شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر توسعه هواداری در لیگ برتر فوتبال ایران و ارائه مدل

محورهای موضوعی : علوم ورزش

محمد امین فرخ نیا ¹ , سید جعفر موسوی ^{2 *} , نصراله محمدی ³

1 - دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
2 - گروه تربیت و علوم ورزشی، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی،قائم شهر، ایران
3 - استادیار مدیریت ورزشی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/04/16 تاریخ پذیرش : 1400/04/16 تاریخ انتشار : 1399/11/01

کلید واژه: معادلات ساختاری, صنعت ورزش, لیگ برتر فوتبال, هواداری,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر توسعه هواداری در لیگ برتر فوتبال ایران و ارائه مدل بود. روش تحقیق، آمیخته کیفی- کمی با رویکرد اکتشافی و جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان و در بخش کمی شامل تماشاگران حاضر در ورزشگاه های لیگ برتر در فصل 98-99 بودند. نمونه آماری در بخش کیفی شامل تعداد 15 نفر از خبرگان ، اساتید مدیریت ورزشی ،مربیان ،داوران و مسئولین فدراسیون فوتبال بود و تعداد 400 نفر در بخش کمی نمونه آماری را به روش سهل در دسترس تشکیل دادند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان بود که به روش گلوله برفی تا اشباع نظری ادامه یافت و نتایج برگرفته از این مصاحبه در غالب یک پرسشنامه با 13 عامل اصلی در بخش کمی مورد استفاده قرار گرفت..در این پژوهش برای روایی محتوایی از نظر خبرگان و اعتبار سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی) و مدل سازی معادلات ‌ساختاری از نرم افزارهای اس.پی.اس نسخه 23 و پی.ال.اس نسخه 2 استفاده شد. شاخص برازش مدل 65/0 GOF=گزارش شد و نتایج پژوهش مدل نهایی را در 13 عامل مورد تایید قرار داد. از این عوامل به ترتیب تعامل پرسنل و هوادار، کانال توزیع، مدیریت هوادار، روابط عمومی، برنامه جذب، کیفیت و فرآیند، ترویج، محصول، قدرت بازار، مکان و تسهیلات، مشوق ها، اجرای قانون و قیمت گذاری آرای بیشترین تا کمترین تاثیر را بر توسعه هواداری در لیگ برتر فوتبال ایران بدست آوردند. که لازم است سرمایه گذاری و توجه به این زمینه ها صورت بگیرد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to identify and prioritize the effective factors of fan development in the Iranian Football Premier League and to present a model. The research method was a qualitative-quantitative mix with the exploratory approach and the statistical community included experts in the qualitative section and spectators in the Premier League stadiums in the 98-99 season. 15 people in the qualitative section and 400 people in the quantitative section formed the statistical sample by the accessible method. The data collection tool in the qualitative part of the interview was semi-structured and the results of this interview were used in the form of a questionnaire with 13 main factors in the quantitative part. In this study, SPS software version 23 and PLS version 2 were used for content validity from the point of view of experts and structural validity (exploratory and confirmatory factor analysis) and modeling of structural-equations. Model fit index was reported to be 0.65 GOF = and the research results confirmed the final model in 13 factors. These factors are the interaction of staff and fans, distribution channel, fan management, public relations, recruitment program, quality and process, promotion, product, market power, location and facilities, incentives, law enforcement and pricing vote the most to the least impact. They have the support of developing fans in the Iranian Football Premier League. It is necessary to invest and pay attention to these areas.

منابع و مأخذ:

آرازشی، ن. (1395). طراحی الگوی جامع کیفیت خدمات رویدادهای ورزشی،رساله دکتری رشته مدیریت ورزشی،  دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

-  المیری ،م. (1394). بررسی عوامل موثر بر حضور تماشاگران شهر تهران دراستادیوم، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان،

- المیری، م.؛ نادریان جهرمی، م.؛ حسینی، م. س.؛ نصر اصفهانی، ع.؛ رحیمی، م. (1388). بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاه ها، مدیریت ورزشی، شمارة 3، صص: 73- 61.

