• فهرس المقالات Estuary

      • حرية الوصول المقاله

        1 - پهنه بندی،توزیع و منشاء هیدروکربن های نفتی کل (TPH) و آلاینده های فلزی در رسوبات خور ماهشهر، خلیج فارس
        علیرضا واعظی عبدالرضا کرباسی علیرضا ولی خانی سامانی مهدی حیدری مجتبی فخرایی علیرضا رحمتی
        زمینه و هدف:هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین از شایع ترین آلاینده های دریایی به حساب می آیند. آلودگی دریایی ناشی از این مواد به یک مشکل زیست محیطی مهم در سراسر دنیا تبدیل شده است .هدف از انجام این تحقیق پایش زیست محیطی فلزات و هیدروکربن های نفتی در رسوبات خور ماهشهر به أکثر
        زمینه و هدف:هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین از شایع ترین آلاینده های دریایی به حساب می آیند. آلودگی دریایی ناشی از این مواد به یک مشکل زیست محیطی مهم در سراسر دنیا تبدیل شده است .هدف از انجام این تحقیق پایش زیست محیطی فلزات و هیدروکربن های نفتی در رسوبات خور ماهشهر به منظور ارتقای کیفیت محیط زیست منطقه می باشد. روش بررسی:در همین راستا نمونه برداری از رسوبات ناحیه ساحلی اطراف صنایع پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر در خور موسی واقع در شمال غرب خلیج فارس صورت گرفت.سی و دو نمونه سطحی رسوب به وسیله نمونه گیر پترسون جمع آوری گردید. غلظت کل هیدروکربن های نفتی (TPH) در نمونه های رسوب به وسیله (GC-FID) تعیین شد. همچنین غلظت ومنشا آلاینده های فلزی (Zn, Sr, Ni, Mn, Cu, Cr, Co, Ba, As, Al) در رسوبات به وسیله ICP-AESتعیین گردید. کمّی سازی شدت آلودگی در رسوبات با استفاده از شاخص هایCF ،Cd ،mCd وPLI صورت گرفت و تجزیه و تحلیل های آماری توسط بسته نرم افزاری MVSP در خور انجام پذیرفت نتایج: میانگین غلظت کل هیدروکربن های نفتی در منطقه مورد مطالعه mg/kg 42 بود. بیشینه مقدار TPH در ایستگاه 8 گزارش گردیده است. تفاوت قابل ملاحظه ای بین غلظت آلومینیوم در رسوبات خور ماهشهر و مقدار میانگین آن در پوسته زمین وجود داشت.. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده حاکی از آن است که شاخص فاکتور آلودگی (CF)، درجه آلودگی (Cd) ، درجه آلودگی اصلاح شده (mCd)، شاخص بار آلودگی (PLI) برای فلزات در ایستگاه های نمونه برداری بیانگر آلودگی کمی هستند. میانگین غلظت کل هیدروکربن های نفتی در منطقه مورد مطالعه بر مبنای شاخص CF بیانگر آلودگی متوسط تا آلودگی قابل ملاحظه است. نتایج آنالیز خوشه ای بیانگر این بود که Ni و Cr موجود در نمونه های رسوب دارای منشاء نفتی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی لخته سازی عناصر سنگین طی اختلاط مصبی در جنوب ایران
        آیدا بیاتی عبدالرضا کرباسی
        مصب رودخانه از دیدگاه زیست محیطی، حیات و وقوع فرآیندهای ژئوشیمیایی حایز اهمیت است. عناصر فلزی توسط آب رودخانه ها حمل شده و وارد دریا می شوند. در این مسیر، مصب به عنوان گذرگاهی جهت انتقال مواد از رودخانه به دریا ایفای نقش می کند. عناصر شیمیایی محلول در آب رودخانه ها، در أکثر
        مصب رودخانه از دیدگاه زیست محیطی، حیات و وقوع فرآیندهای ژئوشیمیایی حایز اهمیت است. عناصر فلزی توسط آب رودخانه ها حمل شده و وارد دریا می شوند. در این مسیر، مصب به عنوان گذرگاهی جهت انتقال مواد از رودخانه به دریا ایفای نقش می کند. عناصر شیمیایی محلول در آب رودخانه ها، در داخل مصب ها تحت تاثیر واکنش هایی از فاز محلول خارج می شوند که این امر مرهون فرآیند لخته سازی است. در تحقیق حاضر، برای نخستین بار لخته سازی عناصرMn، Cu، Ni، Pb، Zn طی اختلاط یک نمونه آب فیلتر شده (µm45 /0) خلیج فارس با یک نمونه آب فیلتر شده رودخانه میناب در 9 شوری متفاوت مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین برا ی نخستین بار در مطالعه فرایند لخته سازی پتانسیل اکسیداسیون و احیا (Eh) اندازه گیری شد و مشخص گردید لخته سازی عناصر سنگین طی اختلاط مصبی تحت کنترل این عامل نمی باشد. الگوی عمومی لخته سازی عناصر مورد مطالعه به صورت زیر است: Cu (3/83% ) > Ni (9/82 %) > Zn (2/75 %) > Mn (4/69 %) > pb (38 %)‌ نرخ لخته سازی از یک عنصر به عنصر دیگر متفاوت است. بیشترین لخته سازی عناصر در شوری های ‰ 3/3 تا ‰ 4/11 اتفاق می افتد. آنالیزهای آماری نشان می دهند که لخته سازی عناصر سنگین (به جز Pb) توسط DOC کنترل می شود. منشا DOC در منطقه مورد مطالعه زمینی است و آب های خلیج فارس نقشی در تامین آن ندارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - ارزیابی زیستی پهنه‌های جزرو مدی خور سماعیلی ماهشهر با استفاده از ساختار جمعیت بزرگ بی‌مهرگان کف‌زی
