• فهرس المقالات Cold stress

      • حرية الوصول المقاله

        1 - اثر کاربرد ترکیبی روغن ‌ولک، کلسیم و پتاسیم بر زمان شکوفایی و فیزیولوژی تحمل به سرمای جوانه انگور (Vitis vinifera L.)
        عباس صابری روح الله کریمی
        به‌منظور بررسی اثر محلول پاشی کلسیم، پتاسیم و روغن ولک به صورت تلفیقی و جداگانه بر زمان شکوفایی جوانه و شاخص های فیزیولوژیکی تحمل به سرما در انگور بی دانه سفید، آزمایشی به‌ صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1396 در یک تاکستان20 ساله واقع در روستای عباس‌ أکثر
        به‌منظور بررسی اثر محلول پاشی کلسیم، پتاسیم و روغن ولک به صورت تلفیقی و جداگانه بر زمان شکوفایی جوانه و شاخص های فیزیولوژیکی تحمل به سرما در انگور بی دانه سفید، آزمایشی به‌ صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1396 در یک تاکستان20 ساله واقع در روستای عباس‌آباد از توابع شهرستان خنداب استان مرکزی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، روغن ولک، روغن ولک+ کلسیم، روغن ولک+ پتاسیم، پتاسیم، کلسیم، کلسیم + پتاسیم و ولک + کلسیم+ پتاسیم بود. تاک ها با روغن ولک (یک درصد) کلسیم (دو درصد) و پتاسیم (سه درصد) در اواخر اسفند طی دو مرحله نوک پنبه ای و یک هفته بعد محلول پاشی شدند. تیمار ترکیبی ولک + کلسیم + پتاسیم منجر به تاخیر در باز شدن جوانه ها به مدت 5 روز در مقایسه با تاک های شاهد شد. بیشترین غلظت کربوهیدرات، فنل کل و پروتئین محلول در تاک های تیمار شده با ترکیب کلسیم + پتاسیم بدست آمد و کمترین این ترکیبات مربوط به تیمار ولک به تنهایی و شاهد بود. همچنین بیشترین میزان کلروفیلa ، b، کاروتنوئیدها و کلروفیل کل از تیمار ترکیبی کلسیم + پتاسیم و کمترین این رنگیزه ها در تیمار ولک مشاهده شد. بالاترین محتوای آب نسبی، نشت یونی و پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء نیز در تاک های شاهد مشاهده شد. با توجه به نتایج این پژوهش، برای اجتناب از سرمای دیررس بهاره در تاکستان ها تلفیق محلول پاشی روغن ولک + کلسیم + پتاسیم در باغات انگور مناسب تشخیص داده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - رفتار گیاه در پاسخ به تنش سرما
        مریم کریمی علویجه عبدالکریم زارعی
        تنش های محیطی همواره به عنوان یکی از عوامل مهم محدود کننده رشد و نمو و تولید مثل گیاهان می‌باشند. تنش سرمایی یکی از مهمترین نوع این تنش ها بوده که هر ساله خسارات زیادی محصولات مختلف گیاهی وارد می کند و بعنوان تهدیدی برای تولید پایدار محصولات گیاهی می باشد. به طی فصل پای أکثر
        تنش های محیطی همواره به عنوان یکی از عوامل مهم محدود کننده رشد و نمو و تولید مثل گیاهان می‌باشند. تنش سرمایی یکی از مهمترین نوع این تنش ها بوده که هر ساله خسارات زیادی محصولات مختلف گیاهی وارد می کند و بعنوان تهدیدی برای تولید پایدار محصولات گیاهی می باشد. به طی فصل پاییز، تغییرات مورفولوژی، فیزیولوژی، بیوشیمیایی و مولکولی، گیاهان را برای مقابله و تحمل دماهای پایین فصل زمستان آماده می کند. مطالعه سطح سلولی تنش، به منظور دستکاری های ژنتیکی برای کسب مقاومت به سرما در گیاهان ضروری است. در صورت بروز سرماهای زودرس پاییزه یا سرماهای دیررس بهاره صدمات مختلفی به گیاه وارد خواهد شد. کسب سازگاری در فصل پاییز برای تحمل شرایط زمستان ضروری می‌باشد. روند کلی کسب سازگاری تقریبا در تمامی گیاهان مشابه بوده ولی با توجه به نوع گیاه و شرایط منطقه تفاوت هایی وجود دارد. اندام مختلف