تأثیر توانایی مدیریت بر محافظه‌کاری حسابداری با در نظر گرفتن نقش تعدیلی سهامداران نهادی و استقلال هیئت مدیره
محورهای موضوعی : اخلاق و حسابداری
اکبر ولی زاده اوغانی
1
*
,
امیرعطا علی زاده
2
,
مریم عرفان اسفنجانی
3
1 - گروه مدیریت، واحد سراب، دانشگاه آزاد اسلامی، سراب، ایران
2 - گروه حسابداری، موسسه آموزش عالی سراج، تبریز، ایران
3 - گروه حسابداری، موسسه آموزش عالی سراج، تبریز، ایران
کلید واژه: توانایی مدیریت, محافظه‌کاری حسابداری, سهامداران نهادی, استقلال هیئت مدیره, شفافیت مالی.,
چکیده مقاله :
هدف: توانایی مدیریت، زمانی که بر پایه مهارت‌های تخصصی و تجربیات عملی در زمینه تحلیل فرصت‌ها و ریسک‌های کسب‌وکار استوار باشد، نقش مهمی در بهبود کیفیت تصمیم‌گیری‌های مالی و گزارشگری ایفا می‌کند. مدیرانی که از این توانایی برخوردارند، قادرند با تکیه بر تحلیل‌های واقع‌گرایانه، جریان‌های نقدی آتی و ارزش دارایی‌ها را به‌درستی برآورد کرده و از این طریق، مانع از شناسایی زیان‌های غیرواقعی شوند. در چنین شرایطی، کاهش محافظه‌کاری افراطی در گزارشگری مالی، نه‌تنها نشانه‌ای از ضعف کنترلی نیست، بلکه می‌تواند نمایانگر بلوغ مدیریتی و شناخت دقیق از موقعیت‌های مالی و اقتصادی باشد. درواقع، محافظه‌کاری بیش‌ازحد در گزارشگری، اگر بدون پشتوانه تحلیلی و به‌صورت مکانیکی اجرا شود، ممکن است موجب ارائه تصویری نامناسب از وضعیت واقعی شرکت گردد و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را دچار اختلال کند. از سوی دیگر، نقش نظارتی سهامداران نهادی و هیئت مدیره مستقل، در چنین فرایندی بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا این نهادها از طریق سازوکارهای کنترلی و پایش مستمر عملکرد مدیران، اطمینان حاصل می‌کنند که کاهش محافظه‌کاری، از چارچوب‌های استانداردهای حسابداری فراتر نرفته و در راستای حفظ منافع سهامداران انجام می‌شود. این نهادهای نظارتی با ایجاد تعادل میان آزادی عمل مدیریتی و الزامات پاسخ‌گویی، زمینه‌ای را فراهم می‌سازند تا مدیریت بتواند با آزادی نسبی در تصمیم‌گیری‌های خود عمل کند، بدون آنکه مخاطراتی برای شفافیت و قابلیت اتکای اطلاعات مالی ایجاد شود. در چنین ساختاری، کاهش محافظه‌کاری نه‌تنها تهدیدی برای کیفیت گزارشگری مالی نیست، بلکه می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر در جهت ارائه تصویری واقعی‌تر از عملکرد اقتصادی شرکت تلقی شود. البته تحقق این امر منوط به آن است که توانایی مدیریت به‌درستی ارزیابی شده و در پرتو سازوکارهای کنترلی مناسب، در راستای منافع بلندمدت شرکت و ذی‌نفعان آن به کار گرفته شود. به بیان دیگر، تقویت مهارت‌های تحلیلی مدیران، همراه با اعمال نظارت‌های ساختاریافته، می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری الگویی متوازن در گزارشگری مالی باشد؛ الگویی که در آن، نه افراط در محافظه‌کاری، و نه تساهل در ارزیابی‌های مالی، جایگاهی نداشته و تصمیم‌گیری‌ها بر مبنای داده‌های معتبر و تحلیل‌های کارشناسانه صورت می‌گیرد. بنابراین، تعامل اثربخش میان توانایی مدیریت و نهادهای ناظر، یکی از الزامات کلیدی در مسیر ارتقای شفافیت، پاسخ‌گویی و کارآمدی نظام گزارشگری مالی محسوب می‌شود. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر توانایی مدیریت بر محافظه‌کاری حسابداری با در نظر گرفتن نقش تعدیلی سهامداران نهادی و استقلال هیئت مدیره بوده است.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و یافته‌های آن برای تصمیم‌گیری و حل مشکلات در شرکت‌ها و سازمان‌ها مفید است. از نظر روش‌شناختی، این مطالعه توصیفی-همبستگی بوده و روابط بین متغیرها را تحلیل می‌کند. همچنین در دسته مطالعات علّی-پس‌رویدادی قرار دارد؛ زیرا روابط علت و معلولی را پس از وقوع رویدادها بررسی می‌نماید. پژوهش از نظر ماهیت داده‌ها کمّی است و براساس اطلاعات مالی و مدیریتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده و از نرم‌افزار ره‌آورد نوین و سایت کدال برای استخراج و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم‌افزار ایویوز استفاده شده است. از نظر زمان و مکان، پژوهش به روش کتابخانه‌ای و میدانی انجام شده و با بهره‌گیری از منابع داخلی و خارجی و داده‌های واقعی، تحلیل جامعی ارائه می‌دهد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران است که در بازه زمانی پنج‌ساله از سال 1398 تا 1402، سهام آن‌ها به‌طور مستمر مورد معامله قرار گرفته و به تولید کالا و خدمات مشغول بوده‌اند. با توجه به ویژگی‌ها و ماهیت خاص شرکت‌های بورسی، برای انتخاب حجم نمونه، شرایط ویژه‌ای در نظر گرفته شد. براساس این شرایط، پس از اعمال روش حذفی سیستماتیک، تعداد ۱۳۳ شرکت به‌عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند.