        سولماز دشتی غلامرضا سبزقبائی سیروس نظری پرچستان محمد صادق صبا
        زمینه و هدف: امروزه، در مطالعات تعیین کیفیت آب، بررسی حضور درشت بی مهرگان کف زی به عنوان شاخص های مکمل برای روش های شیمیایی تشخیص آلودگی ها شناخته شده است. با مطالعه تغییرات ساختار جمعیتی ماکروبنتوزها و تنوع آن ها می توان به پایش اثرات آلودگی اکوسیستم های آبی، به ویژه خ أکثر
        زمینه و هدف: امروزه، در مطالعات تعیین کیفیت آب، بررسی حضور درشت بی مهرگان کف زی به عنوان شاخص های مکمل برای روش های شیمیایی تشخیص آلودگی ها شناخته شده است. با مطالعه تغییرات ساختار جمعیتی ماکروبنتوزها و تنوع آن ها می توان به پایش اثرات آلودگی اکوسیستم های آبی، به ویژه خورها پرداخت. روش بررسی: در پژوهش حاضر با تطبیق نتایج حاصل از شاخص های زیستی با آزمایش های فیزیک وشیمیایی به ارزیابی میزان آلودگی در خور سماعیلی که بخشی از خور موسی است، پرداخته شد. به منظور انجام پژوهش، 5 ایستگاه انتخاب و در چهار فصل، نمونه برداری صورت پذیرفت. همچنین برخی شاخص های تعیین کیفیت آب و رسوب از قبیلDO ،Ec، دمای آب، pH، کدورت، GSA و TOM مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده در مجموع 4 گروه ماکروبنتوزی مشتمل بر 44 گونه، در منطقه مورد مطالعه شناسایی گردید، که در این میان، بیشترین درصد فراوانی به ترتیب مربوط به پرتاران Polycheate با 77/35 % ، دو کفه ای ها Bivalvia با 15/33 %، شکم پایان Gastropoda با 76/19% و سخت پوستان Crustacea با 32/11% بوده است. میانگین میزان تراکم ماکروبنتوزها در هر مترمربع از بستر منطقه مورد مطالعه تعداد 550 عدد بوده است که نشان از تراکم پایین ماکروبنتوزی در این منطقه می باشد. به منظور پی بردن به وضعیت اکولوژیکی منطقه از نظر میزان آلودگی از الگویWelch استفاده گردید. محاسبه مقادیر به دست آمده از میزان شاخص شانون با شاخص ارایه شده توسط Welch نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه از نظر میزان آلودگی در حد متوسط قرار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تخمین غلظت کلروفیل-آ با استفاده از داده‌های میدانی و پردازش تصاویر ماهواره‌‌‌ای سنتینل-2 و لندست-8 (مطالعه موردی: خور تیاب)
        مصطفی مهدوی فرد خلیل ولیزاده کامران احسان عطازاده
        خورها یکی از مهمترین منابع طبیعی ساحلی محسوب می‌شوند. نظارت بر کلروفیل- آ (Chl-a) که رنگدانه فیتوپلانکتون‌ آب‌های اقیانوسی و ساحلی است می‌تواند با استفاده از فناوری نوین سنجش از دور اندازه‌گیری و ارزیابی شود. وجود طول موج‌های آبی، سبز و قرمز در ماهواره‌های مشاهدات اقیان أکثر
        خورها یکی از مهمترین منابع طبیعی ساحلی محسوب می‌شوند. نظارت بر کلروفیل- آ (Chl-a) که رنگدانه فیتوپلانکتون‌ آب‌های اقیانوسی و ساحلی است می‌تواند با استفاده از فناوری نوین سنجش از دور اندازه‌گیری و ارزیابی شود. وجود طول موج‌های آبی، سبز و قرمز در ماهواره‌های مشاهدات اقیانوسی همواره راه را برای نظارت بر رنگ اقیانوس‌ها هموار نموده است. هدف از این پژوهش استفاده از الگوریتم‌های بیو اپتیکی OC2 و OC3 و از داده‌های ماهواره‌ای Sentinel-2 Multi-Spectral Instrument و Landsat-8 OLI در فروردین سال 1398 به منظور تخمین غلظت کلروفیل- آ در منطقه خور تیاب است. جهت ایجاد همبستگی و ارزیابی نتایج از داده‌های میدانی نمونه‌برداری‌ استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که الگوریتم OC2 در ماهواره‌های لندست-8 و سنتینل-2 به ترتیب دارای بیشترین مقدار ضریب تعیین (R2) معادل با 0.91 و 0.64 بود و همچنین مقدار خطای ریشه میانگین مربعات (RMSe) به ترتیب در تصاویر ماهواره‌ای معادل با 0.13 و 0.33 بود. این نتایج بیانگر دقت بالای الگوریتم OC2 در تصاویر ماهواره‌ای مورد استفاده است و به‌عنوان مناسب‌ترین الگوریتم برای تهیه نقشه غلظت کلروفیل- آ منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی تجمع و آلودگی فلزات سنگین ( جیوه ،سرب ،نیکل و وانادیم ) وابسته به صنایع نفتی و پتروشیمیایی در رسوبات گلی و شنی در خوریات ماهشهر
        سمیرا اسماعیلی مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو
        چکیده آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین به یکی از مشکلات جهانی در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. در این مطالعه، به بررسی غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، جیوه و وانادیوم با نمونه برداری از رسوبات با استفاده از دستگاه گرب Vane Veen در اعماق 5، 10 و 15 متری از 4 ایستگ أکثر
        چکیده آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین به یکی از مشکلات جهانی در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. در این مطالعه، به بررسی غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، جیوه و وانادیوم با نمونه برداری از رسوبات با استفاده از دستگاه گرب Vane Veen در اعماق 5، 10 و 15 متری از 4 ایستگاه شامل خور موسی، احمدی، غزاله و غنام در بندر امام خمینی در سال 99 پرداخته شد. براساس نتایج این تحقیق مشخص گردید که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف بین 79/38 تا 17/64 برای نیکل، 23/2 تا 18/13 برای سرب، 87/0 تا 12/8 برای جیوه و بین 32/39 تا 26/62 میکرو گرم بر گرم برای وانادیوم بدست آمد. نتایج آزمون واریانس یکطرفه(One- Way ANOVA) نشان داد که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). بطوریکه بیشترین غلظت مربوط به نیکل وکمترین مربوط به جیوه بود.نتایج آزمون ANOVA نشان داد که غلظت فلزات در بین ذرات رسوبی مختلف اختلاف معناداری داشت (P<0.05) بیشترین غلظت فلزات در ذرات رس دیده شد. بین غلظت فلزات در اعماق مختلف، اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05) . شاخص آلودگی برای بررسی میزان آلودگی فلزات محاسبه و بر اساس این شاخص مشخص گردید که خور موسی و احمدی نسبت به همه فلزات، خور غزاله نسبت به جیوه و نیکل دارای آلودگی، ولی خور غنام فاقد آلودگی می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - Reconstruction of subsurface layers of sediments in the estuaries Parak and Shoor by using ground-penetrating radar
        Mohyeddin Ahrari-Roudi
        The study area on the North West Coast of Oman Sea in Shoor and Parak estuaries is located within Near the Chabahar. Preparation outcrops GPR to produce and record all events take place at shallow depths below surface. The GPR and seismic profiles are in order to prepar أکثر
        The study area on the North West Coast of Oman Sea in Shoor and Parak estuaries is located within Near the Chabahar. Preparation outcrops GPR to produce and record all events take place at shallow depths below surface. The GPR and seismic profiles are in order to prepare and investigate the effects of subsurface. Identification of shallow subsurface structures and thickness of the different is due to the contrast in electrical properties such as electrical conductivity. This is important objective of the study research that is done by GPR methods. In this study, the GPR profiles were taken with instrument of GPR-Mala Geoscience-3 Step charger. In order to calibration the seismic data with characteristics facies obtained by using handy coring instrument (Euger) was