گیاه، درجات و صدمات متفاوتی را بعد از گذراندن تنش سرما نشان خواهند داد که با رعایت برخی اصول کشاورزی، خسارات احتمالی تا حد زیادی قابل کنترل خواهند بود. تقویت به موقع و جلوگیری از هر گونه تنش به گیاه صدمات ناشی از سرما را به حداقل خواهند رساند. مرور کلی مسیرهای ایجاد صدمات تنش سرما و مکانیسم مقابله گیاه می تواند برای جلوگیری از ایجاد خسارات تا حد ممکن مفید باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - غربال ژنوتیپهای مختلف نیشکر (Saccharum ssp L.) مقاوم به سرما با استفاده از شاخص‌های مورفولوژی و بیوشیمیایی
        محمود فولادوند آسا ابراهیمی مهدی رهایی وحید شریعتی جونی
        نیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه أکثر
        نیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه اصلاح نبات نیشکر، پس از وقوع سرمای ᴏC2/1 زیر صفر در دیماه 1394، تعداد 454 رقم نیشکر با استفاده از شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، در یکی از مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات نیشکر خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول با استفاده از شاخص های مورفولوژی، ارقام متحمل و حساس در برابر سرما انتخاب شدند. در مرحله دوم در سال 1395، پس از تنش سرما، شاخصهای بیوشیمیایی از قبیل پرولین( Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA )، در ارقام متحمل(منتخب مرحله اول)، افزایش بیشتری پیدا کرد و بر اساس نتایج دو مرحله، دو رقم BR00-01 وTUC66-107 به‌ترتیب به‌عنوان متحمل ترین و حساسترین رقم نسبت به سرما شناسایی شدند. نتایج بررسی واکنش مورفولوژی و بیوشیمیایی ارقام نیشکر به تنش سرما نشان داد که ارقامی که طبق شاخص های مورفولوژیکی، میزان تحمل بیشتری به تنش سرما دارند، همین ارقام در مرحله بررسی بیوشیمیایی نیز از نظر میزان پرولین (Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA) در سطح بالاتری نسبت به ارقام حساس قرار دارند. همچنین همبستگی بالایی بین صفات مورفولوژیکی و شاخص های بیوشیمیایی از نظر میزان تحمل و مقاومت به سرما وجود داشت. بنابراین، با استفاده از اندازه گیری شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، می توان پیش از انجام بررسی مولکولی و بدون صرف هزینه های زیاد، نوع واکنش ارقام نیشکر به تنش سرما را بررسی نمود و در هنگام غربال کلون های نیشکر در مراحل مختلف اصلاحی، با اندازه گیری مقدار شاخص های مورفولوژی و بیوشیمیایی نیشکر در هنگام تنش سرما، نسبت به غربال و انتخاب کلون های برتر اقدام نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - متابولیسم فروکتان در گیاه گندم تحت تنشهای غیر زنده
        مهدی جودی
        تجمع فروکتان‌ها در اندامهای مختلف گندم از راهکارهای فیزیولوژیکی مهم جهت مقابله با تنش های مختلف محیطی می‌باشد. فروکتان‌ها اولیگومر یا پلی مرهای مولکول های فروکتوز منشاء گرفته از ساکاروز بوده و بسته به نوع پیوند، انواعی مختلفی از فروکتان در گیاهان مختلف شناسایی شده است. أکثر
