سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی(مطالعه موردی شهر ساری)

محورهای موضوعی : پژوهش های اجتماعی

علی اصغر غلامی ¹ , علی اصغر عباسی اسفجیر ² , ابوالقاسم حیدرآبادی ³

1 - دانشجو دکتری جامعه‌شناسی توسعه اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل، بابل، ایران [e-mail]
2 - ...دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران [e-mail]
3 - استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بابل. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1399/10/09 تاریخ پذیرش : 1399/10/09 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: آگاهی, الگوهای رفتاری, سرمایه فرهنگی, رفتارهای رفتار های زیست مخیطی,

چکیده مقاله :

محیط زیست و رفتارهای زیست محیطی یکی از شاخص های مهم توسعه پایدار هر کشوری می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی در شهر ساری است. بدین منظور از نظریات بوردیو و تومه به عنوان چارچوب تئوریک استفاده شد. روش تحقیق، پیمایشی است. شیوه نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای است و حجم نمونه طبق فرمول کوکران 400 نفر می‌باشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم‌افزار SPSS است. از اعتبار صوری جهت سنجش اعتبار (روایی) استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ (اعتماد یا پایایی) برای متغیر رفتارهای زیست محیطی 0.858 و سرمایه فرهنگی 0.886 می‌باشد که در حد بسیار بالایی است و گویه‌‌های آن توانسته‌اند از همسازی درونی لازم برخوردار باشند. نتایج آزمون نشان می‌دهد که میانگین رفتار زیست محیطی در بین افراد نسبتاً بالا بوده و میانگین آن از عدد 5 برابر با 3.78 است. بین متغیرهای سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی رابطه معنادار مثبت و مستقیم وجود دارد. هر چه سرمایه فرهنگی بیشتر شود، میزان رفتارهای زیست محیطی افزایش می‌یابد. ضریب همبستگی پیرسون بین میزان سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی برابر با 0.135 و سطح معنا‌داری آن 0.007 است. متغیر رفتار زیست محیطی دارای چهار بعد بوده که رابطه دو بعد(رفتار در سفر و رفتار حفاظت از محیط زیست) با متغیر مستقل میزان سرمایه فرهنگی مثبت و معنادار می باشد. همچنین سه بعد سرمایه فرهنگی(تجسم یافته، عینیت یافته و نهادینه شده) ارتباط معناداری با رفتارهای زیست محیطی دارند. نتیجه این که عوامل فرهنگی مانند سرمایه فرهنگی و تحصیلات، عامل تعیین کننده حفظ محیط زیست در یک جامعه هستند.

چکیده انگلیسی:

محیط زیست و رفتارهای زیست محیطی یکی از شاخص های مهم توسعه پایدار هر کشوری می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی در شهر ساری است. بدین منظور از نظریات بوردیو و تومه به عنوان چارچوب تئوریک استفاده شد. روش تحقیق، پیمایشی است. شیوه نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای است و حجم نمونه طبق فرمول کوکران 400 نفر می‌باشد. ابزار گردآوری داده‏ها، پرسشنامه محقق ساخته است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم‌افزار SPSS است. از اعتبار صوری جهت سنجش اعتبار (روایی) استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ (اعتماد یا پایایی) برای متغیر رفتارهای زیست محیطی 0.858 و سرمایه فرهنگی 0.886 می‌باشد که در حد بسیار بالایی است و گویه‌‌های آن توانسته‌اند از همسازی درونی لازم برخوردار باشند. نتایج آزمون نشان می‌دهد که میانگین رفتار زیست محیطی در بین افراد نسبتاً بالا بوده و میانگین آن از عدد 5 برابر با 3.78 است. بین متغیرهای سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی رابطه معنادار مثبت و مستقیم وجود دارد. هر چه سرمایه فرهنگی بیشتر شود، میزان رفتارهای زیست محیطی افزایش می‌یابد. ضریب همبستگی پیرسون بین میزان سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی برابر با 0.135 و سطح معنا‌داری آن 0.007 است. متغیر رفتار زیست محیطی دارای چهار بعد بوده که رابطه دو بعد(رفتار در سفر و رفتار حفاظت از محیط زیست) با متغیر مستقل میزان سرمایه فرهنگی مثبت و معنادار می­باشد. همچنین سه بعد سرمایه فرهنگی(تجسم یافته، عینیت یافته و نهادینه شده) ارتباط معناداری با رفتارهای زیست محیطی دارند. نتیجه این که عوامل فرهنگی مانند سرمایه فرهنگی و تحصیلات، عامل تعیین کننده حفظ محیط زیست در یک جامعه هستند.