prepared involves two cores to lengths of 4.35 and 5 m. The data from these two methods are compared and was obtained the necessary conclusion. The study showed that the cores are composed of two sedimentary facies. The first facies set (Muddy facies) with brown color that the sedimentary environment is supratidal and the second facies set (Sandy facies) with gray color that specificities are related to depositional environment intertidal. Profiles of the Shoor estuary show up four different facies that they are consistent with the core sedimentary facies in the environment are supratidal that thickness of Subsurface layers increases from northeast toward the South West. Profile of the Parak estuary show up two different facies that they are consistent with the core sedimentary facies in the environment are supratidal that thickness of Subsurface layers does not changed from northeast toward the South West. Since, the profile GPR Numbers the 73 and 74 was nearer to the sea and influence the saltwater sea on GPR data. Thus, in Parak estuary and the effect of sea water on depth Penetration is more and detection of subsurface structures is weaker that has leading to the identification two layers of subsurface. In Shoor estuary (The profile GPR Numbers the71 and72), high distance from the sea and the effect of sea water on depth Penetration is less and detection of subsurface structures is stronger that has leading to the identification four layers of subsurface. On the other hand comparison of sediment cores and GPR profiles with curve changes in global sea levels show that during two-Interval time ( respectively 2100 to 2800 & 4900 to 5800 years ago) sedimentation rates was higher than average (0.1 mm per year). Finally, using GPR profile and cores, sea level changes in coastal environments can be revealed. These changes indicate that the two sedimentary cycles includes of a rise and fall sea level locally in the North West estuaries of Oman Sea in connection with the tectonic situation in the region. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - تغییرات زمانی و مکانی عوامل غیر زیستی، کلروفیل-a و تولید اولیه پلاژیک در مصب رودخانه سفیدرود
        محمدرضا رحیمی بشر عباس اسماعیلی ساری سید محمدرضا فاطمی شعبانعلی نظامی
        مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی أکثر
        مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی این بررسی ها از بالادست این محدوده تا دریا در طول یک سال (آبان 82 تا مهر 83) بصورت ماهانه در 5 ایستگاه انجام گرفته است. میانگین سالانه و انحراف معیار عوامل فیزیکی و شیمیایی، نشان دهنده میزان، درجه حرارت آب C˚6/8±2/17، شوری سطح آب 32/1±77/1 و شوری عمق 27/3±79/2 قسمت در هزار، کدورت 18/345±86/311 FTU ، عمق دید سکشی دیسک 33/25±5/36 سانتی متر، اکسیژن محلول 88/2±69/8 میلی گرم بر لیتر، آمونیوم 66/0±512/0 میلی گرم بر لیتر، سیلیکات 91/1±68/5 میلی گرم بر لیتر، فسفات کل 103/0±136/0 میلی گرم بر لیتر و کربن آلی کل 9/9±3/10 میلی گرم بر لیتر می باشد. میزان متوسط کلروفیل a نیز 45/7±44/4 میکروگرم بر لیتر تعیین شده که در ماههای تیر و مهر میزان آن قابل سنجش نبوده و بیشترین میزان آن 5/2±85/22 میکروگرم بر لیتر مربوط به ماه شهریور بوده و از نظر مکانی نیز بیشترین میزان آن در دهانه (ایستگاه 4) به میزان 65/10 ± 5/7 میکروگرم بر لیتر تعیین گردیده است. تولید اولیه این مصب در همین ایستگاه و به کمک روش بطریهای تاریک و روشن انجام گرفته و دارای متوسط سالانه تولید اولیه ناخالص 12/34±27/38 میلی گرم کربن بر متر مربع در ساعت و تولید اولیه خالص 9/289±6/201 میلی گرم کربن بر متر مربع در روز بوده که بیشترین میزان تولیدات اولیه در شهریور ماه و حداقل میزان آن نیز در مهرماه تعیین شده که دلیل اصلی این کاهش شدید، کدورت بالا آب تحت تأثیر خروجیهای سد منجیل بوده است. بر اساس آزمون آنالیز خوشه ای مهمترین عامل اثرگذار بر روی میزان کلروفیل a نیز دمای آب تعیین شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - Study of Change in Water Quality at Different Distances form Sea in Mahi Estuarian Area
