بررسی ترکیبات اسانس گیاه شوید(Anethum graveolens L.) و جعفری(Petroselinum sativum L.) در محیط‌های مختلف رشد

محورهای موضوعی : فناوری های تولید پایدار

مهرناز محمودی زرندی ¹ , سامیه سیستانی ²

1 - استادیارگروه زیست شناسی ، واحد کرمان ،دانشگاه آزاد اسلامی کرمان، ایران
2 - دانشجوی دکتری ، گروه زیست شناسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

تاریخ دریافت : 1402/07/26 تاریخ پذیرش : 1402/09/24 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: شوید(Anethum graveolans L.), محیط کشت, جعفری(Petroselinum sativum L.), اسانس,

چکیده مقاله :

تاکید سازمان بهداشت جهانی در جایگزینی تدریجی مواد طبیعی به جای مواد شیمیایی موجب شده تا کشورهای مختلف جهان نسبت به سرمایه گذاری، برنامه ‌ریزی کشت و تولید انبوه گیاهان دارویی در سطوح صنعتی و استفاده از آن در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی اقدام کنند. اگرچه تولید متابولیت های گیاهی تحت تأثیر فرایندهای ژنتیکی می‌باشد ولی ساخت آنها به طور بارزی تحت تأثیر عوامل محیطی قرار می گیرد. در این تحقیق اثر شرایط مختلف رشد (مزرعه و گلخانه) بر کیفیت اسانس گیاه شوید و جعفری مورد مطالعه قرار گرفت. کشت مزرعه در اراضی کشاورزی باقرآباد کرمان انجام گرفت. در روش کشت گلخانه ای از ترکیب خاک لومی(2/3) و ورمی کمپوست (1/3) و نیز از ترکیب کوکوپیت و پرلیت استفاده شد. تغذیه گیاهان در گلخانه با محلول روریسون صورت گرفت. بعد از3 ماه نمونه ها جمع آوری و خشک گردیدند. از 100 گرم گیاه خشک شده برای تهیه اسانس با روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجراستفاده گردید. اجزای اسانس با روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی، تجزیه و شناسایی شدند. طبق نتایج به دست آمده درگیاه شوید بالاترین درصد اجزاء شناسایی شده مربوط به سه ترکیب متفاوت آلفافلاندرن (54/5%)، فیتول (18/65%) و آپیول (49/2%) بود که به ترتیب در محیط مزرعه، خاک لومی- ورمی کمپوست و بستر کوکوپیت - پرلیت بیشترین مقدار را دارا بودند. در اسانس گیاه جعفری، میریستیسین در هر سه محیط بالاترین درصد را داشت.

چکیده انگلیسی:

The emphasis of the World Health Organization on the gradual replacement of natural materials instead of chemicals has caused different countries of the world to invest, and, plan mass production of medicinal plants at the industrial levels and use them in the pharmaceutical, food and, health industries. Although the production of secondary metabolites depends on genetic factors, it is significantly influenced by environmental factors. The effects of different growth conditions (field and greenhouse) on the quantity and quality of essential oil of dill( Anethum graveolens L.) and parsley( Petroselinum sativum L.) were studied. Field cultivation was done on agricultural land in the Kerman Baqerabad region. In the greenhouse cultivation, germinated seeds were planted in pots with loamy soil( 2/3) and vermicompost (1/3) and, cocopeat and perlite. Rorison solution was used for feeding plants in pots. Plants were harvested after 3 months. Essential oils of 100 grams of dried herbs were isolated by water distillation using Clevenger apparatus. Essential oil analysis was done by gas chromatography-mass spectrometry (GC/ MS). According to the results obtained from the compounds identified in the essential oil of dill, the highest amounts of components were alpha-phellandrene (54.5%), phytol (18.65%) and apiol (49.2%) in the field, loamy-vermicompost and cocopeat-perlite media respectively. In parsley essential oil, myristicin was the highest in all three culture media.