تحلیل افتراق توسعه اقتصادی قدرت‌‌های نوظهور اقتصادی (بریکس)، با نظریه روستو

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

میلاد منصوری ¹ , محمد ترابی ² , ماشااله حیدرپور ³

1 - دکتری، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
2 - استادیار، گروه علوم ‌سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
3 - استادیار، گروه علوم ‌سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

تاریخ دریافت : 1401/04/29 تاریخ پذیرش : 1401/06/25 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: بریکس, منافع اقتصادی, نظریه روستو, قدرت‌‌های نوظهور اقتصادی, توسعه اقتصادی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل وجوه افتراقی عناصر و مولفه‌های اصلی تاثیرگذار و تسهیل‌کننده در توسعه اقتصادی قدرت‌‌های نوظهور اقتصادی (بریکس) براساس نظریه توسعه روستو است. سوال اصلی پژوهش این است که راهبرد توسعه قدرت‌‌های نوظهور اقتصادی (بریکس) تا چه میزان منطبق بر رویکرد و مراحل رشد اقتصادی نظریه روستو استوار است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از رویکرد نظری توسعه‌‌ای روستو نیز بهره‌گیری شده است. نتایج نشان داد که جدای از اندک تشابهات توسعه‌‌ای بریکس با الگوی توسعه‌‌ای روستو، تحولات سیستمی، تغییرات سطح واحد، رویکرد قدرت‌‌های جهانی، ضرورت تصمیم‌گیری عقلایی، منابع تهدید مشترک، منابع قدرت مشترک و قابل تجمیع و حصول منافع اقتصادی و سیاسی و بومی‌‌سازی ظرفیت‌‌های موجود ملی و بین‌المللی، مولفه‌‌های تاثیرگذار و وجوه افتراق توسعه‌‌ای بریکس با الگوهای غربی را نشان می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is to recognize and analyze the discriminant aspects and effective and facilitative main components in the economic development of the emerging powers (BRICS) based on Rostow’s theory. The main research question is: To what extent does the development strategy of the economic emerging powers (BRICS) rely on the approaches and procedures in Rostow’s theory of economic growth? The research method is descriptive-analytic and it has also made use of Rostow’s theoretical approach of growth. The results showed that apart from some minor similarities between BRICS’ development and Rostow’s model of growth, other aspects such as systematic changes, unitary level variation, global powers’ approach, necessity of rational decision making, common threatening sources, common and accumulative power sources, economic and political interests, and indigenization of the existing national and international potentials are among the effective components and discriminant aspects of BRICS’ development compared to western models.

منابع و مأخذ:

ازکیا، ﻣﺼﻄﻔﻰ (١٣٨١). ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﺗﻮﺳﻌﻪ. ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﻛﻠﻤﻪ، ﭼﺎپ ﭼﻬﺎرم.

رﺿﺎیی اﺳﻜﻨﺪری، داوود (١٣٩٣). ﺑﺮیک تشکلی ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ سیطره ﻏﺮب. ﺧﺒﺮﮔﺰاری دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻰ اﻳﺮاﻧﻰ، ﻛﺪ ﻣﻄﻠﺐ: ١٩٣٥٨٩٩.

سلیمان‌ﭘﻮر، ﻫﺎدی؛ ﻣﻮﻻیی، ﻋﺒﺪاﷲ (١٣٩٢). ﻗﺪرت‌ﻫﺎی ﻧﻮﻇﻬﻮر در دوران ﮔﺬار ﻧﻈﺎم بین‌اﻟﻤﻠﻞ. رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻰ، 5(1).

سیف‌‌زاده، سید حسین (1376). نظریه‌پردازی در روابط بین‌الملل: مبانی و قالب‌های فکری. پژوهشکده مطالعات راهبردی. تهران: سمت.

ﻗﻮام، ﻋﺒﺪالعلی (١٣٧٤). ﻧﻘﺪ ﻧﻈﺮﻳﻪ‌ﻫﺎی ﻧﻮﺳﺎزی و ﺗﻮﺳﻌﻪ سیاسی. ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه شهید بهشتی.

ﻟﻔﺖ وﻳﺞ، آدرﻳﺎن (١٣٨٤). سیاست و ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺟﻬﺎن ﺳﻮم. ﺗﺮجمه علیرﺿﺎ ﺧﺴﺮوى و ﻣﻬﺪى میرﻣﺤﻤﺪى. ﺗﻬﺮان: اﺑﺮار ﻣﻌﺎﺻﺮ.

مشیرزاده، حمیرا (١٣٨٨). ﺗﺤﻮل در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی رواﺑﻂ بین‌اﻟﻤﻠﻞ. ﺗﻬﺮان: ﺳﻤﺖ، چاپ ﭼﻬﺎرم.

موسوی جهرمی، یگانه (1379). توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

Новиков, Д.В. (2013). Телевидение как Элемент Системы Российского Политического Монополизма. Вестник ВЭГУ, № 6 (68).

https://www.mizanonline.com/fa/news/568594. htm1(accessed on 2020/1/2)