- الهی، ع.؛ فتحی ،ف.(1398). انگیزه های حضور تماشاگران ایرانی در لیگ جهانی والیبال و رابطه آن با سابقه، میزان و حضور مجدد، فصلنامه مدیریت و توسعۀ ورزش، شماره 4، پیاپی 20 ، صص:64-51

- جابری، ا. ؛ نادریان جهرمی، م.؛ مظلومی سوینی، ف.(1392). نقش کیفیت خدمات ورزشگاه ها در جذب و حفظ تماشاگران فوتبال. فصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی شماره پنجم، سال دوم، صص: 43- 25.

- جابری،ا. (1391). عوامل مرتبط با توسعه وفاداری هواداران به برند تیم های لیگ برتر فوتبال (ارایه مدلی برای توسعه برند تیمی)، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی گرایش مدیریت ورزشی،دانشگاه اصفهان.

- حبیبی، آ. (1391). آموزش عملی نرم افزار LISREL ، مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی [بر روی خط].

- حسن زاده،  محمد (1384). بازاریابی ورزشی. تهران: انتشارات پرسمان. چاپ اول.

- خبیری ، م. (1383). مقایسه وضعیت باشگاه های لیگ حرفه ای فوتبال با معیارهای فیفا و باشگاه های منتخب از کشورهای کره جنوبی، ژاپن، امارات و ترکیه. طرح پژوهشی پژوهشکده تربیت بدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

- دنکوب کرپی ف.،اصفهانی نیا، ا.، بای،ا.،اصغرپور،ح. (1398).  اثر ارزش های درک شده از رویداد و تصویر از رویداد بر تمایل به بازگشت تماشاگران مسابقات اسبدوانی گنبدکاووس،فصلنامه مدیریت و توسعۀ ورزش، شماره 2، پیاپی 8، صص113-97.

- زهره وندیان،ک.؛ خسروی زاده،ا.،هنری،ح.، محمودی،ا. (1398).  طراحی مدل تصمیمات رفتاری تماشاگران فوتبال و کیفیت خدمات با تأکید بر کیفیت زیباشناختی، مدیریت ورزشی _ پاییز 1398 دورة 11 ، شمارة 3 ص : 444 – 429.

- ظفریان، ک. (1394). بررسی و اولویت بندی عوامل انگیزشی هواداران تیم فوتبال باشگاه ذوب آهن اصفهان.

- علی محمدی، ح.؛ تند نویس، ف.؛ هادوی، ف.(1392). مقایسه عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران ورزشی لیگ های برتر فوتبال، بسکتبال و والیبال ایران. دوفصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. سال سوم (یازده پیاپی)، شماره 5 (21 پیاپی)، ص: 112-  99.

- عمادی، م.؛ ناصح، م.(1393). تحلیل عوامل مؤثر بر رضایت و حضور تماشاگران در ورزشگاههای لیگ برتر فوتبال ایران، دوفصلنامه مدیریت و توسعۀ ورزش، ش 2 (پیاپی 5)، ص 75- 63.

- فریدونی،م.؛ کلاته سیفری ، م.(1398).  ارائه مدلی از تاثیر تجربه و آگاهی از برند بر عشق به برند و قصد مشتریان، فصلنامه مدیریت و توسعۀ ورزش، شماره 2، پیاپی 18 ، صص،204-191

- منظمی، ا. ح.؛ نظریان مادوانی، ع.؛ نقیپور گیوی، ب. (1398). طراحی مدل معادلات ساختاری هویت منطقه ای و هویت ملی در هواداران تیم های ملی والیبال ایران ، مدیریت ورزشی  _پاییز1398دورة 11 ،شمارة3ص:609–597 /96

- هومن، ح. ع. (1384). استنباط آماری در پژوهش رفتاری. تهران: سمت.

 

• Aluri, A., Price, B. S., & McIntyre, N. H. (2019). Using Machine Learning to Cocreate Value throug Dynamic Customer Engagement in a Brand Loyalty Program. Journal of Hospitality & Tourism Research, 43(1), 78-100.h


• BaenaV. (2018). ''The importance of CSR practices carried out by sport teams and its influence on brand love: The Real Madrid Foundation''. Social Responsibility Journal, 14(1), 61–79.


• Buhler, A., and G. Nufer. 2010. Relationship Marketing in Sport. First Edition, published by Elsevier. Pp: 63-87.


•  Cayolla, R., & Loureiro, S. M. C. (2014). Fans club brand relationship: football passion. Business and Globalisation, 12(1), 82-97.


• Cheraghi Abajelo, Sh., Janani, H. (2015). The relationship between the effective factors on the attendance of Shahrdari Urmia audiences and their shopping behavior in Iran professional volleyball league. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences. Vol.5 (S1), pp. 1952-1956.


•  Dennis, C. Ahrholdt, Siegfried, P. Gudergan, Christian, M. Ringle. What Drives Customer Loyalty? Nonlinear Effects of Customer Delight and Satisfaction on Loyalty and the Moderating Role of Service Experience. Looking Forward, Looking Back: Drawing on the Past to Shape the Future of Marketing Part of the series Developments in Marketing Science: Proceedings of the Academy of Marketing Science. 2016,742-750.21.


• DeSchriver, T. D. & Jensen P. E. (2002). Determinants of spectator attendance at NCAA Division II football contests. Journal of Sport Management, 16, 311-330.


•  Donihue, M., Finally, D., Newberry, P. (2002). “An analysis of attendance at Major league Baseball spring training games”. Journal of sports economics, Vol. 8, No. 1, PP: 39-61.


•  Fornell C, Larcker D. Structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research. 1981; 18(2): 39-41.


• Farrokhnia, Khairullah. Farrokhnia Mohammad Amin, Karimipour, Ahmad, (1397) History of the emergence of sports in the world, Iran and Khuzestan, Bamdad Kitab Publications)Persian.(


• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. 382-388.


• Foroughi, B., Mohammad Shah, KH. A., Nikbin, D., Hyun, S. S. (2014). The impact of event quality on fan satisfaction and game attendance in the context of professional soccer in Iran, International Journal of Sports Marketing & Sponsorship, 15 (3), p p: 40 - 56.


• Funk, D. C. (2008). “Consumer Behaviour in Sport and Events: Marketing Action”. (1 ed.): Elsevier (Oxford). pp: 30-183.


• Funk, D. C., & James, J. (2001). “The psychological continuum model: A conceptual framework for understanding an individual's psychological connection to sport”. Sport management review, 4(2), pp: 119-150.


• Gall, M. D. Borg, R. W. Gall, P. G. (1996) Educational research. Longman Publishers USA, 6th Ed.- George D, Mallery M. Using SPSS for Windows step by step: a simple guide and reference. 2003.


• Ghezelsefloo. H.R., & Kalateh Seifari. M. (2017). Designing of SEM Model of Sport Spectators Future Intention Attendance in World Volleyballs League in Terms of Priority in Service Quality and Satisfaction. Sport Management Studies, 9(43): 17-38.


• Helia, G. P. Maria, d. F. Salgueiro, P. R. Online purchase determinants of loyalty: The mediating effect of satisfaction in tourism. Journal of Retailing and Consumer Services. 2016, 30, 279–291.


• Jensen, R. W., Limbu, Y. B., & Choi, J. J. (2016). How Does the Stadium Atmosphere at a College Football Game Affect Behavioral Intentions Across Gender Lines? The Mediating Role of Spectator Satisfaction.


• Kim, S. S., Choe, J. Y. J., & Petrick, J. F. (2018). The effect of celebrity on brand awareness, perceived quality, brand image, brand loyalty, and destination attachment to a literary festival. Journal of Destination Marketing & Management, 9, 320-329.


• Kim, Y. K., G. Trail and Y. Jae Ko. 2011a. The Influence of Relationship Quality on  Sport Consumption Behaviors: An Empirical Examination of the Relationship Quality Framework. Journal of Sport Management, 25: 576-592.


