• فهرس المقالات های تجربی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تحلیلی بر روش های مدل سازی و شبیه سازی گسترش آتش سوزی در جنگل ها
        سعیده اسکندری
        امروزه پدیده آتش سوزی در عرصه های جنگلی به عنوان یکی از بلایای طبیعی بخش وسیعی از جنگل های جهان را مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اثرات مخرب آتش سوزی بر جنگل، انجام تحقیقاتی که با استفاده از روش های نوین بتوانند گسترش آتش سوزی را پیش بینی کنند، بسیار ارزش مند است. أکثر
        امروزه پدیده آتش سوزی در عرصه های جنگلی به عنوان یکی از بلایای طبیعی بخش وسیعی از جنگل های جهان را مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اثرات مخرب آتش سوزی بر جنگل، انجام تحقیقاتی که با استفاده از روش های نوین بتوانند گسترش آتش سوزی را پیش بینی کنند، بسیار ارزش مند است. این مطالعه به منظور بررسی روش های مختلف مدل سازی و شبیه سازی گسترش آتش سوزی در جنگل های جهان و ایران انجام شده است. مدل های ریاضی اساس برنامه های کامپیوتری شبیه سازی رفتار آتش می باشند. این مدل ها به چهار دسته مدل های نظری، سیستم فیزیکی، تجربی و نیمه تجربی تقسیم می شوند. مدل های نظری قابلیت تعمیم به اکوسیستم های مختلف را دارند، اما اعتبارسنجی آن ها مشکل است. مدل های فیزیکی (سطحی، تاجی، زمینی، لکه ای) با توجه به نوع آتش سوزی های جنگلی توسعه یافته اند، اما این مدل ها گاهی دارای دقت کافی نیستند و اعتبارسنجی آن ها مشکل است. مدل های تجربی به دلیل سهولت استفاده، بسیار کاربردی می باشند، اما این مدل ها فقط برای اکوسیستم های با شرایط مشابه آن چه در فرمول بندی و آزمون مدل به کار رفته است، قابل اجرا می باشند. مدل های نیمه تجربی به دلیل اعتبارسنجی آسان تر، سادگی و سازگاری با داده‌های رستری بسیار مورد توجه قرار گرفته اند، اما عدم قابلیت برای آتش سوزی های تاجی و لکه ای، برنامه نویسی دشوار و لزوم در دسترس بودن داده های مورد نیاز برای همه پارامترهای مؤثر در مدل مربوطه، از معایب این مدل ها می باشد. با توجه به شرایط جنگل های ایران مدل های نظری، مدل های فیزیکی آتش سوزی سطحی و مدل های نیمه تجربی راترمل (Rothermel)، فارسایت (FARSITE) و اتوماسیون سلولی (Cellular Automata) می توانند بهترین مدل ها برای گسترش آتش سوزی در جنگل های ایران باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - مروری بر مدل های تداخل علف های هرز
        رحمان خاکزاد مصطفی اویسی رضا دیهیم فرد
        علف های هرز به دلیل ماهیت پویا و انعطاف پذیرشان، معضلی همیشگی در تولید محصولات کشاورزی هستند. مدل های ریاضی ابزاری قابل توجه برای درک و پیش بینی تلفات عملکرد محصول ناشی از تداخل علف هرز-گیاه زراعی ارائه می دهند. مدل های رقابت علف هرز-گیاه زراعی به آگاهاندن تصمیمات مدیری أکثر
        علف های هرز به دلیل ماهیت پویا و انعطاف پذیرشان، معضلی همیشگی در تولید محصولات کشاورزی هستند. مدل های ریاضی ابزاری قابل توجه برای درک و پیش بینی تلفات عملکرد محصول ناشی از تداخل علف هرز-گیاه زراعی ارائه می دهند. مدل های رقابت علف هرز-گیاه زراعی به آگاهاندن تصمیمات مدیریتی علف های هرز هم به صورت کوتاه مدت برای مقابله با جمعیت علف های هرز موجود و هم در دراز مدت برای برنامه ریزی استراتژیهای مدیریت پایدار علف های هرز کمک می کنند. بیشتر مطالعات مربوط به رقابت مبتنی بر مدل های تجربی هستند. توابع تجربی متداول ترین مدل هایی هستند که اطلاعاتی را برای مقادیر آستانه علف های هرز ارائه می دهند. محدودیت چنین مدل هایی این است که آنها بر مبنای توابع آماری هستند و معمولا بینش های بیولوژیکی را برای تداخل گیاه زراعی-علف هرز در نظر نمی گیرند. رقابت علف هرز-گیاه زراعی یک پدیده پیچیده است و برای درک این (پدیده)، یک مدل مکانیستیکی دقیق بینش بهتری