مقدمة في المجلة
علمی
أحدث المقالات المنشورة
المقالات الأكثر مشاهدة
-
حرية الوصول المقاله
1 - تحلیل استراتژیک جلب مشارکت روستاییان در سیستم‌های آبیاری پیشرفته از دیدگاه کشاورزان و کارشناسان با بهرهگیری از روش ترکیبی SWOT- ANP (مطالعه موردی: شبکه آبیاری سنقر)
عبدالحمید پاپ زن لیلا شرفیالعدد 1 , المجلد 1 , تابستان 1393مطالعه حاضر باهدف شناسایی عوامل درونی و بیرونی طرح شبکه آبیاری سنقر در استان کرمانشاه در جلب مشارکت کشاورزان و تعیین راهبردهای مناسب با توجه به وضعیت موجود منطقه و ارائه راهکارهای سازنده جهت جلب مشارکت کشاورزان در این‌گونه سیستم‌ها انجام‌شده است.این پژوهش ازلحاظ پارادای أکثرمطالعه حاضر باهدف شناسایی عوامل درونی و بیرونی طرح شبکه آبیاری سنقر در استان کرمانشاه در جلب مشارکت کشاورزان و تعیین راهبردهای مناسب با توجه به وضعیت موجود منطقه و ارائه راهکارهای سازنده جهت جلب مشارکت کشاورزان در این‌گونه سیستم‌ها انجام‌شده است.این پژوهش ازلحاظ پارادایمی جزء تحقیقات ترکیبی(کیفی- کمی)، از منظر روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی و فن SWOTراهبردی و همچنین ازنظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی محسوب می‌شود. جامعه موردمطالعه، کشاورزان تحت پوشش شبکه آبیاری سنقر در استان کرمانشاه و کارشناسان مطلع و درگیر این شبکه در سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه بودند که به طریق هدفمند و فن گلوله برفی انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که شفاف‌سازی و آگاهی کامل کشاورزان نسبت به تمام ابعاد پروژه ها، جلب اعتماد مردم و تلاش در جهت حفظ و تقویت آن با توجه به فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم محلی، به‌عنوان مهمترین نقاط قوت درونی و عدم تعهد و اعتماد بین کشاورزان، تعاونی ها، سایر ذینفعان و مسئولان و همچنین، عدم صلاحیت کادر اجرایی و صادق نبودن آن ها، از مهمترین نقاط ضعف درونی پیرامون مشارکت کشاورزان در طرح شبکه ی آبیاری سنقر به شمار می آیند. درعین‌حال، فراهم سازی بستر لازم برای حضور کشاورزان در تمام فرایندهای پیاده سازی پروژه ها و امکان برقراری ارتباطات مستمر میان سازمان های محلی، دولتی و کشاورزان مهمترین فرصت های بیرونی و عدم هماهنگی بین بخشی در منطقه و تأکید و توجه بیش‌ازحد دولت به توسعه فیزیکی و صرفه های اقتصادی پروژه ها، از مهمترین تهدیدهای بیرونی جلب مشارکت کشاورزان در شبکه آبیاری سنقر محسوب می‌شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی اثرات برق‌رسانی به روستاها بر رشد بخش کشاورزی
هانیه یوسفی متقاعد سید یعقوب زراعت کیشالعدد 1 , المجلد 1 , تابستان 1393انرژی عامل حیاتی است که نقش اساسی در تولید دارد. از این میان انرژی الکتریکی ازجمله مهمترین انواع انرژی میباشد که با روند تقاضای رو به رشدی مواجه است، بر اساس آمار در سال 90 تنها سهم مصرف انرژی الکتریکی در بخش کشاورزی معادل 3/16% از کل برق مصرفی کشور بوده است. برق‌رسا أکثرانرژی عامل حیاتی است که نقش اساسی در تولید دارد. از این میان انرژی الکتریکی ازجمله مهمترین انواع انرژی میباشد که با روند تقاضای رو به رشدی مواجه است، بر اساس آمار در سال 90 تنها سهم مصرف انرژی الکتریکی در بخش کشاورزی معادل 3/16% از کل برق مصرفی کشور بوده است. برق‌رسانی به روستاها میتواند به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم، سهم مهمی در رشد بخش کشاورزی ایفا کند. لذا در این مقاله سعی شده است که ارتباط میان ارزش‌افزوده بخش کشاورزی با تعداد روستاهای برق‌دار، سهم بخش کشاورزی از کل برق مصرفی در کشور، تعداد مشترکین برق در بخش کشاورزی، میزان مصرف برق در بخش کشاورزی و ارزش‌افزوده برق بررسی گردد که برای این منظور از الگوی خود توضیح برداری و رهیافت نمودارهای غیر سیکلی جهت‌دار و نیز