مقدمة في المجلة
علمی
نویسندگان محترم توجه نمایند
به منظور پرداخت هزینه های مربوط به داوری مقالات (صد و پنجاه هزار تومان) می بایست از طریق لینک https://srb.iau.ir/pazhooheshi/fa/form/864 و همچنین به منظور پرداخت هزینه های مربوط به صدور پذیرش و چاپ مقالات (سیصد و پنجاه هزار تومان) از طریق لینک https://srb.iau.ir/pazhooheshi/fa/form/866 اقدام نمایند و تصویری از صفحه واریزی همچنین کد پیگیری را به همراه فایلهای مقاله برای مجله ارسال نمایند.
|
اخذ DOI " شناسه دیجیتال مقاله" از موسسه بین المللی MEDRA
کلیه مقالاتی که از زمستان سال 1400 در این مجله منتشر میشوند، دارای شناسه DOI خواهند بود.
این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیته اخلاق در انتشار (COPE) میباشد و از آییننامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی مینماید.
این مجله برای جلوگیری از سرقت علمی از سامانه ایرانداک (کلیک کنید) برای ارسال گزارش مشابهتیابی به فصلنامه استفاده کنند. نویسندگان محترم دقت کنند که حتما باید گزارش مشابهتیابی را که مستقیما از مشابهتیاب دریافت میکنند به فصلنامه ارسال نمایند.
پژوهشگر گرامی
براساس آییننامه تعیین هزینه پردازش مقاله در نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شماره 3112 مورخ 1400/1/23 مقرر گردید 500 هزار تومان بابت ارسال هر مقاله جهت داوری مبلغ 150/000 تومان و پس از تایید نهایی مبلغ 350/000 تومان جهت پذیرش و چاپ مقاله از مولفان محترم دریافت گردد. (لازم به ذکر است در صورتی که مقاله از طرف داوران محترم مردود اعلام شود مبلغ 150/000 تومان اولیه قابل بازگشت به مولفان نمیباشد.)
توجه: پرداخت به صورت آنلاین و از طریق لینک (درگاه بانکی) فعال شده در صفحه شخصی نویسنده مسئول مقاله با شناسه واریز 41920300000000371 بانک صادرات انجام می شود.
لطفا از مرورگر فایرفاکس جهت پرداخت استفاده نمائید.
-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی تاثیر معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تغیرپذیری مارکوف
علیرضا ظفرپور احمد سرلک غلامعلی حاجیالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402هدف از این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تغییرپذیری مارکوف است. بدین منظور از داده های 5 دقیقهای بورس در بازه زمانی 1401-1400 استفاده شده است. براساس نتایج، تغییرات أکثرهدف از این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تغییرپذیری مارکوف است. بدین منظور از داده های 5 دقیقهای بورس در بازه زمانی 1401-1400 استفاده شده است. براساس نتایج، تغییرات بازدهی بورس در شرکت های بزرگ و کوچک، حالت غیرخطی دارد و زمانی که نوسانات معاملات سهام؛کوچک است میانگین بازدهی بورس دچار تغییر میشود اما بر واریانس بازدهی بورس تأثیر معنیداری ندارد. همچنین تاثیرپذیری شرکت های کوچک در رژیم صفر از شوک های مثبت بیشتر از شرکت های بزرگ است و در رژیم یک اثر شوک های منفی در شرکت های بزرگ بیشتر از شرکت های کوچک است و تأثیر معاملات سهام، بر روی تغییرات بازدهی بورس در رژیم رونق، نامتقارن میباشد و نوسانات معاملات سهام در رژیم میانگین و واریانس بالا، در حالت افزایش و کاهش معاملات سهام تأثیر متفاوتی بر تغییرات بازدهی بورس خواهدگذاشت و تأثیر مثبت آن کوچکتر از تأثیرات منفی آن است. پیشنهاد میگردد که سیاستگذاران در اجرای سیاستهای مرتبط با بازار سرمایه متناسب با اینکه بازار سرمایه در کدام رژیم قرار دارد، سیاستهای متفاوت و حتی در صورت یکسان بودن سیاستها، شدت اجرای آنها باید در هر رژیم، متناسب با خصوصیات آن رژیم باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی اثرات شوک های ناشی از منابع تولید بر روی بهره وری انرژی بخش کشاورزی ایران
