تاثیر اصلاحات ارضی برخرده بورژوازی روستایی و توسعه شهری در کرمانشاه و ایلام

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

فرهاد جمشیدیان ¹ , حمیدرضا سعیدی نژاد ² , سیروس محبی ³ , ادریس بهشتی نیا ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، گرایش مسائل ایران، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. [e-mail]
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. [e-mail] (نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. [e-mail]
4 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/10/17 تاریخ پذیرش : 1401/12/17 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: اصلاحات ارضی, طبقات اجتماعی, مهاجرت به شهرها, ساختار اجتماعی, توسعه شهری,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: اصلاحات ارضی از جایگاه منحصر به فردی برخوردار است. اصلاحات ارضی موقعیت دیگر اقشار اجتماعی همانند سوداگران، معامله گران و سلفخرها دچار تغییر شد. مهمترین تاثیر اصلاحات ارضی بر خرده بورژوازی روستایی کرمانشاه و ایلام کدام است؟ پاسخ این فرضیه این چنین مطرح شده است که قشر صنعتگران روستایی پس از اصلاحات ارضی تضعیف شد. علت این امر ورود کالای شهری به درون روستا بود.روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی تحلیلی با استفاده از کتب، پایان نامه‌ها و مقالات می‌باشد. منابع دست اول کتب حقوقی و منابع دست دوم پژوهش‌های حاضر و مقالات مرتبط است که در نشریات و سایت‌های اینترنتی و پژوهشی و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق بر این اساس از منابع فوق الذکر استفاده گردیده است.یافته‌ها: مقوله‌های عمده و مقوله‌های هسته استخراج شده که تعداد مفاهیم عمده 22، تعداد مقاله عمده 8، تم فشار سرمایه‌داری، تعداد مقالات 24، تعداد مفاهیم عمده، تعداد مقاله عمده 8، تم ماشینی شدن کشاورزی، شرایط علّی در روند تجزیه و تحلیل داده‌ها، تجاری شدن کشاورزی، گذار از زمین داری، ظهور نظام ارباب و رعیتی مدرن، فشار سرمایه‌داری، توسعه شهر نشینی، نفت و بازدهی پایین عمده ترین مقوله‌های شرایط علّی بوده.نتیجه گیری: یکی از مشخصه برنامه اصلاحات ارضی در کرمانشاه و ایلام انطباق تقسیم زمین باطبقه بندی سنتی جامعه روستایی بود به این معنا برخی گروه های روستایی را بورژواهای خوش نشین نامیده است.پس ازتقسیم اراضی بین زارعان و گسترش ارتباط بین جامعه شهری و روستایی بود مغاز داران شهری نیاز های مصرف روستاییان را به روستا می اوردند و به فروش می رساندند. همزمان با رشد طبقه دهقانی، طبقه کارگران روستایی نیز گسترش یافت و بخش زیادی از روستاییان که به مالکیت زمین دست نیافتند به صورت کارگر در بخش های دیگر اقصادی به فعالیت مشغول شدند. کاهش ظرفیت بخش کشاورزی در جذب نیروهای فعال جامعه روستایی و موجب تشدید این مسئله شد و بر جمعیت افراد بیکار افزود. این نیروها نیز به منظور یافتن شغل به مرکز شهری و منطقه و نواحی دیگر مهاجرت می کردند.

چکیده انگلیسی:

