تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه ی منطقهای در ایران

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

رضا لیلیان ¹ (ندارد)
حمیدرضا رخشانی نسب ² (مسئول مکاتبات)
رقیه رمضانزاده ³ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1390/06/20 تاریخ پذیرش : 1390/09/08 تاریخ انتشار : 1390/04/01

کلید واژه: برنامهریزی, توسعه, توسعه ی فضایی, نابرابری فضایی, مناطق ایران,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: توزیع نامتعادل امکانات و خدمات اقتصادی، اجتماعی و ... بین مناطق، ضرورتتوجه به برنامهریزی توسعه ی فضایی و متعادل نمودن ساختار فضایی کشور را اجتنابناپذیر نموده است. براین اساس، پژوهش حاضر با اهداف تعیین سطوح توسعه ی استانها، ارزیابی درجه ی توسعهیافتگی آنها دربخشهای مختلف توسعه، تعیین سطح تمرکز نماگرها و پیشبینی عاملهای مؤثر بر توسعه ی مناطق انجامشده است.( روش پژوهش: دادههای مورد نیاز از نتایج آخرین سرشماری رسمی نفوس و مسکن کشور ( ۱۳۸۵است که با استفاده از مدلهای آماری توصیفی ‐ تحلیلی گردآوری شده است. روش انجام پژوهشهمچون تحلیل عاملی، تکنیک سنجش سطح تمرکز و رگرسیون چند متغیره انجام شده استیافته ها: یافتههای پژوهش نشان میدهد، به لحاظ توسعه ی منطقهای بین استانهای کشور نابرابری وعدم تعادل وجود دارد. بیشترین میزان تمرکز نماگرها به ترتیب مربوط به نماگرهای بهداشتی، اقتصادی،آموزشی، نهادی، کالبدی و فرهنگی است. همچنین استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی، مازندران،گیلان، سمنان، یزد، اصفهان، قم و تهران در بالاترین سطح توسعه (فراتوسعه)، هشت استان شاملاستان های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، کرمان وخراسان شمالی در سطح دوم (میان توسعهیافته ی بالا)، استانهای مرکزی، بوشهر، همدان، فارس،آذربایجان شرقی، گلستان، زنجان، اردبیل، قزوین و آذربایجان غربی در سطح سوم (میان توسعهیافته یپایین) و سه استان شامل استانهای ایلام، کردستان و سیستان و بلوچستان در پایینترین سطح(فروتوسعه) قرار دارند.نتیجه گیری: طبق نتایج رگرسیون چند متغیره، برای توسعه ی استانهای کشور به ترتیب باید نماگرهایبهداشتی، کالبدی، فرهنگی، آموزشی، نهادی و اقتصادی در استانهای فروتوسعه، میان توسعهیافته یپایین، میان توسعهیافته ی بالا و فراتوسعه در اولویت توسعه ی فضایی قرار گیرند

چکیده انگلیسی:

Unbalanced distribution of resources and economic,social services between regions has been led to special developmentplanning and create balance between regions. So this research has beendone the objective such as determine of level of provincesdevelopment, investigating of development degree in deferent sectionsand prediction of effective factors in development of region .Method: the data has been collected from Last official census ofpopulation and housing in Iran at 1385. The method of research isDescriptive – analytic and has been used Statistical model such asFactor analysis, Multivariate regressionFindings: finding of research show that there isn’t balance betweenprovinces of Iran. south khorasan , Razavi Khorasan ,Mazandaran,Gilan ,Semnan ,Yazd ,Isfahan ,Qom,Tehran provinces are At thehighest level of development and 8 provinces such as : Chahar MahalBakhtiari , Kermanshah, Lorestan, Khuzestan, Kerman and NorthKhorasan has been located in second level and Markazi ,Bushehr,Hamadan, Fars, East Azerbaijan, Golestan, Ardabil, West Azerbaijan,Qazvin provinces has been located in third level and finally threeprovinces such as Ilam, Kurdistan and Sistan Baluchistan has locatedThe lowest level of development .Result: according to results of Multivariate regression for developingof Iran provinces should be used from Healthy, physical, cultural,educational, institutional and economic factors for provinces mentionedabove