ارزیابی پتانسیل های گردشگری برای بازآفرینی بافت تاریخی شهر(مطالعه موردی: شهر اصفهان)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

عباس قائدامینی هارونی ¹ , رضا ابراهیم زاده دستجردی ² , مهرداد صادقی ده چشمه ³

1 - دانشجوی دکتری مدیریت فرهنگی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران (مسئول مکاتبات) [e-mail]
2 - استادیار، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران [e-mail]
3 - استادیار، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران [e-mail]

تاریخ دریافت : 1399/01/19 تاریخ پذیرش : 1399/03/19 تاریخ انتشار : 1399/03/01

کلید واژه: بازآفرینی شهری, بافت تاریخی, توسعه گردشگری, شهر اصفهان,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: بافت‌های تاریخی گنجینه‌ی گرانبهای شهرهایی هستند که نمود تمدن چندین هزار ساله می‌باشند. گاهی این گنجینه‌ها آن‌گونه که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرند و از بین می‌روند برای این که بافت‌ها به عنوان میراث باقی بمانند باید بتوان آن‌ها را غنا بخشید و به جهانیان معرفی تمود از این رو هدف این پژوهش ارزیابی میزان پتانسیل گردشگری برای بازآفرینی بافت تاریخی شهر (مطالعه موردی: شهر اصفهان) است روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل گردشگران داخلی شهر اصفهان که به صورت نامحدود بود که از این تعداد با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 384 نفر با استفاده از روش هدفمند وابسته به معیار به عنوان نمونه انتخاب شدند، ابزار این پژوهش پرسشنامه استاندارد محقق ساخته پتانسیل گردشگری که روایی پرسشنامه ها بر اساس روایی محتوایی، صوری و سازه مورد بررسی قرار گرفتند و پس از اصطلاحات لازم روایی مورد تائید قرار گرفت و از سوی دیگرپایایی پرسش نامه ها با روش آلفای کرونباخ 93/0 برآورد شد و تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار spss و با کاربرد آزمون خی‌دو انجام گرفت. یافته‌ها: پتانسیل گردشگری بافت تاریخی شهر اصفهان در جهت بازآفرینی از بعد اجتماعی- فرهنگی در حد مطلوب، در بعد زیست محیطی، کالبدی و اقتصادی در حد نسبتاً مطلوب است. نتیجه گیری: بافت تاریخی کلان شهر اصفهان با وجود بناهای شاخص تاریخی و پتانسیل های لازم جهت جذب گردشگر متاًسفانه با مشکلاتی از قبیل تراکم بالای جمعیت، ترافیک سنگین، کاربریهای ناسازگار و غیره مواجه بوده و آثار فرسودگی در جای جای این بافت تاریخی به چشم می خورد، به گونه​ای که علاوه بر ساختار کالبدی، هویت فرهنگی و تاریخی شهر نیز در معرض خطر نابودی قرار گرفته است.

چکیده انگلیسی:

Introduction & Objective: Historical textures are precious treasures of cities that are the manifestation of several thousand years of civilization. Sometimes these treasures are not taken care of as they should be and are destroyed. In order for tissues to remain as heritage, they must be able to be enriched and introduced to the world. Therefore, the purpose of this study is to evaluate the potential of tourism to recreate the historical context of the Isfahan city Method: The present study is applied in terms of purpose and descriptive survey in terms of how to collect information. The statistical population included domestic tourists in Isfahan, which was unlimited. From this number, 384 people were selected as a sample using Cochran's sampling formula using a criterion-dependent purposive method. The research tool was a standard questionnaire developed by a tourism potential that The questionnaires were evaluated based on content, face and structural validity and after the necessary terms, the validity was confirmed. On the other hand, the reliability of the questionnaires was estimated by Cronbach's alpha method of 0.93 and data analysis through software. spss and was performed using Khido test. Findings: The tourism potential of the historical context of Isfahan in order to recreate the socio-cultural dimension is desirable, in the environmental, physical and economic dimensions is relatively desirable. Conclusion: The historical context of Isfahan metropolis, despite the historic buildings and the necessary potentials to attract tourists, unfortunately, faces problems such as high population density, heavy traffic, incompatible uses, etc., and the effects of erosion can be seen in places of this historical context. In addition to the physical structure, the cultural and historical identity of the city is also in danger of extinction.  

منابع و مأخذ:

ابراهیم زاده، صیائی م، دلشاد ع.1391.اصول وفرایند برنامه ریزی راهبردی توسعه توریسم، مدل کاربردی: سیستان وبلوچستان.مشهد:انتشارات صحراشرق.

اردستانی. زهرا السادات (1394)، تبیین الگوی بومی بازآفرینی شهری به منظور احیای بافت‌های فرسوده، رساله دکتری شهرسازی، به راهنمایی محمدرضا پورجعفر، دانشکده‌ی هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران.

اسحاقیه فیروزآبادی. عماد، صالحی. سید مصطفی، رشیدی. محمد مهدی (1398)، سنجش پتانسیل ظرفیت‌های بازآفرینی فرهنگ مبنا در محله فهادان یزد با هدف توسعه‌ی گردشگری در محله، فصلنامه‌ی گردشگری شهری، پاییز 1398، دوره‌ی 6، شماره‌ی 3، ص 59-74.

پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (1386)، گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، چاپ دوم، تهران، انتشارات سمت

تیموری. ایرج، حکیمی. هادی، کوشش وطن. محمد علی، دولتی. فاطمه (1398)، واکاوی و تحلیل عوامل مؤثر بر گردشگری شهر تبریز از منظر گردشگران داخلی، فصلنامه‌ی گردشگری شهری، تابستان 1398، دوره‌ی 6، شماره‌ی 2، ص 33-43.

