بررسی فرانقش‌های اندیشگانی و متنی ترجمه سوره مُلک
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
خدیجه بهرامی رهنما
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
رویکرد نقش گرا، ابزاری برای انتقال معنی و برقراری ارتباط میان افراد جامعه است. از نظریه پردازان آن، می توان به مایکل هلیدی اشاره کرد که آرای او، متّکی بر عناصر زبانی است تا صورت آن ها. ساختار متن قرآن کریم، به گونه‌ای است که می توان آن را، از زوایای مختلف از جمله رویکرد نقش گرا مورد تحلیل قرار داد. بنابراین، جستار حاضر سوره مبارکه ملک را، بر اساس نظریه هلیدی مورد بررسی قرار داده است. این تحقیق، با روش توصیفی- تحلیلی، ﻣﺴﺄله انواع فرآیندها، آغازگرها و انسجام متنی را در سوره ملک مورد تحلیل قرار داده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که در فرانقش اندیشگانی، فرآیند مادی، بیش‌ترین فرآیند بکار رفته در متن است که خداوند با توصیف نظام شگفت انگیز خلقت در صدد بوده است تا انسان، به قدرت و علم او پی ببرد. آغازگر ساده، آغازگر غالب بکار رفته در این سوره است و اغلب بندها نیز، دارای آغازگر بی نشان هستند. از میان آغازگرهای مرکب نیز، آغازگر بینامتنی، بیش‌ترین بسامد را در این سوره داراست.
Functionalism approach is a tool to transfer meaning in order to make relationship between society’s individuals. From theorists’ viewpoint Micheal Halliday could be pointed out whose ideas are based on lingual elements rather than their appearance. Structure of Holy Quran is such that it can be analyzed from different angles, including the role-oriented approach. Therefore, the present study of Surah Al-Malik, based on Halliday's theoryExamined. This research, by descriptive-analytical method, has analyzed all kinds of processes, initiators and textual coherence in Surah Malik. The results of the research indicate that in the role of thought, the material process is the most used process in the text that God has tried to realize the power and knowledge of man by describing the amazing system of creation. The simple primer is the dominant primer used in this surah, and most of the verses also have a primer between them. Among the compound primers, the intertextual primer has the highest frequency in this Surah.
قرآن کریم.
آقاگلزاده، فردوس. 1394ش، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی.
تولان، مایکل. 1386ش، روایتشناسی؛ درآمدی زبانشناختی- انتقادی، ترجمه سیّده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت.
دلاشو، م. لوفلر. 1386ش، زبان رمزی قصّههای پریوار، ترجمه جلال ستّاری، تهران: توس.
ستّاری، جلال. 1373ش، درد عشق زلیخا، تهران: توس.
صفوی، کوروش 1387ش، درآمدی بر معنیشناسی، تهران: سوره مهر.
لطفیپور ساعدی، کاظم. 1387ش، درآمدی بر اصول و روش ترجمه، تهران: نشر دانشگاهی.
مهاجر، مهران و نبوی، محمّد. 1393ش، به سوی زبانشناسی شعر، تهران: آگه.
وحیدیان کامیار، تقی. 1386ش، دستور زبان فارسی(1)، تهران: سمت.
هلیدی، مایکل و حسن، رقیه. 1393ش، زبان، بافت و متن،تهران: سیاهرود.
مقالات
اعلایی، مریم و همکاران. 1389ش، «بررسی تبادل معنا در کتابهای درسی علوم انسانی در چارچوب دستور نظاممند نقشگرای هلیدی از منظر فرانقش بینافردی(رویکرد نقشگرا)»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش17، صص 233- 211.
اعلایی، مریم. 1388ش، «بررسی فرانقش متنی کتابهای درسی علوم انسانی سازمان مطالعه و تدوین(سمت)»، عیّار، ش22، صص 113-92.
اورکی، غلام حسن و همکاران. 1395ش، «بررسی تطبیقی عناصر انسجام متنی در سوره مبارکه ناس و ترجمه فارسی آن بر پایه نظریه انسجام متن هلیدی و حسن»، معارج، س 2، ش 1، صص 140-129.
ایشانی، طاهره و معصومه نعمتی. 1392ش، «بررسی انسجام و پیوستگی در سوره صف با رویکرد زبانشناسی نقشگرا»، انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 27، صص 96-65.
بابازاده اقدم، عسگر و فاطمه فیرورقی. 1398ش، «سبکشناسی سوره نازعات»، مطالعات قرآنی، ش 37، صص311- 336.
تاکی، گیتی. 1378ش، «پیوستگی و همبستگی متن در زبان فارسی»، زبانشناسی، ش28و 27، صص 81- 73.
صفوی، کوروش. 1382ش، «پژوهشی درباره باهمآیی واژگانی در زبان فارسی»، زبان و ادب دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، ش18، صص 13-1.
عزیزخانی، مریم و همکاران. 1396ش، «کاربست دستور نقشگرای هلیدی بر سوره انشراح»، پژوهشهای ادبی- قرآنی، س5، ش4، صص 95-69.
_||_
The Holy Quran.
Aghagolzadeh, Ferdows. 2015. Critical Discourse Analysis. Tehran: Scientific and cultural.
Alaei, Maryam. 2009. A Study of the Textual Development of Humanities Textbooks for the Study and Editing Organization. Ayyar. Vol. 22. Pp. 92-113.
Alaei, Maryam & etc. 2010. Investigating the Exchange of Meaning in the Humanities Textbooks in the Framework of Systematic Holistic Functional Grammar from the Viewpoint of Interpersonal Transcendence (Role-Based Approach). Persian Language and Literature Research. Vol. 17. Pp. 211-233.
Aziz Khani, Maryam & etc. 2017. Applying the Holistic Functional Order to Surah Anshar. Qur'anic literary research. Vol. 4. Pp. 69-95.
Babazadeh Aghdam, Asgar & Firooraghi, Fatemeh. 2019. The stylistics of the Naaze’at Surah Quranic Studies. Vol. 37. Pp. 311-336.
Bloor, T & Bloor, M. 1997.The Functional Analysis of English A Halliday Approach. London: Arnold.
Delasho, M. & Loofer. 2007. The secret language of Fairy tales. Translated by Jalal Sattari. Tehran: Toos Pub.
Eggins, S. 2007. An Introduction to Systemic Functional Linguistics. Reprinted: New York.
Halliday,M. A.K, & Hassan, R. 1976. Cohesion in English. London: Longmans.
Halliday, M . A.K. 1978. language as Social Semiotics. London: Edward Arnold.
Halliday, M . A.K, & Matthiessen, Ch. 2004. Introduction to Functional Grammar. 3 Edition. Hodder Arnold: Publishers Ltd. Britain.
Halliday, M.A.K . 2004. An Introduction to Functional Grammar. London. Edward Arnold.
Halliday, M. & Hasan, R. 2014. Language, Texture and Text. Tehran: Siyahrood.
Ishani, Tahereh & Nemati, Masoumeh. 2013. A Survey of Coherence and Continuity in Al-Ghasr Surah with a Functional Linguistic Approach. Iranian Association of Arabic Language and Literature. Vol. 27. Pp. 65-96.
Lotfi poor Saedi, Kazem. 2008. An Introduction to the Principles and Method of Translation. Tehran: Academic publication.
Mohajer, Mehran & Nabavi, Mohammad. 2014. Towards the linguistics of poetry. Tehran: Agah Pub
Oraki, Qolamhossein & etc. 2016. A Comparative Study of Textual Cohesion Elements in Naas Surah and its Persian Translation Based on Holiday and Hassan Text Coherence Theory. Maarej. Vol. 1. Pp. 129-140.
Safavi, Koroush. 2003. A study of lexical coherence in Persian. Language and Literature of Allameh Tabataba'i University. Vol. 18. Pp. 1-13.
Safavi, Koroush. 2008. An Introduction to Semantics. Tehran: Sureh Mehr Pub.
Sattari, Jalal. 1994. Zoleykha Love Pain. Tehran: Toos.
Simpson, P. 2004. Stylistics: A Resource Book for Students. London: Routledge.
Taki, Gity. 1999. Text correlation and correlation in Persian. Linguistics. Vol. 27 & 28. Pp. 73-81.
Thompson, G. 2004. Introducing Functional Grammar. 2 Edition. New York: Hodder Arnold.
Tolan, Micheal. 2007. Narrative; Linguistic Introduction – Critical. Translated by Fatemeh Alavi & Fatemeh Nemati. Tehran: Samt.
Vahidiyan Kamyar, Taghi. 2007. Persian Grammar (1). Tehran: Samt.