بررسی مولفه‌های زیباشناسی دیونوسیوس مجعول در نماهای شهری

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

پروانه قریب گرکانی ¹ , اسماعیل بنی اردلان ² , شمس الملوک مصطفوی ³

1 - گروه فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه پژوهش هنر، دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
3 - گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/07/04 تاریخ پذیرش : 1399/09/04 تاریخ انتشار : 1399/10/01

کلید واژه: زیباشناسی, دیونوسیوس مجعول, نماهای شهری,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: دیونوسیوس مجعول یکی از افراد تاثیرگذار در پیدایش نوع نگرش به زیبایی با دیدگاه نوافلاطونی می باشد و تکمیل کننده صحبت های او بوده است، هنرمندان گوناگون از بسط و ترویج صحبت های وی قادر به ساخت اثر زیبا می باشند. این پژوهش با هدف استخراج مولفه های زیبایی ذکر شده از نظر دیونوسیوس مجعول و بررسی آن در نماهای شهری صورت پذیرفته است. روش پژوهش: مطالعات اسنادی صورت گرفته در زمینه زیبایی بوسیله تحلیل گراند تئوری و با انواع کدگزاری، سعی بر استخراج مولفه های زیبایی دیونوسیوس از متون مختلف دارد. مولفه های استخراج شده در تحقیق پیمایشی به بررسی این مولفه ها در نماهای شهری می پردازد. جامعه آماری (نماهای خانه های مسکونی در کلان شهر تهران) در بخش کمی شامل کاربران فضای شهری می باشد که بر اساس جدول مورگان 373 نفر از کاربران انتخاب شده اند و در بخش کیفی مطالعات هدفمند و بر اساس نمونه گیری مطلوب صورت می گیرد. تحقیق از نوع ترکیبی کیفی در کمی می باشد که ابتدا مولفه بوسیله نرم افزار Atlasti استخراج و سپس بوسیله پرسشنامه مورد بررسی برای میزان سهم عاملی هر مولفه در نرم افزار Spss قرار می گیرد. یافته‌ها: بررسی های انجام شده نشان می دهد که هماهنگی، تناسب، مساوات رنگ، اشکال هندسی، قابل درک بودن همگی دارای ضریب تعیین (000/1) می باشند و اولین متغیرهایی بودند که وارد مدل شده است و بیشترین رابطه را با زیبایی نماهای شهری دارند و کثرت و فروانی با مقدار (383/0)، نیز آخرین متغیری بود که وارد مدل شده بود و کمترین رابطه را با زیبایی نماهای شهری دارد. نتیجه گیری: در این پژوهش قوانینی که بنیان و هسته اصلی تناسبات را تشکیل می دهند را می توان از نوشته های دیونوسیوس مجعول استخراج کرد و در مورد نماهای شهری مورد بررسی قرار داد. مشخص شد که مخاطبین فضایی اشکال و احجامی را که نتوانند درک کنند و یا نتوانستند ارتباطی بین احجام آن از لحاظ فرمی پیدا کنند، زیبا ندانسته اند و قابل فهم بودن به حدی که بتواند در ذهن مخاطبین طرحواره تشکیل دهد نقش تعیین کننده ای در خلق زیبایی یک اثر دارد. همچنین در راستای بهره وری زیبایی در نماها راهکارهایی پیشنهاد می گردد.

چکیده انگلیسی:

Introduction & purpose: Pseudo-Dionysius is one of the influential people in the emergence of the attitude to beauty with a Neoplatonic view and has complemented his speeches. Various artists are able to create a beautiful work by expanding and promoting his speeches. This study has been done to the aim of extracting the mentioned aesthetic components from the point of views of Pseudo-Dionysius and examines them in urban views. Method: Documentary studies in the field of beauty by analysis of Grand Theory and with a variety of coding, try to extract the Dionysius' components of beauty from various texts. The extracted components in the survey research, examine these components in urban views. The statistical population (views of residential houses in the metropolis of Tehran) in the quantitative part includes urban space users, which according to Morgan table, 373 users have been selected and in the qualitative part, targeted studies are performed based on optimal sampling. The research is a qualitative-quantitative combination in which the component is first extracted by Atlasti software and then it is examined by a questionnaire for the factor share of each component in Spss software. Findings: Studies show that harmony, proportion, color equality, geometric shapes, comprehensibility all have a coefficient of determination (1.000) and were the first variables that entered the model and have the greatest relationship with the beauty of urban views. The multiplicity and abundance, with value (0.383), was also the last variable that entered the model and has the least relationship with the beauty of urban views. Conclusion: In this study, the laws that form the basis and main core of proportions can be extracted from the writings of the Pseudo-Dionysius and examined in the case of urban views. It turned out that space audiences did not find beautiful for shapes and volumes that they could not understand or could not find a formal connection between its volumes. Being understandable to the extent that it can form a schema in the minds of the audience has a decisive role in creating the beauty of a work. Also, some solutions are suggested for the beauty productivity in urban views.  