        تجمع فروکتان‌ها در اندامهای مختلف گندم از راهکارهای فیزیولوژیکی مهم جهت مقابله با تنش های مختلف محیطی می‌باشد. فروکتان‌ها اولیگومر یا پلی مرهای مولکول های فروکتوز منشاء گرفته از ساکاروز بوده و بسته به نوع پیوند، انواعی مختلفی از فروکتان در گیاهان مختلف شناسایی شده است. فروکتان تجمع یافته در گندم از نوع لوان (دارای پیوندهای (2-6)β) و گرامینان یا لوان مخلوط (دارای پیوندهای (1-6)β و (2-6)β) می باشد. سه آنزیم 1-SST، 6-SFT و 1-FFT در ساخت فروکتان گندم دخیل هستند. با توجه به اینکه مسیرهای ساخت فروکتان در گندم متنوع است، لذا ارقام مختلف گندم از نظر مقدار و ترکیب فروکتان با یکدیگر فرق می کنند. تجزیه فروکتان در گندم توسط آنزیمهای 1-FEH و 6-FEH انجام می شود که به ترتیب باعث شکستن پیوندهای (1-6)β و (2-6)β بین مولکولهای فروکتوز در فروکتان می شوند. ارقام مقاوم گندم به تنشهای آخر فصل رشد (خشکی و گرما) مقادیر بالایی از فروکتان را در ساقه تجمع داده و با کارایی بالایی از آنها استفاده می کنند. فروکتان‌ها از طریق پایداری غشا، تنظیم اسمزی و تداوم فتوسنتزی مقاومت به تنش شوری را در گندم افزایش می دهد. همچنین گیاهچه های گندم در طی مقاوم سازی به سرما قندهای محلول و فروکتان را در برگها و طوقه خود تجمع می دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - Effects of Dietary Guanidinoacetic Acid Supplementation on Performance, Blood Parameters and Meat Quality of Male Broilers with Cold-Induced Ascites
        ا. محبی فر م. ترکی ع. عبدالمحمدی
        The effects of dietary supplemental guanidinoacetic acid (GAA) on performance, biochemical indices and meat pH of broilers with cold-induced ascites were studied. A total of 640 day-old male broiler chicks (Cobb 500) were assigned to four dietary treatments including co أکثر
        The effects of dietary supplemental guanidinoacetic acid (GAA) on performance, biochemical indices and meat pH of broilers with cold-induced ascites were studied. A total of 640 day-old male broiler chicks (Cobb 500) were assigned to four dietary treatments including control diet; control diet supplemented with either 0.6, 1.2 or 1.8 g of GAA per kg of feed. Each treatment was replicated in 8 battery cages (n=20). At day 14, temperature was reduced to amplify the incidence of ascites. The birds fed the control, 1.2 and 1.8 g/kg GAA diets exhibited higher average daily gain (ADG) compared to those fed 0.6 g/kg GAA (P<0.05). Bird fed diet with 1.2 g/kg GAA also showed poorer feed conversion ratio (FCR) compared to birds in other dietary groups (P<0.05). Higher average daily feed intake (ADFI) were observed in birds fed the diet with 1.2 g/kg GAA (P<0.05). The mortality due to ascites was significantly lower in birds fed diet with 1.2 g/kg GAA compared to birds fed the control, 0.6 and 1.8 g/kg GAA diets. Moreover, there was a quadratic effect of GAA levels on mortality due to ascites. No significant effects of dietary treatments on leucocyte subsets and relative weights of lymphoid organs were observed. Lower meat pH was detected in chicks fed the GAA-supplemented diets compared to birds fed the control diet. Dietary GAA supplementation resulted in a linear (P=0.01) and quadratic (P=0.03) responses in meat pH. In conclusion, diet supplementation with GAA had reducing effects on the occurrence of ascites-related mortality in broiler chicks. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - Effect of Gradual and Shock Chilling Stress on Abscisic Acid, Soluble Sugars and Antioxidant Enzymes Changes in ‘Sultana’ Grapevine.
