ارزیابی تنوع ژنتیکی بعضی از ارقام کلزا (Brassica napus L.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی-زراعی و مولکولی RAPD

محورهای موضوعی : فناوری های تولید پایدار

منصور سلجوقیان پور ¹ , سید مهدی جوادزاده ² , محسن محسنی ³

1 - استادیار، گروه مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر، ایرانشهر، ایران
2 - استادیار، گروه مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر، ایرانشهر، ایران
3 - استادیار، گروه مهندسی کشاورزی، واحد شهید سلیمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/05/30 تاریخ پذیرش : 1401/06/31 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: نشانگر مولکولی RAPD, نشانگر مورفولوژیکی-زراعی, کلزا, تنوع ژنتیکی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 9 رقم کلزا در 3 تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از 6 جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در پایان فصل رشد گیاهان، صفاتی همچون صفات ارتفاع گیاه، وزن تر بوته, وزن خشک بوته، مقدار عملکرد و درصد روغن دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1٪ دارند. همچنین بین صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت به‌طوری که با افزایش هر متغیر، متغیر دیگر نیز افزایش می‌یابد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مورفولوژیکی-زراعی ارقام کلزا را در چهار گروه اصلی و تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی ارقام کلزا را در سه گروه اصلی قرار داد. ارقام قرار گرفته در هر گروه دارای مشابهت ژنومی بیشتر و ارقام قرار‌ گرفته در گروه‌های مختلف دارای اختلافات بیشتر ژنتیکی هستند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی داده‌های مولکولی دو مولفه اول نتوانستند همه اطلاعات به دست آمده را در برگیرند لذا این اطلاعات نشان‌دهنده پراکنش گسترده این نشانگرها روی ژنوم کلزا می‌باشند و می‌توانند سطح وسیعی از آن را پوشش دهند .نتایج این تحقیق نشان داد که با توجه به تنوع مشاهده شده در ارقام و براساس نتایج گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها می توان ژنوتیپ‌هایی از گروه‌هایی که با همدیگر فاصله ژنتیکی زیادتری دارند را انتخاب و از آنها جهت اهداف اصلاحی خاص استفاده نمود.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the genetic diversity of canola cultivars, an experiment was conducted in the form of randomized complete blocks with 9 rapeseed cultivars in 3 replications in Iranshahr region. After culture, DNA extraction was done using CTAB or Dellaporta method with some modifications and 6 pairs of RAPD primers were used for amplification. Also, at the end of the growing season, traits such as plant height, plant fresh weight, plant dry weight, yield and seed oil percentage were measured.The results of the analysis of variance showed that the cultivars have a significant difference at the 1% probability level. Also, there was a positive and significant correlation between the studied traits. Cluster analysis of morphological-agronomical data of rapeseed cultivars in four main groups and cluster analysis of molecular data of rapeseed cultivars in three main groups. Cultivars placed in each group have more genomic similarity and cultivars placed in different groups have more genetic differences. In the analysis of the main coordinates of the molecular data, the first two components could not include all the information obtained, so this information indicates the wide distribution of these markers on the rapeseed genome and can cover a wide area of it. The results of this research showed that according to the diversity observed in the cultivars and based on the results of the grouping of genotypes, it is possible to select genotypes from groups that have a greater genetic distance from each other and use them for specific breeding purposes.