توزیع مکانی

حرية الوصول المقاله

1 - بررسی توزیع فضایی سالخوردگی جمیعت روستایی ایران طی سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390
عمار رحمانی عبدالرضا فرجی راد بیژن رحمانی

رشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و برر أکثر

رشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و بررسی روند آن می تواند در برنامه ریزی های کلان اجتماعی و بویژه در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق با مطالعه شاخص سالخوردگی، روند توزیع و پراکنش فضایی جمعیت سالخورده روستایی ایران را با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی GIS در سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390 مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در سه دوره سرشماری 75، 85 و 90، شاهد الگوی خوشه ای در شاخص سالخوردگی هستیم و به معنای آنست که ما شاهد تمرکز این جمعیت در بخش های مرکزی کشور هستیم و جمعیت سالخورده به صورت متعادل در کشور پراکنده نشده است و ادامه این روند تمرکز بیشتر برای جمعیت سالخورده را در پی خواهد داشت. همچنین بین مرکز و پیرامون شاهد اختلاف فضایی برای میزان بالای شاخص سالخوردگی در مرکز کشور هستیم. در نهایت اینکه جمعیت سالخورده روستایی در حال افزایش است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - توسعه و ترکیب مدل‌های زمین‌آمار و محاسبات نرم در برآورد توزیع مکانی سطح آب‌زیرزمینی
سامان معروف پور احمد فاخری فرد جلال شیری

از اساسی‌ترین موارد در مدیریت کمی منابع آب زیرزمینی، تخمین سطح آب با استفاده از داده‌های برداشت شده از شبکه چاه‌های مشاهده‌ای است. هدف از این پژوهش، میان‌یابی سطح آب ‌زیرزمینی با استفاده از زمین‌آمار و محاسبات نرم در منطقه ای از دشت‌های بم نرماشیر و رحمت‌آباد (استان کرم أکثر

از اساسی‌ترین موارد در مدیریت کمی منابع آب زیرزمینی، تخمین سطح آب با استفاده از داده‌های برداشت شده از شبکه چاه‌های مشاهده‌ای است. هدف از این پژوهش، میان‌یابی سطح آب ‌زیرزمینی با استفاده از زمین‌آمار و محاسبات نرم در منطقه ای از دشت‌های بم نرماشیر و رحمت‌آباد (استان کرمان) با مساحت 19028 کیلومتر مربع به عنوان نمونه می باشد. از روش‌های کریجینگ ساده و عکس فاصله وزنی و همچنین مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی، سیستم استنتاج فازی-عصبی انطباقی و برنامه‌ریزی بیان ژن برای پیش‌بینی توزیع مکانی سطح آب‌زیرزمینی استفاده و بهترین مدل از بین مدل‌های هوشمند و زمین آماری انتخاب و برای نمونه‌برداری بیشتر در منطقه مورد مطالعه استفاده شد. بدین منظور از اطلاعات مربوط به نمونه‌های حاصل از 65 حلقه چاه در طول آماری سال 1381 تا 1390 استفاده شد. برای مقایسه مدل‌ها معیارهای آماری RMSE، R2، AARE و MAE به کار بسته شدند. نتایج نشان داد در بین مدل‌های هوشمند با ورودی طول جغرافیایی و عرض جغرافیایی، شبکه عصبی مصنوعی و در بین مدل‌های زمین ‌آماری، روش عکس فاصله وزنی با داشتن کمترین RMSE (به‌ترتیب 138/7 و 062/15 متر) و AARE(به ترتیب 33 و 47 درصد) و بیشترین R2 (به ترتیب 606/0 و 591/0 ) مناسب‌ترین مدل جهت برآورد به ترتیب نقطه‌ای و ناحیه‌ای سطح آب‌زیرزمینی می‌باشد. در نهایت مدل هیبرید IDW-ANN جهت تخمین و پهنه‌بندی سطح آب‌زیرزمینی در آینده انتخاب شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - بررسی مقایسه ای شاخص‌های NSFWQI و IRWQISC در ارزیابی کیفیت رودخانه‌ها
علیرضا شکوهی امید بهمنی

این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین ص أکثر

این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین صحت سنجی شاخص توسعه یافته در ایران می‌باشد. در حالیکه بر اساس شاخص NSFWQI رودخانه‌های منطقه از نظر کیفیت در حالت متوسط هستند و بجز نقاطی بر روی رودخانه کارون مشکل خاصی وجود ندارد، شاخص IRWQIsc وضعیت کیفیت آبهای سطحی در سطح استان را متوسط تا بد ارزیابی می‌نماید. شاخص NSFWQI در شناسایی مراکز آلودگی در حوالی اهواز موفق عمل نموده حال آنکه شاخص IRWQIsc نسبت به شناسایی کانون‌های شوری بر روی رودخانه‌های زهره و جراحی درست عمل کرده است. در تعیین توزیع مکانی شاخص&lrm;‌ها از سه روش زمین‌آمار اسپلاین، کریجینگ و روش وزنی معکوس فاصله استفاده به عمل آمد که با ارزیابی به عمل آمده روش وزنی معکوس فاصله انتخاب شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - نقش جریانات باد بر منشأ غلظت گاز گلخانه‌ای دی‌اکسید‌کربن در مقیاس استانی
سید محسن موسوی سامره فلاحتکار منوچهر فرج زاده