دانشپور. عبدالهادی، شیری. الهام (1394)، عناصر کالبدی. کارکردی شکل دهنده به هویت بافت‌های تاریخی شهر ایرانی اسلامی، فصلنامه‌ی نقش‌جهان، بهار94، شماره‌ی5-1، ص 25-17.

رضوانی، علی اصغر (1387) :جغرافیا و صنعت توریسم، انتشارات پیام نور

روستایی. شهریور، ناصری. رقیه، پاشایی. سعید (1396)، اولویت‌بندی راهبردهای احیای بافت‌تاریخی شهر مراغه با تأکید بر رویکرد بازآفرینی فرهنگ‌مدار، گردشگری‌شهری، پاییز 1396، دوره 4، شماره 3، ص 77-94.

شماعی. علی و پوراحمد، احمد (1384) بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

محمدزاده. پرویز، پناهی. حسین، صمدزاده. سعیده (96)، عوامل مؤثر بر شکل‌گیری تصویر مقصد از دیدگاه گردشگران داخلی، فصلنامه‌ی مطالعات مدیریت گردشگری،، سال سیزدهم، شماره‌ی 41، ص 83-107.

نوریان. فرشاد، فلاح‌زاده. سجاد (1393)، بازآفرینی بافت قدیم شهر آمل مبتنی بر استراتژی توسعه‌ی گردشگریTDS، نشریه‌ی هنرهای زیبا، پاییز1394، دوره‌ی 20، شماره‌ی 3، ص 58-43.

 

 

Abou El-Haggag Mehanna,Wa. & Abou El-Haggag Mehanna,We (2019) , "Urban renewal for traditional commercial streets at the historical centers of cities", Alexandria Engineering Journal

Chilardi, L., (2004). Cultural strategies: A UK approach to cultural development Part 2” ,Copenhagen.

city. Geographical Research Journal, 1 (54) , 77-92.

Ertan, T. and Egercioglu, Y. (2015) , "The Impact of UNESCO World Heritage List on Historic Urban City Centers and Its Place in Urban Regeneration: The Case of Melaka", Malaysia and Tire, Turkey, Procedia - Social and Behavioral Sciences 216 ( 2016 ) 591 – 602

Evans, G. Shaw, P. (2004) , "A Review of Evidence on the Role of Culture in Regeneration", London: Department for Culture Media and Sport..

Gharbi, M., (2013) , "Cultural regeneration, A step towards Cultural Tourism in Kerman", The First National Conference on Urbanism and Architecture over time, Qazvin, Imam Khomeini International University. [in Persian]

Habibi, S., Maghsoodi, M. (2007). Urban Restoration (6nd Ed.). Tehran: Tehran University Press

Hall, C. M and Page, S. J (2006) , "The geography of tourism and recreation", Environment, place and space (3th Ed.) , Routledge, London and NewYork.

Ismagilova,G; Safiullin. L; Gafurov, I; (2015) , "Heritage as an alternative driver for sustainable development and economic recovery in South East Europe", Using historical heritage as a factor in tourism development, Procedia - Social and Behavioral Sciences, number 188 ,157 – 162 pages.

Jansen-Verbeke, M (1988) , "Leisure, Recreation and Tourism in Inner Cities", Explorative Case Studies, Netherlands Geographical Studies, Amsterdam.

Kalantari, H., & Pourahmad, A. (2005). The management and planning of restoration of historic texture of Yazd

Keshavarz, M., & others. (2010). Geological evolution of the concept of reinventing the city as a new approach in

Law, C. (1993) , "Urban Tourism: Attracting visitors to large cities". London: Mansell.

Law, C. M. (1992) , "Urban Tourism and Contribution to Economic Regeneration", Urban Studies, Vol. 29, No. 3/4, pp. 599-618.

McDonald, S., Naglis, M., & vIida,M. (2009). Urban Regeneration For Communities: A Case Study. Baltic Journal

Miles, S. Paddison, R. (2007) , "Introduction: The Rise and Rise of Culture-led Urban Regeneration" Culture-Led Urban Regeneration. London: Routledge

on Sustianability. 15 (1) , 49-59.

Page, S. J and Hall, C. M (2003) , "Managing Urban Tourism", Harlow, Prentice Hall.

Reed, Bill. (2007) , "Shifting from ‘Sustainability’ to Regeneration", Building Research & Information, 35 (6) , 674-680.

Sarafraz, N, and Sheikhi, S., (2013) , "Development of urban Tourism in historical center of Dezful City with Emphasis on Cultural Regeneration", First National Conference on Geography, Tourism, Natural Resources and Sustainable Development, Scientific Center for Planning and Development of Sustainable Tourism of Tehran University. [in Persian]

Shaw, G. & Williams, A. (1994) , "Critical issues in tourism", A geographical perspective. Oxford: Blackwell.

Shaw, G. Williams, A. M. (1994) , "Critical Issues in Tourism", A Geographical Perspective, Oxford: Blackwell

Smith, A. Timberlake, M. (1995) , "Conceptualizing and Mapping the Structure of World System Cities System. Urban Studies. 32, 287-302.

Trukhachev, A. 2015. Methodology for evaluating the rural tourism potentials: A tool to ensure sustainable development of rural settlements. Sustainability (Switzerland) ,7 (3) , 3052- 3070.

urban contexts. Iranian Islamic City Journal, 1, 73-92.

Varfolomeyev, A. ; Korzun, D. ; Ivanovs, A. ; Soms, H.; Petrina, P. (2015) , Procedia Computer Science 77 ( 2015 ) 85 – 91.