        M. B. Patel R. A. S. Patel
        Main perennial rivers of Gujarat, Tapi, Narmada, Mahi and Sabarmatiare meeting Arabian Sea in Gulf of Khambhat. The out flow of Mahi River intothe sea is decreased due to construction of dams like Bajaj Sagar, Kadana, Panamand Wanakbori weir. So, Tidal effect of sea and أکثر
        Main perennial rivers of Gujarat, Tapi, Narmada, Mahi and Sabarmatiare meeting Arabian Sea in Gulf of Khambhat. The out flow of Mahi River intothe sea is decreased due to construction of dams like Bajaj Sagar, Kadana, Panamand Wanakbori weir. So, Tidal effect of sea and sea water intrusion is beingincreased on landward side. Moreover, due to erratic nature of rainfall andimproper management of the existing water resources in the region, the groundwater withdrawal rate has increased. Since the existing ground water resourceshave not been replenished as per demand, Mahi estuarian area is facing a problemof sea water intrusion. Day by day quality of ground water and soil going ondeteriorating. An attempt is made to study the pre and post-monsoon ground waterquality by collecting and analyzing the water samples of open well, bore well etc.Considering radial distances from Kavi Town (sea) i.e. to study the effect ofsalinity ingress. It is observed that as the distance from Kavi village increases, theT.D.S, Cl and, TH, values decreases. The high pre-monsoon values getnormalized after the post monsoon because of rain water recharge and dilution,except some locations due to many reasons. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی کمی و کیفی فون ماکروبنتیک منطقه مصبی رودخانه سفیدرود در فصل رهاکردن بچه ماهیان سفید
        احمد قانع کیوان عباسی مصطفی صیاد رحیم یعقوب زحمتکش علی عابدینی
        به منظور آگاهی از پتانسیل غذای طبیعی رودخانه سفید رود در مسیر مهاجرت ماهیان در غالب طرح بررسی زیستی بچه ماهیان سفید فون بنتیک رودخانه بررسی گردید. نمونه برداری توسط دستگاه گراب با مقطع 400 سانتی متر مربع و با سه تکرار در5 ایستگاه در یک مسافت 2500 متری از مصب از زمستان 1 أکثر
        به منظور آگاهی از پتانسیل غذای طبیعی رودخانه سفید رود در مسیر مهاجرت ماهیان در غالب طرح بررسی زیستی بچه ماهیان سفید فون بنتیک رودخانه بررسی گردید. نمونه برداری توسط دستگاه گراب با مقطع 400 سانتی متر مربع و با سه تکرار در5 ایستگاه در یک مسافت 2500 متری از مصب از زمستان 1391 الی زمستان 1392 در پنج دور انجام شد. براین اساس کلاً 6 خانواده ازکفزیان شناسایی شدند که از بین آنها لاروهای شیرونومید در تمامی ایستگاه ها حضور داشته اند. حداکثر فراوانی وبیوماس کل کفزیان به ترتیب 1/146 عدد بر مترمربع و 5/48 گرم بر مترمربع در ایستگاه 2 مشاهده شد. بطور متوسط در مدت بررسی خانواده Chironomidae، Tubificidae، Sphariidaeدر سه ایستگاه اول مجموعاً صد در صد و در ایستگاه های 4 و5 به ترتیب حدود 75 و35 درصد ازفون کفزیان را تشکیل داده اند. در ایستگاه 4 کرم نرئیس بیش از 25 درصد ازکفزیان راشامل می شود و دو Gammaridae و Cardiiaeبه ترتیب 5 و 60 درصد از فراوانی بی مهرگان کفزی ایستگاه 5 راتشکیل داده اند. مطالعه حاضر با شناسایی و تعیین بیوماس ماکروبنتوز رودخانه سفیدرود به عنوان منبع تغذیه بچه ماهیان سفید می پردازد. تفاصيل المقالة