یافته‌ها: توانایی مدیریت تأثیری معکوسی بر محافظه‌کاری حسابداری دارد؛ به این معنا که هرچه مدیران از توانمندی بیشتری برخوردار باشند، تمایل آن‌ها به استفاده از رویه‌های محافظه‌کارانه کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند ناشی از اعتماد بیشتر مدیران توانمند به تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر اطلاعات و تحلیل‌های دقیق باشد. همچنین، سهامداران نهادی با ایفای نقش نظارتی فعال، موجب افزایش سطح محافظه‌کاری حسابداری می‌شوند و در این راستا نقش تعدیل‌گر مثبت ایفا می‌کنند. در مقابل، استقلال هیئت مدیره تأثیر تعدیلی معکوس دارد؛ به‌گونه‌ای که در شرکت‌هایی با مدیریت توانمند، با افزایش شفافیت و پاسخ‌گویی، از اعمال محافظه‌کاری بیش از حد جلوگیری می‌کند و موجب تعادل در گزارشگری مالی می‌شود.
نتیجه‌گیری: مدیران توانمند به‌واسطه دسترسی به اطلاعات دقیق‌تر، توانایی تحلیل جامع‌تر ریسک‌ها و تکیه بر پیش‌بینی‌های هوشمندانه و مبتنی بر داده، تمایل کمتری به بهره‌گیری از رویکردهای محافظه‌کارانه در گزارشگری مالی دارند. این الگوی رفتاری را می‌توان در چارچوب نظریه سرپرستی تحلیل کرد؛ چراکه این نظریه مدیران را نه صرفاً به‌عنوان عاملی خودمحور، بلکه به‌عنوان نمایندگان متعهد و وفادار سهامداران در نظر می‌گیرد که در راستای منافع بلندمدت سازمان عمل می‌کنند. از این منظر، شفافیت اطلاعاتی و ارائه منصفانه و بی‌طرفانه داده‌های مالی، بر گزارشگری محافظه‌کارانه و محدودکننده، اولویت می‌یابد. در واقع، مدیران توانمند با اتکاء به قابلیت‌های تحلیلی خود، آمادگی بیشتری برای پذیرش مسئولیت تصمیمات مالی داشته و تمایل دارند اطلاعات را بدون جانب‌داری یا دستکاری ارائه دهند. با این حال، ساختار حاکمیتی سازمان نقشی کلیدی در تعیین میزان محافظه‌کاری گزارش‌های مالی ایفا می‌کند. براساس نظریه نهادی، فشارهای نهادی، به‌ویژه نظارت فعال سهامداران نهادی، سازمان‌ها را ملزم می‌سازد تا از شیوه‌های محافظه‌کارانه‌تر در گزارشگری پیروی کنند؛ چراکه چنین اقداماتی مشروعیت سازمانی را نزد ذی‌نفعان بیرونی و نهادهای نظارتی تقویت می‌نماید. در این راستا، سهامداران نهادی با تأکید بر حفظ ثبات مالی و کاهش ریسک‌های اطلاعاتی، خواهان پایبندی شرکت‌ها به رویه‌هایی هستند که محافظه‌کاری بیشتری را در ارائه اطلاعات مالی تضمین کند. در مقابل، از منظر نظریه وابستگی منابع، استقلال هیئت مدیره نقش بسزایی در شکل‌دهی به خط‌مشی‌ءهای گزارشگری مالی دارد. هیئت مدیره‌ای که از مدیریت اجرایی استقلال نسبی داشته باشد، با بهره‌گیری از منابع اطلاعاتی متنوع و دیدگاه‌های متکثر، می‌تواند تصمیماتی متعادل‌تر اتخاذ کند که در آن، میان دو قطب شفافیت و محافظه‌کاری، نوعی تعادل عقلایی برقرار گردد. در چنین ساختاری، اعضای هیئت مدیره به‌عنوان ناظران مستقل و دارای بینش استراتژیک، قادر خواهند بود مانع اعمال سلایق فردی مدیران در ارائه اطلاعات مالی شوند و در عین‌حال، زمینه‌ساز افزایش کیفیت گزارشگری مالی گردند. بنابراین، تعامل میان ویژگی‌های فردی مدیران، ساختار حاکمیت شرکتی و نظریه‌های مرتبط، در تعیین سطح محافظه‌کاری گزارشگری مالی نقش بسزایی دارد و می‌تواند به بهبود تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، ارتقاء شفافیت بازار سرمایه و اعتماد بلندمدت ذی‌نفعان بینجامد.
Objective: Managerial ability, when founded on specialized skills and practical experiences regarding the analysis of business risks and opportunities, plays a crucial role in enhancing the quality of financial decision-making and reporting. Managers who are equipped with such ability can accurately estimate future cash flows and asset values based on realistic analyses and prevent the recognition of unrealistic losses. In such conditions, the reduction of excessive conservatism in financial reports is not only not a sign of weak control, but also indicates managerial maturity and an accurate