گیاه دارویی داوودی وحشی با نام علمی Tanacetum parthenium L. یکی از گونههای مهم و ارزشمند دارویی استان گلستان است که در طب سنتی مردم آن منطقه از ارزش خاص دارویی مخصوصاً به عنوان تببر قوی، مسکن سردرد، کمردرد، دندان درد، دردهای قاعدگی، آسم و ضدالتهاب مورد استفاده قرار می أکثر
گیاه دارویی داوودی وحشی با نام علمی Tanacetum parthenium L. یکی از گونههای مهم و ارزشمند دارویی استان گلستان است که در طب سنتی مردم آن منطقه از ارزش خاص دارویی مخصوصاً به عنوان تببر قوی، مسکن سردرد، کمردرد، دندان درد، دردهای قاعدگی، آسم و ضدالتهاب مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق به بررسی و مقایسه مهمترین مواد موثره ثانوی اندامهای گیاه موردنظر در دو رویشگاه متفاوت و طبیعی جنوب شرق استان گلستان پرداختیم. نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع بر میزان روغن اسانسی، فلاونوئید و آلکالویید مخصوصاً در برگهای گیاه افزوده می شود و تقریبا در هر دو رویشگاه ساقه گیاه فاقد متابولیتهای مورد مطالعه میباشد.
تفاصيل المقالة
رویشگاههای مختلف با شرایط آب و هوایی متنوع اثرات متفاوتی بررشد و میزان مواد مؤثره گیاهان دارند. گیاه دارویی گزنه دو پایه Urtica dioica L. در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشده است. جهت انجام این پژوهش، در طول دوره زایشی گزنه، نمونههای گیاهی از چهار من أکثر
رویشگاههای مختلف با شرایط آب و هوایی متنوع اثرات متفاوتی بررشد و میزان مواد مؤثره گیاهان دارند. گیاه دارویی گزنه دو پایه Urtica dioica L. در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشده است. جهت انجام این پژوهش، در طول دوره زایشی گزنه، نمونههای گیاهی از چهار منطقه مختلف گرگان واقع در استان گلستان جمعآوری شدند. فعالیت ضدمیکروبی عصاره اتانلی اندامهای مختلف گیاه آنها علیه سه باکتری Staphylococcus aureus، Escherichia coli و Pseudomonas aeruginosa و قارچ Candida albicans به روش MIC و MBC بررسی شد. بر اساس نتایج این پژوهش، عصاره اتانولی گزنه، اثر ضدباکتریایی و ضدقارچی نشان داد. عصاره گونههایی که در ارتفاعات بالاتر رویش داشتند. اثر ضدمیکروبی بیشتری داشت و در بین چهار اندام مورد بررسی، مؤثرترین عصاره مربوط به برگ بود (mg/ml:MIC 5/62) و در بسیاری موارد عصاره ساقه اثر ضدمیکروبی نداشت یا کم اثر بود. باکتری گرم منفی E. coli، تقریباً به تمام عصارهها مخصوصاً عصاره ریشه حساسیت نشان داد. بهترین اثر مهاری و کشندگی (mg/ml:MIC 8/7 و mg/ml:MBC 62/15) نیز در همین مورد دیده شد.
تفاصيل المقالة
کنگر علوفهای (Gundelia tournefortii L.) از گیاهان بومی ایران با ارزش دارویی- علوفهای تیره Asteraceae است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات محتوای فنل، فلاونویید کل و ارزیابی عملکرد آنتیاکسیدانی گیاه در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان با اختلاف ا أکثر
کنگر علوفهای (Gundelia tournefortii L.) از گیاهان بومی ایران با ارزش دارویی- علوفهای تیره Asteraceae است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات محتوای فنل، فلاونویید کل و ارزیابی عملکرد آنتیاکسیدانی گیاه در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان با اختلاف ارتفاع 900 متر انجام گرفت. سرشاخههای هوایی گیاه از چهار رویشگاه طبیعی شمال شرق خوزستان (درهخرسون، شاهزاده احمد 1، شاهزاده احمد 2 و دهدز)، در سه مرحله رویشی، گلدهی و بذردهی جمعآوری گردید.محتوای فنل وفلاونوئید کل عصارههای متانولی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و فعالیت آنتیاکسیدانی با روش بهداماندازی رادیکال آزاد DPPH اندازهگیری گردید. با توجه به نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA)، عوامل رویشگاه، اندام و فنولوژی هر کدام بهصورت جداگانه و اثر متقابل رویشگاه-اندام گیاه، رویشگاه- مراحلفنولوژی، رویشگاه-اندام گیاه- مراحلفنولوژی با اطمینان 99 درصد بر فعالیت آنتیاکسیدانی، میزان فنل و فلاونوئید کل این گیاه اثر معنیدار داشت. میانگین تیمارها در سه تکرار با استفاده ازآزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند (01/0P<). نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل (9/56 میلیگرم گالیک اسید در گرم ماده خشک)، فلاونوئید کل (03/7 میلیگرم کوئرستین در گرم ماده خشک) و فعالیت آنتیاکسیدانی (19/0 میلیگرم بر میلیلیتر) در رویشگاه دره خرسون گزارش گردید. همچنین عصاره گیاه در مرحله گلدهی و در همه رویشگاهها از بیشترین محتوای ترکیبات فنلی و فلاونوییدی و عملکرد آنتیاکسیدانی برخوردار بود.
