• فهرس المقالات تربت حیدریه

      • حرية الوصول المقاله

        1 - ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت رخ (تربت حیدریه) با استفاده از روش‌های زمین آمار
        حمید رضا ناصری
        دشت رخ، یک دشت وسیع در بخش شمال شرقی حوضه آبریز کویر مرکزی ایران است و دارای اقلیم نیمه خشک تا خشک می‌باشد . مدیریت غیر اصولی ، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی ، کاهش میزان بارندگی و متعاقب آن کاهش منابع آب عواملی نگران کننده از لحاظ تغییرات کیفی آبخوان دشت رخ محسوب أکثر
        دشت رخ، یک دشت وسیع در بخش شمال شرقی حوضه آبریز کویر مرکزی ایران است و دارای اقلیم نیمه خشک تا خشک می‌باشد . مدیریت غیر اصولی ، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی ، کاهش میزان بارندگی و متعاقب آن کاهش منابع آب عواملی نگران کننده از لحاظ تغییرات کیفی آبخوان دشت رخ محسوب می‌شوند . با استفاده از آمار و داده های کیفی و اعمال روش‌های آماری چند متغیره (تحلیل عاملی، تحلیل خوشه‌ای)، وضعیت کیفی آبخوان دشت رخ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . با توجه به نتایج تحلیل عاملی ، سه عامل به عنوان تأثیر گذارترین عوامل 87% ترکیب شیمیایی آب زیر زمینی را تحت کنترل دارند. زمین شناسی مهمترین عامل در تغییرات کیفی آب زیرزمینی منطقه می باشد . تحلیل خوشه‌ای متغیرها نشان دهنده شباهت بالای میزان یون های سدیم و کلر است . در تحلیل خوشه‌ای داده های کیفی منطقه، داده های محدوده جوادیه همواره در خوشه‌ای مجزا قرار گرفته است و از لحاظ ترکیب شیمیایی شباهت کمتری با سایر منابع دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - برآورد نیاز آبی محصول سیب زمینی در اقلیم تربت حیدریه و تخمین تبخیر و تعرق واقعی براساس تبخیر و تعرق مرجع
        غلامعباس فلاح قالهری محمد باعقیده حسن رضایی
        سیب زمینی از محصولات غده ای است که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و به دلیل عملکرد بسیار بالا در واحد سطح انرژی و مقدار پروتئین تولیدی در واحد سطح سیب زمینی بیش از گندم و برنج می باشد. برای افزایش مساحت مزارع زیرکشت، کاهش تلفات آب لازم می باشد. یکی از راه های کاهش تلف أکثر
        سیب زمینی از محصولات غده ای است که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و به دلیل عملکرد بسیار بالا در واحد سطح انرژی و مقدار پروتئین تولیدی در واحد سطح سیب زمینی بیش از گندم و برنج می باشد. برای افزایش مساحت مزارع زیرکشت، کاهش تلفات آب لازم می باشد. یکی از راه های کاهش تلفات آب در مزارع، برنامه ریزی صحیح آبیاری می باشد که اساس آن را برآورد دقیق نیاز آبی گیاهان تشکیل می دهد .معادلاتی که برای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل استفاده می شوند، پارامترهای اقلیمی یکسانی را به کار نمی گیرند و به دلیل ماهیت تجربی آن ها برای تمام شر ایط اقلیمی مناسب نیستند .به همین دلیل لازم است که معادله مناسب هر منطقه مشخص شود. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از داده های ایستگاه هواشناسی تربت حیدریه، مقدار تبخیر و تعرق گیاه واقعی با اعمال ضریب اصلاحی (بایگی) محاسبه شده و با روش فائو پنمن مانتیث (تبخیر و تعرق مرجع) مورد مقایسه قرارگرفتند. نتایج نشان داد میزان تبخیر و تعرق 63/2 برابر میانگین بارندگی در فصل رویش است. مفهوم این است که گیاه از رطوبت ذخیره شده برای تبخیر و تعرق استفاده نموده است. بدین ترتیب برای جبران تخلیه رطوبتی باید گیاه آبیاری گردد. نیاز آبیاری گیاه سیب زمینی با مدل کراپ وات از اول کاشت تا برداشت محصول 1/803 میلی ‎متر و میزان آبیاری که این کاهش رطوبت را جبران کند، 9/741 میلی متر به دست آمده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تعیین سطح زیر کشت گیاه زعفران با استفاده از تصاویر لندست (مطالعۀ موردی: شهرستان تربت‌ حیدریه)
        مجید رحیم‌زادگان مصطفی پورغلام
        هدف این تحقیق، شناسایی سطح زیر کشت محصول زعفران در شهرستان تربت حیدریه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای 8-Landsat با استفاده از روش‌های طبقه‌بندی شبکه عصبی مصنوعی، ماشین‌های بردار پشتیبان، فاصله‌ ماهالانوبیس، حداقل فاصله، حداکثر احتمال، متوازی‌السطوح برای تهیه نقشة‌ پوشش أکثر
        هدف این تحقیق، شناسایی سطح زیر کشت محصول زعفران در شهرستان تربت حیدریه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای 8-Landsat با استفاده از روش‌های طبقه‌بندی شبکه عصبی مصنوعی، ماشین‌های بردار پشتیبان، فاصله‌ ماهالانوبیس، حداقل فاصله، حداکثر احتمال، متوازی‌السطوح برای تهیه نقشة‌ پوشش و استفاده از شاخص‌های گیاهی نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) و شاخص پوشش گیاهی با انعکاس خاک (SAVI) در دوره اوج سبزینگی زعفران با بررسی تقویم زراعی آن است. برای تهیه داده‌های میدانی، مختصات و کلاس پوششی 2587 نقطه (1463 نمونه آموزشی و بقیه آزمایشی)، از مناطق با شعا‌ع حداقل 30 متر پوشش یکسان، در تاریخ‌های 5 بهمن ماه 1393 و 19 اردیبهشت‌ماه 1394 توسط GPS ثبت گردید. همچنین، آمارهای وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی 93-92 جهت ارزیابی نتایج استفاده شد. دو معیار ضریب کاپا و صحت کلی، برای ارزیابی نتایج استفاده گردید. سطح زیر کشت زعفران در طبقه‌بندی ماشین‌های بردار پشتیبان با صحت کلی 95٪ و ضریب کاپای 90٪ به‌عنوان بهترین روش رویکرد اول، در مقایسه با آمارهای جهاد کشاورزی خطایی حدود 18٪ داشت. اما استفاده از NDVI به‌عنوان بهترین روش برآورد سطح زیر کشت زعفران در رویکرد دوم، نشان‌دهنده سطح 7118 هکتار بود که در مقایسه با آمار جهاد کشاورزی (7550 هکتار)، خطای 7/5 درصدی را‌ نشان می‌داد. بنابراین نتایج این تحقیق نشان‌دهنده کارایی مناسب‌ شاخص‌های گیاهی زمانمند در برآورد سطح زیر کشت زعفران با توجه به فنولوژی آن بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - شناسایی گونه‌های مورچه در مناطق کدکن و جلگه رخ، شهرستان تربت حیدریه
        عیسی جبله الهام هوشمند حسین صادقی نامقی
        مورچه ها (Hymenoptera: Formicidae) حشراتی اجتماعی با بیش از 12000 گونه، 365 جنس و 27 زیر خانواده می باشند. این گروه یکی از موفق ترین موجودات زنده ساکن بر روی زمین هستند که تأثیر بسیار مثبتی بر اکوسیستم خاک دارند. شناسایی گونه های مورچه در مناطق کدکن و جلگه رخ، شهرستان ت أکثر