آمارهای سالیانه (1390-1367) استفاده‌شده است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از آن است که از میان متغیرهای ملحوظ در الگو، تأثیر‌پذیری ارزش‌افزوده بخش کشاورزی از تعداد مشترکین برق بیشتر از سایرین بود. نتایج رهیافت نمودارهای غیر سیکلی جهت‌دار نیز حاکی از اثر‌پذیری متغیر ارزش‌افزوده بخش کشاورزی از متغیرهای تعداد مشترکین برق در بخش کشاورزی و سهم بخش کشاورزی از کل برق مصرفی کشور هست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - ارزیابی اقتصادی کاربرد انرژی خورشیدی در بخش روستایی و کشاورزی ایران
علیرضا حمداللهی هادی محمدی محمدعلی خطیب سمنانیالعدد 5 , المجلد 2 , زمستان 1394با توجه به اینکه کشور ایران دارای مناطق مستعد برای انرژی خورشیدی می باشد و منابع انرژی فسیلی دچار محدودیت های زیادی مانند آلودگی و محدودیت استفاده هستند، استفاده از انرژی های نو خصوصاً انرژی خورشیدی اهمیت زیادی پیدا می کند. با توجه به پتانسیل های آب و هوایی ایران، در عم أکثربا توجه به اینکه کشور ایران دارای مناطق مستعد برای انرژی خورشیدی می باشد و منابع انرژی فسیلی دچار محدودیت های زیادی مانند آلودگی و محدودیت استفاده هستند، استفاده از انرژی های نو خصوصاً انرژی خورشیدی اهمیت زیادی پیدا می کند. با توجه به پتانسیل های آب و هوایی ایران، در عمده مناطق کشور می توان از این انرژی پاک و ارزشمند و تمام نشدنی، استفاده کرد. لذا در این مقاله با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی و اطلاعات کتابخانه ای مطالب جمع آوری شده و با استفاده از روش های ارزیابی اقتصادی (روش هزینه یکنواخت سالیانه) به کمک نرم‌افزار Excel ارزیابی صورت گرفته است. روستای نمونه 15 خانواری با مصرف 36 کیلووات ساعت برق در فاصله 5 کیلومتری شبکه در نظر گرفته شده است. سناریوی اول نرخ تورم 30 و نرخ بهره 25 درصد و سناریوی دوم با 17 درصد نرخ تورم و 20 درصد نرخ بهره صورت گرفته است. نتایج بیانگر آن است که تحت سناریوی اول در بخش روستایی و کشاورزی تا فاصله 4 کیلومتری شبکه استفاده از شبکه برق صرفه اقتصادی داشته اما از این فاصله به بعد استفاده از انرژی خورشیدی توجیه اقتصادی دارد. همچنین در سناریوی دوم تا فاصله 8/4 کیلومتری شبکه استفاده از شبکه برق توجیه اقتصادی داشته و از آن فاصله به بعد استفاده از انرژی خورشیدی توجیه اقتصادی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - بررسی اثر سیاست‌های قیمت‌گذاری و واردات برنج بر میزان عرضه برنج در ایران
نسیم جعفری لیسار علی کرامت زاده رامتین جولاییالعدد 8 , المجلد 4 , تابستان 1396برنج یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و کالایی استراتژیک در بسیاری از کشورهای جهان محسوب می گردد که حمایت از آن امری ضروری به نظر می رسد. از مهمترین سیاست های حمایتی بخش کشاورزی در کشور ما، خرید تضمینی محصولات است که در سال 1368 تصویب گردیده و بر اساس این قانون دولت موظف أکثربرنج یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و کالایی استراتژیک در بسیاری از کشورهای جهان محسوب می گردد که حمایت از آن امری ضروری به نظر می رسد. از مهمترین سیاست های حمایتی بخش کشاورزی در کشور ما، خرید تضمینی محصولات است که در سال 1368 تصویب گردیده و بر اساس این قانون دولت موظف است به منظور حمایت از تولید محصولات اساسی کشاورزی همه ساله خرید این محصولات شامل گندم، برنج، جو، ذرت، چغندرقند، پنبه وش، دانه های روغنی، سیب زمینی، پیاز و حبوبات را تضمین کندو حداقل قیمت خرید تضمینی را اعلام و نسبت به خرید آنها از طریق واحدهای ذیربط اقدام نماید. در این راستا در مطالعه حاضر با استفاده از مدل های رگرسیونی به بررسی تاثیر سیاست های حمایتی دولت نظیر واردات، قیمت برنج و شاخص هزینه منابع داخلی (DRC) بر عرضه برنج در دوره زمانی 91-1369 پرداخته شد. نتایج نشان داد قیمت تضمینی با یک وقفه اثر مثبت و معناداری بر عرضه برنج داشته و کشش تابع عرضه نسبت به این متغیر برابر 2/0 می باشد. همچنین واردات اثر منفی بر عرضه برنج داشته و کشش تابع عرضه نسبت به این متغیر نیز برابر با 7/0- حاصل گردید. شاخص DRC به عنوان شاخص حمایت دولت از تولید این محصول نیز تأثیر منفی بر عرضه برنج داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - بررسی عوامل مؤثر بر چگونگی مصرف اعتبارات اعطایی بانک کشاورزی در شهرستان هیرمند