نسبت به یک مدل تجربی ارائه می دهد. مدل های مکانیستیکی یا توضیحی تمام فرایندها یا مکانیسم های اساسی و وابستگی آنها به یکدیگر را با توجه به زمان و محرک های خارجی در نظر می گیرند. مدل های رقابت را می توان در چارچوبی از یک سیستم پشتیبانی تصمیم گیری ادغام کرد. در این بررسی، ما مدل های تجربی و مکانیستیکی را که در حال حاضر برای مطالعه تداخل گیاه زراعی-علف هرز استفاده می شوند، ارائه می دهیم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - Comparison of different empirical methods for estimating ddaily reference evapotranspiration in the humid cold climate (case study: Borujen, Shahrekord, Koohrang and Lordegan)
        کبری خیری شلمزاری امیر سلطان محمدی
        The proposed method for calculation of potential evapotranspiration is Penman-Monteith FAO method, but there are other methods that require less meteorological data but estimates close to the FAO Penman-Monteith method in different climatic conditions. Performance evalu أکثر
        The proposed method for calculation of potential evapotranspiration is Penman-Monteith FAO method, but there are other methods that require less meteorological data but estimates close to the FAO Penman-Monteith method in different climatic conditions. Performance evaluation of these methods on the same basis is prerequisite for selecting an alternative approach in accordance with available data. In this study, daily values of potential evapotranspiration in the period of 21 years (1994-2015) estimated using empirical methods ;Copais, Turc, Hargreaves-Samani, Hargreaves, Ritchie, Irmak and three forms of Valiantzas equation for Borujen, Shahrekord, Koohrang and Lordegan, located in humid cold climate region of Chaharmahal and Bakhtiary province and values were compared with Penman-Monteith FAO method. To compare the results, the root mean square error, error absolute value and coefficient of determination was used. The results show that the equations of Irmak and Valiantzas (RS, T,RH,U ) performs better than the other empirical methods in four stations and the Hargreaves method showed very poor estimation of evapotranspiration than FAO Penman-Monteith method with 92.25 percent relative error. Also, comparison of total potential evapotranspiration estimated with empirical methods determined that equation of Irmak and Valiantzas (Rs, T, RH, U) for all the stations were the most efficient way. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - Investigation and Statistical comparison of the soil empirical desalinization models for salin-sodic soils (Case study: Khuzestan province)
        زهرا عبداله پور ابراهیم پذیرا
        Accumulation of soluble salts in arid areas which are similar to most regions of Iran is inevitable in soil surface and profile because of low precipitation and high evaporation. High concentration of soluble salts in soil profile caused severe problems for root water u أکثر
