فهرس المقالات Hydrogeochemistry

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - حکمروایی چندسطحی منطقه‌ی کلان‌شهری در راستای رویکرد نومنطقه گرایی (مطالعه موردی: منطقه کلانشهری مشهد)
  مظفر صرافی ناصر نجاتی
  ریشه‌ی بسیاری از مشکلاتی که کلان‌شهرها با آن‌ها مواجه هستند خارج از مرزهای سیاسی و محدوده‌ی تحت قلمروی آن‌ها می‌باشد. کلان شهر مشهد از این امر مستثنی نبوده و با مشکلاتی روبرو می‌باشد که منشا آن در سطحی بالاتر، یعنی منطقه‌ی کلان‌شهری مشهد اتفاق می‌افتد. از این رو، هدف از أکثر

  ریشه‌ی بسیاری از مشکلاتی که کلان‌شهرها با آن‌ها مواجه هستند خارج از مرزهای سیاسی و محدوده‌ی تحت قلمروی آن‌ها می‌باشد. کلان شهر مشهد از این امر مستثنی نبوده و با مشکلاتی روبرو می‌باشد که منشا آن در سطحی بالاتر، یعنی منطقه‌ی کلان‌شهری مشهد اتفاق می‌افتد. از این رو، هدف از این پژوهش بررسی نظام کارآمد مدیریت منطقه ای بر اساس رویکرد نومنطقه‌گرایی جهت رسیدگی به مشکلات منطقه‌ی کلان‌شهری مشهد می‌باشد. در بخش بررسی ادبیات نومنطقه گرایی و مدیریت منطقه ای از روش تحقیق بازنگری پژوهش، و در بخش بررسی نظام کارآمد مدیریت منطقه ای برای منطقه ی کلانشهری مشهد از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع مطالعه موردی بهره گرفته شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که نظام حکمروایی دوسطحی با مشارکت همه کنشگران منطقه ای مبتنی بر اصل واگذاری امور به پایین ترین سطح قابل اجرا، موجب کارآمدی نظام مدیریت منطقه ای منطقه ی کلان شهری مشهد گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی به کمک پارامترهای هیدروشیمیایی (مطالعه موردی: ناحیه قیدار-استان زنجان)
  طاهره جانی سرناوی سیدوحید شاهرخی
  10.30495/jest.2022.63521.5519
  زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از مهم ترین منابع برای شرب و آبیاری است. استانداردهای جهانی کیفیت آب، توسط سازمان بهداشت جهانی، به عنوان استانداردهای پایه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از این مقاله ارزیابی شیمی آب زیرزمینی و تاثیر آن بر کیفیت آب زیرزمینی جهت بررسی مطلوب أکثر

  زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از مهم ترین منابع برای شرب و آبیاری است. استانداردهای جهانی کیفیت آب، توسط سازمان بهداشت جهانی، به عنوان استانداردهای پایه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از این مقاله ارزیابی شیمی آب زیرزمینی و تاثیر آن بر کیفیت آب زیرزمینی جهت بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری در محدوده قیدار در استان زنجان می‌باشد.روش بررسی: به منظور تعیین پارامترهای فیزیکی-شیمیایی، آنیون ها، کاتیون ها و فلزات سنگین در مهرماه 1399 از تعداد 52 نمونه از چاه‌ها و چشمه‌های ناحیه مورد مطالعه نمونه‌برداری و به روش‌های مختلف اندازه‌گیری گردید.یافته‌ها: رخساره های آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه، دارای تیپ بی کربنانه تا کلروره بوده وبر حسب پارامتر سختی کل، به غیر از دو نمونه تمامی نمونه ها دارای آب کاملاً سخت هستند. بر حسب EC و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم و کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، مشخص گردید که آب زیرزمینی در بیشتر نمونه ها خیلی شور و برای کشاورزی نامناسب است. علاوه بر این، غلظت عناصر سنگین محلول در آب زیرزمینی در محدوده قیدار در برخی از نمونه ها برای برخی عناصر و یون‌ها مانند آرسنیک، سلنیوم، سدیم، نیترات و سولفات بیشتر از حدود مجاز تعیین شده توسط WHO می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: استفاده از نسبت های یونی، نمودار گیبس و شاخص اشباع و تجزیه و تحلیل چند متغیره جهت نشان دادن منشا مواد حل شونده غیرآلی در آب های زیرزمینی، نشان داد که منابع کربناته و تبادل یونی دارای بیشترین تاثیر بر شیمی آب در محدوده هستند. شاخص فلزی(MI) غیر قابل شرب بودن برخی از نمونه ها را نشان داد. همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی نشان دهنده تاثیر میزان شوری، کشاورزی، زمین شناسی و گسلها در محدوده مطالعاتی قیدار بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - بررسی ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی و طبقه‌بندی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات برای مصارف مختلف با استفاده از روش‌های هیدروشیمیایی
  جمیل روزرخ اصغر اصغری مقدم عطاالله ندیری
  10.22034/jest.2017.11219
  زمینه و هدف: در دشت هرزندات به دلیل کمبود بارندگی همواره یکی از چالش‌ها برای فعالیت‌های انسانی، کمبود منابع آب و یا نبود منابع مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی هیدروژئوشیمی، نابهنجاری های هیدروژئوشیمیایی و تعیین کاربری (مصارف مختلف شرب، کشاورزی و صنعت) آب های زیرزمینی أکثر

  زمینه و هدف: در دشت هرزندات به دلیل کمبود بارندگی همواره یکی از چالش‌ها برای فعالیت‌های انسانی، کمبود منابع آب و یا نبود منابع مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی هیدروژئوشیمی، نابهنجاری های هیدروژئوشیمیایی و تعیین کاربری (مصارف مختلف شرب، کشاورزی و صنعت) آب های زیرزمینی منطقه ی مورد مطالعه است. روش بررسی: با توجه به منابع محدود آبی در دشت هرزندات، 16 نمونه آب زیرزمینی از چاه ها، چشمه ها و قنوات جمع آوری شده که نمونه برداری و تجزیه و تحلیل شیمیایی آن ها با روش های استاندارد صورت گرفته است. یافته‌ها: نتایج دیاگرام پایپر نشان می دهد که تیپ آب شور در منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات تیپ غالب می باشد. محاسبه ی شاخص اشباع کانی های اصلی آب زیرزمینی، تعامل آب و سنگ و حالت اشباع و فوق اشباع بودن نسبت به کانی های دولومیت، کلسیت و آراگونیت را نشان می دهد. بر اساس طبقه بندی کیفی انجام شده، آب های منطقه ی مورد مطالعه از نظر شرب در محدوده ی متوسط تا کاملاً نامطبوع هستند و از نقطه نظر کشاورزی در رده ی آب های شور قرار گرفته و جهت آبیاری نامناسب هستند. از لحاظ مصارف صنعتی نیز برخی از منابع آب دارای خاصیت رسوب گذاری و بخشی نیز خورنده هستند، ولی اکثر نمونه های آب زیرزمینی دارای خصوصیت پوسته گذاری بوده و جهت مصارف صنعتی نامناسب می باشند. نتیجه گیری: نتایج این بررسی حاکی از آن است که اغلب آب های کیفیت پایین از نظر شرب، کشاورزی و صنعت در بخش های مرکزی و شمالی دشت وجود دارند. هم چنین بر اساس نتایج حاصل از نمودار گیبس، فرآیندهایی مانند هوازدگی شیمیایی کانی های تشکیل دهنده ی سنگ و تبخیر بر روی کیفیت آب زیرزمینی دشت هرزندات مؤثر می باشند تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - بررسی پتانسیل منابع آلاینده و خصوصیات هیدروژئوشیمیایی کروم در منابع آب گلبو (شمال تربت حیدریه، خراسان رضوی)
  علی قاسمی محمدجواد نعمت الهی حسام الدین تقوی ثانی
  منطقه مورد مطالعه به عنوان بخشی از واحدهای افیولیتی شمال تربت حیدریه، غنی از کانی های اسپینل کروم دار می باشد. نتایجXRF نشان دهنده غلظت بالای کروم در مجموعه های پریدوتیتی به عنوان منابع اصلی تغذیه کننده کروم در منابع آبی منطقه محسوب می شوند. میانگین غلظت کروم موجود در أکثر