10.22034/jest.2019.24708.3387

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین مشکلاتی که جهان با آن روبه رو شده افزایش تغییر آب و هوای جهانی به علت انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای می باشد. گاز دی اکسیدکربن به عنوان مهم ترین گاز گلخانه ای و اولین عامل در تغییر اقلیم شناخته شده است. عوامل مختلفی از جمله توپوگرا أکثر

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین مشکلاتی که جهان با آن روبه رو شده افزایش تغییر آب و هوای جهانی به علت انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای می باشد. گاز دی اکسیدکربن به عنوان مهم ترین گاز گلخانه ای و اولین عامل در تغییر اقلیم شناخته شده است. عوامل مختلفی از جمله توپوگرافی، بارندگی، جریانات هوا و وجود باد از عوامل مهم در پخش، رقیق کردن و جابه جای گازهای گلخانه ای موجود در اتمسفر محسوب می شوند. روش بررسی: در مطالعه حاضر با استفاده از داده های سرعت باد ECMWF و داده های دی اکسید کربن ماهواره GOSAT به صورت تخصصی به بررسی نقش باد در پی بردن به منابع محلی یا منطقه ای انتشار گاز دی اکسید کربن و هم چنین پی بردن به منابع احتمالی انتشار این گاز در مقیاس استانی پرداخته شد. یافته ها: . بیش ترین تجمع گاز گلخانه ای دی اکسید کربن در هر دو فصل سرد و گرم در منطقه جنوب و جنوب شرق ایران قرار دارد. البته گستره پراکندگی و غلظت بالاتر این گاز در فصل زمستان بیش تر از فصل تابستان است. نتایج نشان داد که به طور عمده در اکثر استان های ایران منابع محلی عامل افزایش انتشار غلظت گاز دی اکسید کربن موجود در جو در فصل زمستان می باشد. بحث و نتیجه گیری: بالا بودن غلظت گاز دی اکسید کربن در فصل زمستان می تواند نشان دهنده مصرف بیش تر سوخت های فسیلی برای گرمایش نسبت به فصل تابستان و عدم انجام فرایند فتوسنتز توسط گیاهان در فصل سرد باشد. در صورتی که در فصل تابستان مطابق با موقعیت جغرافیایی استان های مورد مطالعه نقش منابع منطقه ای در انتشار دی اکسید کربن بیش تر از منابع محلی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - بررسی عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه حرارتی شازند اراک
حوریه عابدی سهیل سبحان اردکانی اصغر سیف

10.30495/jest.2022.8351

زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه أکثر

زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه برداری به‌روش تصادفی سیستماتیک، از خاک سطحی و همچنین از عمق 30 سانتی متری در مجموع 54 نمونه خاک برداشت شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده‌سازی آزمایشگاهی، به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد. برای تهیه نقشه پهنه بندی عناصر و پردازش آماری داده ها به‌ترتیب از نرم افزارهای ArcGIS وSPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در نمونه های خاک سطحی و عمق 30 سانتی متری (میکرو‌گرم در کیلوگرم) به‌ترتیب برابر با 577 ± 10255 و 415 ± 8416؛ 0/29 ± 304 و 0/34 ± 303؛ و 431 ± 11839 و 501 ± 10473 است. نتایج مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد ارزیابی در نمونه ها با رهنمود WHO نشان داد که فقط میانگین غلظت عنصر مس بزرگ تر از بیشینه رواداری بوده است. بحث و نتیجه گیری: علی‌رغم آن‌که نتایج نشان داد خاک های اطراف نیروگاه حرارتی شازند به عناصر سمی سرب و کادمیم آلوده نبودند، ولی، به منظور حفظ سلامت محیط و زیستمندان نسبت به اعمال مدیریت محیط‌زیستی صنایع مستقر در منطقه مورد مطالعه از جمله نیروگاه و پتروشیمی شازند توصیه می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - بررسی رابطه تراکم جمعیت سلیم خرچنگ خوار ( Dromas ardeola) و صدف خوار (Haematopus ostralegus) و تراکم طعمه های مورد استفاده در بستر های گلی مصب رودخانه زهره
مرتضی نادری مستوره دارابی