• Liu, Y. C. (2008). An analysis service quality, customer satisfaction and customer loyalty of commercial swim clubs in Taiwan. Dissertation, United States Sports Academy, pp: 1-115.


• Mallery, P., & George, D. (2003). SPSS for Windows step by step: a simple guide and reference. Allyn, Bacon, Boston.


• Molinillo, S., Japutra, A., Nguyen, B., & Chen, C.-H. S. (2017). Responsible brands vs active brands? An examination of brand personality on brand awareness, brand trust, and brand loyalty. Marketing intelligence & planning, 35(2), 166-179.


• Neale, L. Funk, D. (2006) “Investigating motivation, attitudinal loyalty and attendance behavior  with fans of Australian Football”. International Journal of Sports Marketing & Sponsorship.Vol.7, Issue 4, P: 307-317.


• Palmatier, R. W., C.B. Jarvis., J.R. Bechkoff and F.R. Kardes. 2009. The Role of Customer Gratitude in Relationship Marketing. Journal of Marketing, 73(5): 11-18.


•  Park, S.B.R. & Choi, J.S.A. (2017). Innovative methodology to identify sport fan behaviors in a newly emerging market: an ethnographic photo-journaling in the Colombian soccer games. International Journal of Sport Management and Marketing, 17(1): 145-161.


• Sabil Hussein, Ananda (2016). How Event Awareness, Event Quality and Event Image Creates Visitor Revisit Intention?: a lesson from car free day event. Procedia Economics and Finance 35 ( 2016 ) 396 – 400.


• Shonk, D.J., Bravo, G.A., Velez-Colon, L. & Lee, C. (2017). Measuring event quality, satisfaction, and intent to return at an international sport event: The ICF canoe slalom world championships. Journal of Global Sport Management, 2(2): 79-95.


• Shank, M.D. (2005). “Sports Marketing: A Strategic Perspective, 3rd ed”. Pearson      Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ.


• Shonk, D. J. (2006). Perceptions of service quality, satisfaction and the intent to return among tourists attending a sporting event. Doctoral dissertation, The Ohio University, US.


• Stevens P.J. Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences, Fifth Edition. 2009; 191: 254-261.


• Taks, M., Green, B. C., Misener, L. & Chalip, L. (2014). Evaluating sport development outcomes: the case of a medium-sized international sport event. European Sport Management Quarterly, 14(3): 213-237.


• Theodorakis, N. D., Alexandris, K., Tsigilis, K., & Karvounis. S. (2013). “Predicting spectators’ behavioural intentions in professional football: The role of satisfaction and service quality”, Sport Management Review, 16 (2013) 85–96.


• Theodorakis, Nicholas D, Alexandris, Kostas, & Ko, Yong Jae. (2011)."A service quality framework in the context of professional football in Greece". International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 12(4), 57-71.


•  Wann, D. L. (2006). “The causes and consequences of sport TeamIdentification, In AA. Raney and J. Bryant (eds)”. Handbook of sports andmedia, pp: 331-352.


•  Zhang, J.J., Kim, E., Marstromartino, B., Qian, T.Y. & Nauright, J. (2018). The sport industry in growing economies: Critical issues and challenges. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 19(2): 110-126.


• Zhang, J.J., Pease, D.G., Smith, D.W., Lee, J.T., Lam, E.T.C., & Jambor, E.A. (1996). Factors affecting the decision making of spectators to attend minor league hockey games. International Sports Journal, 1(1), 39–54.


•  Zang, A. Y. (2012). Evidence on the tradeoff between real activities manipulation and accrual base dearnings management.The Accounting Review87 (2): 675-703.


• Wang, B., Yang, Z., Han, F. & Shi, H. (2017). Car tourism in Xinjiang: The meditation effect of perceived value and tourist satisfaction on relationship between destination image and loyalty. Sustainability, 9(1): 1-16.


• Watanabe, Y., Gilbert, C., Aman, M.S. & Zhang, J.J. (2018). Attracting international spectators to a sport event held in Asia: The case of Formula One Petronas Malaysia Grand Prix. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 19(2): 194-216.