موضوع را از موضوعات مهم شعر معاصر به شمار آورد. در این میان وقوف برمعانی، تنوع و طبقه بندی و در نهایت شناخت ابعاد و انواع مختلف شکواییات در آثار نخستین شاعران معاصر از نظر نگارنده دور نمانده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - رمانتیسم سپاری در شعر فروغ فرخ زاد
        بهزاد خواجات
        هدف پژوهش حاضر بررسی سیر رمانتیسم و گذر از آن در شعر فروغ فرخ زاد است. رمانتیسم یکی از مهم ترین مکاتب ادبی جهان است که ریشه در تحولات اقتصادی و اجتماعی غرب داشته و همواره از جهات گوناگون مورد توجه منتقدان قرار گرفته است. گر چه در ایران زمینه های مادی ظهور این مکتب به طو أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی سیر رمانتیسم و گذر از آن در شعر فروغ فرخ زاد است. رمانتیسم یکی از مهم ترین مکاتب ادبی جهان است که ریشه در تحولات اقتصادی و اجتماعی غرب داشته و همواره از جهات گوناگون مورد توجه منتقدان قرار گرفته است. گر چه در ایران زمینه های مادی ظهور این مکتب به طور کامل مهیا نبوده و بالطبع رمانتیسم نمی توانسته در جامعه ی ادبی همپا و همتای نمونه ی غربی اش به فعلیت برسد، اما از اوان مشروطه و اولین ترجمه ی آثار ادبی، شاخصه هایی از این مکتب به حیات ادبی وارد شده و سپس با تحولات اجتماعی بازار گرمی پیدا کرده است. فروغ فرخ زاد یکی از چهره های مؤثر شعر رمانتیک ایران است که شعرش آیینه ای است از تحولات مکتب رمانتیسم ایرانی و در آثارش می توان استحاله ی این مکتب را در حیطه ی شعر امروز بررسی کرد. این نوشتار بر آن است که به روش توصیفی-تحلیلی و با تاکید بر شاخصه های مکتب رمانتیسم به دگردیسی شعر فروغ فرخ زاد بپردازد. نتایج این تحقیق بیانگر این است که شعر فروغ فرخ زاد توانسته در مسیری دشوار از رمانتیسمی سطحی به رمانتیسمی فهیم و اندیشمند طی مسیر کرده و به موقعیتی ویژه دست یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - کارکرد اسطوره‌ها در اشعار سهراب سپهری
        شمس‌الحاجیه اردلانی
        مطالعه و بررسی اسطوره ها یکی از راه های شناخت فرهنگ، اندیشه، باورها و اعتقادات، و تاریخ تمدن ملّت ها است؛ علاوه بر این، این بررسی ها دسترسی به ریشة برخی از آداب و الگوهایی را که هنوز در زندگی بشر کارکرد دارند، امکان پذیر می سازد. برخی از نویسندگان و شاعران در دورۀ معاصر أکثر
        مطالعه و بررسی اسطوره ها یکی از راه های شناخت فرهنگ، اندیشه، باورها و اعتقادات، و تاریخ تمدن ملّت ها است؛ علاوه بر این، این بررسی ها دسترسی به ریشة برخی از آداب و الگوهایی را که هنوز در زندگی بشر کارکرد دارند، امکان پذیر می سازد. برخی از نویسندگان و شاعران در دورۀ معاصر نیز اسطوره ها را به منظور القای پیام، دست مایۀ کار خود قرار داده اند؛ چراکه این کار موجبِ نفوذ، غنا و هویت اثر خواهدگشت. در این پژوهش، به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، کارکرد اسطوره ها در شعر سهراب سپهری نشان داده شده است.سپهریدر قلمرو هستی شناسی گام نهاده و فراتر از مضمون های اجتماعی با نقب زنی به جهان اسطوره ها، به دودمان و تبار انسان نظر افکنده است. وی رکود و استبداد زمانه خود را برنتافته و با انطباق اسطوره ها بر جامعه، اوضاع جامعۀ را با اعتراض هوشمندانه نشان داده است؛ از این رو، اشعارش نشان دهنده عصیان او در برابر تاریخ روزگار است و آرزوها و نیازهای مادی و معنوی انسان معاصر را بازتاب می دهد. تفاصيل المقالة