عوامل فرهنگی در مقابله با تاثیرگذاری داعش بر روابط منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
صالح زینالیان
1
,
پرویز احدی
2
*
,
محمد یوسفی جویباری
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - دانشیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران
3 - دانشیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
کلید واژه: شاخص‌های فرهنگی, داعش, روابط منطقه‌ای, ایران, سیاست خارجی.,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل فرهنگی در مقابله با تاثیرگذاری داعش بر روابط منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران بود. این پژوهش از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی بوده، از نظر ماهیت توصیفی، و از منظر متغیرها یک پژوهش آمیخته اکتشافی است. نمونه آماری پژوهش خبرگان و کارشناسان مسئول روابط خارجه، گروه‌های تکفیری و داعش بودند، که در سال ۱۴۰۱ در مراکز تصمیم‌گیرنده و مراکز تحقیقاتی مشغول بکار هستند. در بخش کمّی 335 نفر به صورت تصادفی از بین فعالان روابط خارجی و تروریسم منطقه‌ای به صورت طبقه‌ای انتخاب شدند. تحلیل یافته‌های بخش کیفی براساس تحلیل تِم، با نرم‌افزار مکس کیودا 10 و بخش کمّی براساس مدل معادلات ساختاری بر پایه نرم‌افزار لیزرل انجام شد. یافته‌های بخش کمّی همه بخش‌های کیفی را براساس الگوی مدل معادلات ساختاری مورد تایید قرار داد. عوامل فرهنگی با ضریب 210/0 بر تاثیرگذاری داعش بر روابط منطقه‌ای جمهوری اسلامی تاثیرگذار است.
The objective of this study was to examine the cultural factors countering ISIS's influence on the regional relations of the Islamic Republic of Iran. This research is classified as applied in terms of its purpose, descriptive in nature, and exploratory mixed-method in terms of its variables. The statistical sample comprised experts and officials responsible for foreign relations, takfiri groups, and ISIS, who were active in policymaking and research centers in 2022. In the quantitative section, 335 participants were randomly selected through stratified sampling from among active members in the fields of foreign relations and regional terrorism. The qualitative findings were analyzed using thematic analysis with MAXQDA 10 software, while the quantitative section was analyzed using structural equation modeling via LISREL software. The quantitative findings confirmed all the qualitative components based on the structural equation model. Cultural factors, with a coefficient of 0.210, were found to significantly impact ISIS's influence on the regional relations of the Islamic Republic of Iran.
اردم، نیلوفر؛ امام جمعه‌زاده، سید جواد؛ گودرزی، مهناز (1399). تحلیل سیاست خارجی ایران در مقابله با گروه تروریستی داعش: 2018-2014. مطالعات بیداری اسلامی، 3(12)، ص141-174.
الماسی، مصطفی؛ ازغندی، علیرضا (۱۳۹۹). تبارشناسی گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی در خاورمیانه؛ مطالعه موردی القاعده و داعش. تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 12(43)، ص1-17.
حاتمی، عباس؛ رضایی، فاطمه (۱۳۹۸). تحلیل تطبیقی شیوه‌های تأمین منابع مالی القاعده و داعش: رهیافتی در اقتصاد سیاسی تروریسم. مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل، 2(2)، ص1-27.
حاتمی، محمدرضا (1394). شکل‌گیری داعش در پویش جهانی شدن. مطالعات روابط بین‌الملل، 8(30).
خسروی، غلامرضا (۱۳۹۰). شیعیان پاکستان (مناسبات راهبردی ایران و پاکستان). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
درج، حمید؛ نورانی بنام، کاظم (1401). تلاش راهبردی جمهوری اسلامی ایران برای حذف داعش از معادلات عراق و سوریه. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 6(10)، ص67-93.
رضاپور، مهردا؛ شوهانی، احمد (1400). تغییر راهبردهای روسیه در خاورمیانۀ پساداعش. پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل، 1(14)، ص1-10.
سنایی، اردشیری؛ کاویان‌پور، مونا (1395). ظهور داعش و تاثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات روابط بین‌الملل (پژوهشنامه روابط بین‌الملل)، 9(34)، ص145-168.
سیمبر، رضا؛ ساکی، سعید؛ مهدی‌زاده، سیده هاله (1396). مقایسه تطبیقی وهابیت سعودی و گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی با صلح و امنیت بین‌المللی. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 5(35)، ص135-154.
شاکری، سیدرضا (1381). مبانی اسلامی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات راهبردی، شماره 15.
عباس‌زاده فتح‌آبادی، مهدی (1390). جهانی شدن و القاعده. سیاست، 41(3).
علیپور گرجی، محمود؛ سیفی، عبدالمجید؛ یوسفی، ساناز (1400). موازنه‌گری از دور به‌مثابه استراتژی ایالات متحده در قبال داعش. تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 13، ص53-49.
مرادی، جهانبخش؛ حیدری، نصرت‌اله (1401). بررسی عوامل ناامنی در عراق براساس مدل هاگت و تأثیر آن بر روابط با ایران. تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 4(22)، ص38-59.
مسجد جامعی، محمد (1395). ایران و جهان عرب: تحولات ژئوپلیتیک ایران. تهران: انتشارات اطلاعات.
نظری، فرزاد؛ شیرودی، مرتضی؛ گلشنی، علیرضا (1397). بررسی نقادانه اندیشه‌های سیاسی- اجتماعی طالبان با داعش در مواجهه با جامعه‌سازی اسلامی. مطالعات بیداری اسلامی، 3(41)، ص13-18.