understanding of financial and economic opportunities. In fact, excessive conservatism in reporting, if applied mechanically with no analytical justification, may lead to displaying a distorted image of the true condition of the company, disrupting economic decision-making. On the other hand, in such cases, the supervisory role of institutional shareholders and an independent board of directors finds critical importance, because through control mechanisms and constant monitoring of managers' performance, these institutions make sure that conservatism reduction has not surpassed the standard accounting frameworks and is in line with the interests of shareholders. These supervisory institutions, by creating a balance between managerial discretion and accountability requirements, provide managers with the ability to make decisions with relative freedom, without compromising the transparency or reliability of financial information. In such a structure, reducing conservatism not only harms the quality of financial reporting but also can be considered as an effective solution toward reflecting a more realistic image of the company’s economic performance. That said, this can only be achieved if the managerial ability is accurately evaluated and it is applied under effective control mechanisms in pursuit of the company’s and the stakeholders’ long-term goals and interests. In other words, improving the analytical skills of managers, along with applying structured supervision, can pave the way for the formation of a balanced pattern in financial reporting; a pattern with neither excessive conservatism nor tolerance in financial assignments, which bases decisions on reliable data and expert analysis. Therefore, an effective interaction between managerial ability and supervisory institutions is deemed a key requirement for enhancing transparency, accountability, and efficiency of the financial reporting system. Hence, this research aims to investigate the impact of managerial ability on accounting conservatism by taking into account the moderating role of institutional shareholders and the independence of the board of directors.
Materials and methods: The present research is applied in nature, and its findings are useful for decision-making and problem-solving in companies and organizations. From a methodological perspective, this study is a descriptive-correlational approach and analyzes the relationships between variables. Furthermore, this study is categorized as causal-comparative since it investigates causal relationships after the occurrence of events. Regarding the nature of the data, this research follows a quantitative approach, and it has been conducted based on the financial managerial information of companies listed on the Tehran Stock Exchange. These data have been extracted from the Rahavard Novin software and the Codal.ir website and collected using the Microsoft Excel software. Additionally, the EViews software was employed for data analysis through the multiple regression method. In terms of time and place, this study follows library and field research approaches, providing a comprehensive analysis using internal and external resources as well as real data. The statistical population includes all companies listed on the Iranian stock exchange that actively traded shares during the five years from 2019 to 2023 and were engaged in the production of goods and services. Considering the characteristics and particular nature of Stock Market companies, special conditions were assumed for determining the sample size. Based on these conditions, after applying the systematic elimination method, a total of 133 companies were selected as the final statistical samples of the research.
Findings: Research findings indicate that there is a reverse relationship between managerial ability and accounting conservatism. This means that the more capable the managers, the less tendency they have toward adopting conservative practices. This may be due to their higher confidence in making decisions based on accurate information and thorough analyses. Moreover, it is shown that institutional shareholders, through active supervision, contribute to higher levels of accounting conservatism and serve as a positive moderating factor in this relationship. In contrast, the independence of the board of directors has a reverse moderating effect, meaning that companies with capable managers prevent excessive conservatism by increasing transparency and accountability, which leads to balance in financial reporting.
Conclusion: Due to access to more accurate information, the ability to conduct more comprehensive analysis of risks, and relying on intelligent data-driven forecasting, capable managers have less tendency to adopt conservative approaches in financial reporting. This behavioral pattern can be analysed through the stewardship theory framework, because this theory does not merely view managers as self-interested agents, but it also considers them as committed, loyal shareholders who act in the long-term interest of the organization. From this perspective, information transparency and fair, unbiased financial presentation of financial data take precedence over restrictive conservative reporting. In fact, capable managers, by relying on their analytical skills, are more willing to take responsibility for financial decisions, and they tend to present information with no bias or manipulation. However, the organizational governance structure plays a key role in determining the conservatism level in financial reporting. According to institutional theory, institutional pressures, particularly the active supervision of institutional shareholders, force organizations to follow more conservative practices in financial reporting. This is because such measures enhance the organizational legitimacy in the eyes of the external stakeholders and supervisory institutions. In this context, institutional shareholders, focused on preserving financial stability and reducing informational risk, tend
to advocate for adherence to accounting practices that ensure greater conservatism in financial data presentation. In contrast, from the standpoint of resource dependency theory, the independence of the board of directors plays a significant role in forming the financial reporting policies. By utilizing diverse information resources and multiple perspectives, a board of directors with relative executive independence is able to make more balanced decisions with a rational compromise between transparency and conservatism. In such a structure, the members of the board of directors, as independent supervisors with strategic insight, will be able to prevent managers from incorporating their individual biases in financial information, while simultaneously paving the way for enhancing the quality of financial reporting. Therefore, the interaction between individual characteristics of managers, the organizational governance structure, and relevant theoretical frameworks plays a key role in determining the conservatism level in financial reporting, and it can lead to improved investor decision-making, promote transparency in the capital market, and long-term stakeholder trust.
آزرم، وحید؛ پژوهی، محمدرضا (1403). تأثیر مالکیت نهادی و مالکیت مدیریت بر رابطه بین مشارکت سهامداران و عملکرد نوآورانه در شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 13(52)، ص131-144.
اسفندیاری، مژده (1401)، تأثیر توانایی مدیریت بر محافظه‌کاری شرطی و غیرشرطی حسابداری. مدیریت و حسابداری در هزاره سوم، 6(2)، ص68-83.
حسنی، محمد؛ برخورداری، حمیده (1399). مطالعه تأثیر تمرکز مالکیت نهادی بر رابطه بین استقلال هیئت مدیره و حق‌الزحمه خدمات حسابرسی: تقابل دیدگاه‌های مبتنی بر عرضه و تقاضا در قیمت‌گذاری خدمات حسابرسی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 27(1)، ص32-59.
خلج، سجاد؛ مران جوری، مهدی (1401). بررسی رابطه بین توانایی مدیریتی با محافظه‌کاری حسابداری. در: همایش بین‌المللی کارآفرینی با شعار توسعه استعداد کارآفرینی: راهی به سوی تحول.
خواجوی، شکرالله؛ ویسی حصار، ثریا، غیوری مقدم، علی.(۱۴۰۱). تأثیر توانایی مدیران بر محافظه‌کاری با تأکید بر نقش اندازه شرکت و اهرم مالی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 29(4)، ص628-649.
طلایی، مونا؛ رضایی، فرزین؛ حیدریان، سمیه (1398). ارتباط توانایی مدیریتی و محافظه‌کاری غیرشرطی حسابداری، با تاکید بر نقش درماندگی مالی در شرکت. رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 3(9)، ص1-16.
فیل سرائی، مهدی (1403). تنوع جنسیتی هیئت مدیره و ناکارایی سرمایه‌گذاری با نقش تعدیل‌گر استقلال هیئت مدیره و دورۀ تصدی مدیر عامل. زن در توسعه و سیاست، 22(3)، ص775-802.
قربانی، علی؛ نظری، بهروز؛ خدابنده، آذر (1401). توانایی مدیران و محافظه‌کاری حسابداری. در: چابهار: سومین کنفرانس بین‌المللی چالش‌ها و راهکارهای نوین در مهندسی صنایع، مدیریت و حسابداری.
کامیابی، یحیی؛ جوادی‌‌نیا، امیر (1400). بررسی اثر تعدیل‌کننده توانایی مدیریت بر رابطه بین احساسات سرمایه‌گذاران و محافظه‌کاری حسابداری. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 28(1)، ص102-134.
مرادی شهدادی، خسرو؛ سلمان‌زاده، راحله (1403). تأثیر مالکیت نهادی بر اجتناب از مالیات و محافظه‌کاری حسابداری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های راهبردی بودجه و مالیه، 5(1)، ص131-151.
مران جوری، مهدی؛ خلج، سجاد (1400). نقش توانایی مدیریتی و محافظه‌کاری حسابداری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 5(19)، ص1629-1638.
مهرانی، ساسان؛ مرادی، محمد؛ اسکندر، هدی (1389). رابطه نوع مالکیت نهادی و حسابداری محافظه‌کارانه. پژوهش‌های حسابداری مالی، 2(1)، ص47-62.
نیکومرام، هاشم؛ بنی‌مهد، بهمن (1387). تبیین و ارائه الگو برای اندازه‌گیری محافظه‌کاری حسابداری. آینده‌پژوهی مدیریت، 19(77)، ص1-16.
ولی‌زاده اوغانی، اکبر؛ عبدالرحیمی، الهام (1402). اقلام تعهدی غیرعادی و ارتباط آن با خطای پیش‌بینی سود با تاکید بر توانایی مدیریت، پژوهش‌های حسابداری و راهبری شرکتی، 5(2)، ص77-93.
ولی‌زاده اوغانی، اکبر؛ فقهی فرهمند، ناصر؛ مدرس خیابانی، فرزین (۱۳۹۶). توانایی مدیریت و پیامدهای آن بر ارزش‌آفرینی شرکت‌ها با به‌کارگیری شبکه‌های عصبی (رویکرد مقایسه‌ای در صنایع شیمیایی و مواد غذایی). آینده‌پژوهی مدیریت (پژوهش‌های مدیریت)، 28(111)، ص79-92.
Agustina, L., Apriliyani, P. & Jati, K.W. (2022). The Influence of Managerial Ownership, Institutional Ownership, Investment Opportunity Set, and Capital Intensity on Accounting Conservatism with Political Connections as A Moderation Variable. Accounting Analysis Journal, 11(1), p. 64-74.
Almaqtari, F.A., Farhan, N.H., Al-Hattami, H. M. & Elsheikh, T. (2022). The moderation role of board independence change in the relationship between board characteristics, related party transactions, and financial performance. PloS One, 17(12), p. 1-38.
Alves, S. (2021). Does Institutional Ownership Affect Accounting Conservatism in Portuguese Capital Market. International Journal of Accounting and Finance Studies, 4(1), p. 17-29.
Ardiany, Y., Lukviarman, N., Hamidi, M. & Luthan, E. (2023). Board Independent, Firm Size, CEO Ownership, and Accounting Conservatism: Evidence Banking Company in Indonesia. Journal of International Conference Proceedings, 6(7), p. 70-79.
Aulia, A. & Praptiningsih, P. (2025). The effect of corporate governance, financial distress, tax incentives, and firm size on accounting conservatism in the Indonesia banking sectors. Educoretax, 5(1), p. 59-75.
Dang, A.T., Tran, Q.T. & Le, X.T. (2023). The board of directors influence on the information quality of financial reporting through accounting conservatism–Empirical evidence on Vietnamese listed enterprises. Investment Management & Financial Innovations, 20(1), p. 265.
Daryaei, A.A., Fattahi, Y., Askarany, D., Askary, S. & Mollazamani, M. (2022). Accounting comparability, conservatism, executive compensation-performance, and information quality. Journal of Risk and Financial Management, 15(11), p. 1-28.
Demerjian, P., Lev, B. & McVay, S. (2012). Quantifying Managerial ability: A new measure and validity tests. Managment science, 58(7), p. 1229-1248.
Đinh, T., Mai, V., Hoàng, T. & Nguyễn, Đ. (2023). The relationship between corporate governance and accounting conservatism in Vietnam. Tạp chí Khoa học và Đào tạo Ngân hàng, no. 257,
p. 73-84.
García-Meca, E. & García-Sánchez, I.M. (2018). Does managerial ability influence the quality of financial reporting?. European Management Journal, 36(4), p. 544-557.
Haider, I., Singh, H. & Sultana, N. (2021). Managerial ability and accounting conservatism. Journal of contemporary accounting & economics, 17(1), p. 100242.
Handoko, M.E.J. & Fuad, F. (2023). The Influence of Managerial Ability Towards Accounting Conservatism (A Study in Non-Cyclical Companies Listed on Idx). Jurnal Akuntansi Dan Auditing, 20(1), p. 1-18.
Ishfaq, S., Alim, W., Ghaffar, A., Khan, S. N., Sohail, M. & Din, A.U. (2024). Nexus between accounting conservatism and board attributes: moderating role of institutional ownership. Migration Letters, 21(S9), p. 76-91.
Khalil, M., Ozkanc, A. & Yildiz, Y. (2020). Foreign institutional ownership and demand for accounting conservatism: evidence from an emerging market. Review of Quantitative Finance and Accounting, no.55, p. 1-27.
Khan, Y., Afridi, F., Ayaz, B. & Jamal, S. (2022). Accounting Standards as a Moderating Stimulus on the Nexus between the Corporate Governance and Accounting Conservatism: Insights from the Emerging Market Economy. Journal of Peace, Development & Communication, 6(3), p. 162-181.
Kim, E., Han, S., Kang, T. & Lee, G. (2021). Managerial Ability and Accounting Conservatism – US Evidence. Korean Accouting Review , 46(2), p. 259-283.
Muslim, A.I. & Setiawan, D. (2024). View of institutional ownership and value relevance in Indonesia: the nexus of accounting conservatism. Rajagiri Management Journal, 18(3), p. 251-263.
Neville, F., Byron, K., Post, C. & Ward, A. (2019). Board independence and corporate misconduct: A cross-national meta-analysis. Journal of Management, 45(6), p. 2538-2569.
Nguyen, T.M.H., To, A.T., Phan, T.H., Ngo, N.P.D. & Ho, T.T.H. (2023). Ownership concentration and accounting conservatism: the moderating role of board independence. Emerging Science Journal, 7(1), p. 90-101.
Romadhon, F. & Kusuma, I.W. (2020). Does Managerial ability enhance earnings quality? The moderating role of corporate governance quality and ownership concentration. JEMA: Jurnal Ilmiah Bidang Akuntansi Dan Manajemen, 17(2), p. 105-120.
Rustiarini, N.W., Gama, A.W.S. & Werastuti, D.N.S. (2021). Board of director characteristics, institutional ownership, and accounting conservatism. The Indonesian Journal of Accounting Research, 24(2), p. 289-320.
Sahlan, L., Kee, P. & Lee, L. (2025). Corporate Governance and Accounting Conservatism: Exploring the Linkages and Implications. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 8(12), p. 3588-3609.
Sari, M. & Setiawan, D. (2024). Do Attributes of the Board of Commissioners Affect Accounting Conservatism? The Role of Foreign Institutional Investors. Jurnal Ilmiah Akuntansi dan Bisnis, 19(1), p. 185-200.
Septiari, D. & Sari, W.A. (2019). Influence of auditor independence and good corporate governance toward accounting conservatism in Indonesia. Journal of Applied Managerial Accounting, 1(1),
p. 20-29.
Sharma, M. & Kaur, R. (2021). Accounting conservatism and corporate governance: evidence from India. Journal of Global Responsibility, 12(4), p. 435-451.
Waqas, A. & Siddiqui, D.A. (2021). How does the accounting conservatism affect the stock price crash risk in Pakistan: The complementary role of managerial and institutional ownership? URL= SSRN 3943829.
Yulianti, V., Wulandari, D.S., Tata, S., Kelola, U. & Perusahaan, K.A. (2024). Boardroom Strategies: How Governance Structures and Firm Size Influence Accounting Conservatism. Journal of Scientific Interdisciplinary, 1(3), p. 22-31.
Yunos, R., Smith, G. & Ismail, Z. (2012). The relationship between board skills and conservatism: Malaysian evidence. Journal of Modern Accounting and Auditing, 8(8), p. 1173-1184.
Zadeh, F.N., Askarany, D. & Asl, S.A. (2022). Accounting conservatism and earnings quality. Journal of Risk and Financial Management, 15(9), p. 413.