        مورچه ها (Hymenoptera: Formicidae) حشراتی اجتماعی با بیش از 12000 گونه، 365 جنس و 27 زیر خانواده می باشند. این گروه یکی از موفق ترین موجودات زنده ساکن بر روی زمین هستند که تأثیر بسیار مثبتی بر اکوسیستم خاک دارند. شناسایی گونه های مورچه در مناطق کدکن و جلگه رخ، شهرستان تربت حیدریه با نمونه برداری از تیر تا مهر ماه 1395 انجام شد. نمونه ها ابتدا در آزمایشگاه با استفاده از کلید های شناسایی در دسترس و خصوصیات مورفولوژیک مانند قطعات دهانی، شاخک ها، درز ها و مو های بدن شناسایی شدند و سپس جهت تأیید به کشور ترکیه فرستاده شد و توسط Nihat Aktac شناسایی نهایی انجام گرفت. در این پژوهش 12 گونه متعلق به 7 جنس از 3 زیر خانواده جمع آوری و شناسایی شدند. اسامی علمی گونه ها به تفکیک زیر خانواده و جنس به شرح زیر است: زیرخانواده Myrmicinae: Messor structor (Latreille, 1798); Messor ebeninus Santschi, 1927; Messor caducus (Victor, 1839); Monomorium kusnezowi Santsci, 1928;Crematogaster sordidula, Nylander و1849; Crematogaster subdentata Mayr, 1877 زیرخانواده Dolichoderinae: Tapinoma karavaievi Emery, 1925 زیرخانواده Formicinae: Cataglyphis aenescens (Nylander, 1849); Cataglyphis nodus (Brulle, 1833); Cataglyphis niger (Andree, 1881); Formica cunicularia Latreille, 1798; Lasius neglectus Van Loon, Boomsma and Andrasfalvy, 1990. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - کاربرد شاخص های آسایش حرارتی در طراحی مسکن پایدار (مطالعه موردی شهر تربت حیدریه)
        سعید کامیابی
        طراحی همساز با اقلیم عبارت از نگهداری وضعیت میکروکلمایی مسکن در محدوده آسایش است.پس جهت معماری پایدارلازم است، اقلیم به درستی شناخته شود و سازگاری مناسب با آن ایجاد گردد. از طرفی با افزایش بی رویه سوختهای فسیلی در ساختمان ها به منظور ایجاد سرمایش، گرمایش و تهویه، رویکرد أکثر
        طراحی همساز با اقلیم عبارت از نگهداری وضعیت میکروکلمایی مسکن در محدوده آسایش است.پس جهت معماری پایدارلازم است، اقلیم به درستی شناخته شود و سازگاری مناسب با آن ایجاد گردد. از طرفی با افزایش بی رویه سوختهای فسیلی در ساختمان ها به منظور ایجاد سرمایش، گرمایش و تهویه، رویکرد معماری پایدار با هدف استفاده هرچه کمتر از انرژی های تجدیدناپذیر پدیدار شد. از مهمترین نکات تأثیرگذار بر این رویکرد، آشنایی با خصوصیات اقلیمی و شرایط آب و هوایی شهر و نحوه برخورد با این عوامل است. هدف از این نوشتار شناخت و بررسی شرایط آب و هوایی شهر تربت حیدریه در استان خراسان رضوی که در سال های اخیر گسترش کالبدی و فیزیکی محسوسی داشته و در ادامه ارائه راه حل های معمارانه متناسب با آن با رویکرد معماری و طراحی مسکن پایداراست. در این مقاله، آماراقلیمی مورد نیاز در طی یک دوره زمانی 51 ساله (1959-2010) از سایت سازمان هواشناسی استخراج گردیدو سپس روی داده های خام پردازش های مربوطه صورت گرفت. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد که به همراه استفاده از روشهای استاندارد بررسی شاخص های آسایش حرارتی مانند اولگی، گیونی و ماهانی به ارائه پیشنهاداتی برای طراحی فضاهای مسکونی شهر منجر گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - آسیب‌پذیری شهر تربت حیدریه نسبت به شاخص های پایداری شهر با تاکید بر نقش گسل درونه
        زهره ناگهانی مهدی ثقفی