  منطقه مورد مطالعه به عنوان بخشی از واحدهای افیولیتی شمال تربت حیدریه، غنی از کانی های اسپینل کروم دار می باشد. نتایجXRF نشان دهنده غلظت بالای کروم در مجموعه های پریدوتیتی به عنوان منابع اصلی تغذیه کننده کروم در منابع آبی منطقه محسوب می شوند. میانگین غلظت کروم موجود در سنگ های منطقه از سرپانتینیت ها، به سمت سایر واحدهای سنگ شناختی، روند کاهشی شدیدی را نشان می دهد. بنابراین، با وجود سرپانتینیت های فراوان در منطقه، آلودگی قابل‌ توجه منابع آب به کروم مشهود می باشد. بررسی های هیدروژئوشیمی منابع آب نشان می دهد که فراوانترین یونها، به ترتیب غلظت، کاتیون هایNa+، Mg2+، Ca2+، K+ و نیز آنیون های Cl-، HCO3-، SO42- هستند. با توجه به نمودار Piper، 5 نمونه آب تیپ Na-HCO3، 3 نمونه تیپ Na-Cl، 3 نمونه تیپ Ca-HCO3، 3 نمونه تیپ Mg-Cl و 2 نمونه نیز تیپ Mg-HCO3دارند. نتایج اندازه گیری غلظت کروم در منابع آب نشان می دهد که میانگین غلظت کروم در منابع آب مورد بررسی، بیش از غلظت های مجاز جهانی است. نتایج غلظت کروم در پساب های معادن کرومیت نشان می دهد که با وجود غلظت های قابل ‌توجه کروم در پساب ها، پساب های معادن، به‌دلیل حجم کم معدن کاری، نقش بسیار محدودی در آلایندگی محیط زیست داشته و آلایندگی کروم عمدتا منشأ زمین زاد دارد. وفور اکسی-هیدروکسیدهای آهن و منگنز در اغلب مناطق مورد مطالعه، سبب اکسایش قابل ملاحظه کروم III به کروم VI شده است. با توجه به 6/7pH> و mg/l 67/7DO>، مقدار قابل‌توجهی از کروم موجود درآب می بایست از نوع کروم VI و شامل اکسید های کرومات و بی‌کرومات باشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - بررسی منشأ یونهای اصلی در آبهای زیرزمینی محدوده آستانه-کوچصفهان
  مسعود اسحق پور محمد منشوری
  حوزه آبریز سفیدرود بزرگ در محدوده 9استان کشور قرار گرفته است که از زیر حوزه های قزل اوزن، شاهرود و پایاب سفیدرود تشکیلشده است. به منظور تعیین منشأ یونهای اصلی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان واقع در بخش مرکزی استان گیلان و بخش انتهایی حوزهآبریز رودخانه سفیدرود از اطلاعات 25 أکثر

  حوزه آبریز سفیدرود بزرگ در محدوده 9استان کشور قرار گرفته است که از زیر حوزه های قزل اوزن، شاهرود و پایاب سفیدرود تشکیلشده است. به منظور تعیین منشأ یونهای اصلی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان واقع در بخش مرکزی استان گیلان و بخش انتهایی حوزهآبریز رودخانه سفیدرود از اطلاعات 25حلقه چاه پایش کیفی عمیق و کم عمق موجود در منطقه با حداکثر عمق 150متر، طی 11دورهزمانی از شهریور 1382لغایت شهریور 1387و اطلاعات چهار ایستگاه هیدرومتری رودخانه سفیدرود واقع در سه زیر حوزه قزل اوزن،شاهرود و پایاب سفیدرود استفاده گردید. ایستگاههای پل آستانه و بین راه رودبار در حوزه پایاب سفیدرود و ایستگاههای شاهرود و گیلوانبه ترتیب بر روی رودخانه های شاهرود و قزل اوزن واقع شده اند. محدوده مورد مطالعه بین طولهای جغرافیایی 370000 - 430000متر وعرضهای 4099000 - 4150000متر در سیستم UTMو در زون 39شمالی قرار گرفته است. آستانه اشرفیه بزرگترین شهر واقع در اینمنطقه می باشد. جنس مواد سازنده این محدوده رسوبات دلتائی و آبرفت رودخانه سفیدرود است که از محل امامزاده هاشم تا دلتای سفیدرودگسترش داشته و به شکل مخروط افکنهای می باشد که راس آن به سمت ارتفاعات البرز و ضلع بزرگ آن به سمت دریای خزر است. آبچاه ها در محدوده آبهای طبیعی طبقه بندی شده و از لحاظ آبیاری در گروه C3S1قرار می گیرد. کیفیت آب رودخانه سفیدرود در ایستگاهگیلوان در قزل اوزن در گروه C4S2و در سه ایستگاه دیگر C3S1می باشد. کیفیت چاه های مورد پایش از لحاظ شیمی یونهای اصلی، باECو TDSاندکی بالا می باشد که موجب کاهش گوارایی آب می شود. تأثیر آب با کیفیت پایین تر رودخانه سفیدرود و آب با کیفیتمناسب تر رودخانه در کیفیت آب چاه های محدوده مطالعاتی مشهود می باشد. در نمونه های مورد پایش تأثیر آب شور دریا مشاهدهنمیگردد. تیپ آب بیکربناته کلسیم و منیزیم می باشد. با ترسیم رابطه رگرسیون خطی و مشخص نمودن ضریب تعیین بین آنیونها وکاتیونها، منشأ آنیون بیکربنات به انحلال سازندهای آهکی در داخل محدوده یا در حوزه آبریز سفیدرود بزرگ، منشأ آنیون کلر نیز به انحلالنهشته های تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و منشأ آنیون سولفات به انحلال سازندهای تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و شستشوی خاکهایحاوی کودهای پتاس می تواند مرتبط باشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - بررسی عمق لایه آلاینده )گازدار( با استفاده از دادههای هیدروژئوشیمیایی و ژئوالکتریک در دشت چهاردولی
  محمد منشوری سجاد فاضل توسل
  محدوده مورد مطالعه در جنوبشرقی شهرستان قروه و 40کیلومتری شمالغرب همدان واقع شده است. از جمله مسائل زیست محیطی کهدر چند سال اخیر در دشت چهاردولی پدید آمده است، معضل آلودگی منابع آب زیرزمینی به وسیله گاز دی اکسیدکربن میباشد. این پدیدهموجب تخریب و تعطیلی چاههای منطقه شده ک أکثر

