شناسایی و اولویتبندی عمده‌ترین دلایل لغو پذیرش شرکت‌ها از بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش ترکیبیISM-ANP
محورهای موضوعی : اخلاق و حسابداری
مهرداد رضایی فرد
1
,
معصومه جعفری
2
,
مهدی همایون فر
3
1 - کارشناسی ارشد، مدیریت کسب و کار، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه مدیریت مالی، دانشکده علوم انسانی، واحد شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت صنعتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
کلید واژه: بازار سرمایه, پذیرش شرکت‌ها, روش ترکیبی ISM-ANP, زیان‌انباشته.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویتبندی عمده‌ترین دلایل لغو پذیرش شرکت‌ها از بورس اوراق بهادار تهران است.
روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را 97 شرکت بورسی که بین سال‌های 1389-1382 از بورس اوراق بهادار تهران لغو پذیرش شده بودند، تشكیل می‌دهد. روش تحقیق تركیبی (كیفی- كمّی) می‌باشد. جامعه آماری در بخش كیفی شامل 12 نفر از خبرگان حوزه بورس كه به روش نمونه‌گیری هدفمند و تا حد اشباع نظری مورد مصاحبه نیمه‌ساختاریافته قرار گرفتند، بود كه براساس پیشینه پژوهش و آخرین صورت‌های مالی شرکت‌ها، با نظر خبرگان 10 مولفه به عنوان عمده‌ترین علل لغو پذیرش شركت‌ها شناسایی شدند. در بخش كمّی پژوهش، عوامل شناسایی شده در قالب پرسشنامه محقق‌ساخته بین 150 نفر از مدیران و كارشناسان بورس توزیع و پس از انجام آزمون t تک متغیره، سه عامل سهام شناور آزاد پایین، عدم پیش‌بینی درآمد هر سهم و عدم اطلاع‌رسانی به موقع و صحیح حذف شدند و هفت عامل نهایی وارد پرسشنامه‌های ISM و ANP شدند که بین 10 نفر از خبرگان بورسی توزیع گردید.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد، به ترتیب اولویت 7 عامل به عنوان علل اصلی لغو پذیرش شرکت‌ها از بورس اوراق بهادار تهران شناساسایی شدند، شامل: زیان انباشته و مشمولیت ماده 141 قانون تجارت، اظهارنظر مردود و یا عدم اظهارنظر حسابرس نسبت به صورت‌های مالی، عدم رعایت حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها، عدم رعایت دقیق قوانین و مقررات و معیارهای پذیرش، عدم ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده میان دوره‌ای و سالانه، زیاندهی، سرمایه پایین و حجم معاملات پایین.
نتیجه‌گیری: از آنجایی که تاکنون در پژوهش‌های پیشین دلایل لغو پذیرش شرکت‌ها از بازار سرمایه کشور به عنوان یک خلاء تحقیقاتی مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته، لذا در پژوهش حاضر با شناسایی این عوامل به مدیران شرکت‌های سرمایه‌ای توصیه می‌شود با توجه جدی به علل شناسایی شده مانع از لغو پذیرش شرکت‌هایشان از بازار سرمایه شوند.
Purpose: The primary objective of this study is to identify and prioritize the key reasons for companies being delisted from the Tehran Stock Exchange.
Method: This study employs a descriptive survey approach with applied purposes. The statistical population consists of 97 companies delisted from the Tehran Stock Exchange between 2000 and 2003. The research methodology is a hybrid approach incorporating qualitative and quantitative methods. The statistical population for the qualitative section comprised 12 experts in the field of stock exchange. These experts were interviewed using a purposive sampling method and semi-structured interviews until theoretical saturation was achieved. Based on the research background and the most recent financial statements of the companies, experts identified ten key factors contributing to the delisting of companies. In the quantitative section of the research, the factors identified through a researcher-developed questionnaire were distributed to 150 stock exchange managers and experts. After conducting a univariate t-test, the three factors of low free float, failure to predict earnings per share, and failure to provide timely and accurate information were eliminated. Consequently, the final seven factors were included in the ISM and ANP questionnaires distributed among ten stock exchange experts.
Findings: The research findings identified seven key factors, in order of priority, that contribute to the cancellation of companies' admissions from the Tehran Stock Exchange. These factors include accumulated losses and the application of Article 141 of the Commercial Law; an unfavorable or absent opinion from the auditor regarding the financial statements; failure to meet the minimum ratio of shareholders' equity to total assets; noncompliance with laws, regulations, and acceptance criteria; failure to submit interim and annual audited financial statements; operating at a loss; insufficient capital; and low trading volume.
Conclusion: As the reasons for the cancellation of companies' admission to the country's capital market have not been thoroughly investigated in previous studies, this research addresses this gap. By identifying these factors, it is recommended that managers of capital companies give serious consideration to the identified causes in order to prevent their companies from being removed from the capital market.
آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ جلالی، رضا (1392). تحقیق در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی مسأله). تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
ابراهیمی، محمدحسن؛ سلیمی، محمدجواد؛ بولو، قاسم؛ عین‌افشار، حامد (1402). ارائه مدلی جهت شناسایی عوامل اثرگذار بر چسبندگی هزینه‌ها با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و دیمتل. بورس اوراق بهادار، 16(61)، ص228-203.
ابزری، مهدی؛ صمدی، سعید؛ تیموری، هادی (1387). بررسی عوامل موثر بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در محصول مالی. روند، شماره 55، ص152-123.
اسعدی، عبدالرضا (1398). تشکیل پورتفوی بهینه براساس نسبت‌های مالی در صنایع بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه و روش دیمتل. تصمیم‌گیری و تحقیق در عملیات، 4(2)، ص183-196.
اسماعیلی‌گیوی، حمیدرضا (1385). مقایسه کارایی بیمه اسلامی (تکافل) و بیمه متعارف با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته معارف اسلامی و مدیریت مالی. دانشگاه امام صادق(ع).
اعتمادی، حسین؛ دهقانی، طوبی (1393). طراحی مدل شبکه‌ای عوامل موثر بر صرف کنترل بلوک‌های کنترلی سهام. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 7(25)، ص14-1.
اکبری، سپیده؛ حاجی‌ها، زهره (1395). رابطه ریسک ورشکستگی مالی و اظهارنظر حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت. در: تهران: ششمین کنفرانس ملی و چهارمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت.
پاکدامن، رضا (1387). قوانین و مقررات بورس و اوراق بهادار. تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
دهقان نیری، محمود؛ شاپوری، شاداب (1398). ارائه مدل توسعه پایدار صنعت فولاد با رویکرد ترکیبی ISM-ANP. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 9(1)، ص93-114.
رضایی‌فرد، مهرداد؛ جعفری، معصومه؛ همایونفر، مهدی (1402). شناسایی، ارزیابی و اولویتبندی عمده‌ترین دلایل خروج شرکت‌ها از بازار اول و دوم بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش ترکیبی ISM-ANP. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد الكترونیكی تهران.
شادلوی، سعید؛ وکیلیان، مهدی (1398). بررسی رابطه محتوای گزارش حسابرسی و خروج شرکت از بورس اوراق بهادار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع).
شکرایی‌فرد، پانیذ؛ رهنمای‌رودپشتی؛ فریدون، خان‌محمدی، محمدحامد (1402). شناسایی مولفه‌های موثر بر تکامل حسابداری مدیریت با استفاده از روش ANP فازی در بین شرکت‌های عضو سازمان بورس و اوراق بهادار. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 12(46)، ص410-391.
غمیلوی، سید علیرضا؛ محمودی، محمد؛ نبوی، علی (1395). حجم معاملات، یازده سهام و انتشار صورت‌های مالی حسابرسی شده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد حسابرسی. موسسه آموزش عالی فروردین.
فدایی‌نژاد، محمداسماعیل؛ مظفری‌وانانی، حمید؛ نیچلی، مسلم؛ مددی آورگانی، رشید (1394). به‌کارگیری روش‌های تصمیم‌گیری چند‌معیاره جهت تعیین ارزش نسبی شرکت‌های مواد غذایی و آشامیدنی بورس اوراق تهران. چشم‌انداز مدیریت مالی، شماره 10، ص145-129.
محمدی، عطاءالله؛ امجدیان، صابر؛ پرویزی، بهزاد (1401). ارزیابی عملکرد مالی با استفاده از روش‌های ISM و BWM در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 12(2)، ص111-130.
