در سال‌های اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات، اسانس‌های گیاهی مورد توجه می‌باشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشره‌کش‌های تماسی، دورکننده و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی أکثر
در سال‌های اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات، اسانس‌های گیاهی مورد توجه می‌باشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشره‌کش‌های تماسی، دورکننده و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی عمل کرده و رشد جمعیت حشره را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در جستجو برای دستیابی به روش کاربردی و با استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات انباری، سمیت تماسی اسانس گیاهان پونهL. Mentha longifolia، جعفری مکزیکی یا معطرL. Tagetes minuta و مرمرشک Boiss Salvia macrosiphon روی حشرات کامل شپشه برنج Sitophilus oryzae(L.) در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شدند. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در پنج غلظت و سه تکرار، همراه با تیمار شاهد در شرایط دمای 1 ±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±60 درصد و تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت هر اسانس و نیز با گذشت زمان، درصد تلفات افزایش یافت. همچنین نتایج بیانگر اثر سمیت تماسی بیشتر اسانس پونه و اثر ضعیف‌تر اسانس مرمرشک بر روی حشرات مورد مطالعه بوده است. در بالاترین غلظت (35 میکرولیتر بر میلی‌لیتر) درصد تلفات ایجاد شده توسط اسانس گیاهان پونه، جعفری مکزیکی و مرمرشک بعد از 48 ساعت برای حشرات کامل شپشه برنج به ترتیب 3/93، 3/83 و 70 درصد بوده است. مقادیر LC50 برای اسانس گیاهان مذکور بعد از 48 ساعت روی حشرات مورد مطالعه به ترتیب 892/18، 003/21 و 481/24 میکرولیتر بر میلی‌لیتر محاسبه گردید. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس گیاهان پونه، جعفری مکزیکی و مرمرشک منابع بیولوژیکی مؤثری هستند که می‌توانند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج به کار برده شوند.
تفاصيل المقالة
طی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به منظور دست یابی به جایگزین های بی خطر یا کم خطر و موثرتر از حشره کش های شیمیایی برای کنترل آفات انباری انجام شده است. به همین منظور در جستجوی جایگزینی مناسب برای سموم شیمیایی آفت کش متداول، سمیت تنفسی اسانس گیا أکثر
طی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به منظور دست یابی به جایگزین های بی خطر یا کم خطر و موثرتر از حشره کش های شیمیایی برای کنترل آفات انباری انجام شده است. به همین منظور در جستجوی جایگزینی مناسب برای سموم شیمیایی آفت کش متداول، سمیت تنفسی اسانس گیاهان پونه. L Mentha longifolia، جعفری مکزیکی یا معطر Tagetesminuta L.و مرمرشک Salviamacrosiphon Boiss.روی حشرات کامل شپشه برنج Sitophilusoryzae L.در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد.اسانس ها با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شدند. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و فاکتور های غلظت در پنج سطح، نوع گونه اسانس های گیاهی در سه سطح و زمان در دو سطح در شرایط دمایی 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و تاریکی انجام شد. با افزایش غلظت و نیز با گذشت زمان، درصد تلفات افزایش یافت. هم چنین نتایج بیانگر اثر سمیت بیشتر اسانس پونه و اثر ضعیف تر اسانس مرمرشک روی حشرات مورد مطالعه بود. درصد تلفات ایجاد شده توسط اسانس پونه، جعفری معطر و مرمرشک بعد از 12 ساعت در بالاترین غلظت (25میکرولیتر بر لیتر هوا) برای حشرات کامل شپشه برنج به ترتیب 80، 3/73 و 6/66 درصد و پس از 24 ساعت در همین غلظت درصد تلفات توسط اسانس های مذکور به ترتیب 6/96، 6/86 و 3/73 درصد ثبت گردید. مقادیر LC50 برای اسانس گیاهان پونه، جعفری معطر و مرمرشک بعد از 12 ساعت روی حشرات کامل شپشه برنج به ترتیب 166/8 ، 488/11 و 161/14 میکرو لیتر بر لیتر هوا و بعد از24 ساعت به ترتیب 898/5، 814/7 و 068/11 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس گیاهان پونه، جعفری معطر و مرمرشک می توانند به عنوان منابع بیولوژیکی موثر و کم خطر جهت حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج به کار برده شوند.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
