راهبردهای ایران در برابر جنگ هیبریدی آمریکا: تحلیل و بررسی ابعاد استراتژیک
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی و روابط بین¬الملل، واحد بین¬المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، کیش، ایران.
2 - استاد، گروه علوم سیاسی و روابط بین¬الملل، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
کلید واژه: قدرت هوشمند, جنگ هیبریدی, ایالات متحده آمریکا, جمهوری اسلامی ایران, راهبرد مقابله¬ای,
چکیده مقاله :
جنگ هیبریدی آمریکا به دلیل تنوع و پیچیدگی ابعاد و تاثیر فزاینده آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، این کشور را وادار به تدوین راهبردهای مقابله‌ای نموده است که نه تنها امنیت ملی خود را تأمین کند، بلکه ظرفیت‌های لازم برای مقابله بهینه با این تهدیدات را نیز فراهم آورد. این پژوهش به دنبال آن بوده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهرهگیری از مطالعات اسنادی و کتابخانهای به موازات استفاده از ابزار پرسشنامه در جهت گردآوری دادهها و اطلاعات، به این پرسش پاسخ دهد که راهبردهای ایران در برابر جنگ هیبریدی آمریکا چه میباشد؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تهدیدات هیبریدی، با تأکید بر راهبردهای چندبعدی نظیر توسعه توان بازدارندگی نظامی، تقویت توانمندی‌های سایبری، و ایجاد ساختار فرماندهی دفاع شبکه‌ای، توانسته است گام‌های مؤثری در افزایش قدرت بازدارندگی خود بردارد. این دستاوردها نشان‌دهنده تمرکز بر حوزه‌های فناوری‌محور و امنیت‌محور به‌عنوان ستون‌های اصلی دفاع در برابر جنگ‌های ترکیبی است. بااین‌حال، تحلیل‌ها بیانگر آن است که در حوزه‌هایی همچون تقویت اقتصاد مقاومتی و مدیریت فضای مجازی برای مقابله با جنگ روانی، بهرهگیری کافی صورت نگرفته و این بخش‌ها نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک و هماهنگی بیشتر هستند. یافته‌ها نشان می‌دهد که موفقیت پایدار در این زمینه، مستلزم رویکردی جامع و یکپارچه است که بتواند علاوه بر تقویت زیرساخت‌های نظامی و امنیتی، ظرفیت‌های اقتصادی، رسانه‌ای و دیپلماتیک کشور را نیز بهبود بخشد و ضمن ارتقای انسجام ملی، زمینه پاسخگویی به تهدیدات پیچیده هیبریدی را فراهم کند.در دنیای امروز، جنگ‌های کلاسیک به‌ویژه در عرصه‌های بین‌المللی کمتر مشاهده می‌شوند و تهدیدات نوین در قالب جنگ‌های هیبریدی با پیچیدگی‌های خاص خود بیشتر بر ذهنیت استراتژیست‌ها و تحلیل‌گران سیاسی سایه افکنده است.
Due to the diversity and complexity of its dimensions and its increasing impact on the national security of the Islamic Republic of Iran, America's hybrid war has forced the country to develop countermeasure strategies that not only ensure its national security, but also provide the necessary capacities to optimally confront these threats. This research sought to answer the question of what are Iran's strategies against the US hybrid war, using a descriptive-analytical method and utilizing documentary and library studies, along with using a questionnaire to collect data and information. The research findings indicate that the Islamic Republic of Iran has been able to take effective steps to increase its deterrence power in confronting hybrid threats by emphasizing multidimensional strategies such as developing military deterrence, strengthening cyber capabilities, and establishing a network defense command structure. These achievements reflect a focus on technology- and security-oriented areas as the main pillars of defense against hybrid warfare. However, analyses indicate that areas such as strengthening the resistance economy and managing cyberspace to combat psychological warfare have not been sufficiently utilized, and these sectors require more strategic planning and coordination. The findings show that sustainable success in this field requires a comprehensive and integrated approach that can, in addition to strengthening military and security infrastructure, also improve the country's economic, media, and diplomatic capacities, and while promoting national cohesion, provide the basis for responding to complex hybrid threats.The findings show that sustainable success in this field requires a comprehensive and integrated approach that can, in addition to strengthening military and security infrastructure, also improve the country's economic, media, and diplomatic capacities, and while promoting national cohesion, provide the basis for responding to complex hybrid threats.
1.اکرمی نیا، محمد (1392) «راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به اهداف چشم انداز 1404»، فصلنامه مطالعات راهبردی، (2) 16، صص 33-60.
2. حسینی، سید حسین و کلانتری، فتح الله (1402) «عوامل و روش‌های جنگ ترکیبی شبکه‌ای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی آمریکا، (11)3، صص 63-92.
3. دیده بان امنیت ملی (۱۳۹۶) «راهبرد دولت ترامپ و پاد استراتژی ایران»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۶۷، صص 71-78.
4. شوشیان، کیانوش؛ جبار، علی و میرقدری، عبدالرسول (1399) «مدل سازی احتمالاتی حملات سایبری چندمرحله‌ای مبهم»، نشریه علمی پژوهشی پدافند الکترونیکی و سایبری، (2) 8، صص 61-73.
5. صالح¬نژاد، حسن (1398) «مفهوم قدرت هوشمند و نقش آن در سیاست جدید»، مرکز پژوهش¬های مجلس شورای اسلامی، گروه مطالعات بنیادین حکومتی، کد موضوعی 330، شماره مسلسل 16684، صص 1-38.
6. قاسمی، مصطفی (۱۳۸۷) «راهبرد اوباما در قبال جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه دین و سیاست، شماره ۱۷ و ۱۸، صص123-149.
7. محمدیان، علی و عابدی، هانی (1396) «تحلیلی بر ارتقاء جایگاه ایران در خاورمیانه با تاکید بر قدرت هوشمند»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، (40) 13، صص 23-48.
8. مددی، جواد (1396) «ایران، نفوذ و اقتدار منطقه‌ای، کدام دیپلماسی؟»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره ۶۹، صص 33-64.
9. مطهرنیا، مهدی (1388) ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺪرت ﻫﻮﺷﯿﺎراﻧﻪ، ویستا نیوز، قابل دسترس در:
10. واعظی، محمود (1388) «رویکردهای سیاسی امنیتی آمریکا در خاورمیانه»، گزارش نشست معاونت سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک، سیاست خارجی، شماره 90 ، صص 704-728.