تفاصيل المقالة
گیاه سنجد (Elaeagnus angustifolia L.) به علت وجود متابولیتهای ثانوی فلاونوئید و فنول از خواص آنتی اکسیدانی برخوردار است و به این جهت دارای عملکردهای دارویی فراوان است. از آنجایی که کمیت و کیفیت آن مواد در شرایط آب و هوایی مختلف متغیر میشود، این تحقیق با هدف بررسی تغیی أکثر
گیاه سنجد (Elaeagnus angustifolia L.) به علت وجود متابولیتهای ثانوی فلاونوئید و فنول از خواص آنتی اکسیدانی برخوردار است و به این جهت دارای عملکردهای دارویی فراوان است. از آنجایی که کمیت و کیفیت آن مواد در شرایط آب و هوایی مختلف متغیر میشود، این تحقیق با هدف بررسی تغییرات فیتوشیمیایی و آنتیاکسیدانی عصاره میوههای گیاه سنجد در رویشگاههای مختلف منطقه شاهرود (مجن، میامی و کلامو 1000 - 1400 متر) انجام گرفت. عصاره متانولی میوهها با استفاده از روش خیساندن، میزان فنل و فلاونویید کل در عصارهها با استفاده از روشهای اسپکتروفوتومتری، ارزیابی و مقایسه عملکرد آنتیاکسیدانی با استفاده از روش DPPH انجام گرفت . نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع در منطقه کوهستانی مجن (1400 متر)، میزان ترکیبات فنولی، فلاونوییدی و فعالیت آنتیاکسیدانی میوه گیاه افزایش معنیداری پیدا میکند و این موضوع در تایید اثر متقابل تنشهای محیطی موجود در ارتفاعات مختلف رویشگاهی، بر کمیت و کیفیت مواد موثره دارویی گیاهی قابل بحث است.
تفاصيل المقالة
ارزیابی و مقایسه تغییرات فیتوشیمیایی گونههای دارویی در رویشگاه های مختلف به منظور شناسایی، اهلی سازی و انتخاب کموتایپ برتر در هر رویشگاه ضروری است. گیاه آویشن (Thymus daenensis Celak.)از گونههای دارویی ارزشمند متعلق به تیره نعناباکاربرد های متعدد دارویی، بهداشتی و آرا أکثر
ارزیابی و مقایسه تغییرات فیتوشیمیایی گونههای دارویی در رویشگاه های مختلف به منظور شناسایی، اهلی سازی و انتخاب کموتایپ برتر در هر رویشگاه ضروری است. گیاه آویشن (Thymus daenensis Celak.)از گونههای دارویی ارزشمند متعلق به تیره نعناباکاربرد های متعدد دارویی، بهداشتی و آرایشی می باشد، بنابراین شناخت تغییرات فیتوشیمیایی در اکسشن های مختلف آن از اهمیت ویژه در بهبود و اهلی سازی کموتایپ های مختلف آن دارد. اکسشن های گونه آویشن دنایی(Thymus daenensis Celak.) در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در گرگان کاشته و در طی دو سال 1389 و 1390 مطالعه شدند. بدین منظور سرشاخه گلدار گیاه در زمان 50 درصد گلدهی از رویشگاه های مختلف برداشت، در سایه خشک و آسیاب شدند. استخراج اسانس از تمامی اکسشن ها به روش تقطیر با آب انجام گرفت و با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی GC/MS آنالیز و مهمترین ترکیب های شیمیایی آنها شناسایی و مقایسه شدند. نتایج نشان داد درصد اسانس این اکسشن ها در دامنه 22/0 تا 6/3 درصد بود که بالاترین میزان آن در اکسشن60 با منشا استان مرکزی1 (6/3 درصد) اندازه گیری شد. در این مطالعه، چندین کموتایپ مهم با بیشترین میزان: لینالول، پارا سیمن، تیمول، کارواکرول و 1،8 سینئول شناسایی شدند. بالاترین میزان درصد ترکیب های : تیمول (72 درصد) و کارواکرول (9/43 درصد) به ترتیب مربوط به اکسشن 60 با منشا استان مرکزی1 و اکسشن 49 با منشا استان اصفهان2 بودند. یافتهها حاکی از آن است که درصد اسانس و میزان تیمول و کارواکرول آویشن دنایی متاثر از تغییرات رویشگاهی بوده بنابراین تعیین مناسبترین رویشگاه به منظور دستیابی به کموتایپ برتر و بهبود یافته الزامی بنظر می رسد و برای تولید بیشتر تیمول و کارواکرول این دو اکسشن را می توان توصیه نمود.