  محدوده مورد مطالعه در جنوبشرقی شهرستان قروه و 40کیلومتری شمالغرب همدان واقع شده است. از جمله مسائل زیست محیطی کهدر چند سال اخیر در دشت چهاردولی پدید آمده است، معضل آلودگی منابع آب زیرزمینی به وسیله گاز دی اکسیدکربن میباشد. این پدیدهموجب تخریب و تعطیلی چاههای منطقه شده که به نوبه خود مشکلات کشاورزی و معیشتی عمدهای را بهبار آورده است. بدیهی است کهادامه این شرایط منجر به از بین رفتن آبخوان و کیفیت آب زیرزمینی در منطقه خواهد شد. از آثار آلودگی در منابع آب منطقه چهاردولی، تغییرکیفیت آب شرب منطقه است. در این پژوهش، سعی شده تا با استفاده از نتایج مطالعات هیدروژئوشیمی وژئوالکتریک، عمق گسترش اینآلودگی مشخص گردد. لذا با توجه به بررسی تغییرات فاکتورهای هیدروژئوشیمیایی در توالی عمودی، تغییرات مقاومت الکتریکی لایههایرسوبی و مشاهدات صحرایی که در منطقه انجام شده است، عمق لایه آلاینده )گازدار( 50تا 60متر تخمین زده میشود تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - ارزیابی ویژگی های هیدروژئوشیمی منابع آب زیرزمینی منطقه شمال دشت قزوین
  بابک طالبی نوشین سجادی ترانه شارمد
  در سال های اخیر منابع آب های زیرزمینی به علت کمبود بارش و آب های سطحی به یکی از مهم ترین منابع طبیعی تبدیل شده است. در این مطالعه به بررسی تاثیر زمین شناسی و فعالیت های کشاورزی منطقه بر روی منابع آب زیرزمینی منطقه شمال دشت قزوین پرداخته شده است. در تحقیق حاضر پارامترهای أکثر

  در سال های اخیر منابع آب های زیرزمینی به علت کمبود بارش و آب های سطحی به یکی از مهم ترین منابع طبیعی تبدیل شده است. در این مطالعه به بررسی تاثیر زمین شناسی و فعالیت های کشاورزی منطقه بر روی منابع آب زیرزمینی منطقه شمال دشت قزوین پرداخته شده است. در تحقیق حاضر پارامترهای کیفی 17 عدد چاه نمونه برداری شده در سال 1392، مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا به تاثیر زمین شناسی منطقه بر روی نمونه های آب زیرزمینی با استفاده از تعیین تیپ آب و شاخص اشباع (SI) کانی های مختلف پرداخته شد و پس از آن با استفاده از آنالیز رگرسیون خطی تاثیر عوامل انسانی بر منابع آب زیرزمینی شمال دشت قزوین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که از سمت غرب به شرق در منطقه مورد مطالعه، انحلال کانی ها رو به افزایش است و یون های سدیم، بیکربنات و سولفات یون های غالب منطقه هستند که بیشتر در اثر انحلال هالیت، ژیپس و کربنات به آب های زیرزمینی افزوده می شوند. نتایج آنالیز رگرسیون خطی بیانگر آن است که همبستگی بالای نیترات، سولفات، کلر و پتاسیم با کل جامدات محلول (TDS) نشان دهنده تاثیر فعالیت های کشاورزی منطقه بر روی آب زیرزمینی است. فعالیت های کشاورزی در منطقه سبب افزایش غلظت نیترات گردیده و در قسمت های غربی (ppm 335) و شرقی (ppm 103) میزان نیترات از استاندارد وضع شده سازمان جهانی بهداشت ((WHO در سال 2011 (ppm50) برای آب شرب بالاتر بود. تفاصيل المقالة