        شهرسازی با رویکرد توسعه پایدار ابزاری جهت کنترل و هدایت توسعه شهر و فعالیت ها و ارتقای کیفیت های محیطی شهر به شمار می رود. استفاده از رویکرد پایداری توسعه شهری فرصت هایی را برای خلق سیستم های جغرافیای کاربردی که از طریق این سیستم ها، می توان فرآیندهای طبیعی، محیط های شه أکثر
        شهرسازی با رویکرد توسعه پایدار ابزاری جهت کنترل و هدایت توسعه شهر و فعالیت ها و ارتقای کیفیت های محیطی شهر به شمار می رود. استفاده از رویکرد پایداری توسعه شهری فرصت هایی را برای خلق سیستم های جغرافیای کاربردی که از طریق این سیستم ها، می توان فرآیندهای طبیعی، محیط های شهری و فعالیت های انسانی را با یکدیگر ادغام نمود پدید می آوردبررسی های این مقاله توسعه شهر تربت حیدریه با تاکید بر اثر گسل درونه نسبت به میزان سهم آسیب پذیری شاخص های مختلف در ابعاد مختلف توسعه را نشان می دهد روش تحقیق این مقاله توصیفی – تحلیلی بر پایه روش جمع اوری کتابخانه ای و تحلیل بر اساس روش وزن دهی و انتخاب معیار با استفاده از تکنیک AHP است. دراین تحقیق 12 معیار برای انتخاب شاخص توسعه پایدار شهری تربت حیدریه با تاکید بر نقش گسل درونه در ابعاد توسعه کالبدی ، ژئومرفولوژی و زیست محیطی در نظر گرفته شد و سپس به این عوامل وزن داده شد نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که در مجموع و با طیف های متفاوت، درصد قابل توجهی از مناطق و محلات مختلف شهر آسیب پذیر می باشند که درخصوص کاهش خطرات احتمالی بایستی برنامه ریزی متناسب در این محلات صورت پذیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - تعیین محلات اولویت دار برای بازآفرینی در بافت های ناکارآمد شهری بر اساس نظریه پذیرش نوآوری (مطالعه موردی: شهر تربت حیدریه)
        رستم صابری فر
        مقدمه: از آنجا که یک سوم جمعیت کشور در 141 هزار هکتار بافت فرسوده زندگی می کنند، بازآفرینی این بافت ها، یکی از دغدغه های اصلی کشور است. اما، طرحهای ساماندهی این بافت ها، همیشه از پرچالش ترین برنامه های شهری بوده و یافتن نمونه های موفق در بین آنها مشکل و تقریبا غیر ممک أکثر
        مقدمه: از آنجا که یک سوم جمعیت کشور در 141 هزار هکتار بافت فرسوده زندگی می کنند، بازآفرینی این بافت ها، یکی از دغدغه های اصلی کشور است. اما، طرحهای ساماندهی این بافت ها، همیشه از پرچالش ترین برنامه های شهری بوده و یافتن نمونه های موفق در بین آنها مشکل و تقریبا غیر ممکن است. یکی از دلایل اصلی این مهم، تردید مردم از نتایج این طرح ها و ضریب پایین پذیرش نوآوری است.هدف: : به نظر می رسد که چنانچه طرح ها در نقاط مناسب و برگزیده اجرا گردد و آثار مثبت و مفید آنها برای مردم قابل لمس باشد، پذیرش رویکردهای جدید تسریع شده و هزینه اجرای طرح ها کاهش و موفقیت آنها تضمین می گردد.روش‌شناسی تحقیق: روش بررسی از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و از نمونه ای به حجم 300 نفر از کارشناسان، مسئولین محلی و مردم عادی گردآوری شد. داده های گردآمده با استفاده از آماره های مختلف و با کمک نرم افزار SPSS و مدل TOPSIS مورد تحلیل قرار گرفت.قلمرو جغرافیایی پژوهش: بررسی حاضر در شهر تربت حیدریه به انجام رسید که بالاترین بافت های ناکارآمد را دارد اما کمترین مطالعه در ارتباط با آن به انجام رسیده است.یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص وضعیت اقتصادی ترغیب و تشویق ساکنین به پذیرش طرح بازآفرینی، در مجموع با میانگین 06/3 در رتبه اول قرار دارد و شاخص مقولات فرهنگی با میانگین 99/2 در رتبه دوم و در نهایت، شاخص ابعاد اجتماعی با میانگین 79/2، در رتبه سوم است. یافته ها نشان داد که بهترین نقطه شروع برای آغاز طرح بازآفرینی در این شهر، محله شهید باهنر است که در بین سه محله دیگر، بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و در تئوری وبلن، گروه مرجع محسوب می شود.نتایج: بر این اساس، چنانجه مسئولین شهر، به جای این که طرح را در کل بافت های ناکارآمد اجرا نمایند، تمرکز خود را بر این محله قرار دهند و نتایج قابل عرضه ای به دست آورند، ضمن افزایش احتمال موفقیت طرح، هزینه های اجرای آن به شکل قابل ملاحظه ای کاهش خواهد یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - کاربرد نانوذرات دی‌اکسید تیتانیوم (TiO2) بر عملکرد کرم ابریشم ‌
        مسعود علی پناه حسن فیضی عبدالعظیم نصیری فرید سرجمعی
        نانوذره دی اکسید تیتانیوم به واسطه خواص ویژه الکتریکی، نوری و فوتوکاتالیستی که دارد، بیشترین کاربرد را در بین نانوذرات فلزی به خود اختصاص داده دارای خاصیت آنتی باکتریال خیلی قوی بوده و بطور وسیعی بعنوان ماده پاک کننده محیطی استفاده می شود. با توجه به اینکه پرورش کرم ابر أکثر
        نانوذره دی اکسید تیتانیوم به واسطه خواص ویژه الکتریکی، نوری و فوتوکاتالیستی که دارد، بیشترین کاربرد را در بین نانوذرات فلزی به خود اختصاص داده دارای خاصیت آنتی باکتریال خیلی قوی بوده و بطور وسیعی بعنوان ماده پاک کننده محیطی استفاده می شود. با توجه به اینکه پرورش کرم ابریشم در منطقه تربت حیدریه یکی از صنایع اصلی کشاورزی محسوب می شود و تعداد زیادی کشاورز از این طریق امرار معاش می کنند، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر نانوذرات دی اکسید تیتانیوم بر خصوصیات رشدی و عملکرد کرم ابریشم بصورت آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد غلظت های مختلف نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (0، 5، 10، 50 و 100 میلی گرم در لیتر) در رژم غذایی کرم های ابریشم بود. صفات مورد اندازه گیری شامل درصد زنده مانی سن چهارم و پنجم، وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله بود. نتایج نشان داد که استفاده از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم باعث افزایش درصد زنده مانی و عملکرد پیله و قشر پیله شد. وزن پیله ها 30/3 و 85/3 درصد به ترتیب در تیمارهای 5 و 10 میلی گرم در لیتر نانوذرات دی اکسید تیتانیوم نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد (05/0 p <). وزن قشر ابریشم و نسبت قشر ابریشم در تیمار 5 میلی گرم در لیتر نانوذرات دی اکسید تیتانیوم نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 40/10 و 27/6 درصد بیشتر بود (05/0 p <). نتایج این تحقیق نشان داد در حالی که استفاده از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم در غلظت 5 و 10 میلی گرم در لیتر باعث افزایش عملکرد پیله و غشا پیله می شود ولی غلظت های بیشتر تاثیری بر این صفات ندارد. تفاصيل المقالة