زمینه و هدف: روابط بوم شناختی بین طعمه خواران و طعمه آن ها در دو گونه از پرندگان کنار آب زی، شامل سلیم خرچنگ خوار (Dromas ardeola) و صدف خوار(Haematopus ostralegus)از خردادماه تا اسفندماه 1383 در مصب رودخانه زهره واقع در منطقه سجافی هندیجان مورد مطالعه قرار گرفت. مواد أکثر

زمینه و هدف: روابط بوم شناختی بین طعمه خواران و طعمه آن ها در دو گونه از پرندگان کنار آب زی، شامل سلیم خرچنگ خوار (Dromas ardeola) و صدف خوار(Haematopus ostralegus)از خردادماه تا اسفندماه 1383 در مصب رودخانه زهره واقع در منطقه سجافی هندیجان مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: با استقرار 7 قطعه ترانسکت در منطقه ابتدا تراکم گونه های پرنده مورد نظر در ترانسکت های مختلف محاسبه شده و تراکم اقلام غذایی اصلی مورد استفاده توسط آن ها نیز محاسبه گردید. برای برآورد تراکم و فراوانی این دو گونه از روش پلات دایره ای متغیر(VCP)، در مورد خرچنگ ها از روش فاصله تا نزدیک ترین همسایه و برای صدف های دو کفه ای از روش کوادرات ها بهره گیری شد. داده های به دست آمده با نرم افزار DISTANCE مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج حاکی از آن بود که رژیم غذایی اصلی سلیم خرچنگ خوار و صدف خوار در منطقه مورد نظر به ترتیب نوعی خرچنگ ساکن در بسترهای گلیEurycarcinus orientalis و صدف های متعلق به خانواده Cardidae می باشد. جمعیت خرچنگ ها به صورت کپه ای بوده و طعمه خوار مجبور است کپه ای را انتخاب نماید که انرژی دریافتی خود را به حداکثر برساند. بنابراین پراکندگی تراکم سلیم خرچنگ خوار رابطه معنی داری با پراکنش تراکم خرچنگ دارد (R2= 0.875, P<0.005 ) ولی چنین رابطه ای بین صدف خوار و صدف های دوکفه ای مشاهده نگردید(R2= 0.072, P<0.005 ). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - ارزیابی توزیع مکانی کادمیوم در خاک‌های سطحی اراضی اطراف پالایشگاه شیراز با استفاده از زمین آمار
علیرضا نوروزی محمدحسین روانبخش

10.22034/jest.2017.11269

زمینه و هدف: خاک در کلیه انواع حیات، به گونه‌ای نقش دارد. خاک یک محیط نهایی برای تجزیه مواد محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت آلودگی خاک، بررسی امکان آلودگی خاک توسط صنایع گوناگون ضرورت پیدا می‌کند. خصوصیات توزیع مکانی آلودگی در خاک‌های آلوده عامل مهمی جهت شناسایی نقاط آلو أکثر

زمینه و هدف: خاک در کلیه انواع حیات، به گونه‌ای نقش دارد. خاک یک محیط نهایی برای تجزیه مواد محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت آلودگی خاک، بررسی امکان آلودگی خاک توسط صنایع گوناگون ضرورت پیدا می‌کند. خصوصیات توزیع مکانی آلودگی در خاک‌های آلوده عامل مهمی جهت شناسایی نقاط آلوده و بر طرف کردن آن می‌باشد. فلزات سنگین از مهم‌ترین آلاینده‌های زیست محیطی به شمار می‌روند. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی توزیع مکانی کادمیوم در خاک‌های سطحی اراضی اطراف پالایشگاه شیراز با استفاده از زمین آمار انجام یافته است. روش بررسی: تعداد 40 نمونه ترکیبی از عمقcm 5-0 خاک تهیه شد. درصد کربنات کلسیم، میزان هدایت الکتریکی، pH و غلظت کل و قابل دسترس Cd اندازه‌گیری شد. سپس داده‌ها مورد تحلیل قرار گرفت و با استفاده از نرم‌افزار‌های GS+ و ILWIS نقشه‌های توزیع مکانی عناصر مذکور تهیه شد. یافته‌ها: میزان pH خاک‌های منطقه در محدوده pH خنثی به سمت قلیایی بوده و به طور متوسط خاک‌های منطقه دارای درصد کربنات کلسیم بالایی می‌باشند و شوری خاک‌ها در حد متوسط است. به طور میانگین غلظت کادمیوم قابل دسترس و کل نسبت به استاندارد جهانی بسیار بیش‌تر و بیش‌ترین غلظت در منطقه نزدیک به پالایشگاه می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان بیان کرد که فعالیت پالایشگاه در منطقه باعث افزایش غلظت کادمیوم در خاک سطحی منطقه شده است. این افزایش به نحوی بوده که باعث شده غلظت آن از حد مجاز نیز بیش‌تر شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GWQI) و پردازش زمین‌آماری آن در آبخوان دشت لردگان
یاسر استواری محمدحسین روانبخش علیرضا داودیان

10.22034/jest.2017.11271

زمینه و هدف: شاخص کیفیت آب زیرزمینی یکی از شاخص های مهم در تعیین کیفیت برای شرب است. لذا هدف از انجام این مطالعه ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت لردگان و پهنه بندی آن بود. روش بررسی: برای این منظور از 32 حلقه چاه کشاورزی در 4 نوبت در سال 1389 نمونه برداری و أکثر

زمینه و هدف: شاخص کیفیت آب زیرزمینی یکی از شاخص های مهم در تعیین کیفیت برای شرب است. لذا هدف از انجام این مطالعه ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت لردگان و پهنه بندی آن بود. روش بررسی: برای این منظور از 32 حلقه چاه کشاورزی در 4 نوبت در سال 1389 نمونه برداری و pH، هدایت الکتریکی، کدورت، کل جامدات حل شده و معلق، سختی کل، نیترات، سولفات، کلرید، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم در نمونه ها اندازه گیری شد. با استفاده از داده های کیفی حاصل، شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای هر نمونه محاسبه گردید. در این مطالعه از روش زمین آماری کریجینگ معمولی برای پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در محیط GIS استفاده شد. یافته‌ها: دامنه مقدار شاخص کیفیت آب زیرزمینی از 44 تا 74 متغیر بود که بر اساس آن، آب زیرزمینی لردگان در دو کلاس کیفیت خوب و ضعیف برای آشامیدن طبقه بندی شد. مدل واریوگرام گوسی با دامنه تأثیر 3350 متر توزیع مکانی، شاخص کیفیت آب زیرزمینی را توصیف کرد. بر اساس پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی ، قسمت اعظم و بخش شمالی آبخوان دارای کیفیت متوسط و آب زیرزمینی جنوب آبخوان دارای کیفیت مناسب بود. کدورت و هدایت الکتریکی بیشترین تأثیر را بر شاخص کیفیت آب زیرزمینی داشتند. هم چنین شاخص کیفیت آب زیرزمینی نسبت به این دو مؤلفه حساس تر بود. بحث و نتیجه‌گیری: مطالعات بیشتری لازم است تا تناسب شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای آبخوان لردگان تعیین و یا نحوه ی طبقه بندی کیفیت آب بر اساس شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای آبخوان هایی مانند لردگان واسنجی شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - پهنه بندی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان با استفاده از GISو زمین آمار
پریسا فرزانه علیرضا سفیانیان فرامرز معطر

یکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان می‌باشد. بدین منظ أکثر

یکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان می‌باشد. بدین منظور با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک ، نمونه های خاک سطحی از عمق (cm 20 0) برداشت گردید و غلظت فلزات سنگین و برخی پارامترهای خاک از جمله pH و درصد شن، سیلت و رس در نمونه های خاک آنالیز شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین از روش‌های زمین آماری استفاده گردید و با کمک آنالیز همبستگی مکانی عناصر مختلف از طریق روش‌های توابع شعاعی پایه، کریجینگ معمولی و روش معکوس وزنی فاصله پهنه‌بندی شدند. دقت روش‌ها با استفاده از خطای قدر مطلق میانگین و خطای بایاس میانگین مقایسه شد و روشی که دارای بالاترین میزان دقت بود برای تهیه نقشه فلزات سنگین خاک مورد استفاده قرار گرفت. نقشه های توزیع کروم، کبالت و سرب با استفاده از توابع پایه شعاعی، مس با استفاده از روش معکوس وزنی فاصله، نیکل با استفاده از کریجینگ معمولی با مدل نمایی تهیه شدند. مطابقت نقشه های به دست آمده در مناطقی با بیشترین میزان غلظت عناصر کروم، کبالت و نیکل با سنگ بستر آذرین و دگرگونی نشان داد زمین شناسی از مهمترین فاکتور مؤثر بر غلظت این عناصر می باشد. بیشترین غلظت سرب در محدوده شهر همدان که از روی هم‌گذاری نقشه کاربری اراضی و توزیع غلظت سرب مشخص شد، سرب در منطقه توسط ساختار زمین شناسی، فعالیت‌های کشاورزی و همچنین آلودگی شهری کنترل می‌شود. در حالی که عنصر مس از سنگ بستر نشات می‌گیرد، اما مصرف بی رویه کودهای شیمیایی در فعالیت‌های کشاورزی نیز می تواند موجب افزایش مقدار این عنصر در خاک گردد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - Investigating the Effect of Rainfall Spatial Distribution on Flood in Bakhtiari Dam Basin Using HEC-HMS
علیرضا نیکبخت شهبازی

