-
حرية الوصول المقاله
1 - تغییرات زمانی رطوبت خاک تحت تأثیر بارندگی و دما در شرایط آیش و کشت در کشتزار دیم
یونس مظلوم علی آبادی علی رضا واعظی جعفر نیکبخترطوبت خاک عامل اصلی تعیین کننده رشد گیاهان بهویژه در زمین های دیم است. رطوبت خاک طی دوره رشد بهدلیل بارش، تبخیر و سایر عوامل محیطی دچار تغییرات زمانی میشود. این پژوهش بهمنظور یافتن عوامل اقلیمی مؤثر بر رطوبت خاک تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش مزرعهای در کشتزار دی أکثررطوبت خاک عامل اصلی تعیین کننده رشد گیاهان بهویژه در زمین های دیم است. رطوبت خاک طی دوره رشد بهدلیل بارش، تبخیر و سایر عوامل محیطی دچار تغییرات زمانی میشود. این پژوهش بهمنظور یافتن عوامل اقلیمی مؤثر بر رطوبت خاک تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش مزرعهای در کشتزار دیم با شیب 10 درصد و در دو شرایط کشت: آیش و تحت کشت گندم زمستانه در دانشگاه زنجان طی دوره رشد از 1395 تا 1396 انجام شد. برای این کار شش کرت با ابعاد پنج متر در دو متر بهصورت موازی با شیب مطابق با شیوه رایج کشت در منطقه طراحی شد. مقدار رطوبت خاک با فاصله زمانی هفت روز و به وسیله دستگاه TDR مدل IDRG SMS-T2 طی دوره رشد اندازهگیری شد. متغیرهای اقلیمی شامل دمای هوا و بارندگی و نیز دمای خاک در طول دوره رشد تعیین گردید. بر اساس نتایج، رطوبت خاک در کرتهای تحت کشت حدود 11 درصد کمتر از کرتهای آیش بود و این تفاوت از نظر آماری معنیدار بود. مقدار رطوبت خاک بین ماههای مختلف به طور معنیداری برای هر دو شرایط کشت متفاوت بود (001/0p<). همبستگی مثبت معنیدار بین رطوبت خاک و بارندگی، دمای هوا و دمای خاک در هر دو شرایط کشت وجود داشت (05/0p<). در کرتهای آیش نسبت به کرتهای کشت، وابستگی بیشتری بین رطوبت خاک و دمای هوا (44/0=r) و دمای خاک (51/0=r) وجود داشت. این پژوهش نشان داد که دمای خاک به عنوان مؤثرترین ویژگی تعیین کننده رطوبت خاک در زمینهای آیش و تحت کشت در منطقه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - تاثیرپذیری تولید رواناب و رسوب خاکهای تحت چرخه انجماد- ذوب در شرایط شبیه ساز باران
مرتضی بهزادفر سید حمیدرضا صادقی محمدجواد خانجانی زینب حزباویعوامل متعددی بر تعیین و تغییر فرآیند تولید رواناب و ایجاد فرسایش خاک موثر هستند. لیکن نقش بسیاری از این عوامل مانند فرآیندهای انجماد و ذوب به خوبی مدنظر قرار نگرفته است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شبیه سازی و تبیین اثرات چرخه انجماد- ذوب در خاک تحت شرایط شبیه سازی بار أکثرعوامل متعددی بر تعیین و تغییر فرآیند تولید رواناب و ایجاد فرسایش خاک موثر هستند. لیکن نقش بسیاری از این عوامل مانند فرآیندهای انجماد و ذوب به خوبی مدنظر قرار نگرفته است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شبیه سازی و تبیین اثرات چرخه انجماد- ذوب در خاک تحت شرایط شبیه سازی باران بر تولید رواناب و رسوب انجام گرفت. پس از تحلیل شرایط دمای هوا و اعماق مختلف خاک حاکم بر منطقه مادری و تعیین عمق هدف 10 سانتی متر و القاء انجمادبه مدت سه روز و ذوب به مدت دو روز، واقعه بارشی با شدت 2/1 میلی متر در دقیقه و با تداوم 30 دقیقه بر تیمارهای آزمایشی و در آزمایشگاه شبیه ساز باران و فرسایش خاک دانشگاه تربیت مدرس شبیه سازی شد. نتایج به دست آمده، رفتار معنی دار و متفاوت خاک متاثر از انجماد و چرخه انجماد- ذوب را تایید کردند.به نحوی که زمان شروع رواناب در تیمارهای انجماد و انجماد- ذوب به ترتیب 74/2 و 25/3 برابر نسبت به تیمار شاهد کاهش نشان داد. همچنین، تیمارهای مذکور به ترتیب 46/1 و 16/1 برابر، تولید رواناب و 92/11 و 65/2 برابر، تولید رسوب را افزایش دادند. عملکرد لنزهای یخی و جبهه یخ بندان و ایجاد رطوبت نزدیک به اشباع پس از تکمیل چرخه، از مهم ترین عوامل موثر در رفتار متفاوت خاک تحت چرخه انجماد- ذوب ارزیابی شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - ارائه مدلهای عصبی فازی برای دمای خاک با استفاده از دادههای هواشناسی در دو اقلیم متفاوت
محبوبه مظهری ساجده اصغرزاده سامان ملک نیا الهام مطلبیهدف تحقیق حاضر ارائه مدلی جهت تعیین دمای خاک در عمقهای 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری توسط روش شبکه فازی عصبی در شهرهای اراک و رشت میباشد. در این تحقیق تلاش شده است دمای عمقهای مختلف خاک با استفاده از دادههای هواشناسی مدلسازی شود. یکی از مشکلات حوزه کشاورزی اند أکثرهدف تحقیق حاضر ارائه مدلی جهت تعیین دمای خاک در عمقهای 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری توسط روش شبکه فازی عصبی در شهرهای اراک و رشت میباشد. در این تحقیق تلاش شده است دمای عمقهای مختلف خاک با استفاده از دادههای هواشناسی مدلسازی شود. یکی از مشکلات حوزه کشاورزی اندازهگیری دمای عمقهای مختلف خاک به منظور استفاده در تصمیمها و بررسی های کشاورزی، هواشناسی و خاکشناسی می باشد. متغیرهای مستقل شامل دمای هوای خشک، دمای هوای مرطوب، رطوبت، نقطه شبنم، فشار بخار، فشار، روز و ساعت نمونهبرداری، میزان بارش، انرژی تابشی و دمای هوای سطح زمین بود. بعد از تعیین دادهها برای هر عمق خاک، در هر شهرستان بهصورت جداگانه نوع موتور استنتاج و پارامترهای آن مشخص شده و موتور ساخته شد. مقایسه میزان خطای مدل با تلاشهای مشابه و همچنین روش رگرسیون نشان از کاهش خطای مدلسازی دارد. میزان خطای مدل در عمقهای 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری در شهر رشت به ترتیب 36/1، 19/1، 22/1، 17/1، 60/1 و 33/1 درجه سانتیگراد و در شهر اراک به ترتیب 02/3، 90/1، 61/1، 53/1، 44/1 و 06/1 درجه سانتیگراد بود. نتایج نشان داد که اقلیم به ویژه در سطوح ابتدایی خاک میتواند بر خطای شبیهسازی مدل فازی عصبی تأثیرگذار باشد و همچنین مدلهای ساخته شده دمای سطح خاک برای عمقهای 5 تا 30 سانتیمتر در شهر رشت دقیقتر از شهر اراک است. توجیه این نتیجه این است که اقلیم رشت، مرطوب است در نتیجه سرعت بیشتر انتقال دما در خاک مرطوب، پارامترهای هواشناسی سریعتر و مؤثرتر در دمای خاک تأثیر میگذارند؛ اما در عمقهای 50 و 100 سانتیمتری در هر دو شهر با اختلاف کمی دقت مشابهای دارند. این امر نشان میدهد که اعماق خاک کمتر تحت تأثیر اقلیم سطحی زمین قرار میگیرد و نوع اقلیم بر شبیهسازی خاک در اعماق بیشتر تأثیرگذار نبوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - Climate change Effects of Surface soil temperature profile in Ahwaz
کاظم حمادی فاطمه ذاکرحسینیIn arid and semi-arid regions, soil surface warming is a considerable phenomenon causing a high thermal gradient which makes water flow intensely. The degree of soil temperature is effective on crop production, plant growth and soil microorganisms. In recent years, the أکثرIn arid and semi-arid regions, soil surface warming is a considerable phenomenon causing a high thermal gradient which makes water flow intensely. The degree of soil temperature is effective on crop production, plant growth and soil microorganisms. In recent years, the ascending trend of temperature has been substantially noticed by researchers in the issues of pointwise climate change and at watershed level. The present study proved the occurrence of ascending trend in time series of temperature through both non-parametric and Mann Kendall parametric tests as well as linear regression in synoptic station in Ahwaz province, Iran. Next, meanwhile the degree of trend was determined, the relations of SoilMedium temperature were obtained for the depths of 5 and 30 cm. Applying the relations of air temperature ascending trend together with the relations of soil-medium temperature both developed a new relation which can express the ascending tend of soil temperature based on medium temperature. These relations indicated that, in depths of 5 and 30 cm, the soil temperature is higher respectively by 2 and 1 ˚C than medium temperature. Furthermore, the ascending trend of temperature gradient of soil surface profile in depths of 5 and 30 cm is respectively 0.038 and 0.030 ˚C per year. Although the increase of soil temperature is assumed to be limited, these low soil temperature changes are effective on plant growth and soil properties like moisture profile of soil structure alteration, thermal conductivity, heat capacity and heat diffusion coefficient. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - مدلسازی الگوی سبز شدن گیاهچه سه گونه علفهرز در واکنش به دما و رطوبت خاک در مزرعه
سمیه تکاسی ابراهیم کازرونی منفرد پرویز رضوانی مقدم مهدی نصیریمدلهای پیشبینی زمان سبزشدن گیاهچه برای بهینهسازی برنامههای کنترل علفهایهرز بهکارمیروند. این آزمایش با هدف پیشبینی زمان ظهور سه گونه علفهرز تابستانه تاتوره (Datura stramonium)، تاجریزیسیاه (Solanum nigrum) و تاجخروسریشهقرمز (Amaranthus retroflexus) در شرا أکثرمدلهای پیشبینی زمان سبزشدن گیاهچه برای بهینهسازی برنامههای کنترل علفهایهرز بهکارمیروند. این آزمایش با هدف پیشبینی زمان ظهور سه گونه علفهرز تابستانه تاتوره (Datura stramonium)، تاجریزیسیاه (Solanum nigrum) و تاجخروسریشهقرمز (Amaranthus retroflexus) در شرایط مزرعه با استفاده از دما و رطوبت خاک اجراء شد. سه تاریخ کاشت اول خرداد، اول تیر و اول مرداد و 3 ر‍ژیم آبیاری دو، سه و چهار روز یکبار به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار برای سه گونه علفهرز مورد مطالعه قرار گرفت. برای بیان روند تغییرات سبزشدن از مدل زمان آبی-گرمایی استفاده شد. مگاپاسکال-درجه سانتیگراد-روز مورد نیاز برای سبز شدن گونهها با دما و پتانسیل پایه بهدست آمده توسط مدل زمان آبی-گرمایی و رطوبت و دمای روزانه خاک محاسبه شد. درصد سبز شدن تجمعی در مقابل زمان آبی-گرمایی رسم و مدل سیگموئیدی سه پارامتری برآن برازش داده شد. سپس حداکثر درصد سبز شدن و مقدار مگاپاسکال- درجه سانتیگراد روز مورد نیاز برای 50 درصد سبز شدن بذور برآورد گردید. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین درصد سبز شدن سه گونه علفهرز به ترتیب در رژیم آبیاری دو روز یکبار در ماه مرداد و رژیم آبیاری چهار روز یکبار در ماه خرداد رخ داد. سبز شدن گیاهچه سه گونه علفهرز در ماه مرداد نسبت به ماههای خرداد و تیر سریعترو بیشتر بود. زمان آبی-گرمایی مورد نیاز برای سبز شدن سه گونه متفاوت بود. تاتوره کمترین و تاجریزیسیاه بیشترین زمان آبی-گرمایی را برای 50 درصد سبز شدن گیاهچه نیاز داشتند. دمای بهینه سبزشدن تاجخروسریشه قرمز، تاجریزیسیاه و تاتوره بهترتیب 35-30، 30-27، 34-29 درجه سانتیگراد بهدست آمد.سبز شدن گیاهچه سه گونه علفهرز در ماه مرداد و بیشترین و کمترین درصد سبز شدن سه گونه علفهرز بهترتیب در رژیم آبیاری دو روز یکبار در ماه مرداد و رژیم آبیاری چهار روز یکبار در ماه خرداد بود. تفاصيل المقالة