برآورد آب مصرفی کشاورزی دهستان سودلانه با استفاده از الگوریتم برآورد تبخیر و تعرق SEBAL

محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری

حسین کریمی طرقبه ¹ , پرویز کردوانی ² , مسعود مهدوی ³

1 - دانشجوی دکترای علوم و تحقیقات تهران
2 - استاد تمام دانشگاه علوم تحقیقات تهران
3 - استاد تمام دانشگاه علوم تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1396/07/03 تاریخ پذیرش : 1397/04/14 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: SEBAL, تبخیر و تعرق, سودلانه, سنجش از دور,

چکیده مقاله :

عمده ترین مصرف کننده منابع آب کشور، بخش کشاورزی است،درنتیجه بیشترین حجم تلفات آب نیز مربوط به این بخش می باشد. لذا یکی از مهمترین فرایند های تلفات آب کشاورزی مربوط به تبخیر - تعرق واقعی است. در این تحقیق با استفاده از الگوریتم SEBAL و سنجنده MODIS میزان تبخیر - تعرق واقعی دهستان سودلانه شهرستان قوچان در سال 2011 مورد ارزیابی قرار گرفته است نتایج ماهانه نشان می دهد بیشترین مقدار تبخیر - تعرق مربوط به ماه های April, June, May بوده است که به ترتیب با میانگین ۲۶ ، ۲۱و۱۷ میلی متر در صدر قرار گرفته است.بالا بودن مقادر تبخیر - تعرق در فصل بهار با توجه به نقشه کاربری اراضی این منطقه که کشت دیم را غالب می‌داند قابل توجیه است.میانگین تبخیر - تعرق واقعی سالانه دهستان سودلانه در این سال برابر با ۲۶۰ میلی متر محاسبه شده است .که حداکثر آن معادل ۶۴۴ میلی متر مربوط به مناطق شرقی دهستان (مانندروستاهای ددانلو و دیزادیز)بوده و حداقل آن که معادل ۱۰۲میلی متربوده است، مربوط به مناطق مرکزی و غربی دهستان (مانند روستاهای داودلی و دولو)می باشد .نتایج این مطالعه با داده های زمینی دهستان سودلانه، از وجود همبستگی معنی‌داری دلالت دارد. بدین معنی که کمینه تبخیر -تعرق واقعی روستاهای مرکزی وغربی دهستان تا ۱۰۲ میلیمتر بوده است که با میزان افزایش چاههای احداثی خشک شده ومیزان بالای مهاجرت این روستاها(بویژه روستای دولو)رابطه مستقیم داشته است. همچنین مطالعه همزمان نگارنده با موضوع، اولویت بندی مکانی الزام به مدیریت منابع آب روستاهای دهستان سودلانه، این همبستگی را تایید مینماید.

چکیده انگلیسی:

The main consumer of water resource in the country is agriculture sector – AS a result, the largest amount of water losses is related to this sector one of the most important processes of agricultural water losses related to real evapotranspiration because during the evapotranspiration process (ET) , a large volume of water of surface soil transferred transpiration ally and also sub soil water is transferred through the vegetation and real transpiration to the atmosphere. In this research using the algorithm SEBAL and MODIS indicator the real evapotranspiration rate was evaluated in Sodlaneh village of Quchan in 2011.Monthly results indicate the highest evapotranspiration was related to the months of April, June, May that with average of 17, 21, 26 mm was topped up respectively. High levels of evapotranspiration in spring due to land use map of the area which dominates annual evaporation and transpiration of the Sodlaneh village is calculation this year as 260mm that its Maximum equal with 644 mm is related to eastern part of the village (such as villages Dadanloo, Dizadiz) and and at least equivalent to 102mm is related to the central and western parts of the village (such as village of davoodli and dollo). The results of this study with the land data of Sodlaneh village shows that there is a significant correlation.