منابع و مأخذ:

-  احمدی، بابک. 1374. حقیقت و زیبایی: درس­های فلسفه­ی هنر. تهران: انتشارات مرکز.

-  اکو، اومبرتو. 1390. تاریخ زیبایی. ترجمه هما بینا. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.

-  ایلخانی، محمد و کریم مجتهدی. 1389. جایگاه توماس آکوئیناس در تاریخ فلسفه. کتاب ماه فلسفه. (33).

-  بیردزلی، مونروسی و جان هاسپرس. 1367. تاریخ و مسائل زیباشناسی. ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی. تهران: انتشارات هرمس.

-  پاپاس، نیکلاس، استفن دیوید راس و یان آرتسن. 1386. زیبایی. ترجمه هنرور شجاعی. مجله زیبا شناخت. شماره 17.

-  پارسا، علیرضا. 1395. زیبایی شناسی یونان. پژوهش­های فلسفی. شماره 19.

-  تاتارکیویچ، ووادیسواف. 2005. زیبایی­شناسی ارسطو. ترجمه سیدجواد فندرسکی. تاریخچه زیبایی. نوبت اول. 138-147.

-  خلوصی، امیرحسین، مصطفی بهزادفر و مریم محمدی. ۱۳۹۳. تبیین عوامل مؤثر بر طراحی بدنه خیابانی مبتنی بر دلالت­های زیبایی­شناسانه نمونه موردی: خیابان بهار، منطقه 7 شهرداری تهران. معماری و شهرسازی پایدار. 2(1). 27-42.

-  شارل، ورنر. 1382. حکمت یونان. ترجمه بزرگ نادرزاده. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

-  صارمی، حمیدرضا. 1384. تجلی در عرفان اسلامی. تهران: انتشارات فرهنگستان.

-  صارمی، حمید رضا و محمد امین شاه­محمدی دانشور. 1393. پیش­درآمدی بر حکمت هنر اسلامی. تهران: انتشارات آفتاب توسعه.

-  عطارد، فرانک و حسین کاشی. ۱۳۹۶. عناصر تشکیل­دهنده نماها و جداره­های شهری. فصلنامه آرمانشهر. 10(21). 173-192.

-  لیلیان، محمدرضا، آرین امیرخانی و مجتبی انصاری. ۱۳۸۸. جستاری بر مبانی و مفاهیم زیبایی شناسی و تبلور آن در ساختارهای معماری. کتاب ماه هنر. (137). 50-55.

-  معین، محمد. 1376. فرهنگ کامل فارسی معین. تهران: انتشارات فردوس.

-  وحدت، سلمان، حسن سجادزاده و مهرداد کریمی مشاور. ۱۳۹۴. تبیین ابعاد مؤثر بر منظر خیابان در جهت ارتقای خوانش منظر فضاهای شهری؛ مطالعه موردی: خیابان­های بافت مرکزی شهر همدان. مطالعات شهری. 4(15). 17-36.

 

 

-   Anonymous Author. (5th Century). Pseudo-Dionysius the Areopagite.

-   Creswell, J.W. (Facilitator). 2005. Mixed Method, Conducting and evaluating Quantitative and qualitative research, upper saddle river. Pearson Education

-   Krier, R. 1997. Elements of Architecture. (Z. Ahari, Trans.). Tehran: BHRC.

-    Krier, R. 2007. Urban Space. (Kh. Hasheminejad, Trans.). Isfahan: Khak Publication

-   Lee Chanam & Anne Vernez Moudon. 2004. Physical activity and environment research in the health field: Implications for urban and transportation planning practice and research. Journal of Planning Literature, 19(2), 147–181.

-   Moughtin, J.C., Taner OC & S. Tiesdell. 1999. Urban Design: Ornament and Decoration. 2nd Ed. Architectural Press.

-   Müller, Herman Friedrich. 1918. Dionysios, Proklos, Plotinos: ein historischer Beitrag zur neuplatonischen Philosophie. Münster: Aschendorff.

-   Pakzad, J. & H. Asadi Khonsar. 2008. Design Guide for Urban Spaces in Iran. Tehran: Shahidi Press.

-   Tavassoli, M. 1997. Urban Space Design Rules and Criteria. Tehran: UARC.

Tavassoli, M. & H. Parsi 2000. Urban Design, Kargar Street, Tehran. Tehran: Civil and Urban Improvement Company.