The disparate spatial and temporal distribution of rainfall in the country and climate variation sometimes leads to rivers flooding and large flood events, which are remarkable for life and financial losses. Flood control design requires accurate knowledge of the flood أکثر

The disparate spatial and temporal distribution of rainfall in the country and climate variation sometimes leads to rivers flooding and large flood events, which are remarkable for life and financial losses. Flood control design requires accurate knowledge of the flood generator basin, especially smaller ones, in large basins. Determining the potential of flood generation to specify the quantitative contribution of each subbasin to the downstream flood generation can be used to determine the index called the flood index of each subbasin. In this research, the effect of rainfall spatial distribution of critical rainfall on the flood potential of the Bakhtiari dam basin was analyzed using HEC-HMS model. The results showed that the effect of spatial distribution of rainfall on the flood index is significant, especially when faced with larger events with more subbasins with more area. On the other hand, the priority of participation of each subbasin in routing on the peak discharge from the basin and eventually on the flood index will be effective. Increasing the depth of rainfall in subbasins with less time of concentration has more effect on the flood index. Different spatial distributions have less effect on flood index in subbasins with the higher time of concentration and area. The results also showed that if the effect of the spatial distribution was not considered, the flood index decreases with increasing the subbasin area. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - پیش‌بینی الگوی توزیعBemisia tabaci G. (Hem.: Aleyrodidae ) با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی بهینه شده توسط الگوریتم حرکت تجمعی ذرات
علیرضا شعبانی‌نژاد بهرام تفقدی‌نیا

با پدید آمدن تکنیک ‌های آماری قوی و شبکه‌ های عصبی، مدل ‌های پیش بینی کننده پراکنش آفات به سرعت در اکولوژی توسعه پیدا کرده است. این پژوهش به منظور پیش بینی و ترسیم نقشه توزیع Bemisia tabaci G. با استفاده از شبکه‌ های عصبـی پرسپترون چنـد لایه (MLP) ترکیب شده با حرکت تجمع أکثر

با پدید آمدن تکنیک ‌های آماری قوی و شبکه‌ های عصبی، مدل ‌های پیش بینی کننده پراکنش آفات به سرعت در اکولوژی توسعه پیدا کرده است. این پژوهش به منظور پیش بینی و ترسیم نقشه توزیع Bemisia tabaci G. با استفاده از شبکه‌ های عصبـی پرسپترون چنـد لایه (MLP) ترکیب شده با حرکت تجمعی ذرات در سطح مزرعه خیار انجام شد. داده ‌های مربوط به جمعیت این آفت از طریق نمونه برداری از 100 نقطه از سطح مزرعه شهرستان رامهرمز در سال 1396 به دست آمد. به منظور ارزیابی قابلیت شبکه‌ های عصبی مورد استفاده در پیش بینی توزیع از مقایسه آماری پارامتر هایی مانند واریانس، توزیع آماری و میانگین بین مقادیر پیش بینی شده مکانی توسط شبکه عصبی و مقادیر واقعی آن‌ ها استفاده شد. نتایج نشان داد که در فاز های آموزش و آزمایش بین مقادیر ویژگی ‌های آماری واریانس، توزیع آماری و میانگین مجموعه داده ‌های واقعی و پیش بینی شده مکانی این آفت توسط شبکه عصبی ترکیب شده، تفاوت معنی داری وجود نداشت. نقشه‌ های ترسیم شده نشان داد که توزیع این آفت تجمعی است و امکان کنترل متناسب با توزیع مکانی را در مزرعه دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - پتانسیل سنجی خطر رخداد آتش سوزی جنگل ها و مراتع با استفاده از مدل AHP (مطالعه موردی: شهرستان کامیاران)
سامان جواهری علی اصغر تراهی

آتش سوزی در مراتع و جنگل های زاگرس با توجه به نقش حفاظتی این جنگل ها در جلوگیری از فرسایش آب و خاک، یک تهدید زیست محیطی جدی برای این جنگل ها و مراتع محسوب می شود. هدف از انجام این تحقیق، تجزیه و تحلیل توزیع مکانی آتش سوزی های مراتع و جنگل های شهرستان کامیاران و شناسایی أکثر