نادر بارانی محمود احمدپور برازجانی آذر اسکندریالعدد 3 , المجلد 2 , بهار 1394اعتبارات کشاورزی از یک سو به دلیل کمبود درآمد کشاورزی برای سرمایه گذاری و از سوی دیگر به علت ضرورت انجام سرمایه گذاری در این بخش، دارای اهمیت فراوان است. در تحقیق حاضر، عوامل مؤثر بر نحوه مصرف اعتبارات بانک کشاورزی در شهرستان هیرمند بررسی شده است. اطلاعات مورد نیاز، از أکثراعتبارات کشاورزی از یک سو به دلیل کمبود درآمد کشاورزی برای سرمایه گذاری و از سوی دیگر به علت ضرورت انجام سرمایه گذاری در این بخش، دارای اهمیت فراوان است. در تحقیق حاضر، عوامل مؤثر بر نحوه مصرف اعتبارات بانک کشاورزی در شهرستان هیرمند بررسی شده است. اطلاعات مورد نیاز، از آمار موجود در بانک کشاورزی و همچنین توزیع و تکمیل پرسشنامه بین 117 نفر از کشاورزان شهرستان هیرمند که در طی سال های 1390-1385 حداقل یکبار از بانک کشاورزی وام دریافت نموده اند، جمع آوری شد. جهت تعیین عوامل مؤثر بر نحوه استفاده از تسهیلات از روش اقتصاد سنجی و مدل لاجیت استفاده گردید. نتایج نشان داد، تنها متغیرهای بُعد خانوار، سطح تحصیلات و میزان کل درآمد سالیانه قبل از اخذ وام، با اطمینان 95 درصد و یا بیشتر از آن، اثر معنی داری روی احتمال تخصیص وام دریافتی به امور کشاورزی دارند. به علاوه، احتمال انحراف اعتبارات از هدف (فعالیت های کشاورزی)، بطور متوسط 37 درصد است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - طراحی مدلی برای اجرای سیاست های تعاون روستایی در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی
نسرین خدابخشی هفشجانی زین‌العابدین امینی سابق مسعود قربان حسینی احسان سادهالعدد 8 , المجلد 4 , تابستان 1396برای تبیین مقوله اجرای موفق خط‌مشی های تعاون روستایی، نظریه‌های گوناگونی وجود دارد و با توجه به بستر متفاوت و چندگانه فرهنگی کشور به تنهایی نمی‌توان هیچکدام را به عنوان چارچوب نظری برای این پژوهش در نظر گرفت. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارایۀ یک چارچوب نظری و مدل پارادا أکثربرای تبیین مقوله اجرای موفق خط‌مشی های تعاون روستایی، نظریه‌های گوناگونی وجود دارد و با توجه به بستر متفاوت و چندگانه فرهنگی کشور به تنهایی نمی‌توان هیچکدام را به عنوان چارچوب نظری برای این پژوهش در نظر گرفت. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارایۀ یک چارچوب نظری و مدل پارادایمی از برساخت‌های شخصی اساتید و خبرگان خط‌مش‌گذاری تعاون روستایی کشور به دنبال ارایه نظریه بومی در این زمینه است. روش پژوهش کیفی و از نوع گراندد تئوری بوده که از 20 نفر از اساتید و خبرگان خط‌مشی‌گذاری تعاون روستایی مصاحبه‌های عمیق انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که چارچوب نظری کشف شده حاصل از این پژوهش مطرح می‌کند که اساتید و خبرگان خط‌مشی‌گذاری تعاون روستایی کشور قابلیت‌ها و پتانسیل‌های بالایی برای تبیین اجرای موفق خط‌مشی‌های تعاون روستایی در راستای اقتصاد مقاومتی داشته‌اند و از نظر آنان اجرای موفق خط مشی‌گذاری تعاون روستایی در بستر پیش‌بینی ابزارهای اجرا و فرهنگ‌سازی، با درگیر کردن ذینفعان عمومی و مجریان، ضمن تسهیم آنان در مشارکتی همه جانبه با استراتژی‌هایی چون بهینه‌سازی اقتصاد و توسعه منابع روستایی همسو و همگرا، به