استراتژی آمریکا و جایگاه ایران در خاورمیانه بزرگ

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

عزت اله عزتی ¹

1 - ندارد

تاریخ دریافت : 1393/10/20 تاریخ پذیرش : 1393/10/20 تاریخ انتشار : 1386/05/01

کلید واژه: استراتژی ملی, خاورمیانه بزرگ, ژئواستراتژی, ژئوپولیتیک, امنیت, ژئواکونومی,

چکیده مقاله :

قرن بیستم با همه ویژگیهایی که داشت به علت به بن بست رسیدن استراتژی های نظامی با فروپاشی شوروی پایان پذیرفت و از زمان فروریزی دیوار برلن در سال 1989 جهان از دیدگاه استراتژیک وارد قرن بیست و یکم شده است لذا دستور کار امنیتی جهان بر اصول و قواعد جدیدی با بازیگران دیگری تدوین گردیده است . که بر اساس آن جهان توسط پنج منظومه اداره خواهد شد که اصول آن بر محور 4+1 می باشد، در نتیجه تقسیمات مناطق ژئواستراتژیک جهان دچار تغییر و وتحول اساسی شده است ، در واقع طراحی نقشه جهان قرار است براساس نقشه صلح تدوین گردد، براین اساس مرزهای خاورمیانه سنتی به سرعت تغییر کرد ودرجهت شمال، شرق و غرب دچار تغییراتی گردیده لذاهمین مسئله موجب چالش هایی درکشورهای این منطقه شده است که با بروز دیگر تحولات استراتژی امنیت ملی آمریکا هم با محوریت حوزه دریای خزروخلیج فارس تغییرات اساسی نموده ودرآن نقشه صلح ، این دوحوزه عظیم انرژی با محوریت ایران درحکم هارتلند انرژی یا اصطلاحا قلب جهان درآمده است که این مسئله باید درتدوین استراتژی ملی ایران مورد توجه قرار گیرد .(1)

چکیده انگلیسی:

The 20 thcentury with its all characteristics, finally faced with the military strategies impasse and with U.S.S.R collapsing finished, and the day after the falling of Berlin wall in 1989, strategically entered to 21st century . By this, the world security agenda has been formulated on the basis of new principals and actors which according to this global blue print, the world will be directed by 5 orbits which is composed of 4+1 axis.Consequently, the world’s geo-strategic divisions drastically changed and in fact the world’s map planning is on the bassis of the peace map. According to these transformations, traditional Middle East borders moved towards north, east and weast and geographically wielded. This geopolitical expansion created challenges among and for Middel Eastern countries. Moreover, besides the other changes, U.S. Security Strategy has focused on Caspian Sea basin. The considerable point in this process is locating Iran, in the centre of the Heartland of energy or in the other world, the Heart of world energy. This affair must be considered in arranging Iran’s National Strategy.