        Shima Sadat Beheshti Rooy Ghasem Hosseini Salekdeh Mehdi Ghabooli Mansour Gholami Ehsan Mohsenifard Rouhollah Karimi
        Plants may show different behaviours during exposure to low temperature stress through various mechanisms. In this study, the chilling responses of ‘Sultana’ grapevine were investigated during a gradual chilling (2 °C/h) and also during a shock chilling أکثر
        Plants may show different behaviours during exposure to low temperature stress through various mechanisms. In this study, the chilling responses of ‘Sultana’ grapevine were investigated during a gradual chilling (2 °C/h) and also during a shock chilling (5 °C/h) from 24 °C to 4 °C.After artificial chilling stress, electrolyte leakage, lipid peroxidation, hydrogen peroxide production and antioxidant enzymes activities were measured in all plants leaves. Moreover, the potential of plant to accumulate abscisic acid and osmoregulants were compared under both gradual and shock chilling stresses. Based on the results, a significant difference was found between the electrolyte leakage, lipid peroxidation and hydrogen peroxide content of plants under two chilling regimes. These indices were found to be higher in shock chilling stressed plants compared with gradual chilling stressed vines because of the lower catalase, peroxidase and ascorbate peroxidase activities. Moreover, gradual chilling stressed vines exhibited higher accumulation of abscisic acid, proline and total phenolic compounds. The chlorophyll degradation and relative water content were lower in gradual cold stressed plants. Glucose and fructose, unlike sucrose showed higher concentration in gradual cold stressed vines. Totally, under gradual chilling stress grapevine plants showed better cold acclimation by lower oxidative stress and higher accumulation of osmoregulants in compared with shock chilling stressed vines. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - Salicylic acid and boric acid improve flower growth, yield, and cold tolerance in French marigold (Tagetes patula)
        Toktam Moradian Rahele Ghanbari Moheb Seraj Ahmad Asgharzade
        A decrease in air temperature harms many ornamental plants, especially flowers grown in green space. To prevent cold stress, various elicitors are used that reduce the harmful effects of low temperature. Therefore, in this study, we investigated the impact of two elicit أکثر
        A decrease in air temperature harms many ornamental plants, especially flowers grown in green space. To prevent cold stress, various elicitors are used that reduce the harmful effects of low temperature. Therefore, in this study, we investigated the impact of two elicitor's salicylic acid and boric acid on the growth and yield parameters of French marigold (Tagetes patula). Next, these plants were exposed to cold stress, and their physiological and morphological traits were also studied. Results showed that the application of elicitors, especially in higher concentrations, had a positive effect on morphological and physiological traits. Interaction of SA×BA with a concentration of 2mM, increased flower diameter (20%), stem height (19%), stem and root fresh weight (27 and 35% respectively), stem and root dry weight (31 and 39% respectively), and flower quality (26%). Also, the interaction of these two elicitors led to a decrease in ion leakage (22%), malondialdehyde (28%), and proline (24%) content, and an increase in chlorophyll fluorescence (28%), catalase (20%) and ascorbate peroxidase (33%) activity. In general, the application of salicylic acid and boric acid interaction treatment with 2mM concentration improved growth and yield characteristics and cold stress tolerance in French marigold. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - The Effect of Low Temperatures on Domestic and Wild Pistachio Rootstocks and Interspecific Hybrids Based on Physio-biochemical Indices