سحر اسکندری یعقوب زراعت کیش رضا مقدسی جعفر عزیزیالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402افزایش بهرهوری، کاهش شدت انرژی استفاده مناسب و موثر از منابع تولید است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات شوکهای ناشی از منابع تولید اعم از سرمایه، نیروی کار و انرژی (قیمت برق وقیمت فرآوردههای نفتی) بر شدت انرژی بخش کشاورزی میباشد. در این مطالعه ابتدا بهره وری انرژی در ب أکثرافزایش بهرهوری، کاهش شدت انرژی استفاده مناسب و موثر از منابع تولید است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات شوکهای ناشی از منابع تولید اعم از سرمایه، نیروی کار و انرژی (قیمت برق وقیمت فرآوردههای نفتی) بر شدت انرژی بخش کشاورزی میباشد. در این مطالعه ابتدا بهره وری انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص بهره وری جزیی محاسبه شده و سپس مهم ترین عوامل موثر بر بهره وری انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از الگوی خودرگرسیونبرداری (VAR) و دادههای سالیانه طی دوره سی ساله 1395-1365 و دادههای مورد نیاز از ترازنامه انرژی وزارت نیرو و مرکز آمار ایران گردآوری شد. نتایج نشان داد که شوک ناشی از سوی متغیرهای دستمزد واقعی نیروی کار به ازای هر واحد انرژی با دو وقفه مثبت، متوسط موجودی سرمایه به ازای هر واحد انرژی، مصرف انرژی و قیمت برق دارای تاثیرات مثبت همراه با نوساناتی مثبت بر بهرهوری انرژی بخش کشاورزی داشتهاند. همچنین متغیر قیمت فرآوردههای نفتی با نوسانات منفی ولی در بلندمدت با روندی ثابت و معنیداری بر بهرهوری انرژی در بخش کشاورزی تاثیرگذار بوده است به گونهای که باعث بهبود بهرهوری شدهاند. این بخش به دلیل محدودیت وکمیابی منابع انرژی وافزایش قیمت آن و به منظور بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش شدت آن در بخش کشاورزی باید راهکارهای مختلفی از جمله صرفهجویی در استفاده از انرژیهای فسیلی و به کارگیری انرژیهای نو را مدنظر قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - الگوی نواورانه صادرات محصولات نفتی با استفاده از فناوری زنجیره بلوکی بمنظور غلبه بر تحریمهای نفتی
محمود احمدی شریف امیررضا البرز سیدمحمود هاشمیالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402هدف این پژوهش ارایه مدل استفاده از فناوری زنجیره بلوکی بمنظور غلبه بر تحریم تجارت محصولات نفتی است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت داده ها آمیخته و از نظر روش های گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی میباشد. پژوهش حاضر از دو منظر کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت أکثرهدف این پژوهش ارایه مدل استفاده از فناوری زنجیره بلوکی بمنظور غلبه بر تحریم تجارت محصولات نفتی است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت داده ها آمیخته و از نظر روش های گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی میباشد. پژوهش حاضر از دو منظر کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری در مرحله پژوهش کیفی شامل خبرگان و صاحب نظران دانشگاهی و نیز خبرگان و مدیران شاغل در حوزه ی نفت، گاز و پتروشیمی هستند که از این میان، تعداد 125 نفر به روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی برای بررسی مدل نظری نیز از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شده که نتایج بیانگر آن است که صادرات محصولات نفتی با استفاده از فناوری زنجیره بلوکی می تواند در غلبه بر تحریمها و دور زدن تحریمهای نفتی بین المللی موثر واقع شده و موجب تقویت صادرات کشور گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید ناخالص داخلی در ایران و مجموعه کشورهای حوزه خلیج فارس
اسماعیل سرآمد قرانقیه فرید عسکری فرزانه خلیلی عبدالرحیم هاشمی دیزجالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402هدف: اخیراً نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بهعنوان یکی از نیروهای محرکه رشد اقتصادی موردتوجه اقتصاددانان قرار گرفته است. لذا هدف از این مقاله، بررسی تأثیر شاخصهای ICT بر تولید ناخالص داخلی در دو نمونه ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس است.روش: این تحقیق با استفاده أکثرهدف: اخیراً نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بهعنوان یکی از نیروهای محرکه رشد اقتصادی موردتوجه اقتصاددانان قرار گرفته است. لذا هدف از این مقاله، بررسی تأثیر شاخصهای ICT بر تولید ناخالص داخلی در دو نمونه ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس است.روش: این تحقیق با استفاده از رویکرد خود توضیح با وقفههای گسترده (ARDL) برای نمونه ایران و گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) برای نمونه کشورهای حاشیه خلیجفارس انجام شد.یافتهها: نتایج نشان میدهد تأثیر واردات و صادرات کالا و خدمات ICT در کشورهای حاشیه خلیجفارس در کوتاهمدت و بلندمدت مثبت و معنادار است. تأثیر این شاخص برای ایران در کوتاهمدت بیمعنا به دست آمد. شاخصهای دولت الکترونیک و تعداد کاربران اینترنت در هر دو نمونه تحقیق هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت مثبت و معنادار به دست آمد. همچنین تأثیر سرمایهگذاری بخش خصوصی و دولتی در ICT در کوتاهمدت و بلندمدت بر تولید ناخالص داخلی در ایران تأثیرگذار به دست آمد؛ اما این تأثیر در کوتاهمدت در نمونه کشورهای حاشیه خلیجفارس بیمعنا شد. تأثیر سیاستهای اقتصاد مقاومتی در ایران هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت مثبت و معنادار به دست آمد.نتیجهگیری: شاخصهای ICT در بلندمدت منجر به تولید ناخالص داخلی میشود و اقتصاد مقاومتی عاملی اثرگذار بر تولید ناخالص داخلی در حوزه ICT است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - مروری بر رفتار مصرفکنندگان در عصر تکنولوژی از نگاه اقتصاد رفتاری
فاطمه معصومی سوره محمد رضا ناهیدی امیر خیز علیرضا بافنده زنده سید یوسف حاجی اصغریالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402اقتصاد رفتاری به عنوان یکی از شاخههای نسبتاً جدید در علم اقتصاد با هدف ارتقای دانش اقتصادی و نزدیک کردن مدلهای اقتصادی با واقعیتهای بیرونی شکل گرفته و نشان داده است که تصمیمات افراد اغلب در معرض جهتگیریهای سیستماتیک بوده و به شدت به مفاهیم تصمیمگیری وابسته می أکثراقتصاد رفتاری به عنوان یکی از شاخههای نسبتاً جدید در علم اقتصاد با هدف ارتقای دانش اقتصادی و نزدیک کردن مدلهای اقتصادی با واقعیتهای بیرونی شکل گرفته و نشان داده است که تصمیمات افراد اغلب در معرض جهتگیریهای سیستماتیک بوده و به شدت به مفاهیم تصمیمگیری وابسته میباشد و بسیاری از مدلها و رویکردهای تحقیقاتی در حوزة رفتار مصرفی از تئوریهای تصمیمگیری و حل مسئله استخراج میگردند. براساس نظریه مصرف دوزنبری، تصمیمات مصرفی افراد نه تنها تحت تأثیر الگوی مصرف گذشته خود قرار دارد؛ بلکه از الگوی رفتاری مصرف افراد جامعه نیز تأثیر میپذیرد. از اینرو به علت چالش برانگیز شدن مباحث اقتصاد رفتاری و رفتار مصرفکننده، در این مقاله با مروری بر آخرین و معتبرترین تحقیقات انجام شده در سطح دنیا، کاربرد اقتصاد رفتاری در تحلیل رفتار مصرفکنندگان با رویکردی جدید تشریح شده است. برای این منظور، مهمترین مسائل تأثیرگذار در رفتار مصرفی مصرفکنندگان در دنیای پیشرفته امروزی، شامل هوش مصنوعی، شبکههای اجتماعی، وابستگی فزاینده به استفاده از کارتهای اعتباری، مصرف روزافزون پلاستیک و بازیافت زبالههای الکترونیکی و موارد مشابه دیگر مورد مطالعه قرار گرفتهاند. نتیجهگیری مطالعات مذکور نشان از اهمیت سیاستگذاریهای بلندمدت دولتها، تأکید بر اهمیت حفظ محیطزیست، برنامهریزی و آموزشهای اختصاصی برای اقشار مختلف جامعه و موارد مشابه دیگر دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - ارزیابی تأثیر میزان باز بودن اقتصاد بر بازدهی شاخص قیمت سهام در دو گروه از کشورهای با درجه توسعه بالا و کشورهای با درجه توسعه متوسط
پیمان اکبری فرزاد معیری علی اصغر طاهرآبادیالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402هدف اصلی بررسی میزان تأثیر باز بودن اقتصاد (صادرات و واردات) بر بازدهی بازار سهام در دو گروه از کشورهای با درجه توسعه بالا و کشورهای با درجه توسعه متوسط است. در همین راستا براساس نظریه فیشر و مطالعات تجربی در پیشینه، مدل نرخ بازدهی سهام (نرخ رشد شاخص قیمت سهام) تصریح گر أکثرهدف اصلی بررسی میزان تأثیر باز بودن اقتصاد (صادرات و واردات) بر بازدهی بازار سهام در دو گروه از کشورهای با درجه توسعه بالا و کشورهای با درجه توسعه متوسط است. در همین راستا براساس نظریه فیشر و مطالعات تجربی در پیشینه، مدل نرخ بازدهی سهام (نرخ رشد شاخص قیمت سهام) تصریح گردید، سپس براساس روش غربالگری ۲۵ کشور با درجه توسعه بالا و ۱۹ کشور با درجه توسعه متوسط انتخاب و دادههای آنها از سایت بانک جهانی در بازه زمانی ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ استخراج شدند. برای تعیین میزان توسعهیافتگی کشورها از شاخص توسعه انسانی استفادهشده است. مدل تصریح شده از فن پانل دیتای متوازن برآورد گردید و نتایج نشان داد متغیر نرخ رشد نسبت صادرات به تولید ناخالص داخلی در کشورهای با درجه توسعه متوسط با یک وقفه تأخیر و در کشورهای با درجه توسعه بالا بدون وقفه بر نرخ بازدهی سهام تأثیر مثبت و معنیدار دارد و ضرایب متغیر نرخ رشد واردات نسبت به تولید ناخالص داخلی در هر دو گروه از کشورها منفی و معنادار هستند. تفاصيل المقالة
-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی تاثیر معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تغیرپذیری مارکوف
علیرضا ظفرپور احمد سرلک غلامعلی حاجیالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402هدف از این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تغییرپذیری مارکوف است. بدین منظور از داده های 5 دقیقهای بورس در بازه زمانی 1401-1400 استفاده شده است. براساس نتایج، تغییرات أکثرهدف از این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تغییرپذیری مارکوف است. بدین منظور از داده های 5 دقیقهای بورس در بازه زمانی 1401-1400 استفاده شده است. براساس نتایج، تغییرات بازدهی بورس در شرکت های بزرگ و کوچک، حالت غیرخطی دارد و زمانی که نوسانات معاملات سهام؛کوچک است میانگین بازدهی بورس دچار تغییر میشود اما بر واریانس بازدهی بورس تأثیر معنیداری ندارد. همچنین تاثیرپذیری شرکت های کوچک در رژیم صفر از شوک های مثبت بیشتر از شرکت های بزرگ است و در رژیم یک اثر شوک های منفی در شرکت های بزرگ بیشتر از شرکت های کوچک است و تأثیر معاملات سهام، بر روی تغییرات بازدهی بورس در رژیم رونق، نامتقارن میباشد و نوسانات معاملات سهام در رژیم میانگین و واریانس بالا، در حالت افزایش و کاهش معاملات سهام تأثیر متفاوتی بر تغییرات بازدهی بورس خواهدگذاشت و تأثیر مثبت آن کوچکتر از تأثیرات منفی آن است. پیشنهاد میگردد که سیاستگذاران در اجرای سیاستهای مرتبط با بازار سرمایه متناسب با اینکه بازار سرمایه در کدام رژیم قرار دارد، سیاستهای متفاوت و حتی در صورت یکسان بودن سیاستها، شدت اجرای آنها باید در هر رژیم، متناسب با خصوصیات آن رژیم باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی اثرات شوک های ناشی از منابع تولید بر روی بهره وری انرژی بخش کشاورزی ایران
سحر اسکندری یعقوب زراعت کیش رضا مقدسی جعفر عزیزیالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402افزایش بهرهوری، کاهش شدت انرژی استفاده مناسب و موثر از منابع تولید است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات شوکهای ناشی از منابع تولید اعم از سرمایه، نیروی کار و انرژی (قیمت برق وقیمت فرآوردههای نفتی) بر شدت انرژی بخش کشاورزی میباشد. در این مطالعه ابتدا بهره وری انرژی در ب أکثرافزایش بهرهوری، کاهش شدت انرژی استفاده مناسب و موثر از منابع تولید است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات شوکهای ناشی از منابع تولید اعم از سرمایه، نیروی کار و انرژی (قیمت برق وقیمت فرآوردههای نفتی) بر شدت انرژی بخش کشاورزی میباشد. در این مطالعه ابتدا بهره وری انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص بهره وری جزیی محاسبه شده و سپس مهم ترین عوامل موثر بر بهره وری انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از الگوی خودرگرسیونبرداری (VAR) و دادههای سالیانه طی دوره سی ساله 1395-1365 و دادههای مورد نیاز از ترازنامه انرژی وزارت نیرو و مرکز آمار ایران گردآوری شد. نتایج نشان داد که شوک ناشی از سوی متغیرهای دستمزد واقعی نیروی کار به ازای هر واحد انرژی با دو وقفه مثبت، متوسط موجودی سرمایه به ازای هر واحد انرژی، مصرف انرژی و قیمت برق دارای تاثیرات مثبت همراه با نوساناتی مثبت بر بهرهوری انرژی بخش کشاورزی داشتهاند. همچنین متغیر قیمت فرآوردههای نفتی با نوسانات منفی ولی در بلندمدت با روندی ثابت و معنیداری بر بهرهوری انرژی در بخش کشاورزی تاثیرگذار بوده است به گونهای که باعث بهبود بهرهوری شدهاند. این بخش به دلیل محدودیت وکمیابی منابع انرژی وافزایش قیمت آن و به منظور بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش شدت آن در بخش کشاورزی باید راهکارهای مختلفی از جمله صرفهجویی در استفاده از انرژیهای فسیلی و به کارگیری انرژیهای نو را مدنظر قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - بررسی عدم تعادلهای منطقهای بازار کار در ایران*
شهریار نصابیانالعدد 1 , المجلد 1 , تابستان 1389این مقاله با استفاده از روش خود رگرسیون برداری (VAR) مکانیزمهای تنظیمکننده بازار کار را برای 28 استان کشور و در فاصله زمانی 83 ـ 1375 مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد. در این بررسی اثر یک شوک ویژه منطقهای بر مؤلفههای بازار کار آن منطقه (نرخ بیکاری، نرخ مشارکت) آزمایش أکثراین مقاله با استفاده از روش خود رگرسیون برداری (VAR) مکانیزمهای تنظیمکننده بازار کار را برای 28 استان کشور و در فاصله زمانی 83 ـ 1375 مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد. در این بررسی اثر یک شوک ویژه منطقهای بر مؤلفههای بازار کار آن منطقه (نرخ بیکاری، نرخ مشارکت) آزمایش شده است. همچنین نقش مهاجرت مانند یک کانال تنظیمکننده بازار کار منطقهای استنتاج شده است. براساس یافتهها، اثر شوکهای وارده به مولفه های بازار کار استانهای کشور و در نتیجه رخ دادن مهاجرتهای بین استانی، منجر به تعدیل متغیرهای نرخ بیکاری و نرخ مشارکت با الگویی مشابه یکدیگر در بیشتر استانهای کشور شده است. باتوجه به طولانی بودن دوره تعدیل نوسانات مؤلفههای بازار کار پس از اعمال شوک میتوان چنین نتیجه گرفت که مهاجرت و جابجایی نیروی کار بنا به دلایلی مانند بالا بودن هزینههای مهاجرت و گسترش نامناسب مراکز کاریابی و فقدان اطلاعات و نبود فرصتهای شغلی کافی با سرعت بسیار کمی نسبت به سایر کشورها صورت میپذیرد. با این تفاسیر نتایج بررسیها نشان میدهد سهم مهاجرت در تنظیم عدم تعادلهای منطقهای بازار کار (پس از اعمال یک شوک به طرف تقاضای نیروی کار) به ویژه در سالهای اولیه پس از شوک به مراتب بیش از نرخ بیکاری و نرخ مشارکت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - مروری بر رفتار مصرفکنندگان در عصر تکنولوژی از نگاه اقتصاد رفتاری
فاطمه معصومی سوره محمد رضا ناهیدی امیر خیز علیرضا بافنده زنده سید یوسف حاجی اصغریالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402اقتصاد رفتاری به عنوان یکی از شاخههای نسبتاً جدید در علم اقتصاد با هدف ارتقای دانش اقتصادی و نزدیک کردن مدلهای اقتصادی با واقعیتهای بیرونی شکل گرفته و نشان داده است که تصمیمات افراد اغلب در معرض جهتگیریهای سیستماتیک بوده و به شدت به مفاهیم تصمیمگیری وابسته می أکثراقتصاد رفتاری به عنوان یکی از شاخههای نسبتاً جدید در علم اقتصاد با هدف ارتقای دانش اقتصادی و نزدیک کردن مدلهای اقتصادی با واقعیتهای بیرونی شکل گرفته و نشان داده است که تصمیمات افراد اغلب در معرض جهتگیریهای سیستماتیک بوده و به شدت به مفاهیم تصمیمگیری وابسته میباشد و بسیاری از مدلها و رویکردهای تحقیقاتی در حوزة رفتار مصرفی از تئوریهای تصمیمگیری و حل مسئله استخراج میگردند. براساس نظریه مصرف دوزنبری، تصمیمات مصرفی افراد نه تنها تحت تأثیر الگوی مصرف گذشته خود قرار دارد؛ بلکه از الگوی رفتاری مصرف افراد جامعه نیز تأثیر میپذیرد. از اینرو به علت چالش برانگیز شدن مباحث اقتصاد رفتاری و رفتار مصرفکننده، در این مقاله با مروری بر آخرین و معتبرترین تحقیقات انجام شده در سطح دنیا، کاربرد اقتصاد رفتاری در تحلیل رفتار مصرفکنندگان با رویکردی جدید تشریح شده است. برای این منظور، مهمترین مسائل تأثیرگذار در رفتار مصرفی مصرفکنندگان در دنیای پیشرفته امروزی، شامل هوش مصنوعی، شبکههای اجتماعی، وابستگی فزاینده به استفاده از کارتهای اعتباری، مصرف روزافزون پلاستیک و بازیافت زبالههای الکترونیکی و موارد مشابه دیگر مورد مطالعه قرار گرفتهاند. نتیجهگیری مطالعات مذکور نشان از اهمیت سیاستگذاریهای بلندمدت دولتها، تأکید بر اهمیت حفظ محیطزیست، برنامهریزی و آموزشهای اختصاصی برای اقشار مختلف جامعه و موارد مشابه دیگر دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید ناخالص داخلی در ایران و مجموعه کشورهای حوزه خلیج فارس
اسماعیل سرآمد قرانقیه فرید عسکری فرزانه خلیلی عبدالرحیم هاشمی دیزجالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402هدف: اخیراً نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بهعنوان یکی از نیروهای محرکه رشد اقتصادی موردتوجه اقتصاددانان قرار گرفته است. لذا هدف از این مقاله، بررسی تأثیر شاخصهای ICT بر تولید ناخالص داخلی در دو نمونه ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس است.روش: این تحقیق با استفاده أکثرهدف: اخیراً نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بهعنوان یکی از نیروهای محرکه رشد اقتصادی موردتوجه اقتصاددانان قرار گرفته است. لذا هدف از این مقاله، بررسی تأثیر شاخصهای ICT بر تولید ناخالص داخلی در دو نمونه ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس است.روش: این تحقیق با استفاده از رویکرد خود توضیح با وقفههای گسترده (ARDL) برای نمونه ایران و گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) برای نمونه کشورهای حاشیه خلیجفارس انجام شد.یافتهها: نتایج نشان میدهد تأثیر واردات و صادرات کالا و خدمات ICT در کشورهای حاشیه خلیجفارس در کوتاهمدت و بلندمدت مثبت و معنادار است. تأثیر این شاخص برای ایران در کوتاهمدت بیمعنا به دست آمد. شاخصهای دولت الکترونیک و تعداد کاربران اینترنت در هر دو نمونه تحقیق هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت مثبت و معنادار به دست آمد. همچنین تأثیر سرمایهگذاری بخش خصوصی و دولتی در ICT در کوتاهمدت و بلندمدت بر تولید ناخالص داخلی در ایران تأثیرگذار به دست آمد؛ اما این تأثیر در کوتاهمدت در نمونه کشورهای حاشیه خلیجفارس بیمعنا شد. تأثیر سیاستهای اقتصاد مقاومتی در ایران هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت مثبت و معنادار به دست آمد.نتیجهگیری: شاخصهای ICT در بلندمدت منجر به تولید ناخالص داخلی میشود و اقتصاد مقاومتی عاملی اثرگذار بر تولید ناخالص داخلی در حوزه ICT است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - بررسی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک و پیامدهای آن در نظام بانکی کشور و ارائه مدل بومی
مینا عبدالعلی پور حسین بوداقی خواجه نوبر پروانه گلرد رضا رستم زادهالعدد 45 , المجلد 13 , تابستان 1402پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل بومی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک و تبیین پیامدهای آن در نظام بانکداری کشور ایران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان صنعت بانکداری متشکل از مدیران ارشد بانکها و صاحبنظران دانشگاهی حوزه بازاریابی دیجیتال بوده است. نمونه آماری أکثرپژوهش حاضر با هدف طراحی مدل بومی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک و تبیین پیامدهای آن در نظام بانکداری کشور ایران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان صنعت بانکداری متشکل از مدیران ارشد بانکها و صاحبنظران دانشگاهی حوزه بازاریابی دیجیتال بوده است. نمونه آماری به روش هدفمند قضاوتی انتخاب شد. ابزار گردآوری دادهها شامل مطالعات کتابخانهای و مصاحبه نیمهساختاریافته با خبرگان بوده است. روایی سؤالات مصاحبه به روش محتوایی و پایایی آن با اجرای روش بازآزمون (88/0) تأئید گردیده است. تجزیه و تحلیل دادهها با رویکرد کیفی و با استفاده از روش نظریهپردازی داده بنیان انجام شد. براین مبنا، یکایک اجزای پارادایم کدگذاری تشریح و مدل بومی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک و پیامدهای آن در نظام بانکداری ترسیم گردید و در پایان نظریهای مبتنی بر 19 قضیه حکمی خلق شد. مبتنی بر مدل احصاء شده، شرایط علّی (شامل عوامل سازمانی و فردی)، مقوله محوری (فرآیند پیادهسازی E-CRM در نظام بانکی)، بسترسازها (شامل فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و اهداف و استراتژیهای سازمانی)، عوامل زمینهای (شامل عؤامل محیطی داخلی و خارجی)، راهبردها (شامل پیادهسازی مدیریت دانش مرتبط با خدمات ارتباط با مشتریان، چابکسازی ساختاری، ارتقای فرهنگ تکنولوژی، ارتقای مهارتها و آموزش حرفهای، و ارتقای سرمایه اجتماعی)، و پیامدها (شامل پیامدهای مشتری و عملکردی) در مدل پارادایمی تبیین و در نهایت روابط بین آنان در مدل انتخابی ترسیم گردید. در پایان نیز پیشنهادهایی بر مبنای راهبردهای شناسایی شده برای پیادهسازی مدل بومی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک و تحقق پیامدهای آن در نظام بانکداری کشور ارائه شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - ارزیابی تأثیر میزان باز بودن اقتصاد بر بازدهی شاخص قیمت سهام در دو گروه از کشورهای با درجه توسعه بالا و کشورهای با درجه توسعه متوسط
پیمان اکبری فرزاد معیری علی اصغر طاهرآبادیالعدد 46 , المجلد 13 , پاییز 1402هدف اصلی بررسی میزان تأثیر باز بودن اقتصاد (صادرات و واردات) بر بازدهی بازار سهام در دو گروه از کشورهای با درجه توسعه بالا و کشورهای با درجه توسعه متوسط است. در همین راستا براساس نظریه فیشر و مطالعات تجربی در پیشینه، مدل نرخ بازدهی سهام (نرخ رشد شاخص قیمت سهام) تصریح گر أکثرهدف اصلی بررسی میزان تأثیر باز بودن اقتصاد (صادرات و واردات) بر بازدهی بازار سهام در دو گروه از کشورهای با درجه توسعه بالا و کشورهای با درجه توسعه متوسط است. در همین راستا براساس نظریه فیشر و مطالعات تجربی در پیشینه، مدل نرخ بازدهی سهام (نرخ رشد شاخص قیمت سهام) تصریح گردید، سپس براساس روش غربالگری ۲۵ کشور با درجه توسعه بالا و ۱۹ کشور با درجه توسعه متوسط انتخاب و دادههای آنها از سایت بانک جهانی در بازه زمانی ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ استخراج شدند. برای تعیین میزان توسعهیافتگی کشورها از شاخص توسعه انسانی استفادهشده است. مدل تصریح شده از فن پانل دیتای متوازن برآورد گردید و نتایج نشان داد متغیر نرخ رشد نسبت صادرات به تولید ناخالص داخلی در کشورهای با درجه توسعه متوسط با یک وقفه تأخیر و در کشورهای با درجه توسعه بالا بدون وقفه بر نرخ بازدهی سهام تأثیر مثبت و معنیدار دارد و ضرایب متغیر نرخ رشد واردات نسبت به تولید ناخالص داخلی در هر دو گروه از کشورها منفی و معنادار هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - استفاده بهینه از آب در دشت شازند و تاثیر آن بر سودآوری بخش کشاورزی
مجید کارخانه احمد سرلک کامبیز هژبر کیانیالعدد 45 , المجلد 13 , تابستان 1402هدف این مقاله بررسی تخصیص بهینه آب در دشت شازند و تاثیر آن بر سودآوری بخش کشاورزی است. در سال های اخیر عدم تخصیص بهینه آب در این منطقه، مشکلات عدیده ای را برای ساکنان بخصوص کشاورزان منطقه به ارمغان آورده است. از این رو بر آن شدیم که این مهم را مورد بررسی قرار دهیم. بر أکثرهدف این مقاله بررسی تخصیص بهینه آب در دشت شازند و تاثیر آن بر سودآوری بخش کشاورزی است. در سال های اخیر عدم تخصیص بهینه آب در این منطقه، مشکلات عدیده ای را برای ساکنان بخصوص کشاورزان منطقه به ارمغان آورده است. از این رو بر آن شدیم که این مهم را مورد بررسی قرار دهیم. برای تغییرات سطح زیر کشت محصولات آبی، سود ناخالص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) طی سالهای 1401-1394 با استفاده از نرمافزار گمز[i] و به روش برنامهریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردیده است. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت باز تخصیص منابع آب، بر سود ناخالص کشاورزان منطقه در دشت شازند است. همچنین، باز تخصیص سطح زیرکشت محصولات به سمت کشت محصولاتی نظیر گندم، جو، لوبیا چیتی، نخود، لوبیای سفید و عدس سودآوری بیشتری برای کشاورزان به همراه خواهد داشت. براساس نتایج، پیشنهاد می شود دولت بسترهای لازم جهت تشکیل بازار آب در این منطقه با همراهی مشارکت بخش خصوصی را فراهم کرده تا زمینه تخصیص مناسب منابع آب و سطح زیر کشت در این منطقه فراهم شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - تعیین سبد مطلوب غذایی دهکهای مختلف شهری و روستایی در ایران
کامبیز هژیر کیانی سیدشایسته واردیالعدد 12 , المجلد 4 , بهار 1392امنیت غذایی و تغذیه سالم به عنوان مهمترین نیاز انسان و عاملی برای رشد و توسعه اقتصادی جوامع به شمار میرود. فرهنگ مصرفی و توانایی مالی دو رکن اساسی دسترسی افراد جامعه به تغذیه صحیح و جذب مواد غذایی و مغذی لازم میباشد که دولت نیز در این بین جهت افزایش بضاعت مالی و استفا أکثرامنیت غذایی و تغذیه سالم به عنوان مهمترین نیاز انسان و عاملی برای رشد و توسعه اقتصادی جوامع به شمار میرود. فرهنگ مصرفی و توانایی مالی دو رکن اساسی دسترسی افراد جامعه به تغذیه صحیح و جذب مواد غذایی و مغذی لازم میباشد که دولت نیز در این بین جهت افزایش بضاعت مالی و استفاده از ابزارهای حمایتی برای هدایت فرهنگ مصرف جامعه نقش ایفاء میکند. از اینرو، هدف اصلی این مقاله تعیین سبد مطلوب غذایی براساس دو رکن توانایی مالی و دانش غذایی است. به طوریکه این سبد برای هر فرد به صورت ماهانه در دهکهای مختلف درآمدی و همچنینبه تفکیک شهر(نمونه 18729خانوار) و روستا(نمونه 19787خانوار)برای سال 1390 با استفاده از مدلسازی با هزینه های مختلف و در نظر گرفتن 24 مجموعه مواد غذایی و 30 ماده مغذی تعیین شده است. نتایج حاکی از این است که ارزش ریالی سبد بهینه غذایییک فرد شهری بیشتر از یکفرد روستایی است که این اختلاف در دهکهای بالای درآمدی قابل توجه است. بررسی انحراف سبد غذایی فعلی و مطلوب نشان میدهد که 4 دهک اول درآمدی در منطقه شهری و 5 دهک اول درآمدی در منطقه روستایی برای دستیابی به امنیت غذایی نیازمند حمایتهای دولتی هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - بررسی تاثیر متغیرهای اعتباری تسهیلات رهنی بر مصرف خانوارها
اسداله الوندی زاده عباس امینی فرد هاشم زارع مهرزاد ابراهیمیالعدد 41 , المجلد 12 , تابستان 1401در این تحقیق با بهکارگیری روشهای آماری و اقتصادسنجی، تأثیرگذاری برخی متغیرهای اعتباری بر مصرف خانوارها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. تحقیق از نوع کاربردی بوده و دادههای مورد نیاز پژوهش از طریق بررسی پرسشنامه اعتباری تسهیلات گیرندگان مسکن در بانک مسکن در دو مقطع 13 أکثردر این تحقیق با بهکارگیری روشهای آماری و اقتصادسنجی، تأثیرگذاری برخی متغیرهای اعتباری بر مصرف خانوارها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. تحقیق از نوع کاربردی بوده و دادههای مورد نیاز پژوهش از طریق بررسی پرسشنامه اعتباری تسهیلات گیرندگان مسکن در بانک مسکن در دو مقطع 1394 و 1398 مورد استخراج و تحلیل قرارگرفته است. نظر به شوکهای وارده به اقتصاد ایران طی سالهای 1396 تا 1400 از جمله لغو معاهده برجام، رشد بازدهی بازارهای رقیب از جمله بازار سرمایه، افزایش قیمت ارز، کاهش نسبت LTV در اقتصاد ایران، مقطع سال 1398 برای مقایسه نیز انتخاب شده است. نتایج برآورد رگرسیون به روش گام به گام نشان میدهد که در هر دو مقطع انتخابی متغیرهای درآمد، نمره اعتباری، مبلغ تسهیلات و مدت زمان بازپرداخت اقساط تأثیر مستقیم بر مخارج مصرفی و متغیر نسبت تسهیلات به قیمت مسکن، نرخ سود تسهیلات مسکن و مبلغ اقساط ماهیانه تسهیلات تأثیر منفی بر مخارج مصرفی تسهیلات گیرندگان داشتهاند. پیشنهاد میشود شورای پول و اعتبار بسته به نمره اعتباری افراد میزان مبلغ تسهیلات، نرخ سود و مدت زمان بازپرداخت اقساط را مشخص نماید. همچنین برای کسانی که نمره اعتباری بالاتری دارند نسبت LTV، افزایش یابد. همچنین با عنایت به تأثیر منفی نرخ سود تسهیلات بر مخارج مصرفی خانوارها، لازم است برای بهبود توزیع درآمد و کاهش مهاجرت به کلانشهرها نرخ سود تسهیلات در مناطق و استانهای کمتر توسعهیافته کمتر شود. تفاصيل المقالة