آتش سوزی در مراتع و جنگل های زاگرس با توجه به نقش حفاظتی این جنگل ها در جلوگیری از فرسایش آب و خاک، یک تهدید زیست محیطی جدی برای این جنگل ها و مراتع محسوب می شود. هدف از انجام این تحقیق، تجزیه و تحلیل توزیع مکانی آتش سوزی های مراتع و جنگل های شهرستان کامیاران و شناسایی مناطق مستعد به آتش سوزی می باشد، مناطق عمده آتش سوزی که دارای بیشترین وسعت و تکرار بودند شناسایی شدند و فایل برداشت شده به وسیله دستگاه سامانهموقعیت یابجهانی ( GPS) کل مناطق در چند سال اخیر تهیه و بعد از تبدیل فرمت به نرم افزار آرک مپ انتقال داده شده و نقشه پراکندگی مناطق حریق شده جنگل ها و مراتع شهرستان تهیه شد. عوامل تاثیرگذار شامل بارندگی، دما، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، ارتفاع و شیب منطقه می باشند و لایه های این عوامل با استفاده از مدل رقومی ارتفاع ( Dem) منطقه به دست آمد. در ادامه با استفاده از مدل تحلیلسلسلهمراتبی ( AHP) لایه های اطلاعاتی موجود در نرم افزار Expert Choiseوزن دهی شده و سپس با استفاده مقایسه زوجی دو به دو مقایسه شدند. در نهایت بعد از تلفیق لایه ها در نرم افزار Arc Mapنقشه نهایی پهنه بندی خطر رخداد آتش سوزی جنگل ها و مراتع شهرستان در پنج طبقه از مناطق با پتانسیل خیلی زیاد تا پتانسیل خیلی کم طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد که لایه های برداشت شده واقعیت زمینی با نقشه نهایی کاملا مطابقت داشته و اکثر آتش سوزی های با وسعت زیاد در مناطق با پتانسیل زیاد و خیلی زیاد و بحرانی قرار گرفتند و از مساحت کلی جنگل ها و مراتع شهرستان مناطق با پتانسیل خیلی زیاد آتش سوزی مساحت45218.14 هکتار که 22درصد از کل منطقه را شامل شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - نقش عوامل زیست‌محیطی بر شکل گیری استقرارهای عیلامی منطقه میان کوه اردل با استفاده از GIS
علیرضا خسروزاده محمود حیدریان حمید محمدی

بخش میان‌کوه شهرستان اردل به سبب دارا بودن کوه‌های مرتفع، دره‌های عمیق و دشت‌های میان‌کوهی کوچک و با دارا بودن قابلیت استقرار و ایجاد مسیرهای کوچ عشایر توانسته است توجه کوچروان و یکجانشینان را به خود جلب نماید. بنابر اهمیت دوره عیلامی در این منطقه و کم‌شناخته‌بودن این د أکثر

بخش میان‌کوه شهرستان اردل به سبب دارا بودن کوه‌های مرتفع، دره‌های عمیق و دشت‌های میان‌کوهی کوچک و با دارا بودن قابلیت استقرار و ایجاد مسیرهای کوچ عشایر توانسته است توجه کوچروان و یکجانشینان را به خود جلب نماید. بنابر اهمیت دوره عیلامی در این منطقه و کم‌شناخته‌بودن این دوره در مناطق کوهستانی شرق خوزستان، شناخت الگوی استقرار و تأثیری که محیط بر چگونگی شکل‌گیری و پراکندگی محوطه‌های این دوران داشته ضروری است. طی سه فصل بررسی که در این منطقه در سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰ انجام شد ۷۸ محوطه عیلامی شناسایی گردید. در این مقاله برآنیم تا عوامل زیست‌محیطی و نقش آن‌ها را در شکل‌دهی فضای زیستگاه‌های انسانی در دوره عیلامی بررسی ومطالعه نماییم. برای بررسی و ارزیابی تأثیر عوامل محیطی بر استقرارهای عیلامی، آن‌ها را بر اساس عواملی چون ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه و فاصله از مسیرهای ارتباطی در منطقه تحلیل آماری کردیم. برای یافتن ارتباط هر محوطه با هر عارضه طبیعی، آن‌ها را بر اساس نقشه پایه آن عارضه به چندین طبقه تقسیم کرده و میزان هم‌بستگی محوطه‌ها را با هر طبقه بدست آوردیم. بر این اساس، برای هر یک از عوامل زیست‌محیطی، یک نقشه GIS تهیه شد تا با توجه به خروجی‌های این نقشه‌ها، یه تجزیه و تحلیل آماری هر یک از عوامل زیست‌محیطی و نقش آن‌ها در شناخت الگوهای استقراری این منطقه پرداخته شود. مهم‌ترین عامل زیست‌محیطی مؤثر در شکل‌گیری استقرارها، فاصله از منابع آبی است. عوامل مهم دیگر فاصله با راه و جهت شیب هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - تحلیل زمانی و مکانی آلایندهای هوا در استان آذربایجان شرقی
بتول زینالی الهام ملانوری شیوا صفری