Introduction and aim: Land reforms have a unique position. Agrarian reforms changed the status of other social classes such as merchants, traders and usurers. What is the most important effect of land reforms on the rural petty bourgeoisie of Kermanshah and Ilam? The answer to this hypothesis is that the rural artisan class was weakened after the land reforms. The reason for this was the entry of urban goods into the village.Methodology: The research method is descriptive-analytical with using books, theses and articles. The first-hand sources are legal books and the second-hand sources are current researches and related articles, which have been used in publications and internet and research sites and researches related to the subject of the research.Research findings: After analyzing the data obtained from the articles according to the causal conditions, mediating conditions, strategies and consequences of the phenomenon are categorized. These major categories and core categories have been extracted that it’s number of major categories is 22, and the number of major articles is 8, The theme of capitalist pressure, the number of articles 24, the number of major categories, the number of major articles 8, the theme of agricultural mechanization, causal conditions in the process of data analysis,((Commercialization of agriculture)), ((Transition from land ownership)), ((Emergence of modern lord and serf system)), ((Capitalist pressure)), ((Development of urbanization)), ((Oil)), and ((Low efficiency)) were the main categories of causal conditions.Results: One of the characteristics of the land reform program in Kermanshah and Ilam was the adaptation of the land distribution to the traditional classification of the rural society. In this sense, some rural groups were called the well-to-do bourgeois. After the distribution of land between the farmers and the expansion of the relationship between the urban and rural society, the urban storekeepers became The consumption needs of the villagers were brought to the village and sold. Simultaneously with the growth of the peasant class, the class of rural workers also expanded, and a large part of the villagers who did not own land started working as laborers in other economic sectors. The decrease in the capacity of the agricultural sector in attracting the active forces of the rural community aggravated this problem and increased the number of unemployed people. These forces migrated to the city center and other regions in order to find jobs. 

منابع و مأخذ:

ارسنجانی، نورالدین. (1379). دکتر ارسنجانی در آیینه زمان، تهران: قطره.

ازکیا، مصطفی. (1387). جامعه‌شناسی توسعه و توسعه‌نیافتگی روستایی ایران، تهران: اطلاعات.

اشرف، احمد. (1359). مشخصات اقتصادی و اجتماعی نظام‌های بهره برداری کشاورزی در ایران، تهران: سازمان برنامه و بودجه

دفتر تحقیقات و برنامه ریزی علمی و اموزش وزارت اموزش پرورش. (1362). 171.

دفتر مطالعات ناحیه‌ای، 1385: 116

زنده دل، حسن. (۱۳۶۰). نظام ارضی در روستای ایران، تهران: سازمان برنامه و بودجه

سوداگر، محمدرضا. (۱۳۷۸). رشد روابط سرمایه‌داری در ایران (مرحله گسترش) ۱۳۴۴-۱۳۵۷، تهران: فرزین

سوداگر، محمدرضا؛ (۱۳۵۸)، بررسی اصلاحات ارضی، تهران: پازند

عجمی، اسماعیل 2005 ششدانگی، شیراز: توس

عمید، محمدجواد، (1381)، کشاورزی و فقر و اصلاحات ارضی در ایران، ترجمه رامین امینی‌نژاد، تهران: نی.

قهرمان، بابک. (۱۳۶۱). مسائل ارضی و دهقانی (ایران و خاورمیانه)، تهران: آگاه.

کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام): ۳۴۰۴۳؛ 43030.

لمبتون، آن. (۱۳۶۲). مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران: علمی و فرهنگی

لهسایی‌زاده، عبدالعلی (1382). تحولات اجتماعی در روستاهای ایران، شیراز: نوید.

مجموعه اصلاحات ارضی، ۱۳۴۴: ۱۲۹

مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1344: 21

مرکز آمار ایران، 1354: 37

مؤمنی، باقر؛ (۱۳۵۹). مسئله ارضی و جنگ طبقاتی در ایران، تهران: پیوند

میر حیدر، حسین. (۲۵۳۵). از تیول تا انقلاب ارضی، تهران: امیرکبیر.

هالیدی، فرد. (۱۳۵۸). ایران: دیکتاتوری و توسعه، ترجمه علی طلوع و محسن ولیخانی، تهران: علم.

هوگلاند، اریک. (۱۳۸۱). زمین و انقلاب در ایران (۱۳۶۰-۱۳۴۰)، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: شیرازه.

 

 

Hooglund, Eric. (2005). "The Khushnishin Population of Iran", Iranian Studies, No. 4, V. 16, 229-245.