        Accumulation of soluble salts in arid areas which are similar to most regions of Iran is inevitable in soil surface and profile because of low precipitation and high evaporation. High concentration of soluble salts in soil profile caused severe problems for root water uptake thus plant growth stopped. Reducing soil salinity to optimized content by leaching and avoiding soil pounding must be consider for reclaim saline soils which were recognized in many studies to determine the potential of saline and sodic soils for physical and chemical reclamation and also the amount of leaching water to decline soluble salts from soil profiles by field experiments were evaluated in previous studies. It is also possible to compute reclamation water requirement and leaching duration by simulation models with desired accuracy. Some researchers suggested to use empirical models to cover the spatial variation of soils in field. The objectives of this study were to evaluate and statistically compare the empirical models of leaching soluble salts and also introduce the most accurate empirical model for Khuzestan province with an area of 64057 square kilometer. The results showed that among the others the empirical power function model introduced by Pazira and Keshavarz (1378 ) was the most appropriate and suitable for study area. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی امکان وقوع مخاطرات زمین شناسی در تشکیلات موجود در مسیرتونل همرو
        وحید حسینی تودشکی
        آگاهیازخطراتزمین شناسی،نقشمهمیدرانتخابو نصب به موقع سیستمنگهدارندهمناسببرایسازه هایزیرزمینیدارد. تونل همرو به طول تقریبی 1294 متردر مسیر اصلی سنندج‌ ـ‌ مریوان احداث خواهد گردید. با توجه به شرایط ژئومکانیکی توده سنگ های موجود در مسیر این تـونـل، بررسی احتمال وجود مخاطرات أکثر
        آگاهیازخطراتزمین شناسی،نقشمهمیدرانتخابو نصب به موقع سیستمنگهدارندهمناسببرایسازه هایزیرزمینیدارد. تونل همرو به طول تقریبی 1294 متردر مسیر اصلی سنندج‌ ـ‌ مریوان احداث خواهد گردید. با توجه به شرایط ژئومکانیکی توده سنگ های موجود در مسیر این تـونـل، بررسی احتمال وجود مخاطرات زمین شناسی نظیرمچاله شوندگی ضروری می‌باشد. دراینتحقیق،ابتدابااستفادهازبرداشتهایزمینشناسیومطالعهگمانههایحفاریشده،مسیرتونلبه واحدهای مختلف تقسیمبندی گردیده وسپسشدتمچاله شوندگیدرهربخشبررسیشده است. بامقایسهروش های مختلفارزیابیمچالهشوندگیمشخصشدکهروش تجربی هوک - مارینوس کمترینوروشجتوابیشترینشدترابرایمچاله شوندگی توده سنگ های مسیر تونلارزیابیمی کنند.با توجه به بررسی های انجام شده، مسیر تونل همرو به سه محدوده A (کیلومتر 5293 تا 5543) با مچاله شوندگی بی‌نهایت جدی تا جدی ، B (کیلومتر 5543 تا 5973) با مچاله شوندگی جدی تا خیلی کم و C (کیلومتر 5973 تا 6133) تقریبا بدون خطر مچاله شوندگی تفکیک شده‌است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - ارزیابی عددی و آماری پدیده مچاله‌شوندگی در تونل غرب کرمانشاه
        واحد قیاسی علی گداری همت
        در این پژوهش به پدیده مچاله‌شوندگی توسط روش‌های تجربی، نیمه‌تجربی و تحلیلی‌ـ‌تئوریک پرداخته شده، سپس مقطع بحرانی از نظر بیشترین پتانسیل مچاله‌شوندگی تعیین شده و در نهایت مدل‌سازی عددی و بررسی آماری این پدیده انجام شده است. در این تحقیق براساس نتایج حاصل از روش‌های تجربی أکثر
        در این پژوهش به پدیده مچاله‌شوندگی توسط روش‌های تجربی، نیمه‌تجربی و تحلیلی‌ـ‌تئوریک پرداخته شده، سپس مقطع بحرانی از نظر بیشترین پتانسیل مچاله‌شوندگی تعیین شده و در نهایت مدل‌سازی عددی و بررسی آماری این پدیده انجام شده است. در این تحقیق براساس نتایج حاصل از روش‌های تجربی و تحلیلی توده‌های سنگی مقاطع گورپی(Gu) و خرد شده (Cz) به عنوان مقاطع مچاله‌شونده شناسایی شدند. سپس مدل‌سازی این مقاطع توسط نرم‌افزار عددی تفاضل محدود پیوستهFLAC2D با مدل برگر به مدت 30روز (درازمدت) انجام شد. نتایج این مدل‌سازی جابجایی‌های بسیار بزرگی را نشان داد که ناشی از کیفیت بسیار پایین