        Maryam Afrousheh Amir Mohammadi Hojat Hasheminasab Ali Taj Abadi Pour Hasan Arab Alireaz Dabestani
        In recent decades, spring frost considered a serious threat in pistachio production (Pistacia vera). Considering that, Iran is one of the most important centers of pistachio production and has the highest variety of pistachios in the world, the identification of domesti أکثر
        In recent decades, spring frost considered a serious threat in pistachio production (Pistacia vera). Considering that, Iran is one of the most important centers of pistachio production and has the highest variety of pistachios in the world, the identification of domestic and wild different rootstocks and their crosses to reach cold-tolerant rootstocks could be one of the effective solutions to face the challenge of spring frost. In this study, cold tolerance was assessed in fourteen rootstocks of pistachio domestic species (Badami Zarand, Sarakhs and Qazvini), interspecific hybrids (Qazvini×Khinjuk, Qazvini×Mutica, Qazvini × Baneh Baghi, Qazvini × Atlantica, Qazvini× Integerrima), non-domesticated species (Atlantica (P. atlantica), Integerrima, Khinjuk, Sarakhs, Mutica (P. atlantica sub. mutica) and Baneh Baghi (P. mutica × P. vera)) and UCB1 hybrid rootstock at low temperatures (4, 0 and -4 °C) for 2 hours. This experiment was conducted in a factorial completely randomized design with three replications on one-year-old seedlings in greenhouse conditions. The results showed that the rate of ion leakage, malondialdehyde and injury index percentage was significant (p <0.01) and their values were decreased in the cold-tolerant rootstocks than the cold-sensitive rootstocks. The interaction between treatments showed that the temperature of - 4 °C caused a significant reduction in ion leakage and malondialdehyde in the cold-tolerant rootstocks. Proline was increased in the cold-tolerant rootstocks compare to cold-sensitive rootstocks. The results of cation leakage percentage were significant in temperature and rootstocks (p <0.01). The results showed that the highest percentage of cation leakage related to potassium and there was a positive and significant correlation between calcium and magnesium and cell membrane stability. According to the results, the most sensitive rootstock was UCB1, Integerrima, Khinjuk and Baneh Baghi, respectively. Hybrids Qazvini , Baneh Baghi, Khinjuk and Integerrima rootstocks were significantly reduced under low-temperature stress. Mutica, Qazvini×Mutica, Sarakhs, Qazvini, Qazvini×Atlantica rootstocks, improved physiological and biochemical traits and maintained cell membrane integrity and finally showed greater tolerance to frost and freezing temperatures, which can be considered in the breeding program. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - Phenylalanine and Calcium Nitrate Alleviate Cold Tolerance of Pistacia vera L. Seedlings
        Mohammad Fattah Hossein Afshari Bahareh Kashefi Ghanbar Laei Vajiheh Zarrinpour
        To study the effects of different concentrations of phenylalanine, and calcium nitrate under cold stress on Pistacia vera L. 'Abbas Ali' cultivar seedlings, a factorial experiment was performed with three factors of phenylalanine at three levels of calcium nitrate, and أکثر
        To study the effects of different concentrations of phenylalanine, and calcium nitrate under cold stress on Pistacia vera L. 