مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو
محورهای موضوعی : روانشناسی و مشاورهمینا دکانی 1 , محمدکاظم فخری 2 , رمضان حسن زاده 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد ساری، ساری، ایران.
2 - استادیار، گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران )نویسنده مسئول(.
3 - استادیار، گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران.
کلید واژه: تعهد و پذیرش, شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگواهی, انعطواف پوذیری شوناخت ی, دیابوت نوع دو,
چکیده مقاله :
چکیدهمبتلایان به بیماری دیابت با چالش های روانشناختی روبرو می شوند. لذا توجه به درمان های مبتنویبر تعهد و پذیرش و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی در این زمینه حوا یز اهمیوت اسوت. هودف ازمطالعه ی حاضر بررسی مقایسه اثربخشو ی مبتنوی بور تعهود و پوذیرش و درموان شوناخت ی مبتنو ی بورذهن آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش پژوهش نیموه آزمایشویباطر پیش آزمون پس آزمون باگروه گواه بود. جامعه ی آماری مطالعه حاضر کلیوه بیمواران دیوابتی -نوع دو مراجعه کننده به مرکوز د یابوت موادر ، درمانگواه تخصصو ی و فووق تخصصو ی طووب ی و درمانگواهمصطفویان شهرستان ساری در سال 99 - 1398 بودند. 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمنود بوه عنوواننمونه انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دوگروه آزمایش ) 15 نفر( و گواه ) 15 نفور( جوایگزین شودند.برای جمع آوری اطلاعات مقیواس انعطواف پوذیری شوناختی دنیوس و وندروال ) 2010 ( موورد اسوتفادهقرارگرفت. بورای تحلیول داده هوا ی پوژوهش از آموار توصویفی)میانگین ، انحوراف اسوتاندارد( و تحلیولکوواریانس و آزمون تعقیبی استفاده شد. نتایج نشان داد، درمان مبتنوی بور تعهود و پوذیرش و درموانشناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تحمل پریشانی و انعطاف پذیری شناختی بیماران مبتلا به دیابوت نووعدو در سطح معناداری 01 / 0P > موثر است. همچنین بین ایون نووع درموان تفواوت معنواداری وجوودندارد. با توجه به اثربخشی درمان های مبتنی بر تعهد و پذیرش و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگواهیبر انعطاف پذیری شناختی، به نظر می رسد که بتوان از این درمان بو رای کواهش مشوکلات روانشوناختیبیماران مبتلا به دیابت نوع دو استفاده کرد.کلیدواژه ها: تعهد و پذیرش، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگواهی ، انعطواف پوذیری شوناخت ی، دیابوتنوع دو.
AbstractPeople with diabetes face psychological challenges. Therefore, it is important to pay attention to treatments based on commitment and acceptance and cognitive therapy based on mindfulness in this field. The purpose of this study was to compare the effectiveness of commitment and acceptance based cognitive therapy on cognitive flexibility of patients with type 2 diabetes. The research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a witness group. The statistical population of the current study was all type 2 diabetic patients who referred to Maternal Diabetes Center, Tubi Specialized and Subspecialized Clinic, and Mostafavian Clinic in Sari city in 2018-2019. 30 people were selected as a sample by purposive sampling method. Simple randomization was performed in two experimental (15 people) and control (15 people) groups. Dennis and Vanderwaal (2010) cognitive flexibility scale were used to collect data. Descriptive statistics (mean, standard deviation) and multivariate covariance analysis and post hoc test were used to analyze the research data. The results showed that treatment based on commitment and acceptance and cognitive therapy based on mindfulness are effective on distress tolerance and cognitive flexibility of patients with type 2 diabetes at a significance level of P<0.01. Also, there is no significant difference between this type of treatment. Considering the effectiveness of treatments based on commitment and acceptance and cognitive therapy based on mindfulness on cognitive flexibility, it seems that this treatment can be used to reduce the psychological problems of patients with type 2 diabetes.Keywords: commitment and acceptance, cognitive therapy based on mindfulness, cognitive flexibility, type 2 diabetes.1.
_||_
منابع
احراری، عبدالله؛ شهابی زاده، فاطمه.) 1398 (. اثر بخشی درمان شناختی رفتاری مدیریت خشم مبتنوی
بور ذهون آگواهی بور انعطواف پوذیری شوناختی: نقوش تعودیلی ادراک دلبسوتگی دوران کوودک . ی
پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره، 9 ( 2 ،) 119 - 101 .
حسینی، سیده فرزانه؛ تنها، زهرا؛کریمی، جواد؛ قدم پور، عزت اله.) 1400 (. اثربخشی درمان مبتنوی بور
پذیرش و تعهد بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و انعطاف پذیری شوناختی بیمواران گوارشوی.
مجله علمی پژوهشی یافته، 23 ( 2 ،) 110 - 91 .
سعادت مومنی، نفیسوه ؛ آقایوسوفی ، علیرضوا ؛ خواجوه ونود خوشولی ، افسوانه ؛ رسوتمیان ، عبودالرحمان.
( 1399 (. مقایسه اثربخشی مقابله درمانگری و درموان شوناختی رفتواری در شواخص هوا ی ایمنوی -
شناختی و بهزیستی روانی بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئیود مراجعوه کننوده بوه بیمارسوتان اموام
خمینی تهران. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 14 ( 8 ،) 49 - 39
عصارزادگان؛ مهسا، رئیسی.) 1398 (. اثربخشی آموزش مبتنی بر روانشناسی مثبت نگر بر کیفیت زندگی
و شادکامی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. روانشناسی سلامت، 2 ( 30 ،) 116 - 97 .
