نقش مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

کتایون تیموریان ¹ , سیدمانی اثنی عشری ² , شهره علی پور ³

1 - گروه طراحی صنعتی، واحد یادگار امام خمینی (ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشجو کارشناسی ارتباط تصویری دانشگاه شیراز
3 - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شمال ، ایران

تاریخ دریافت : 1400/01/17 تاریخ پذیرش : 1400/03/17 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: کیفیت بصری, گرافیک محیطی, فضاهای عمومی, منطقه یک تهران,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: مقدمه و هدف پژوهش: مفهوم گرافیک محیطی یکی از مفاهیم مطرح قرن بیست و یکم است که با روند گسترش سریع فناوری ارتباطات و افزایش جمعیت شهرها در فضاهای شهر به امری اجتناب ناپذیر در حیطه زیبایی شناسی شهری مبدل شده است. لذا هدف پژوهش حاضر نقش مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی منطقه یک تهران است. روش پژوهش: روش تحقیق حاکم بر پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. این تحقیق به دنبال بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی منطقه یک تهران است و در تلاش است تا مهم ترین عوامل اثر گذار را بر میزان کیفیت بصری گرافیک محیطی را شناسایی نماید. یافته‌ها: به منظور بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی شهر تهران از نرم‌افزار SPSS جهت انجام آزمون های آلفای کرونباخ،KMO ، بارتلت، T.test و رگرسیون خطی چندگانه بهره گرفته شده است. مقدار آزمون های آلفای کرونباخ و KMO ، بالای 7/0 و همچنین سطح معنا داری آزمون بارتلت نیز کمتر از 05/0 به دست آمد که نشان از پایایی و روایی درونی و ساختاری پرسش نامه های توزیع شده دارد. نتیجه گیری: نتایج آزمون t.test تک نمونه ای مستقل نشان داد که در مجموع کیفیت بصری گرافیک محیطی در فضاهای عمومی منطقه یک تهران با استفاده از آزمون رگرسیون خطی چند گانه، مشخص ساخت که مؤلفه‌های ترکیبات رنگی، اجتماع پذیری، وحدت و یکپارچگی اجزاء، ترکیب یا معماری زمینه، زاویه دید مخاطب و توجه به جزئیات به ترتیب مهم ترین و اثر گذارترین مؤلفه‌های ارتقاء دهنده بودند.

چکیده انگلیسی:

Introduction & Objective: The concept of environmental graphics is one of the concepts of the 21st century, which has become inevitable in the field of urban aesthetics with the rapid development of communication technology and increasing urban population in urban spaces. Therefore, the aim of this study is the role of effective components on the visual quality of environmental graphics in the development of public spaces in Tehran Region One. Research method: The research method governing the research is descriptive-analytical. This study seeks to investigate the components affecting the visual quality of environmental graphics in the development of public spaces in region one of Tehran and tries to identify the most important factors affecting the visual quality of environmental graphics. Results: In order to investigate the components affecting the visual quality of environmental graphics in the development of public spaces in Tehran, SPSS software was used to perform Cronbach's alpha tests, KMO, Bartlett, T.test and multiple linear regression. The value of Cronbach's alpha and KMO tests was above 0.7 and also the significance level of Bartlett test was less than 0.05, which indicates the internal and structural reliability and validity of the distributed questionnaires. Conclusion: The results of independent sample t.test showed that in general, the visual quality of environmental graphics in public spaces of region one of Tehran, using multiple linear regression test, determined that the components of color combinations, sociability, unity And the integration of components, composition or background architecture, audience perspective and attention to detail were the most important and effective components of enhancement, respectively.  

منابع و مأخذ:

استوار، مسیب.(1392)."­هنر گرافیک محیطی"، انتشارات رازنامه، تهران.

اسدالهی، مصطفی.(1389)."بررسی نقش عناصر محیطی در کیفیت بصری فضا"، فصلنامه منظر، شماره 7.

ایلوخانی، مسعود.(1389)."گرافیک محیطی"، تهران، انتشارات فاطمی.

تفهمی و عرفانیان ستاریان (1392). "عوامل مؤثر بر ارتقای حضور پذیری فراغتی در فضای شهری(نمونه موردی: بلوار خیام مشهد؛ حد فاصل تقاطع سجاد و فردوسی)"، ،همایش ملی مدیریت گردشگری، طبیعت گردی و جغرافیا، دانشگاه شهید مفتح همدان.

تجریدی، فاطمه.(1390)."­بررسی گرافیک محیطی شهر تهران و تاثیرات فرهنگی آن"، جلوه هنر، شماره 20 و 21.

تیموریان، کتایون، میر، سید محسن (1399).­"ارزیابی کیفیت فضایی-کالبدی منظر شهری در گذر زمان (مورد مطالعه: ناحیه 8 منطقه یک تهران)"، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال دوازدهم، شماره چهل و سه، پاییز 1399، صص 15-26.

رحمانی، نجیبه، شادرخ، سارا (1394).­"بررسی تأثیر گرافیک محیطی برافزایش توسعه­ی گردشگری شهری"، مجله هنرهای کاربردی، دوره چهارم، زمستان 1394.

سجاد زاده، حسن، کریمی مشاور، مهرداد، وحدت، سلمان .(1396). "خوانش بصری گرافیک محیطی در فضاهای شهری با تأکید بر نقاشی دیواری نمونه موردی: تهران"، فصلنامه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 19، تابستان 1396.

صلواتی، مرجان (1390). "تأثیر گرافیک محیطی در ارتباطات شهری؛ تأثیرات رنگ در شهر تهران و تأثیر آن در زیبایی فضای شهر در منطقه 4 از شهر تهران، شمال، جنوب، شرق و غرب"، دو فصلنامه علمی پژوهشی هنرهای تجسمی نقش‌مایه، سال چهارم، شماره هفتم، بهار و تابستان 1390.

صداقت، نفیسه.(1390)."­تبلیغات محیطی رسانه­ای جدید در گرافیک محیطی"، رشد آموزش، شماره 36.

صبوری دیلمی، صفا، عباسی، پیمان، علیدادی، سمیرا.(1400).­"بررسی مولفه­های گرافیک محیطی (نمونه موردی: میدان هفت تیر تهران)"، دومین کنفرانس بین­المللی فناوری­های نوین در مهندسی معماری و شهرسازی ایران، تهران.

عجمیان،سارا.(1398).­"بررسی گرافیک محیطی(دیوارنگاری) و سرزندگی (نمونه موردی: شهرک اکباتان،تهران منطقه5)"، هفتمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و توسعه شهری، بابل، موسسه علمی تحقیقاتی کومه علم آوران دانش.

غفاری نمین، محمدرضا.(1390)." نقش و تأثیر گرافیک محیطی"، کتاب ماه هنر، شماره 153.

 کلینی ‌ممقانی، ناصر، فرهودی، مرتضی.(1397).­"اصول فراگیر طراحی: رهنمودهایی مبتنی بر مثال در طراحی مبلمان شهری"، انتشارات سازمان زیباسازی شهر تهران، چاپ اول.

گلیج، معصومه(1392)."مبانی نظری گرافیک محیطی"، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی اشرف السادات موسوی، دانشگاه الزهراء، دانشکده هنر.

مرتضایی، سیدرضا، اصل فلاح، مهدی.(1392). "بنیان­های طراحی در زیباسازی شهری"، انتشارات سازمان زیباسازی شهر تهران، چاپ اول.

مظفری خواه، زینب، کفشچیان مقدم، اصغر.(1391). "قابلیت­های هنر کمینه(مینی مال) در گرافیک محیط شهری با تاکید بر نمونه­های دیوارنگاره­های شهری ایران"، فصلنامه نگره، دوره7، شماره22، 85-102.

 

Arthur, L.M. Daniel, T.C. & Boster, R.S. (2010), Scenic assessment: An overview. Landscape Planning, 4.

Briggs, D.J. & France. (2014), Landscape evaluation: A comparative study. Journal of Environmental Management, 10.

Daniel & winning.(2015)Landscape planning In: Development and perspectives of landscape ecology, Kluwer Academic publisher, Boston.

Ghaffari namin, M. (2011). Role and Impact Graphic Environmental, Book Art Month, (153), 34-35.

Iran Statistics Bureau. (2011). Results of General Census of Population & Housing in2011, Available at: http://www.amar.org.ir/Default.aspx.tabid.

Mahnke, F. H. (2006). Color Environment & Human Responses, London, Wiley.

Robertson, Jean. ( 2018).  Art in the 21st Century. Oxford University Press 2018. From www.oxfordartonline.com/page/art-in-the-21st-century.

Sadr mohamadi, A. (2008). Why Advertise Peripheral, Tehran, site, 1, p.15.