'Abbas Ali' cultivar seedlings, a factorial experiment was performed with three factors of phenylalanine at three levels of calcium nitrate, and temperature based on a completely random design with three replications. The findings demonstrated that the effects of phenylalanine, calcium nitrate, temperature, as well as their interactions, were significant for all studied features. By simultaneous use of 2.5 mM of phenylalanine, and 5 ppm of calcium nitrate, electrolyte leakage reduced by 19% compared to the control sample at -3°C. Furthermore, when the temperature reduced from zero to -3°C, the concentration of proline increased from 2.3 to 3.1 μg g⁻¹ fw compared to the control seedlings. By simultaneous use of the highest concentrations of phenylalanine, and calcium nitrate, phenolic compounds, and soluble sugar increased. However, the interactions of phenylalanine×calcium nitrate, cold×phenylalanine, and phenylalanine×calcium nitrate×cold were not significant on the content of proline. A significant positive correlation was between proline, and soluble sugar at the probability level of 1% (r=0.87**). A significant negative correlation was between electrolyte leakage and chlorophyll fluorescence at the probability level of 1% (r=- 0.68**). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - نشت یونی و فعالیت کاتالاز و پراکسیداز در گیاهچه چند ژنوتیپ نخود در واکنش به دما‌های پایین
        احسان فتحی ایرج طهماسبی نسرین تیموری
        چکیده این مطالعه به منظور ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های نخود به تنش دمای پایین در مرحله رشد گیاهچه ای در اتاقک رشد انجام شد. دراین آزمایش سطوح دمایی 15-، 10-، 5-، 0، 5، 10 و 15 درجه سلسیوس روی پنج ژنوتیپ نخود شامل ILC482، آزاد، آرمان، کاکا و پیروز به صورت فاکتوریل در قالب ط أکثر
        چکیده این مطالعه به منظور ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های نخود به تنش دمای پایین در مرحله رشد گیاهچه ای در اتاقک رشد انجام شد. دراین آزمایش سطوح دمایی 15-، 10-، 5-، 0، 5، 10 و 15 درجه سلسیوس روی پنج ژنوتیپ نخود شامل ILC482، آزاد، آرمان، کاکا و پیروز به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اعمال شد. در تمام ژنوتیپ های نخود با افزایش شدت تنش سرما از 15 تا 0 درجه سلسیوس، میزان نشت الکترولیت ها افزایش و در دمای حدود 0 درجه به حداکثر رسید. در دامنه دمایی اعمال شده، ژنوتیپ آزاد و ILC482 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان نشت الکترولیت بودند. با کاهش دما تا 0 درجه سلسیوس فعالیت آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز در همه ژنوتیپ ها افزایش یافت. در دما های کمتر از 0 درجه سلسیوس پاسخ ژنوتیپ ها متفاوت بود. همچنین بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز و کاتالاز متعلق به ژنوتیپ ILC482 بود. در مجموع، به نظر می رسد ژنوتیپ ILC482 در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها مقاومت بیشتری به سرما داشته باشد و بنابراین می توان توصیه کرد در مناطقی که دمای هوا در فصل پاییزه و زمستان در کشت های پاییزه و انتظاری با کاهش شدیدی مواجه می شود از این ژنوتیپ استفاده شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی تنوع ژنتیکی برای صفات مورفولوژیک در ژنوتیپ‌های برنج تحت تنش سرما
        فاطمه هنرور حسین صبوری سکینه سعیدی سار
        به منظور بررسی تنوع بین ژنوتیپ های برنج در شرایط تنش سرما، 22 ژنوتیپ برنج شامل 11 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده و 11 ژنوتیپ خارجی ارزیابی شدند. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. ژنوتیپ های مذکور در شرایط نرمال (تیمار شاهد) و دمای 1 أکثر
        به منظور بررسی تنوع بین ژنوتیپ های برنج در شرایط تنش سرما، 22 ژنوتیپ برنج شامل 11 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده و 11 ژنوتیپ خارجی ارزیابی شدند. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. ژنوتیپ های مذکور در شرایط نرمال (تیمار شاهد) و دمای 10 درجه سلسیوس (تنش سرما) در شرایط اتاقک کشت مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی تنوع فنوتیپی ارقام ، طول ریشه ، طول اندام هوایی ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ ها ، در تنش سرما و اثر متقابل ژنوتیپ× سرما برای کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. ضرایب همبستگی بین میانگین صفات اندازه‎گیری شده در گیاهچه ها ، در شرایط نرمال و تنش با مقادیر شاخص های تحمل و حساسیت ، بالا و معنی دار بود. تجزیه خوشه ای در شرایط سرما ، ژنوتیپ های مورد بررسی را در سه گروه قرار داد که ژنوتیپ های حساس و متحمل را از هم تفکیک کرد.تجزیه کلاستر براساس شاخص های تحمل به تنش در صفت های مورفولوژیک مورد بررسی نیز منجر به جدایی ژنوتیپ های حساس از متحمل شد. تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ ها بیانگر وجود تنوع ژنتیکی برای صفات ارزیابی شده در مرحله گیاهچه در ژنوتیپ های مورد بررسی در شرایط سرما بود. تفاصيل المقالة