فاضلی، مژگان، احتشام زاده، پروین، هاشمی شیخ شبانی، سید اسوماعیل. ) 1394 (. اثور بخشوی درموان
شناختی رفتاری بر انعطاف پذیری شناختی افراد افسرده. اندیشه و رفتار در روان شناسوی بوالین ی، -
9 ( 34 ،) 36 - 27 .
کاظمی، حمید؛ شجاعی، فرزانه؛ سلطانی زاده، محمد. ) 1397 (. اثربخشی مداخله ذهن آگاهی مبتنی بور
کاهش استرس بر انعطاف پذیری روانشناختی، تحمل پریشوانی و تجربوه مجودد ضوربه در جانبوازان
مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. علوم مراقبتی نظامی، 4 ( 4 ،) 248 - 236 .
مرادزاده، فریبا؛ پیرخوائفی، علیرضا.) 1399 (. اثربخشی درموان مبتنوی بور پوذیرش و تعهود بور رضوایت
زناشویی و انعطاف پذیری شناختی کارکنان متأهل اداره بهزیستی. روان پرستاری، 5 ( 6 ،) 7 - 1 .
نامنی، ابراهیم؛ مذهب یوسفی، آزاده. ) 1398 (. اثربخشی تلفیق روش های درمان پذیرش و تعهد و ذهون
آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی و نگرش های ناکارآمد دختران نوجوان بی سرپرس . ت پژوهش هوا ی
روان شناسی بالینی و مشاوره، 2 ( 9 ،) 27 - 5 .
نصیری، فهیمه؛ امیدی، عبدالله؛ مظفری، مجید؛ موسوی، غلامعبواس ؛ جوکوار ، سواناز. ) 1399 (. بررسوی
تأثیر درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی و هموگلووبین گلیکوزیلوه ی بیمواران
مبتلا به دیابت نوع دو. دوماه نامه علمی و پژوهشی فیض، 24 ( 2 ،) 218 - 209
یزدی، ماشااله؛ صفارنیا، مجید؛ زارع، حسین. ) 1399 (. مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر کیفیت زندگی
و درمان مبتنی بر تنظیم هیجان بر نشانگرهای زیستی ( HbA1C و گلوکز خون( بیماران مبوتلا بوه
دیابت نوع دو. روانشناسی سلامت، 9 ( 33 ،) 78 - 61 .
فصلنامه پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری/ 117
Bardeen, J. R., & Fergus, T. A. (2021). The interactive effect of cognitive fusion and experiential avoidance on anxiety, depression, stress and posttraumatic stress symptoms. Journal of Contextual Behavioral Science, 5(1), 1-6. Bendig, E., Bauereiss, N., Schmitt, A., Albus, P., & Baumeister, H. (2021). ACTonDiabetes—a guided psychological internet intervention based on Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for adults living with type 1 or 2 diabetes: results of a randomised controlled feasibility trial. BMJ open, 11(7), e049238. Buttelmann, F., & Karbach, J. (2017). Development and plasticity of cognitive flexibility in early and middle childhood. Frontiers in psychology, 8, 1040. Care, D. (2018). Economic Costs of Diabetes in the US in 2017. Diabetes Care, 41, 917.
Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34(3), 241-253. Duff, H., Larsson, A., & McHugh, L. (2021). Evaluations of self-referential thoughts and their association with components of Acceptance and Commitment Therapy. Journal of Contextual Behavioral Science, 5(1), 39-47. Einbeigi A, Soleimanian AA, Jajarmi M. Comparing the Effectiveness of Acceptance and Einbeigi, A., Soleimanian, A. A., & Jajarmi, M. (2021). Comparing the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy and Existentialism Therapy on Increasing Improving Cognitive Flexibility in the Elderly. Journal of North Khorasan University of Medical Sciences, 13(1), 85-92. Hayes, S. C., & Strosahl, K. D. (2005). A practical guide to acceptance and commitment therapy. Springer Science+ Business Media. Kamody, R. C., Berlin, K. S., Rybak, T. M., Klages, K. L., Banks, G. G., Ali, J. S., ... & Diaz Thomas, A. M. (2018). Psychological flexibility among youth with type 1 diabetes: relating patterns of acceptance, adherence, and stress to adaptation. Behavioral Medicine, 44(4), 271-279. Kioskli, K., Winkley, K., & McCracken, L. M. (2019). Might psychological flexibility processes and Acceptance and Commitment Therapy (ACT) apply in adults with painful diabetic neuropathy? A cross-sectional survey. Journal of Contextual Behavioral Science, 13, 66-73. Nooyens, A. C., Baan, C. A., Spijkerman, A. M., & Verschuren, W. M. (2010). Type 2 diabetes and cognitive decline in middle-aged men and women: the Doetinchem Cohort Study. Diabetes care, 33(9), 1964-1969. Ramaci T, Bellini D, Presti G, Santisi G. Psychological Flexibility and Mindfulness as Ramaci, T., Bellini, D., Presti, G., & Santisi, G. (2019). Psychological flexibility and mindfulness as predictors of individual outcomes in hospital health workers. Frontiers in psychology, 1302.
118