مصلح شیرازی، علی‌نقی؛ پشوتنی‌زاده، هومن (1397). اولویتبندی صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره قبل و بعد از آزادسازی مالی با استفاده از الگوی فرآیند تحلیل شبکه‌ای. بررسی‌های بازرگانی، شماره 92-93، ص91-79.
ملکیان، اسفندیار؛ کامیابی، یحیی؛ قلی‌پور، شهربانو (1392). بررسی رابطه بین مدیریت سرمایه در گردش با بازده حقوق صاحبان سهام بازده دارایی نسبت جاری و برخی از شاخص‌های دیگر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. در: مشهد: یازدهمین همایش ملی حسابداری ایران.
ودیعی، محمدحسین؛ سمائی‌رهنی، سعید؛ چوپانی، محمدرسول (1396). ارزیابی و مقایسه گزارش حسابرس شرکت‌های فعال و لغو پذیرش شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 17(66)، ص150-131.
Alamoudi, M.H. & Bafail, O.A. (2022). BWM—RAPS approach for evaluating and ranking banking sector companies based on their financial indicators in the Saudi stock market. Journal of Risk and Financial Management, 15(10), p. 467.
Beasley, M., Branson, B. & Pagach, D. (2015). An analysis of the maturity and strategic impact of investments in ERM. Journal of Accounting and Public Policy, 34(3), p. 219-243.
Digalwar, A., Raut, R.D., Yadav, V.S., Narkhede, B., Gardas, B.B. & Gotmare, A. (2020). Evaluation of critical constructs for measurement of sustainable supply chain practices in lean‐agile firms of Indian origin: A hybrid ISM‐ANP approach. Business Strategy and the Environment, 29(3),
p.1575-1596.
Dinçer, H., Hacıoğlu, Ü. & Yüksel, S. (2017). A strategic approach to global financial crisis in banking sector: A critical appraisal of banking strategies using fuzzy ANP and fuzzy topsis methods. International Journal of Sustainable Economies Management (IJSEM), 6(1), p.1-21.
Jana, S., Giri, B.C., Sarkar, A., Jana, C., Stević, Ž. & Radovanović, M. (2024). Application of Fuzzy AHP in Priority Based Selection of Financial Indices: A Perspective for Investors. ECONOMICS-Innovative and Economics Research Journal, 12(1), p.1-27.
Lam, W.H., Lam, W.S., Liew, K.F. & Lee, P.F. (2023). Decision analysis on the financial performance of companies using integrated entropy-fuzzy topsis model. Mathematics, 11(2),
p. 397.
Mohammaddoost, A., Falah Shams Dialestani, M.F., Eshaghi Gordji, M. & Ebadian, A. (2021). Evaluating the Factors Affecting on Credit Ratings of Accepted Corporates in Tehran Securities Exchange by Using Factor Analysis and AHP. Advances in Mathematical Finance and Applications, 6(1), p.167-183.
Nenu, E.A., Vintilă, G. & Gherghina, Ş.C. (2018). The impact of capital structure on risk and firm performance: Empirical evidence for the Bucharest Stock Exchange listed companies. International Journal of Financial Studies, 6(2), p. 41.
Owusu, E.L. (2016). Stock market and sustainable economic growth in Nigeria. Economies, 4(4),
p. 25.
Tan, S.L. (2022). Bank, Stock Market Efficiency and Economic Growth: Panel Data Evidence from ASEAN-5, Asia-5 and OECD-7 Countries. Singapore Economic Review Conference (SERC). School of Economics, Singapore Management University.
Tenkasi, R.R.V. & Kamel, Y. (2016). To bankruptcy and back: Turnaround strategies for firm emergence, long-term survival, and speed. In: Research in organizational change and development (Vol. 24, pp. 221-259). Emerald Group Publishing Limited.
Yadav, S.K. & Kapoor, R. (2018). Financial performance ranking of automotive companies in India using TOPSIS method. International Journal of Business Excellence, 16(2), p.149-161.
Yeong Kima, M.H. & Shiguang, M. (2016). Survival prediction of distressed firms. Journal of the Asia Pacific Economy, No. 21, p. 418-443.