تزکیه

حرية الوصول المقاله

1 - احوال و آرای عرفانی قدیس بوناونتوره
حمید محمودیان

قدیس بوناونتوره بی شک یکی از شخصیتهای تاثیر گذار در عرفان مسیحی است. وی که بهعنوان بانی دوم و معمار اصلی فرقۀ فرانسیسی شناخته می شود، توانست علاوه بر تبیینعرفان مسیحی به تشریح زندگی، آثار و ابعاد شخصیتی قدیس فرانسیس بپردازد . با آنکهجایگاه وی در میان فرانسیسیان، شبیه به أکثر

قدیس بوناونتوره بی شک یکی از شخصیتهای تاثیر گذار در عرفان مسیحی است. وی که بهعنوان بانی دوم و معمار اصلی فرقۀ فرانسیسی شناخته می شود، توانست علاوه بر تبیینعرفان مسیحی به تشریح زندگی، آثار و ابعاد شخصیتی قدیس فرانسیس بپردازد . با آنکهجایگاه وی در میان فرانسیسیان، شبیه به جایگاه توماس آکویناس در میان دومنیکیان است،اما با این همه، جوانب شخصیتی او چندان روشن نیست . کتاب سفر روح به سوی خداون داو یکی از آثار ماندگار در عرفان مسیحی است . در این پژوهش کوشش بر آن است که پساز ارائۀ شرح مختصری از زندگی و آثار او، جهان شناسی و به ویژه دیدگاه عرفانی ویمورد بررسی قرار بگیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - بررسی تطبیقی مفهوم «فنا» در شعر حافظ و تائیه کبری ابن فارض
سیدحسین سیدی آمنه باطانی

ابن فارض از بزرگ‌ترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است؛ از طرفی حافظ، خداوندگار غزل‌های عاشقانه - عارفانه است. موضوع عرفان از لطیف&zwnj;ترین و بااهمیت‌ترین موضوعات بشری است و آن، دستیابی به کنه حقیقت و فناشدن در ذات حضرت معشوق است. هدف عرفان و عارف رسیدن به صفای أکثر

ابن فارض از بزرگ‌ترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است؛ از طرفی حافظ، خداوندگار غزل‌های عاشقانه - عارفانه است. موضوع عرفان از لطیف&zwnj;ترین و بااهمیت‌ترین موضوعات بشری است و آن، دستیابی به کنه حقیقت و فناشدن در ذات حضرت معشوق است. هدف عرفان و عارف رسیدن به صفای باطن، فانی شدن از صفات رذیله و غرق شدن در دریای حضرت حق از طریق کشف و شهود، و نایل شدن به معرفت حقیقی و اتّحاد با حضرت حق است که اهمیّت این موضوع و شباهت‌هایی که میان اندیشه‌های خواجه شیراز و ابن فارض وجود دارد، باعث شد تا نگارنده به بررسی تطبیقی مفهوم عرفانی فنا در دیوان حافظ و تائیه کبری ابن فارض حموی بپردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - شاخصه‌های وصول به فلاح در قرآن کریم
کریم پارچه‌باف دولتی فرشته معتمد لنگرودی

واژه "فلاح" جایگاهی اساسی در فرهنگ تعالیم اخلاقی اسلام و قرآن کریم دارد؛ زیرا اکثر انسان‌ها اعمال صالح و افعال اخلاقی خود را به امید نائل‌شدن به فلاح انجام می‌دهند. در کاربرد قرآنی، واژه فلاح به معنای پیروزی، ظفر، رستگاری و نجات است و دستیابی به سعادت نیز فلاح خوانده شد أکثر

واژه "فلاح" جایگاهی اساسی در فرهنگ تعالیم اخلاقی اسلام و قرآن کریم دارد؛ زیرا اکثر انسان‌ها اعمال صالح و افعال اخلاقی خود را به امید نائل‌شدن به فلاح انجام می‌دهند. در کاربرد قرآنی، واژه فلاح به معنای پیروزی، ظفر، رستگاری و نجات است و دستیابی به سعادت نیز فلاح خوانده شده است. با این توجه که فرد، موانع را شکافته و رخسار مطلوب را مشاهده می‌کند. انسان با توجه به ظرفیت سرشته در او، می‌تواند با تمسک به عواملی چون ایمان و عمل صالح، تقوا، تزکیه نفس، توبه، امر به معروف و نهی از منکر، و ذکر نعمت‌های الهی به سعادت و رستگاری نائل شود. در میان این عامل‌ها تقوا به عنوان اصل مسلم در رسیدن به سعادت و رستگاری است. در این مقاله برجسته‌ترین شاخصه‌های رسیدن به فلاح از دیدگاه قرآن بررسی شده است. یافته‌های بدست‌آمده از تحقیق گویای آن است که قرآن کریم هدف اصلی از رسیدن به فلاح را قرب الهی و تزکیه نفس می‌داند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - بررسی آراء حکیم ترمذی در کتاب الفروق الصغیر فی منع الترادف با استناد به آیات قرآن
شمس الدین عزیزپور درونکلا حامد خانی ابراهیم فلاح

مقاله حاضر به بررسی آثار مکتوب و مدون فرهنگ غنی اسلامی ایرانی با محوریت آراء و افکار ادبی حکیم ترمذی در کتاب الفروق الصغیر فی منع الترادف با استناد به آیات قرآن کریم پرداخته است. امروز در سراسر سرزمین اسلامی و به خصوص ایران، تلاش‌های مهم و گران‌سنگی در جهت احیاء و تصحیح أکثر

مقاله حاضر به بررسی آثار مکتوب و مدون فرهنگ غنی اسلامی ایرانی با محوریت آراء و افکار ادبی حکیم ترمذی در کتاب الفروق الصغیر فی منع الترادف با استناد به آیات قرآن کریم پرداخته است. امروز در سراسر سرزمین اسلامی و به خصوص ایران، تلاش‌های مهم و گران‌سنگی در جهت احیاء و تصحیح و تحقیق این میراث گران‌بها، صورت گرفته است. این مقاله علاوه بر بررسی و شناخت ابعاد مختلف کتاب الفروق الصغیر فی منع الترادف حکیم ترمذی، به آشنایی بیش‌تر و بهتر شخصیت ادبی برجستهو میراث کهن وی که میراث غنی ادبی، علمی، عرفانی، انتقادی و اجتماعی است، به محافل علمی و پژوهشی پرداخته است. از دیگر هدف در این نوشته، تلاش به منظور شناخت شیوه‌های سلوک معنوی در این اثر که وی با نگاه اصلاحی و انتقادی آن‌ها را دنبال می‌کند است. روش مورد نظر در این مقاله روشی پژوهشی و تحلیلی با استناد به منابع معتبر و غنی علمی به ویژه با استناد به آیات قرآن کریم است. به نظر می‌رسد بررسی ودقت نظر در آراء و دیدگاه‌های ارزشمند حکیم ترمذی در این اثر، دستاورد و نتیجه‌ای سازنده برای اصلاح جوامع بشری به ویژه اسلامی در پی خواهد داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - رویکرد قرآن و عرفان به معنا و مفهوم تزکیه
علیرضا فیروزفر جواد نصیری سمیه فیروزفر

این مقاله در رابطه با رویکرد قرآن و عرفان به معنا و مفهوم تزکیه بحث می‌کند. واژه تزکیه در اصل حاوی دو معنای رشد و نمو دادن و تطهیر وپاکیزه‌سازی است. البته باید توجه داشت که این دو معنا با یکدیگر، پیوند دارند و به نوعی لازم و ملزوم یکدیگرند. معمولا در کتاب‌های تعلیم و تر أکثر

این مقاله در رابطه با رویکرد قرآن و عرفان به معنا و مفهوم تزکیه بحث می‌کند. واژه تزکیه در اصل حاوی دو معنای رشد و نمو دادن و تطهیر وپاکیزه‌سازی است. البته باید توجه داشت که این دو معنا با یکدیگر، پیوند دارند و به نوعی لازم و ملزوم یکدیگرند. معمولا در کتاب‌های تعلیم و تربیت و متون اخلاقی و عرفانی دو واژه تربیت و تهذیب را به جای تزکیه به کار می‌برند. تزکیه در عرفان عبارت است از زدودنِ نفس و تخلیة آن از عقاید باطل و اوصاف مذموم، میراندنِ هوای نفس، تربیت کردن و به صلاح آوردن نفس و از صفت امّاره به مطمئنه رسانیدن آن. برخی تزکیه را به معنای ترک دنیا دانسته‌اند. در منابع عرفانی به تزکیه به طور مستقل کمتر پرداخته شده و بیشتر آن را ذیل، سیروسلوک و ریاضت نفس مطرح کرده‌اند. در آثار اخلاقی نیز، ذیل بحث تهذیب نفس، به تزکیه پرداخته شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - تربیت عرفانی از منظر علامه طباطبایی(ره)
مرآت امین الرعایا امیر جوان آراسته علی اکبر افراسیاب پور حسین خسروی

در فلسفۀ تعلیم و تربیت معاصر به تربیت عرفانی جایگاه اندکی داده شده است و یکی از نظریه‌پردازان آن علامه طباطبایی (1360-1281 ش) در رساله لب اللباب و آثار دیگر خود به معرفی تعلیم و تربیت عرفانی می‌پردازد و در رساله‌الولایه این تربیت را در قالب سیر و سلوک علمی و عملی به صور أکثر

در فلسفۀ تعلیم و تربیت معاصر به تربیت عرفانی جایگاه اندکی داده شده است و یکی از نظریه‌پردازان آن علامه طباطبایی (1360-1281 ش) در رساله لب اللباب و آثار دیگر خود به معرفی تعلیم و تربیت عرفانی می‌پردازد و در رساله‌الولایه این تربیت را در قالب سیر و سلوک علمی و عملی به صورت تطبیقی مطرح می‌نماید. در طرح نظر خود از عرفان نظری و هستی‌شناسی عرفانی و آشنایی با حقایق دین آغاز می‌کند و در عرفان عملی به تأثیر دعاها، مراقبه، ذکر و فکر، خلوت و طهارت، نیت و ارادات و مانند آن می‌پردازد و کلیدهای تربیت عرفانی را در منازل و مقامات سلوکی دنبال می‌کند و طرحی جامع برای برنامه‌ریزی در تدوین یک الگوی تربیتی ارائه می‌دهد که در این مقاله تلاش می‌گردد عناصر اصلی آن شناسایی و معرفی شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - کاوشی در لزوم و نتایج تزکیه‌ نفس، با تکیه بر نهج البلاغه و عوارف المعارف
فوژان صباحی علی عین علی لو علیرضا صالحی

عرفان عملی با تزکیه و مجاهده شروع می شود. سالکان الی الله باید رسیدن به مقصد و انجام سیر عروجی،کدورت های جسم و نفس را از عذار روح بزدایند تا بتوانند به صفای نخستین نایل گردندد. رها ساختن نفس و عدم دست یازیدن به تصفیه ی آن ره آوردهای نا مبارکی را برای آدمی به همراه خواهد أکثر

عرفان عملی با تزکیه و مجاهده شروع می شود. سالکان الی الله باید رسیدن به مقصد و انجام سیر عروجی،کدورت های جسم و نفس را از عذار روح بزدایند تا بتوانند به صفای نخستین نایل گردندد. رها ساختن نفس و عدم دست یازیدن به تصفیه ی آن ره آوردهای نا مبارکی را برای آدمی به همراه خواهد داشت. اما انسانی که به تخلیه نفس از رذایل و تحلیه ی آن به فضایل همت گمارد، از امارگی نفس کاسته و به سوی نفس مطمئنه گام بر می دارد. نهج البلاغه یکی از عالی ترین متونی است که از ناحیه امام معصوم صادر شده است و دارای نغزترین اندیشه های عرفان عملی است. از دیگر سو، عوارف المعارف نیز یکی از متون قابل اعتنا در عرفان عملی است که قرن های متمادی مورد توجه عارفان بوده است. بررسی بینامتنی هر دو متن نشان می دهد که تزکیه نفس برای نویسندگان هر دو اثرجایگاه ویژه ای داشته است. این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی تهیه شده است و روش گرد آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای می باشد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه لزوم و نتایج تزکیه نفس در دو متن فوق الذکر می باشد. نتایج حاصله نشان می دهد که نهج البلاغه و عوارف المعارف اهمیت فوق العاده ای به تربیت نفس داده اند. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات تزکیه

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية