تحلیل آماری نسخه‌های خطی پزشکی کتابخانه حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(ره)
محورهای موضوعی : دانش شناسی
1 - استادیار دانشگاه پیام نور قم، ایران
2 - کارمند کتابخانه آیت ا... مرعشی نجفی(ره)
کلید واژه: نسخه خطی, قم, کتابخانه, پزشکی, کتابخانه مرعشی نجفی,
چکیده مقاله :
هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل آماری نسخه‌های خطی پزشکی کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی(ره) و عوامل تأثیرگذار در کاهش و افزایش فراهم‌آوری نسخه‌های خطی در آن کتابخانه پرداخته است. روش‌پژوهش: برای اجرای این پژوهش از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شده‌است که جامعه آماری آن 701 عنوان نسخه خطی در موضوع پزشکی از بین 18409 عنوان نسخه می‌باشد و برای پاسخ به برخی از سؤال‌ها، از روش میدانی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، جمع‌آوری اطلاعات با تهیه چک لیست و استفاده از فهرست کتاب‌های خطی موجود در بانک کتابشناختی کتابخانه مرعشی و در برخی موارد رؤیت فیزیکی کتاب شکل گرفته‌است و همچنین در آمار توصیفی از فراوانی درصد و در آمار استنباطی از آزمون خی‌دو استفاده شده‌است. یافته‌ها: با توجه به یافته‌های پژوهش از مجموع 701 منبع جامعه آماری، بیشترین منابع در قرن سیزدهم با 4/26درصد کتابت شده‌اند، منابع دارای عنوان 7/99 درصد، بیشترین منابع به زبان فارسی با فراوانی 1/48 درصد و 8/42 درصد به خط نسخ نگارش شده‌اند. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که خط‌مشی کتابخانه درخصوص کتابشناسی نسخ خطی به‌صورت شفاهی بوده‌است و در دهه‌های گذشته روند فراهم‌آوری به شیوه خرید بوده و به علت بالا رفتن تورم خرید نسخه‌های خطی کاهش یافته‌‌است و از این رو باید در حفظ و نگهداری نسخه‌های موجود تلاش مؤثرتری انجام داد.
Objective: This study examined the medical manuscripts in the library of Ayatollah Mar'ashi Najafi as well as the influential factors in increasing or decreasing the trend of collecting manuscripts in this library. Methodology: This study uses an analytical method which the population (statistical samples) of 701 medical manuscripts are chosen out of 18409 volumes. To answer some questions, field method and using library resources, collecting data through preparing checklists, using the list of manuscripts in the Mar'ashi Najafi Library 's bibliographic database and sometimes referring to the books on the shelves have been employed. And also to provide descriptive statistics, frequency percentage was used and Chi-square test was used in statistical inference. Findings: Considering findings of the study, among 701 samples of statistical samples, most manuscripts have been written in the thirteenth century with 26/4 percent, 99/7 percent of the samples have title, most resources are in Farsi with a frequency of 48/1 percent and 42/8 percent of manuscripts have been written in Naskh handwriting style. Conclusion: The results show that the Library policy in the bibliography of manuscripts has been oral and in the past decades, the process of providing manuscripts has been by buying but the purchase of manuscripts was reduced due to inflation; hence more effective efforts should be made to maintain the existing versions.
جابری،امیر(1389).درآمدی بر فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی برای پایگاه‌های اینترنتی کتاب. قم: گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی ،کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
عظیمی، حبیب الله(1389). اصول و مبانی نسخه‌شناسی در کتب خطی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
فاضل هاشمی، محمدرضا(1386). فهرست نگاری کتب خطی. جزوه آموزشی، مشهد: آستان قدس رضوی،کتابخانه مرکزی.
فدایی، غلامرضا(1391). آشنایی با نسخ خطی وآثار کمیاب. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم اسلامی دانشگاه‌ها(سمت).
مرعشی، محمود، و دیگران(1392). فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌ا... العظمی مرعشی نجفی. قم: کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی.
مایل هروی، نجیب(1389). نقد وتصحیح متون: مراحل نسخه‌شناسی و شیوه‌های تصحیح نسخه‌های خطی فارسی. مشهد:آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
وفادار مرادی، محمد(1393). مقدمه‌ای براصول وقواعد فهرست‌نگاری در کتب خطی. تهران: کتابخانه، موزه ومرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، دبیرخانه سمینار نسخه‌های خطی.
http://salamislam.vcp.ir
_||_