بررسی خشکسالی منطقه اقلید در استان فارس با استفاده از شاخص‌های SWI و RAI

محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری

فرید نیک کار ¹ , حمید رضا فولادمند ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران (مهندسی و مدیریت منابع آب) دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

تاریخ دریافت : 1396/01/16 تاریخ پذیرش : 1397/03/11 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی, خشکسالی, اقلید, شاخص خشکسالی هواشناسی,

چکیده مقاله :

در این نحقیق برای بررسی شدت خشکسالی منطقه اقلید در استان فارس در طی یک دوره آماری 10 ساله آبی (1384-1393) از شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی سطح آب استاندارد شده (SWI) و شاخص خشکسالی هواشناسی ناهنجاری بارش (RAI) استفاده شد. ورودی شاخص SWI داده‌های ماهانه عمق سطح ایستابی 107 چاه پیزومتری و ورودی شاخص RAI داده‌های ماهانه بارندگی 15 ایستگاه باران‌سنجی و سینوپتیک بود. برای رفع نواقص داده‌های بارش، ضریب همبستگی بین ایستگاه‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS تعیین شد و به روش نسبت‌ها بازسازی شدند. داده‌های هر دو شاخص ذکر شده در مقیاس‌های زمانی 3، 6، 12، 24 و 48 ماهه برای تعیین شدت خشکسالی محاسبه شدند. در ادامه پنج مورد از بزرگ‌ترین خشکسالی‌های اتفاق افتاده در هر شاخص و شاخص متناظر با آن مشخص شدند و پهنه‌بندی خشکسالی‌ها با روش عکس مجذور فاصله در نرم‌افزار ArcGIS انجام شد. نتایج نشان داد که شدت خشکسالی‌ها در سال‌های اخیر بیشتر شده است. همچنین نتایج نشان‌دهنده آن است که بین شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی و هواشناسی یک تاخیر زمانی وجود دارد که با محاسبه ضریب همبستگی بین شاخص‌های فوق، مشاهده شد که بین وقوع خشکسالی هیدرولوژیک و خشکسالی هواشناسی در جنوب و غرب اقلید، یک تاخیر 2 تا 4 ساله وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

The present study was proposed to evaluate severity of drought in Eghlid region where in Fars province. For this purpose, standardized water level index (SWI) and rainfall anomaly index (RAI) were used during a 10 years’ statistical wet period (1384 to 1393) by using monthly water table depth data of 107 pezometric wells and monthly precipitation data of 10 meteorological and synoptic stations. In order to resolve defects of precipitation data, using SPSS software, the correlation coefficient through stations was analyzed and restored with ratios approach method. For determining severity of drought both of data sets of drought indexes were calculated by Excel software in 3, 6, 12, 24 and 48 monthly periods. Five of the biggest occurred droughts were determined in each index and its mutual index and droughts zoning were accomplished using inverse distance weighted (IDW) in ArcGIS program. The results indicated that severity of droughts were increased in recent years. Furthermore, the results are implicating which there is a time delay between hydrological and meteoric drought indexes, in fact it was observed that by calculating the correlation coefficient between the indexes for south and west of Eghlid, the time delay is 2 to 4 years.