تحلیل مقایسه‌ای کیفیت تولیدات علمی و ثبت اختراعات کشور ایران و ترکیه بر اساس اطلاعات پایگاه‌های استنادی اسکوپوس و ثبت اختراعات آمریکا
محورهای موضوعی : دانش شناسیبهجت طاهری دولت آبادی 1 , عبدالرضا نوروزی چاکلی 2
1 - کارشناسی ارشد علم‌سنجی. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
2 - دکترا علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشیار، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
کلید واژه: کیفیت, ثبت‌اختراعات, مقالات علمی, کشور ایران, کشور ترکیه,
چکیده مقاله :
هدف: هدف از این مطالعه تحلیل مقایسه‌ای کیفیت مقالات علمی و ثبت اختراعات دو کشور ایران و ترکیه با استفاده از پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس و بررسی وضعیت علم و فناوری این دو کشور در سطح بین‌المللی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های علم‌سنجی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه اختراعات ثبت شده و مقالات علمی مربوط به کشورهای ایران و ترکیه در پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس است. داده‌های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و استنباطی (هم‌بستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: کشور ایران در پایگاه اسکوپوس و ثبت اختراعات آمریکا به ترتیب 151159 مقاله و 143 ثبت‌اختراع؛ و کشور ترکیه 258719 مقاله و 584 ثبت‌اختراع منتشر کرده است. پس از بررسی هم‌سانی موضوعات، نتایج نشان می‌دهد که هم‌سانی موضوعی در بین مقالات کشور ایران و ترکیه بسیار کم دیده می‌شود. در حالی که هم‌سانی موضوعی بین ثبت اختراعات در کشور ایران و ترکیه وجود دارد. نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که تولیدات علمی و ثبت اختراعات کشور ترکیه نسبت به کشور ایران به لحاظ کیفیت برتری دارد و در بیشتر موارد کشور ترکیه در شاخص‌های مورد بررسی شرایط بهتری را داراست. اما با این حال، برای بهبود کمیت و مهم‌تر از آن کیفیت تولیدات علمی، می‌توان همکاری‌های خود را با دیگر کشورها افزایش داده و با تشکیل جبهه‌های پژوهش با کشورهای پیشرو در حوزه‌های موضوعی مختلف وضعیت تولیدات علمی و در نهایت ثبت اختراعات را به عنوان یک شاخص فناوری افزایش داد.
Purpose: The aim of this study was to compare the quality of scientific papers and patent in Iran and Turkey according to Scopus and USA Patent Database. Methodology: This study has been done with scientometric methods and citation analysis. The study population was all of Iran and turkey patents and scientific articles in USA Patent and Scopus databases Findings: Findings showed that Iran had about 151159 articles and 143 patents in Scopus and USA Patent database. Turkey had 258719 articles and 584 patents in these databases. Also subject similarity between Iran and turkey was not appropriate. Conclusion: According to findings of this study, turkey had better situation than Iran in scientific productivity, therefore Iran must pay attention to release front researches and international collaborative that improve quantity and quality of science and technology situation.
تاجریان ع. (1388). نقشه راه رهبری برای توسعه علم و فناوری، توسعه و پیشرفت. یاس راهبرد، (20)، 210-242.
رضوی، ع. (1379). بررسی وضعیت تولید اطلاعات علمی اعضا هیات علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس (72-77). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
شکرچی‌زاده ه، دهقانپور ن، سلطانیزاده ن.، کدیور, م (1390). ارزیابی تطبیقی تولیدات علمی حوزه علوم و فناوری مواد غذایی ایران با کشورهای ایرلند، ترکیه، مصر، آرژانتین و مالزی در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس طی سال‌های 1990-2010. نشریه پژوهش‌های علوم و صنایع غذایی ایران، 7(1)، 1-8.
عباسی رسول، افشارنیا سعید (1386). بررسی تطبیقی وضعیت ثبت اختراعات در ایران و دیگر کشورها. رهیافت، 39، 25-35.
علائی‌آرانی م. (1387). مطالعه رابطه بین ثبت اختراعات و تولیدات علمی مخترعان ایرانی بین سال‌های 1990 تا 2007. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
مجیدی، م.؛ دهقان، م.(1389). تحلیل استنادی تطبیقی پروانه‌های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه‌ای در پایگاه‌های بین المللی ثبت اختراع ازسال 1988-2008. فصلنامه دانش شناسی، 3(9)، 77-88.
مهدیانی، ع. ر. و دیگران (1382؟). تحلیلی بر وضعیت دو شاخص: تعداد مقالات علمی (ISI) و تعداد اختراعات ثبت شده شده در جهان و جایگاه ایران در آن (2001 -1981). مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، گروه علم سنجی.
نوروزی‌چاکلی ع؛ حسن‌زاده م. (1388). تولیدات علمی نمایه سازی شده ایران وکشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه در وب‌آف‌نالج (2003-2007). فصلنامه دانش‌شناسی، 2(6)، 1-18.
نوروزی‌چاکلی ع؛ ملامحمدی ج. (1390). ارزیابی تطبیقی مدارک علمی نمایه شده دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه اسکوپوس در سال‌های 2007-2008. فصلنامه دانش شناسی، 3(12)، 83-94.
GAO, X., & GUAN, J. (2009). Networks of scientific journals: An exploration of Chinese patent data. Scientometrics, 80(1), 283-302.
GUAN J, & HE, Y. (2007). Patent-bibliometric analysis on the Chinese science – technology linkages. Scientometrics, 72(3), 403-425.
Han, Y. (2007). LINKING SCIENCE AND TECHNOLOGY WITH INDUSTRY. J. Technol. Manag. Innov, 2(2), 7-17.
Huang, M.; Sung, H.; Wang, C.-C., & Chen, D.-Z. (2012). Exploring patent performance and technology interactions of universities, industries, governments and individuals. Scientometrics.
Karki, M. (1998). Patent citation analysis: a policy analysis tool. World Patent Information, 19(4), 269-272.
Leydesdorff, L. (2012). The Triple Helix of University-Industry-Government Relations. 1-17.
LO, S.-C. (2007). Patent Analysis of genetic engineering research in japan, korea and Taiwan. Scientometrics, 70(1), 183-200.
Meyer, M. (2001). Patent Citation Analysis in a novel field of Technology: An Exploration of nano-science and nano-technology. Scientometrics, 51(1), 163-183.
Meyer, M. (2005). Inventor-Authors: Knowledge Integrators Or Weak Links? An Exploratory Comparison Of Co-Active Researchers With Their Non-Inventing Peers In Nano-Science And Technology.
Moin M, and etal. (2005). Scientific output of Iran at the threshold of the 21st century. Scientometrics, 62(2), 239-248
Noruzi A, Abdekhoda M (2012). Mapping Iranian patents based on International Patent Classification (IPC), from 1976 to 2011. Scientometrics, 93(3), 847-856.
Osareh, F., & Wilson, C. (2002). Collaboration in Iranian Scientific Publications. Libri, 52(2), 88--89.
Park, Y., Lee, S., & Lee, S. (2012). Patent analysis for promoting technology transfer in multi-technology industries: the Korean aerospace industry case. The Journal of Technology Transfer, 37(3), 355-374.
Ramos-Vielba, I., Ferna´ndez-Esquinas, M., & Espinosa-de-los-Monteros, E. (2010). Measuring university–industry collaboration in a regional innovation system. Scientometrics, 84, 649–667.
Zheng, J., & etal, a. (,2012). International scientific and technological collaboration of China from 2004 to 2008: a perspective from paper and patent analysis. Scientometrics, 91, 65–80.