تفاصيل المقالة
مریم گلی جنوبی با نام علمی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. یکی از گونه های چندساله و معطر اندمیک متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می باشد که به صورت خودرو در جنوب ایران رویش یافته و به طور سنتی بهعنوان ضدعفونی کننده، ضد اسهال، ضد التهاب، بادشکن، هضم کننده و مسکن أکثر
مریم گلی جنوبی با نام علمی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. یکی از گونه های چندساله و معطر اندمیک متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می باشد که به صورت خودرو در جنوب ایران رویش یافته و به طور سنتی بهعنوان ضدعفونی کننده، ضد اسهال، ضد التهاب، بادشکن، هضم کننده و مسکن استفاده می شود. در این تحقیق، در بهار سال 1398 و در مرحله گلدهی کامل، اندام هوایی سه جمعیت مختلف این گیاه از رویشگاه های طبیعی آن در استان هرمزگان شامل آبماه، قطب آباد و سیرمند، در محدوده ارتفاع از سطح دریا 760 تا 1210 متر، جمعآوری شده و نمونه ها در سایه و دمای محیط، خشک شدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب بهوسیله دستگاه کلونجر با سه تکرار صورت پذیرفت و پس از اندازه گیری بازده اسانس (درصد وزنی به وزنی)، نوع و میزان ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس جمعیت ها با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مشخص شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین بازده اسانس به ترتیب مربوط به جمعیت سیرمند (14/1 درصد) و جمعیت قطب آباد (65/0 درصد) بود. ترکیب غالب و مشترک در جمعیتهای آبماه و سیرمند، لینالول و در جمعیت قطب آباد، المول بود. دومین ترکیب غالب در اسانس آبماه، قطب آباد و سیرمند به ترتیب اسکلارئول اکساید، آگاروسپیرول و هگزیل-2- متیل بوتیرات بودند. در حالی که سومین ترکیب غالب در جمعیت آبماه، هگزیل-2- متیل بوتیرات بود، در دو جمعیت قطب آباد و سیرمند به ترتیب ترکیب های هگزیل کاپریلات و هگزیل ایزو والرات به عنوان سومین ترکیب غالب مشاهده گردید. وجود تنوع شیمیایی در بین جمعیت های طبیعی مریم گلی جنوبی نشان داد ضمن تاثیر وراثت، این گونه دارای پتاسیل سازگاری بالایی نیز می باشد؛ به طوری که دامنه وسیعی از شرایط اقلیمی از قبیل درجه حرارت، ارتفاع و بارندگی در بین جمعیت های مختلف وجود دارد که می تواند در راستای حفاظت و اهلی کردن درون و خارج از محل رویش این گونه در نظر گرفته شود.
تفاصيل المقالة
گیاهان دارویی از گذشته تاکنون جایگاه خاصی در درمان بسیاری از بیماریها داشته و نظر به اهمیت اقتصادی و درمانی گیاهان دارویی در صنایع مختلف داروسازی و شناخت ترکیبات متشکله گیاهان، تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی از اهمیت خاصی برخوردار میباشد. لذا با توجه به استفادههای فراوا أکثر
گیاهان دارویی از گذشته تاکنون جایگاه خاصی در درمان بسیاری از بیماریها داشته و نظر به اهمیت اقتصادی و درمانی گیاهان دارویی در صنایع مختلف داروسازی و شناخت ترکیبات متشکله گیاهان، تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی از اهمیت خاصی برخوردار میباشد. لذا با توجه به استفادههای فراوان گیاه مریم گلی تماشایی (Salvia hydrangea) بهعنوان ضدالتهاب، ضداسپاسم، ضدنفخ و مسکن این تحقیق با هدف شناسایی رویشگاههای طبیعی آن گیاه در استان مازندران وسپس بررسی و مقایسه کمیت و کیفیت اسانس آن در رویشگاههای مختلف استان انجام گرفت. سرشاخههای گلدار گیاه از سه رویشگاه جمعآوری و سپس اسانس نمونهها با استفاده از روش تقطیر با آب طرح کلونجر استخراج گردید، شناسایی ترکیبات موجود در اسانس به وسیله دستگاههای GC و GC/MS و تجزیه و واریانس دادههای بدست آمده با استفاده از نرمافزار SPSS، مقایسه میانگین تیمارها به روش آزمون دانکن و مقایسه خصوصیات اسانس دو رویشگاه با آزمون T غیرجفتی انجام گرفت. نتایج نشان داد که بازده و درصد ترکیبات مشترک اسانس در دو رویشگاه مختلف تفاوت معنیداری در سطح یک درصد دارند بهطوریکه بیشترین درصد ترکیبات مشترک و بازده اسانس در ارتفاع 2000 متر از منطقه هزارجریب بهشهر بودهاست و با افزایش ارتفاع بازده اسانس و درصد ترکیبات مشترک اسانسها مثل: کامفور، بتا-پینن، نفتالن، بیسیکلوهپتان و یلانگن نیز افزایش داشته است.
