نقد زیباشناختی شعر ساده‌نویسی (سهل و ممتنع)

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

محسن ایزدیار ¹

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زبان و ادبیات فارسی، اراک، ایران. (نویسنده مسؤول)

تاریخ دریافت : 1396/10/13 تاریخ پذیرش : 1396/10/13 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: Audience, زیباشناختی شعر, شعر ساده‌نویسی, نقد ساختاری, نقد محتوایی, مخاطب‌گرایی, Poetical aesthetics, Poetic Simple Writing, Structural Critics, Content Critics, Centered Approach,

چکیده مقاله :

جریان ساده نویسی در شعر دهه 1380 واکنشی بود در برابر جریان شعری دهه 1370 که به پیچیدگی، دشواری و مخاطب زدایی دامن می زد؛ از این رو شاعران این جریان در جهت جذب مخاطب بیشتر شعر را از هر گونه پیچیدگی دور می دارند. در این مقاله به بررسی این جریان شعری با دو رویکرد ساختاری و محتوایی پرداخته شده است. نتیجه آنکه این جریان شعری از وجوه زیباشناختی شعر به دور است و هرچند سعی در جذب مخاطب دارد ولی مخاطب گزینی ملاک و معیاری برای برتری شعر و یا هنر نمی تواند بود. از سوی دیگر این جریان نوگرایانه چیزی بر دفتر شعر و ادب پارسی نیفزوده است و ظرفیت های زبانی و زیباشناختی و هنری شعر را توسعه نبخشیده است. همچنین این جریان شعری را نمی توان ادامه جریان شعر سهل و ممتنع در ادوار گذشته شعر فارسی قلمداد کرد.

چکیده انگلیسی:

The trend of simple writing of poetry in the decade of 1380 was a reaction to that of 1370 focusing mainlyom complicity and difficulties and ignoring the audience. Thus, the poets of this trend tried to be for away from complexities to attract more audience to poetry. The present article tries to study this trend while using the Structural and content approaches. The result is that this poetic trend is devoid of poetical aesthetics, though it attempts to attract the addressees. However, the choice of addressee can't be a proper criterion for the preference of poetical or artistic works. On the other hand, this modernist trend has had no benefit for the poetry and Persian literature or it hasn't developed the aesthetic and linguistic capacity of the poetry. Moreover, this poetical trend can't be considered as the continuation of the poetic simple writing in the past eras in Persian poetry.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1ـ آرمن، واهه. پس از عبور درناها. تهران: آهنگ دیگر، چاپ اول، 1388.

2ـ انشا و نویسندگی (مجله)، «ویژه ساده‏نویسی در شعر»، تهران: چاپ پنجم، پاییز 1392ـ1391.

3ـ پرین، لارنس، درباره شعر. ترجمه فاطمه راکعی. تهران: اطلاعات، چاپ اول، 1373.

4ـ پورمحسن، مجتبی، «مخاطب جدی گول آب گل­آلود را نمی­خورد»، گفت­وگوی مجتبی پورمحسن با شمس لنگرودی.

5ـ حسن­لی، کاوس. گونه­های نوآوری در شعر معاصر. تهران: ثالث، 1391.

6ـ خبرگزاری کتاب ایران، «شعر دهه هشتاد؛ خلف صالح یا ناصالح» ابوالفضل پاشا، 1388.

7ـ رضایی، مهسا، «بررسی شعر دهه‌ ‌80 توسط علی باباچاهی و رسول یونان»، بخش ادبیات تبیان، 1390.

8ـ عبدالملکیان، گروس. حفره­ها. تهران: چاپ مازند، چاپ اول، 1390

9ـ ــــــــــ، ــــــ . پرنده پنهان. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1381.

10ـ ــــــــــ، ــــــ . سطرها در تاریکی جا عوض می­کنند. تهران: طیف نگار، چاپ اول، 1387.

11ـ فرخزاد، فروغ. دیوان فروغ فرخزاد. به کوشش بهمن بناروانی. تهران: انتشارات طلایه، ١٣٨١.

12ـ قابوس بن وشمگیر، عنصرالمعالی. قابوس­نامه. تصحیح امین عبدالمجید بدوی. تهران: کتابخانه ابن سینا، چاپ اول، 1335.

13ـ لنگرودی، شمس. شب نقاب عمومی است.تهران: نگاه، چاپ اول، 1390.

14ـ ــــــــ، ــــــ .گزیده ادبیات معاصر. تهران: کتاب نیستان، چاپ اول، 1380.

15ـ محمدی اردهالی، سارا. برای سنگ‏ها. تهران: نشر چشمه، چاپ اول، 1390.

16ـ مشیری، مهشید، «دل­نوشته­های عاشقانه»، وبلاگ آسمان فردوس.

17ـ مقربین، شهاب. این دفتر را باد ورق خواهد زد. تهران: آهنگ دیگر، چاپ اول، 1387.

18ـ میرصادقی، جمال و میمنت. واژه­نامه هنر داستان­نویسی. تهران: کتاب مهناز، 1388.

19ـ ولک، رنه. تاریخ نقد جدید. جلد 4، ترجمه سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر، چاپ اول، 1377.

20ـ یوشیج، نیما. مجموعه کامل اشعار. به کوشش سیروس طاهباز. تهران: انتشارات نگاه، 1377.

21ـ یونان، رسول. کنسرت در جهنم. تهران: نشر مینا، چاپ دوم، 1390.

22ـ ــــ، ــــــ . چه کسی مرا عاشق کرد؟. تهران: نشر امرود، چاپ اول، 1390.