توده سنگ و روباره زیاد در این پهنه‌ها از تونل است. نتایج مدل‌سازی عددی کوتاه مدت، نشان داد که سپر TBM در این مقاطع گیر نخواهد کرد. همچنین مدل‌سازی این مقطع در درازمدت، پایداری سگمنتی را نشان می‌دهد ولی تأثیر این پدیده در دو مقطع مشکلی ایجاد نخواهد کرد. بررسی روش دیفرانسیل محدود پدیده مچاله‌شوندگی و آماری این تونل از نوآوری‌های مهم این پژوهش می‌باشد. پدیده مچاله‌شوندگی تونل می‌تواند پایداری و بهره‌برداری آن را به خطر بیاندارد. پیش‌بینی میزان جابجایی، کرنش شعاعی، کرنش برشی و گسترش ناحیه پلاستیک به عنوان تابعی از درجه مچاله‌شوندگی و عوامل تشدید‌کننده آن یکی از نیازهای اساسی حفر و نگهداری تونل است. مچاله‌شوندگی رفتاری در رابطه با تغییر شکل توده سنگ ضعیف و ویژگی‌های مقاومتی آن می‌باشد. این پدیده با تغییر شکل‌های بزرگ و همگرایی‌های وابسته به زمان در طی حفاری تونل همراه است. در اثر ایجاد و ترکیب تنش‌های القایی، تنش موجود از حد مقاومت برشی گذشته و توده سنگ به داخل محدوده حفرشده رانده می‌شود. این تغییر شکل‌ها ممکن است در طی حفر تونل یا در دوره زمانی طولانی مدت ادامه داشته باشد. تونل انتقال آب با طولی حدود 8550 متر و قطر884/6 متر در غرب ایران و استان کرمانشاه واقع است. بخش اعظمی از مسیر تونل از سنگ‌های آهکی به همراه شیل و مارن تشکیل شده و در آن چندین زون گسل به همراه ساختار تاقدیسی به چشم می‌خورد و حداکثر روباره در مسیر تونل 570 متر می‌رسد. این موضوع شرایط را برای وقوع پدیده مچاله‌شوندگی مهیا می‌کند. به همین منظور به ارزیابی، مدل‌سازی و تحلیل این پدیده در تونل پرداخته شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - ارزیابی مدل‎های تجربی شوری‌زدایی خاک‎های شور و تعیین مدل مناسب برای اراضی شمال اهواز
        معروف سی‌وسه‌مرده فریدون کاوه ابراهیم پذیرا حسین صدقی سیدجمیل قادری
        شوری و افزایش سدیم خاک به علت تجمع نمک پدیده‌ای است که در اراضی فاریاب مناطق خشک و نیمه‎خشک اتفاق می‎افتد و اصلاح اراضی شور تأثیر بسزایی در افزایش تولید محصول دارد. کشاورزی فاریاب که از چند دهه قبل توسعه زیادی پیدا کرده است باعث افزایش شوری در اراضی آبی شده و اف أکثر
        شوری و افزایش سدیم خاک به علت تجمع نمک پدیده‌ای است که در اراضی فاریاب مناطق خشک و نیمه‎خشک اتفاق می‎افتد و اصلاح اراضی شور تأثیر بسزایی در افزایش تولید محصول دارد. کشاورزی فاریاب که از چند دهه قبل توسعه زیادی پیدا کرده است باعث افزایش شوری در اراضی آبی شده و افزایش اراضی آبی که در اثر تجمع نمک بصورت لم یزرع درآمده‌اند ساختار اجتماعی، اقتصادی و زیست بوم محلی را تهدید می‌کند. هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان اعتبار مدل‎های تجربی شوری زدایی نمک‎های محلول خاک‎های شور و سدیمی و هم‎چنین ارایه فرمول تجربی مناسب جهت برآورد آب خاک‎شویی برای اصلاح خاک مناطق مورد نظر بوده است. بنابراین آزمایش خاک‎شویی روی 2 سری خاک، یکی سری خاک ابوبقال در زیر گروه Typic Salorthids در رده اریدی سول (Aridisals) با کلاس شوری و قلیائیت S4A4 (منطقه 1) و دیگری سری خاک رامین در زیر گروه Typic Torrifluvents در رده انتی سول (Entisols) با کلاس شوری و قلیائیت S3A2 (منطقه 2)، با استفاده از آب رودخانه کارون با چهار تیمار 25، 50، 75 و 100 سانتی‎متر آب خاک‎شویی و در سه تکرار تا عمق نمونه‎برداری 200 سانتی‎متری خاک در استوانه های مضاعف در جلگه خوزستان (شمال اهواز) انجام گرفت. نتایج نشان داد که با کاربرد 100 سانتی‎متر عمق آب خاک‎شویی در منطقه 1، 12/87% و در منطقه 2، 54/84% املاح تا عمق 100 سانتی‎متری شسته شده اند. هم‎چنین نتایج ارزیابی 18 مدل مختلف شوری‎زدایی نشان داد که در منطقه 1، مدل تجربی درجه سوم و در منطقه 2، مدل نمایی بالاترین همبستگی و دقت را دارا بودند. تفاصيل المقالة