تشدید آلودگی هوا تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله ازدیاد جمعیت و شهرنشینی، مورد توجه فعالان این حوزه است. بررسی دقیق آلاینده‌ها توسط تکنیک‌های دقیق ضروری می‌باشد. در این مطالعه عناصر NO2، CO و ذرات معلق موثر درآلودگی هوا با استفاده از ابزار TROPOMI سنجنده سنتینل 5 در استان أکثر

تشدید آلودگی هوا تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله ازدیاد جمعیت و شهرنشینی، مورد توجه فعالان این حوزه است. بررسی دقیق آلاینده‌ها توسط تکنیک‌های دقیق ضروری می‌باشد. در این مطالعه عناصر NO2، CO و ذرات معلق موثر درآلودگی هوا با استفاده از ابزار TROPOMI سنجنده سنتینل 5 در استان آذربایجان شرقی مورد تجزیه ‌و تحلیل مکانی و زمانی (ماهانه و فصلی) قرار گرفت. بررسی‌ها نشان داد در فصل سرما مناطق بیشتری از منطقه حضور آلاینده‌های CO و NO2 را تجربه می‌کنند که عمدتاً ناشی از سوخت‌های فسیلی، صنایع و مناطق مسکونی می‌باشد؛ اما غلظت آن‌ها به ترتیب در فصل گرما و سرما بالا است. شواهد نشان می‌دهد در مناطقی که از نظر جمعیتی متراکم است با غلظت و حضور بالای NO2 روبه رو هستیم. در فصل تابستان نیز غلظت بالای ذرات معلق دیده می‌شود. طبق یافته‌ها هر سه آلاینده پراکندگی بالایی در فصل سرما داشته‌اند؛ از طرفی غلظت و توزیع مکانی آلاینده‌ها تحت تاثیر عواملی از جمله آب و هوا، شرایط توپوگرافی و مراکز صنعتی قرار دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - برآورد ذخیره بانک ‬بذر علف‬های هرز در باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)
آسیه سیاهمرگویی حسین کاظمی زهره امدادی

به‌منظور تخمین تراکم بذر علفهای هرز در بانکبذر خاک باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها، در سال 1393 تعداد 94 باغ این شهرستان انتخاب و بانک بذر آنها در دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط در هر کیلوگرم خاک گرف أکثر

به‌منظور تخمین تراکم بذر علفهای هرز در بانکبذر خاک باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها، در سال 1393 تعداد 94 باغ این شهرستان انتخاب و بانک بذر آنها در دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط در هر کیلوگرم خاک گرفته شده از عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر به ترتیب 31/2555 و 65/1346 بذر یافت شد. در این باغات بذر 25 گونه متعلق به 17 خانواده گیاهی مشاهده شد. تیره گندمیان(Poaceae) با 5 گونه گیاهی، و تیرههای سیبزمینی (Solanaceae)، هفت بند (Polygonaceae) و فرفیون (Euphorbiaceae) هر کدام با 2 گونه مهمترین خانوادههای گیاهی تشکیل دهنده بانک بذر بودند. مهمترین گونههای مشاهده شده تاجخروس، تاجریزی، عروسک پشتپرده، گندمک و خرفه بودند؛ بررسی نقشههای پراکنش این گونهها نشان داد که گونههای فوق در کل باغات این شهرستان از شرق تا غرب گسترش دارند. نتایج نشان داد که در هر دو عمق نمونهبرداری تراکم بذر پهن برگها بیش از باریک برگها و تراکم بذر گونه های یکسالهها بیش از چندسالهها بود. نتایج موید آلودگی بالای باغات مرکبات به چند گونه محدود علفهای هرز در شهرستان بندرگز می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - تأثیر تسطیح لیزری وخاکورزی بر همبستگی مکانی، پویایی و بانک بذر علف های هرز
مهدی یوسفی محمدجعفر بحرانی ابراهیم کازرونی منفرد مونا دستوری

در تمام سامانه های زراعی حضورعلف های هرز بستگی به بانک بذر موجود در خاک دارد. آگاهی از ویژگی‌های بانک بذر و عوامل محیطی موثر برآن امکان پیشگویی تراکم آینده گیاهچه های علف های هرز را فراهم می‌کند. به منظور ارزیابی تأثیر تسطیح لیزری بر بانک بذر و پویایی جمعیت علف های هرز أکثر

در تمام سامانه های زراعی حضورعلف های هرز بستگی به بانک بذر موجود در خاک دارد. آگاهی از ویژگی‌های بانک بذر و عوامل محیطی موثر برآن امکان پیشگویی تراکم آینده گیاهچه های علف های هرز را فراهم می‌کند. به منظور ارزیابی تأثیر تسطیح لیزری بر بانک بذر و پویایی جمعیت علف های هرز پژوهشی در سال زراعی90-1389در مزارع شهرستان زرین دشت واقع در جنوب شرق استان فارس به اجرا درآمد. جهت نمونه برداری، مزرعه‌ای به مساحت یک هکتار به شبکه‌های مربعی 20 ×20 متری تقسیم شد و در محل تقاطع هر نقطه، نمونه برداری انجام گرفت. نمونه برداری در دو مرحله پیش و پس ازتسطیح در دو عمق15-0 و30-15 سانتی متری انجام شد. نتایج نشان داد که عملیات تسطیح لیزری تأثیر قابل توجهی بر تراکم و پراکنش بذر علف های هرز داشت، به نحوی که باعث کاهش 30 درصدی تراکم بذر و تخریب لکه های علف هرز شد.درهمه لکه ها یک مرکز پر تراکم وجود داشت که به تدریج به سمت حاشیه از تراکم آنها کاسته شد. گرچه ساختار مکانی جمعیت علف‌های هرز در دو مرحله پیش و پس از تسطح لیزری حفظ شد، اما تعداد آن‌ها روندی کاهشی داشت. بنابراین تسطیح لیزری با توجه به جابجایی خاک می تواند نقش کاهنده در بر تراکم علف های هرز داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - اثر آرایش کاشت بر صفات فنولوژیکی و مرفولوژیکی آفتابگردان در منطقه زهک سیستان
احمد مهربان افسانه کمالی دلجو امید عزیزیان شرمه

10.22034/aej.2017.531387

مطالعه حاضر به منظور تعیین اثر آرایش کاشت بر برخی صفات فنولوژیکی و مورفولوژیکی آفتابگردان در سال زراعی 94-1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل فاصله أکثر

مطالعه حاضر به منظور تعیین اثر آرایش کاشت بر برخی صفات فنولوژیکی و مورفولوژیکی آفتابگردان در سال زراعی 94-1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل فاصله بین ردیف های کاشت در چهار سطح 30، 40، 50 و 60 سانتی متر و فاصله بین بوته ها روی ردیف کاشت به عنوان عامل دوم در چهار سطح 10، 15، 20 و 25 سانتی متر در نظر گرفته شدند. اثر فاصله بین ردیف های کاشت بر کلیه صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی مورد مطالعه به غیر از تعداد برگ در بوته و تعداد روز تا شروع گلدهی معنی دار بود. اثر فاصله روی ردیف کاشت بر کلیه صفات مورد بررسی معنی داری بود. اثرات متقابل فاصله بین و روی ردیف تنها در تعداد برگ معنی دار بود. با افزایش تراکم رسیدگی فیزیولوژیکی و روز تا شروع گلدهی افزایش و طول دوره گلدهی کاهش یافت. قطر ساقه و طبق و نیز ارتفاع گیاه با افزایش فاصله بین ردیف و روی ردیف روند صعودی پیدا کرد. تراکم مطلوب کشت با مدنظر قرار دادن فاصله بین ردیف 60 سانتی متر و روی ردیف 25 سانتی متر برای دست یابی به حداکثر عملکرد در این منطقه قابل توصیه می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - اثر آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا رقم زرفام
بصیر صمدی فیروزآباد ابراهیم فراهانی غلامرضا نادری

10.22034/aej.2017.528887

به‌منظور تعیین مناسب‌ترین آرایش کاشت کلزا رقم زرفام، آزمایشی در دو سال 1389 و 1390 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی ورامین اجرا شد. کرت های اصلی شامل روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌متری، دو خط روی پ أکثر

به‌منظور تعیین مناسب‌ترین آرایش کاشت کلزا رقم زرفام، آزمایشی در دو سال 1389 و 1390 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی ورامین اجرا شد. کرت های اصلی شامل روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌متری، دو خط روی پشته 60 سانتی‌متری، دو خط روی پشته 50 و یک خط روی پشته 50 سانتی‌متری و کرت‌های فرعی شامل میزان بذر 6، 8 و 10 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج تجزیه مرکب دوساله نشان داد که اثر برهمکنش روش کاشت در مقدار بذر بر تعداد روز تا جوانه‌زنی، روز تا رسیدگی، تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. مصرف بذر تا 8 کیلوگرم نتایج خوبی داشت و با افزایش تعداد ردیف و کاهش فاصله کاشت بذرها عملکرد و ویژگی‌های عملکردی کاهش یافت. از روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌متری بیشترین تعداد دانه در خورجین و درصد روغن حاصل گردید. همچنین روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌متری و 8 کیلوگرم بذر در هکتار در اکثر صفات مورد بررسی نتایج مناسبی داشت؛ بنابراین در کاشت کلزا روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌‌‌متری و مصرف 8 کیلوگرم بذر در هکتار توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات توزیع مکانی

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية