بررسی اپیدمیولوژیک شیوع کنه‌های سخت آلوده‌کننده گوسفند در شهرستان مراغه
محورهای موضوعی : پژوهش های بالینی دام های بزرگ
کلید واژه: مراغه, گوسفند, انگل خارجی, کنه سخت,
چکیده مقاله :
این تحقیق به منظور شناسایی گونه‌های کنه‌ی مستقر در سطوح بدن گوسفندان منطقه مراغه و میزان توزیع آلودگی بر حسب سن و جنس در قسمت های مختلف بدن آنها و میزان شیوع آن به مدت یک سال و در سال 1387انجام پذیرفت . درمجموع از تعداد 1200 راس گوسفند نر و ماده، نمونه گیری صورت پذیرفت.داده ها با استفاده از نرم افزار spss تحت بررسی آماری قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که 22/22 درصد (266 راس) گوسفندها آلوده به کنه بودند بیشترین میزان آلودگی در گوسفندان در خرداد و کمترین میزان در بهمن ماه بود. در بررسی آماری اختلاف معنی داری، بین تعداد کنه های جدا سازی شده در ماه های مختلف و فصول مختلف مشاهده گردید (p<0/05). از 1279 کنه بالغ و نوچه شناسایی شده در روی گوسفندان به ترتیب: ریپی سفالوس ترانیکوس (51/48 درصد)، ریپی سفالوس سانگوینوس (28/8 درصد)، ریپی سفالوس بورسا (53/2 درصد)، هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم با (01/15 درصد)، هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم با (22/3 درصد)، هیالوما مارژیناتوم (56/2 درصد)، همافیزالیس پونکتاتا (32/4 درصد)، همافیزالیس سولکاتا (66/3 درصد) و درماسنتورمارژیناتوس(91/11 درصد) بیشترین فراوانی را داشتند و از266 کنه بالغ و نوچه شناسایی شده، فراوانی آلودگی به کنه در قسمت های مختلف بدن گوسفندان به ترتیب در سر و گوش(63 درصد)، زیر دمبه (23 درصد)، زیر بغل (10 درصد)، زیر ران و مغابنی (4 درصد) بوده که آنالیز آماری، اختلاف معنی دار در میانگین تعداد کنه های جداسازی شده در قسمت های مختلف بدن گوسفندان را نشان داد (p<0/05) .
An investigation was conducted in order to determine the tick species of sheep body surface and their seasonal population variations in maraghe province from march 2008 to april 2009. Sampling was done from overally 1200 sheep of both sexes. Collected data were analyzed using SPSS computer software. the results revealed that 266 (22.22%) sheep was infested by hard ticks. the highest percentage of the sheep ticks infestation was observed in june 2008 , while lowest percentage was in during February 2008. There was a significant difference (p<0.05)in the tick population of sheep during the seasons and months of the year.Out of 1279 ticks were collected on sheep and were identified as: R.turanicus (48.51%), Hy. anatolicum. anatolicum(15.01%), D.marginatus (11.91%), R.sanguineus (8.22%), Ha.punctata (4.32%), Ha.sulcata (3.66%), Hy.anatoliium. excavatum (3.22%), Hy.marginatum (2.56%), R.bursa (2.53%). the difference of ticks site preference was significantly noticeable.Distribution of ticks over different parts of sheep body surface according to their frequency were as follow respectively:head and meck(63%),under the tail(23%), under armful(10%), groin(4%).(p<0/05)
1- آقایی، سیروس(1371): انگلهای خارجی دامها، عوارض مربوط و طرق مبارزه. چاپ دوم، انتشارات شرکت کشاورزی و دامپزشکی اکسیر، صفحات: 179-183، 15-18 .
2- بهرامی، عباس (1377): بررسی انتشار جغرافیایی کنه های ایکسودیده و آرگازیده (کنه های سخت و نرم) در استان آذربایجان غربی. پایان نامه کارشناسی ارشد حشره شناسی پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس.
3- بهگام، علی و همکاران (1371): بررسی انتشار فصلی و جغرافیایی کنه های دامی در استان آذربایجان غربی. طرح تحقیقاتی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان آذربایجان غربی.
4- جباری، ا.ر. هاشمی فشارکی، عبدی.گودرزی، م (1380): شناسایی کنه های ایکسودیده جدا شده از نشخوارکنندگان اهلی قم. مجله پژوهش و سازندگی. شماره 50، صفحات: 1-13.
5- حاجی قهرمانی، شاهین (1379): تعیین گونه های حامل بابزیوز گوسفندی و پراکندگی کنه ها در گوسفندان بیمار شهرستان اردبیل. پایان نامه دوره دکترای حرفه دامپزشکی شماره 412 دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه.
6- رهبری، صادق (1364): برسی آلودگی به کنه در دامداریهای روستاهای اطراف ارومیه. طرح تحقیقاتی دانشگاه تهران، صفحات 25-20 .
7- مظلوم اسدا...(1350): انواع کنه های یافت شده در ایران و انتشار جعرافیایی آنها، مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران: مجله 27، صفحه 37-1.
8- وال، ریچارد. شیرر، دیوید (2000): حشره‌شناسی دامپزشکی. ترجمه دکتر موسی توسلی(1380)، انتشارات دانشگاه ارومیه، صفحات:131-157.
9- هاشم زاده فرهنگ، حسین (1384): تنوع گونه‌ای و تغییر فصلی کنه‌های سخت گوسفندان شهر تبریز و حومه در سالهای83-84 . طرح تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز .
10- یخچالی، محمد و حاجی حسن‌زاده (1382): مطالعه جنبه‌های اکولوژیکی و میزان شیوع کنه‌های سخت در گاو، گاومیش و گوسفند در دامداریهای شهرستان اشنویه. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 63، صفحات 36-30.
11- Aktas, M., Altay, K., and Dumanli, N., (2006): A molecular survey of bovine Theileria parasites among apparently healthy cattle with a note on the distribution of ticks in eastern Turkey. Vet. Parasitol. 138:179-185
12- Dumanli, N., Aktas, M., Cetinkaya, B., Cakmak, A., Koroglu, E., Saki, CE., Erdogmus, Z., Nalbantoglu, S., Ongor, H., Simsek, S., Karahan, M., Altay, K., (2005): Prevalence and distribution of tropical Theileriosis in eastern Turkey. Vet Parasitol, 127: 9-15.
13- Hoogstraal, H., Valdez, R. (1980): Ticks (Ixodoidea) from wild sheep and goats in Iran and medical and veterinary implications. “Fieldiana Zool.,” N 6, p. 1-16.
14- Mulilo, B.(1985):Species quantification and seasonal abundance of ticks in the eastern praince of Zambia. Review of Applied. Entomology (74) abst.1265.
15- Norval, R.A.L.(1980): the limiting effect of host availability for the immature stage son population grouting economically important Ixodid ticks.Vet.bull.abst.1365
16- Ouhelli, H., Pandey, V.S., and Benzaout, T., (1985): Seasonal variations of cattle ticks in subhumid area of Morocco. Bulletin of Animal Health Production of Africa. No.32, pp: 207-210.
17- Rechav, Y., (1982): Ecological factors affecting the seasonal activity of the borne ear tick Rhipicephalus appendiculatus. Review of Applied Entomology (70) abst 2021. pp: 187-197.
18- Rubina M., Braverman Y., Frish K. 1984. Ticks collected from domestic animals in Sinai and adjoining areas in Israel and their medical and veterinary importance. “Cah. ORSTOM entom. med. et parasit.” v. 22, N 4, p. 303-311.
19- Soulsby, E.J.L. (1982): Helminthes, arthropods and protozoa of domesticated animals. Bailier Tindal, 7th edition. pp. 456-477.
_||_