ارزیابی شاخصهای اکولوژیک محلات شهری در راستای برنامهریزی پایدار شهر (نمونه موردی: محلات سراب، کوهسنگی وآزادشهر)
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهریفاطمه زردی 1 , بهداد علیزاده 2 , نگار حسینیان 3
1 - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری
2 - دکتری منظرشهری،دانشگاه فردوسی مشهد
3 - دپارتمان برنامه ریزی شهری, موسسه اموزش عالی بینالود
کلید واژه: شهرپایدار- محلات‌شهری- شاخص‌ها,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: در دوران کنونی در پی معضلات محیط‌زیستی، ایجاد موانع در راه رسیدن به شهرهایی با ویژگیهای مطلوب زیست‌محیطی، لازم میشود که به عوامل اکولوژیکی و شناخت درست از این منابع در سطح شهر به‌ویژه محلات توجه شود. بنابراین بر پایه رسالتی که بر عهده ما است، تقویت جایگاه شاخص های اکولوژیکی در محلات شهری در پژوهش حاضر به عنوان هدف اصلی مطرح می شود که در راستای برنامهریزی پایدار گام برمی‌دارد. روش پژوهش: درواقع این پژوهش پس از شناخت و تدقیق شاخصهای اکولوژیکی برای سه محله موردپژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای سپس با تدوین پرسشنامه‌ی ساکنین و کارشناسان عوامل و شاخصهای تأثیرگذار در دستیابی به محلات شهری اکولوژیک را شناسایی کرده است. در ادامه با توجه به وضع موجود محلات جدول SWOT تدوین شده است، و از طریق مدل QSPM استراتژی‌هایی در جهت بهبود وضع موجود اتخاذشده و استراتژی‌های جذاب اولویت‌بندی شده‌اند. یافته‌ها: یافته های پژوهش نشان می‌دهد که استراتژی‌های جذاب هر سه محله در راستای ایجاد زیرساخت‌های سبز همچون فضاهای سبز محلی، ایجاد حمل‌ونقل سبز، تقویت نقش مراکز محلی و کاهش آلودگی‌های محیطی در سطح محلات گام برمی‌دارند. نتیجه گیری: در نتیجه برای دستیابی به برنامهریزی شهر پایدار باید به شاخصهای اکولوژیکی در مقیاس محلی توجه شود.
Introduction & Objective: Nowadays, becouse of to environmental issuses and ecological cities barries, it is necessary to pay attention to the sustanability factors. According to our role as a urban residents and researchers the main objective of this research is introducing the ecological indexes for urban cities Method: At the first, the ecological indexes of the three different district and neighbourhoods area in the city of Mashhad- Iran were identified. By studied the archives, using the library studies and designed a questionnaire for residents and experts person as well, the reliable data were provided. By analysing the data and Follow that designed a SWOT table to investigate the current status and provided a series of strategies to improving the ecological indexes of the neighbourhoods. By using the QSPM model the ecological indexes of three different neighbourhood were compared. Results: The results indicated that attractive strategies for the residents in all three neighbourhoods are moving towards creating green infrastructure such as local green spaces, green transportation, strengthening the role of local markets and centres and reducing environmental pollution at neighbourhood level. Conclusion: It is possible to live in sustainable cities with pay attention to the ecological indexes of district and neighbourhoods of the cities.
بانک جهانی، دپارتمان محیط زیست، (1393)، راهنمای ارزیابی پیامدهای توسعه بر محیط زیست (دستور العمل های ارزیابی طرح های توسعه بخشی، انرزی و صنعت)، مجنونیان، هنریک، میراب زاده، پرستو، دانش، محمد، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
ثانی کرمانی، المیرا، (1391)، ارائه راهکارهای طراحی شهری پایدار جهت کاهش اثرات منفی عوامل کالبدی شهر تأثیر گذار بر تغیرات آب و هوا (نمونه موردی: منطقه 22 شهرتهران)، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، راهنما: دکتر مثنوی.
چی ونگ، تای و یوئن بلیندا، (1392)، برنامه ریزی شهر اکولوژیک؛ سیاست ها، تجارب و طراحی، ترجمه محمد رحیم رهنما و الهه کریمی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
رنای شورت، جان، هیون کیم، یونگ، (1386)، جهانی شدن شهر، ترجمه پانته آ لطفی کاظمی، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.
شماعی پور، علی و پور احمد، احمد؛ (1386)؛ بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، انتشارات دانشگاه تهران.
گلکار، کوروش، (1379)، مؤلفه های سازنده کیفیت طراحی شهری، نشریه علمی – پژوهشی صفه، شماره 22، 65-38.
گفرون، فیلین، هویسمنز، گو و اسکالا، فرنز (1392). اکوسیتی تبیین اصل پایداری در طراحی شهری. ترجمه: رضا بصیری مژدهی و حمیده فرهمندیان. تهران، نشر شهر، سازمان فرهنگی هنری شهرداری.
مفیدی شمیرانی، سید مجید، مضطرزاده، حامد، (1393)،تدوین معیارهای ساختار محلات شهری پایدار، نشریه علمی-پژوهشی باغ نظر، دوره 11، شماره 29، تیر 1393، 70-59.
وطن پرست، الیا، (1395)، سبزراه ها؛ بستر تحقق نگرش های نوین به شهر پایدار، فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 38، پاییز 1395؛ 63-71.
هودسنی، هانیه، (1384): بهبود ساختار فضایی محلات شهری در چهارچوب توسعه محلهای پایدار، نمونه موردی: محله جلفا، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده هنر.
Chiesura, A., 2004, The role urban parks for the sustainable city, Landscape and urban planning 68(2004), 128-138
Feng Li, et al., 2009, Measurement indicators and an evaluation approach for assessing urban sustainable development: A case study for China’s Jining City,
Gunter Emberger: (2007): urban development, sustainable cities and ITS , kku engineering journal vol.34 no.5 ( 499 – 516 ).
Grimm, et al. Nancy B, (2008), Global Change and the Ecology of Cities, SCIENCE www.sciencemag.org
Harvey D (1996) Justice, Nature and the Geography of Difference. Oxford: Blackwell Publishers.
Sharifi, A., & Murayama, A. (2013). A critical review of seven selected neighborhood sustainability assessment tools. Environmental Impact Assessment Review,38, 73-87. doi:10.1016/j.eiar.2012.06.006.
Scott, C., Jambeck, J. and Scott, N., 2014, The Sustainable Neighborhoods for Happiness Index (SNHI): A Metric for Assessing a Community’s Sustainability and Potential Influence on Happiness, Journal of Ecological Indicators, Vol. 40, No. 96, PP. 147–152
www.ardabilcity.ir
_||_