تفاصيل المقالة
گیاه مریم نخودی (Teucrium polium L.) یکی از گونههای دارویی و معطر کشور است که مواد موثره آن علاوه بر کنترل بیماریهای قارچی و میکروبی، در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر عوامل مختلف اکولوژیکی بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس گیاه مری أکثر
گیاه مریم نخودی (Teucrium polium L.) یکی از گونههای دارویی و معطر کشور است که مواد موثره آن علاوه بر کنترل بیماریهای قارچی و میکروبی، در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر عوامل مختلف اکولوژیکی بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس گیاه مریم نخودی در 10 رویشگاه مختلف استان اصفهان میباشد. بدینمنظور، پس از جمعآوری نمونه سرشاخههای گلدار گیاه از رویشگاههای مختلف، نسبت به اسانسگیری از آنها با روش تقطیر با آب و شناسایی و آنالیز اجزا اسانس با استفاده از دستگاه GC/MS انجام گرفت. نتایج عملیات میدانی نشان داد که رویشگاههای طبیعی گیاه در محدوده ارتفاعی 1095 تا 2455 متر، شیب 60-2 درصد، اقلیم استپی، نیمه استپی تا نیمه بیابانی با بارش سالانه 100 تا 600 میلیمتر و در خاکهای سبک تا سنگین و pH نسبتاً قلیایی و کم شور میباشد. اسانس گیاه در منطقه قهرود با بازده (3/1 درصد) از بالاترین مقدار برخوردار بود. ترکیب بتا-کاریوفیلن در مناطق سمیرم (27/47 درصد)، دران (33/20 درصد)، رامشه (48/18 درصد)، قهرود (15/18 درصد)، قمشلو (19/13 درصد) و چادگان (3/9 درصد) متغیر بود سپس ترکیب آلفا-پینن در مناطق هفتومان (46/20 درصد) و عروسان (48/11 درصد) و ماده موثره: ترانس- پینوکارول در نواحی نطنز (55/14 درصد) و انارک (30/13درصد) از بیشترین مقدار برخوردار میباشند. نتایج نشان داد که جمعیت مریم نخودی در منطقه قهرود، به لحاظ تولید اسانس و کیفیت مواد موثره، جهت کشت و تکثیر در مزارع با شرایط اقلیمی و خاکشناسی مشابه قابل توصیه میباشد.
تفاصيل المقالة
در این تحقیق بهمنظور بررسی کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی (Stachys inflata L.)، سرشاخههای گلدار گیاه در اوایل خردادماه سال 1391 از سه رویشگاه مختلف استان مازندران جمعآوری و سپس در سایه خشک گردیدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر أکثر
در این تحقیق بهمنظور بررسی کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی (Stachys inflata L.)، سرشاخههای گلدار گیاه در اوایل خردادماه سال 1391 از سه رویشگاه مختلف استان مازندران جمعآوری و سپس در سایه خشک گردیدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) بهمدت 4 ساعت انجام شد. ترکیبهای شیمیایی اسانسها با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. بازده تولید اسانس سرشاخههای گلدار دررویشگاههای مختلف از 1.3 تا 2.9 درصد بر حسب وزن سر شاخههای خشک گیاه متغیر بود و بهترتیب مواد موثره: ژرماکرن-دی (از 8.7 تا %9/16) و بی سیکلو ژرماکرن (از 11.2 تا % 6/16) در هر سه رویشگاه از بیشترین میزان در اسانس برخوردار بودند که این تفاوت میتواند ناشی از شرایط مختلف اکولوژیکی مناطق مورد مطالعه باشد.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications