فهرس المقالات طوطی‌نامه

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - تحلیل کهن الگوهای «سایه» و «پیرخردمند» در طوطی‌نامة ضیاء الدین نخشبی
  سیده زکیه دستمرد محمود حیدری علیرضا شانظری
  10.30495/pars.2023.708464
  طوطی‌نامه اثر ضیاءالدین نخشبی، عارف قرن هشتم هجری، داستانی تعلیمی، پندآموز و با موضوع محوری فریبکاری زنان، با ساختار داستان در داستان به‌شیوة هزار و یک شب است. موضوع اصلی بسیاری از این داستان‌ها، جدال بین خیر و شر و سعادت و شقاوت است و نویسنده در این داستان‌ها در‌پی رسی أکثر

  طوطی‌نامه اثر ضیاءالدین نخشبی، عارف قرن هشتم هجری، داستانی تعلیمی، پندآموز و با موضوع محوری فریبکاری زنان، با ساختار داستان در داستان به‌شیوة هزار و یک شب است. موضوع اصلی بسیاری از این داستان‌ها، جدال بین خیر و شر و سعادت و شقاوت است و نویسنده در این داستان‌ها در‌پی رسیدن به نتیجة اخلاقی برای مخاطب است؛ به همین سبب، فرض بر این است که این ویژگی‌ها از یک‌سو با آموزه‌های عارفان مسلمان و ریاضت‌ها و مجاهدت‌هایی که آنها در سیر‌و‌سلوک عارفانة خویش بر نفس سرکش تحمیل می‌کنند و از‌سوی دیگر با کهن‌الگوهای سایه و پیرِخردمند در نزد یونگ، منطبق هستند. این پژوهش به‌شیوة تحلیل محتوای کیفی و با رهیافت نقد روانکاوانه در‌پی اثبات این فرضیه و پاسخ به این پرسش‌هاست که چگونه داستان‌های عامیانة طوطی‌نامه قابلیت تطبیق با دو کهن‌الگوی مذکور را دارند و این کهن‌الگوها چگونه در تکمیل فرایند ناخودآگاه جمعی و رسیدن به کمال و تعلیم مسائل اخلاقی مؤثر واقع شده‌اند؟. فرجام سخن حکایت از آن دارد که این کهن‌الگوها در مشاجرات طوطی و خجسته کاملاً مشهود است. اصرار خجسته در دنیاطلبی و کام‌گرفتن از معشوق و بیم و هشدار از‌سوی طوطی به خجسته، جلوه‌ای از رابطة نفس اماره و نفس مطمئنه است که با کهن‌الگوهای سایه و پیرخردمند تحلیل‌پذیر و درخور واکاوی است. کهن‌الگوی سایه در این داستان‌ها به‌صورت حماقت و نادانی، حیله و نیرنگ، خباثت، خیانت، حرص و طمع، شهوت‌رانی و... و کهن‌الگوی پیر فرزانه در هیأت پادشاه، طوطی سخنگو، حکیم، وزیر، دایه، پیرزن معمّر و عناصر طبیعی همچون باد و دریا نمایان می‌‌شود. تفاصيل المقالة