زندان و سروده های مربوط به آن، بخش وسیعی از ادبیات عرب و فارسی را به خوداختصاص داده است. شاعران آزاده از گذشتۀ دور تا امروز در این زمینه معانی زیبا ومضامینی انسانی آفریده اند که مطالعه و بررسی آن خالی از لطف و فایده نیست. ابوفراسحمدانی، شاعر معروف قرن چهارم هجری از پیشگ أکثر
زندان و سروده های مربوط به آن، بخش وسیعی از ادبیات عرب و فارسی را به خوداختصاص داده است. شاعران آزاده از گذشتۀ دور تا امروز در این زمینه معانی زیبا ومضامینی انسانی آفریده اند که مطالعه و بررسی آن خالی از لطف و فایده نیست. ابوفراسحمدانی، شاعر معروف قرن چهارم هجری از پیشگامان حبسیه سرایی در ادبیات عربمحسوب می شود که در طول اسارت خویش در قصایدی موسوم به رومیات مقولۀزندان و متعلقات آن را به رشتۀ نظم درآورده است. در ادبیات فارسی نیز قدیم یترینحبسیه متعلق به مسعود سعد سلمان، شاعر نامور قرن پنجم و ششم است. در این مقالهحبسیات این دو شاعر با هدف یافتن مضامین مشترک مورد بررسی قرار گرفته است.
تفاصيل المقالة
حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو میکنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمیدارند. ملکالشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال‌های سال زندان و تبعید را تجربه کردهاند و هر کدا أکثر
حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو میکنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمیدارند. ملکالشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال‌های سال زندان و تبعید را تجربه کردهاند و هر کدام به نحوی تأثّرات درونی خود را در شعر خویش متبلور ساختهاند. مقالة حاضر با نگاهی اجمالی به نقاط مشترک و مورد اختلاف این شاعران، به مقایسة تعدادی از حبسسرودههای آنان پرداخته است.
تفاصيل المقالة
بی شک رومیات ابوفراس حمدانی- شاعر قرن چهارم هجری- شهرت و آوازهای ماندگار در ادبیات عربی دارد. به استناد پژوهش های محققان در طول تاریخ، رومیات ابوفراس مورد مطالعه و استفادۀ بسیاری از شاعران و ادیبان واقع شده و خواسته یا ناخواسته تأثیراتی بر آثار ادبی آنان گذاشته است.یکی أکثر
بی شک رومیات ابوفراس حمدانی- شاعر قرن چهارم هجری- شهرت و آوازهای ماندگار در ادبیات عربی دارد. به استناد پژوهش های محققان در طول تاریخ، رومیات ابوفراس مورد مطالعه و استفادۀ بسیاری از شاعران و ادیبان واقع شده و خواسته یا ناخواسته تأثیراتی بر آثار ادبی آنان گذاشته است.یکی از این آثار ادبی قابل تأمل، در تأثیرپذیری از رومیات ابوفراس، حبسیات خاقانی شروانی- شاعر پرآوازۀ قرن ششم- است. در این مقاله حبسیات هر دو شاعر بررسی می شود و عنصر استعاره در هر دو حبسیات مورد تطبیق قرار می گیرد.
تفاصيل المقالة
یکی از زیرشاخههای انواع ادب غنائی در فارسی حبسیه یا زندان نامه است. مسعود سعد از بین شاعران ایران بیشترین حبسیه را دارد. اشعار حبسیه او در بافت کلام، بیانگر لحنهای متنوعی است که در زیبایی شناختی و فضاسازی پیام او نقش بسزایی دارد. عناصر سازنده لحنهای متفاوت در حبسیهه أکثر
یکی از زیرشاخههای انواع ادب غنائی در فارسی حبسیه یا زندان نامه است. مسعود سعد از بین شاعران ایران بیشترین حبسیه را دارد. اشعار حبسیه او در بافت کلام، بیانگر لحنهای متنوعی است که در زیبایی شناختی و فضاسازی پیام او نقش بسزایی دارد. عناصر سازنده لحنهای متفاوت در حبسیهها به علت خلقوخوی خاص و جزئیات ساختاری در بافت کلامی مسعود سعد، در ایجاد ارتباط با خواننده و زیباییشناختی شعرش تأثیر گذاشته است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر در ایجاد لحن و انواع آن در حبسیههای مسعود سعد است. در این تحقیق با ابزارهای کتابخانهای به روش توصیفی تحلیلی، عوامل فکری، عاطفی، ادبی و زبانی لحن ساز که در تنوع لحن در شعر او مؤثر بوده را موردبررسی قرار دادهایم و به این نتیجه دستیافتیم که عناصر متعددی همچون صور خیال، موسیقی درونی، بیرونی و کناری، اصوات و آواهای مناسب حبسی، قالبهای قصیده و قطعه، وزن، واژگان، هجاها و الگوی ساختاری از عوامل ایجاد لحن در حبسیههای مسعود سعد هستند و او در ساخت حبسیهها انواع لحن انتقادی، اعتراضی، دادخواهانه، پرخاشگرانه، گلایهآمیز، اندوهگینانه، عاجزانه و... را استفاده کرده است. این تنوع لحن در زیبایی شناختی و میزان توفیق در انتقال پیام تأثیر داشته و او را متمایز از دیگران ساخته به همین دلیل بدون درک نوع لحن، فهم معنی و ساختار شعر او با مشکل مواجه میشود.