توسعه تعاون روستایی بر پایه توانمندی بومی و خودکفایی منجر می‌شود و اساساً سطح تعیین کنندگی اجرای موفق خط‌مش‌های تعاون روستایی در راستای اقتصاد مقاومتی منوط به مولفه‌هایی چون؛پیش‌بینی ابزاری در اجرا، فرهنگ‌سازی، توانمندی بومی، مشارکت فعال، توجیه ذینفعان عمومی، اتکای به خود، بازخوردهای مثبت، بهینه‌سازی اقتصاد روستایی، توسعه منابع، همسویی منافع عمومی و فردی، توسعه روستایی و خودکفایی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - آسیب پذیری اقتصادی خانوارهای روستایی از پدیده خشکسالی در استان ایلام
علیرضا پورسعید زهرا گلشنیالعدد 4 , المجلد 2 , تابستان 1394در دنیای امروز خشکسالی از جمله مهمترین بلایای طبیعی است که علی رغم تلفات انسانی کم در صورت وقوع، خسارت‌های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی را در پی خواهد داشت. به همین جهت توجه به ویژگی‌ها، نقش و اثرهای خشکسالی در کشور با توجه به عدم مطالعه آن تا حال یک ضرورت اساسی می أکثردر دنیای امروز خشکسالی از جمله مهمترین بلایای طبیعی است که علی رغم تلفات انسانی کم در صورت وقوع، خسارت‌های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی را در پی خواهد داشت. به همین جهت توجه به ویژگی‌ها، نقش و اثرهای خشکسالی در کشور با توجه به عدم مطالعه آن تا حال یک ضرورت اساسی میباشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی – پیمایشی می باشد که شیوه اجرای آن به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای چند مرحله‌ای می باشد. حجم نمونه شامل 380 سرپرست خانوار روستایی می باشد. پس از مرور مطالعات مقدماتی، شاخص‌های اقتصادی آسیب‌پذیری استخراج شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که خانوارهای روستایی در شهرستان شیروان و چرداول به لحاظ پارامترهای اقتصادی بیشترین آسیب‌پذیری را داشته اند و خانوارهای روستایی در شهرستان دره‌شهر با کمترین آسیب‌پذیری اقتصادی مواجه بوده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - تحلیل جایگاه ایران در تجارت جهانی سیب و عوامل مؤثر بر آن
فرشید اشراقی نازنین یوسفیان فرهاد شیرانی بیدآبادیالعدد 3 , المجلد 2 , بهار 1394توسعه صادرات غیر نفتی یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود. بخش کشاورزی به دلیل دارا بودن پتانسیل لازم در زمینه تولید و صادرات محصولات کشاورزی توانسته است، بخشی از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد. سیب یکی از محصولات باغی است که بخش مهمی از صادرات غیر نف أکثرتوسعه صادرات غیر نفتی یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود. بخش کشاورزی به دلیل دارا بودن پتانسیل لازم در زمینه تولید و صادرات محصولات کشاورزی توانسته است، بخشی از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد. سیب یکی از محصولات باغی است که بخش مهمی از صادرات غیر نفتی جهان را تشکیل می دهد و ایران هم قابلیت لازم را در زمینه صادرات و تولید این محصول دارد. این مطالعه به بررسی جایگاه ایران در بازار جهانی سیب پرداخته و همچنین عوامل مؤثر بر این جایگاه را مورد بررسی قرار داده است. برای تعیین عوامل مؤثر بر این جایگاه از داده های سری زمانی و الگوی رگرسیونی برای دوره ی زمانی 2011-1974 استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که عوامل نرخ ارز حقیقی و تولید نسبی تأثیر معنی دار و مثبت اما قیمت نسبی، تأثیر منفی معنی دار بر این جایگاه دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - سنجش توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی شهرستان فلاورجان: کاربرد تاکسونومی عددی
حمید رستگاری مهدی نوریپورالعدد 8 , المجلد 4 , تابستان 1396توجه به توسعه روستایی به علت اهمیت این بخش در توسعه اقتصادی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که این امر در مناطقی که جمعیت روستایی قابل توجهی دارند، از اهمیت بالاتری برخوردار است. شهرستان فلاورجان در استان اصفهان از جمله این مناطق می باشد. با توجه به تعدد أکثرتوجه به توسعه روستایی به علت اهمیت این بخش در توسعه اقتصادی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که این امر در مناطقی که جمعیت روستایی قابل توجهی دارند، از اهمیت بالاتری برخوردار است. شهرستان فلاورجان در استان اصفهان از جمله این مناطق می باشد. با توجه به تعدد و گستره روستاهای این شهرستان، نیاز به مطالعاتی میباشد که بر اساس آنها، سیاستها و برنامه‌های متناسب با امکانات و توانمندیهای بالقوه و بالفعل نقاط روستایی تنظیم و اجرا گردد. لذا، هدف مورد نظر این مقاله، سنجش سطح توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی شهرستان فلاورجان بود. بدین منظور از 51 زیر شاخص در هفت شاخص اصلی آموزشی، زیربنایی، ارتباطی، بهداشتی- درمانی، سیاسی- اداری، مالی، خدمات بازرگانی- پشتیبانی و فرهنگی- تفریحی بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در سال 1390، با بهرهگیری از روش تاکسونومی عددی استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شامل روستاهای با 20 خانوار به بالا بود. نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر حاکی از آن بودند که روستاهای جولرستان و زفرهتوسعه یافته و روستاهای کرسگان، قلعهامیر، جوجیل، بوستان، شرودان، هویه، خیرآباد، محمدیه، بندرات، جلالآباد، کارویه، کاویان، کافشان، کروج، حسینآباد، ریاخون و دارفشان نیمه توسعه یافته و روستاهای اسفهران، دشتلو، دشتچی، موسیان، مهرنجان اتراک، جیلاب و مهرنجان توسعه نیافته میباشند. بدیهی است که با توجه به محدودیت امکانات و منابع و در نتیجه، ضرورت اولویتبندی برنامهها و فعالیتهای توسعه، نتایج این مطالعه میتواند مبنایی برای شناخت مناطق کمتر توسعه یافته منطقه مورد مطالعه و توجه بیشتر و جدیتر به آنها در برنامهها و سیاستها باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - عوامل مؤثر بر تمایل جوانان روستایی برای ماندن در روستا
مهسا سعدوندی سمیره صی محمدی فاطمه قربانی پیرعلیدهیالعدد 5 , المجلد 2 , زمستان 1394مهاجرت های روستا به شهر از مهمترین دلایل سالخوردگی شاغلان بخش کشاورزی است. از آن جا که اکثر مهاجران را جوانان جویای کار تشکیل می‌دهند، در نتیجه نوعی عدم تعادل (از نظر ساختار سنی) بین جمعیت شاغل در مناطق شهری و مناطق روستایی پدید آمده‌است. اگرچه عوامل اقتصادی از عوامل م أکثرمهاجرت های روستا به شهر از مهمترین دلایل سالخوردگی شاغلان بخش کشاورزی است. از آن جا که اکثر مهاجران را جوانان جویای کار تشکیل می‌دهند، در نتیجه نوعی عدم تعادل (از نظر ساختار سنی) بین جمعیت شاغل در مناطق شهری و مناطق روستایی پدید آمده‌است. اگرچه عوامل اقتصادی از عوامل مهمی است که باعث مهاجرت جوانان روستایی به شهر ها می شود اما نیازهای دیگرِ این قشر از جامعه روستایی نباید دور از نظر بماند. لذا هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر تمایل جوانان روستایی برای ماندن در روستا بود. این مطالعه از نوع تحقیقات کمی بوده که با روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری تحقیق را جوانان ساکن در دهستان سرفیروزآباد شهرستان کرمانشاه تشکیل دادند(. با روش نمونه گیری تصادفی از هر گروه در مجموع 291 نفر انتخاب شدند. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که متغیرهای تحصیلات، تعداد سفر به شهر در ماه، فاصله از شهر، علاقه به محیط روستا، داشتن زمین زراعی و نداشتن توان مالی برای زندگی در شهر و کسب درآمد کافی در روستا می توانند 60 تا80 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تمایل یا عدم تمایل به ترک روستا) را پیش بینی کنند. تفاصيل المقالة