تفاصيل المقالة
زمینههای مشترک فکری ماحصل مسائل مشترک اجتماعی است و تجلّی این امر را میتوان در ادبیّات یافت. با کاوش در آثار ادبی میتوان به چگونگی شکلگیری اندیشههای همسان در بین ادبا پیبرد. تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، بارویکرد ادبیات تطبیقی و براساس مکتب آمریکایی به بررسی ح أکثر
زمینههای مشترک فکری ماحصل مسائل مشترک اجتماعی است و تجلّی این امر را میتوان در ادبیّات یافت. با کاوش در آثار ادبی میتوان به چگونگی شکلگیری اندیشههای همسان در بین ادبا پیبرد. تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، بارویکرد ادبیات تطبیقی و براساس مکتب آمریکایی به بررسی حبسیهسرایی در اشعار ملکالشعرای بهار ادیب ایرانی و فدویطوقان، شاعر فلسطینی خواهد پرداخت و بارزترین مضامین زندانسرودههای آنان را، مورد مطالعه و مداقّه قرار خواهد داد؛ زیرا ملکالشعرای بهار و فدوی طوقان، از شاعران مبارز و طالب آزادی هستند که بهترین سالهای عمر خود را در زندان و تبعید به سر بردند. هر دو از محیط دلگیر و فضای غیرانسانی خویش نالیده و حبسیهسرایی کردهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که وطنگرایی، استعمارستیزی، دعوت به مقاومت، ترویج دعوت به همبستگی و پایداری، ترویج عدالت و عدالت مداری، گرامیداشت مقام شهید و آزادیخواهی و امید مضامین مشترک در اشعار این دو شاعر است و بهنظر میرسد قرار گرفتن دو شاعر در وضعیت و درک تجربه مشابه، مقدمات چنین امری را فراهم کرده باشد.
تفاصيل المقالة
گروهی از پژوهشگران فعال در حوزة سبکشناسی و نقد ادبی بر این باورند که سبک هر هنرمند مستقیماً زاییدة شخصیت اوست؛ به عبارت دیگر میتوان گفت بین سبک یک متن ادبی و روحیات و افکار صاحب آن، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، از اینروی برخی از سبکشناسان معتقدند که میتوان از طریق آ أکثر
گروهی از پژوهشگران فعال در حوزة سبکشناسی و نقد ادبی بر این باورند که سبک هر هنرمند مستقیماً زاییدة شخصیت اوست؛ به عبارت دیگر میتوان گفت بین سبک یک متن ادبی و روحیات و افکار صاحب آن، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، از اینروی برخی از سبکشناسان معتقدند که میتوان از طریق آثار ادبیِ دارای سبک فردی به اعماق ذهن و روان شاعر یا نویسندۀ آن راهی جست؛ بر این اساس نگارنده در این مقاله تلاش کرده است تا با نگاهی روانشناسانه اشعار مسعود سعد را واکاوی کند و با توجه به تأثیر عوامل محیطی و نیز شرایط طاقتفرسای زندان و پیامدهای آن در روح و جان وی، ردّ پای علائم و نشانههای اختلال افسردگی را در اشعار او آشکار سازد و نیز علتها و زمینههای بروز این اختلال را از دیدگاه علم روانشناسی تبیین کرده، مصداقهای آن را در شعر مسعود ارائه نماید و با تحلیل واکنشهای رفتاری و خُلقی او، زمینههای ایجاد شناختی ژرفتر از شخصیت و شعر بزرگترین حبسیهسرای شعر فارسی را فراهم سازد.
تفاصيل المقالة
حبسیه به قصیدهای اطلاق میگردد که شاعر آن را در وصف وضعیت زندان و زندانی سروده باشد و از خلال این سروده، به وصف ظاهری (برونی) زندان و آنچه که در آن وجود دارد (در و دیوار، غل و زنجیر، زندانیان، زندانبان و...) بپردازد.افزون بر این اوصاف ظاهری، شاعر از حالات درونی خود نی أکثر
حبسیه به قصیدهای اطلاق میگردد که شاعر آن را در وصف وضعیت زندان و زندانی سروده باشد و از خلال این سروده، به وصف ظاهری (برونی) زندان و آنچه که در آن وجود دارد (در و دیوار، غل و زنجیر، زندانیان، زندانبان و...) بپردازد.افزون بر این اوصاف ظاهری، شاعر از حالات درونی خود نیز در حبسیه ابیاتی را میآورد و در آن، از بیگناهی خود، جدایی از خویشان و نزدیکان، شب زندان، توسل جستن به دیگران برای رهایی و ... سخن میگوید.در این میان، شعر فارسی و عربی باتوجه به پیشینة فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دینی مشترک، در این زمینه (حبسیهسرایی) مضامین و موضوعات مشترکی دارند که نشان از آمیختگی و نزدیکی این دو زبان و اثرپذیری آنها از یکدیگر است
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications