نگرش دانشجویان دانشگاه‌های دولتی و آزاد اسلامی ایران نسبت به سرفصل دروس مقطع کارشناسی ‌ارشد رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات

محورهای موضوعی : دانش شناسی

مریم فتاحی ¹ , نرگس محمدعلیپور ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

تاریخ دریافت : 1397/03/25 تاریخ پذیرش : 1397/07/14 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: دانشجویان, طرح درس, برنامه‌های درسی, علم اطلاعات و دانش‌شناسی, مدیریت اطلاعات,

چکیده مقاله :

هدف: تعیین نگرش دانشجویان نسبت به سرفصل دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات. روش پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش نمونه گیری انجام نشده و جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات تمامی دانشگاه های دولتی و آزاد اسلامی ایران است. پایایی پرسش نامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و برای آزمون روایی محتوا و روایی سازه پرسش نامه و برازش مدل، از نرم افزار لیزرل استفاده و مشخص شد که پاسخ ها از برازش مطلوب برخوردار است. یافته ها: متوسط رتبه نگرش دانشجویان در مورد ضرورتِ وجوبی مفاهیم مرتبط با کارایی، اثربخشی، بهره وری و محتوای سرفصل دروس: مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی (در حد زیاد)؛ کتابخانه ها و جامعه اطلاعاتی (در حد زیاد)؛ روش تحقیق (در حد زیاد)؛ سمینار تحقیق (در حد متوسط)؛ آمار در علم اطلاعات و دانش شناسی (در حد زیاد)؛ روش های بازنمایی اطلاعات (در حد زیاد)؛ ذخیره و بازیابی اطلاعات (در حد زیاد)؛ معماری پایگاه های اطلاعاتی (در حد متوسط)؛ نظام های اطلاعات مدیریت (در حد متوسط)؛ مدیریت دانش سازمانی (در حد زیاد)؛ و ارزشیابی نظام ها و خدمات اطلاعاتی (در حد متوسط) است. نتیجه گیری: دانشجویان مورد پیمایش، به نحو بارزی معتقدند که سرفصل دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در گرایش مدیریت اطلاعات نیاز به بازنگری دارد.

چکیده انگلیسی:

Objective: Determine the attitude of students toward the master's degree courses syllabus in Knowledge and Information Sciences in the minor of Information Management. Methods: This research has been done by analytical-survey method.Sampling has not been done in this study and the study population consist of the MA students in Knowledge and Information Sciences in the minor of Information Management all of the State and Islamic Azad universities of Iran. The reliability of the questionnaire was confirmed by calculating the Cronbach's alpha coefficient. To determine the validity of the questionnaire, in addition to content validity, structural validity was also used. Lisrel software was employed to determine the fitting of the model and it was found that responses has good fitting. Results: The average of ranking attitude of students regarding the necessity of concepts related to the effectiveness, efficiency and content of the Courses Syllabus are about Knowledge and Information Science Fundamentals (in top level), Libraries and Information Society (in top level), Research Methods  (in top level), Research Seminar (in intermediate level), Statistics in Knowledge and Information Science (in top level), Information Representation (in top level), Information Storage and Retrieval (in top level), Database Architecture (in intermediate level), Management Information Systems (in intermediate level), Organizational Knowledge Management (in top level), Evaluation of Information Systems and Services (in intermediate level). Conclusion: Surveyed Students believe clearly that the Courses Syllabus of the graduate course in Knowledge and Information Sciences in the minor of Information Management needs to be revised.

منابع و مأخذ:

امینی، ع. (1389). تحلیلمحتوایدروسمقطعکارشناسیارشدرشتهکتابداریواطلاع­رسانی وانطباقآنبانیازهایکنونی کتابدارانواطلاع­رسانان. پایان­نامه کارشناسی­ ارشد رشته کتابداری و اطلاع­رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز.

باقری، م. (1384). ضرورت بازنگری در برنامه آموزش کتابداری و اطلاع­رسانی در دانشگاه­های ایران (دوره­های کارشناسی و کارشناسی ارشد). اندیشه­های نوین تربیتی، 1(2 و 3)، 57-70.

بناگر، ف. (1394). میزان انطباق میان محتوای دروسرشته­های برنامه­ریزی درسیو برنامه­ریزی آموزشی دوره کارشناسی ارشد بانیازهایآموزشی دانشجویان. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه­ریزی درسی، دانشگاه الزهراء(س)، تهران.

بهرام­بیگی، م. (1391). ویژگی­های مطلوب در تدوین سرفصل درسی دانشگاهی با نقد بر سرفصل­های درسی رشته زبان فرانسه. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، 16(25)، 44-58.

ثابت­نسب، م.ش. (1394). ارزیابی سرفصل‌های دروس تخصصی مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی و ارائه موارد پیشنهادی. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر، بوشهر.

حسن­زاده، م. (1393). بازنگری در علم اطلاعات و دانش­شناسی. کلیات کتاب ماه اطلاعات، ارتباطات و دانش­شناسی، 17 (6)،  3-6.

دایی، ع.؛ رحیمی، ع.؛ زارع­فراشبندی، ف. (1395). میزان تفاوت و شباهت سرفصل رسمی مقطع کارشناسی کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی با سرفصل‌های مشابه آن در ایران (یک مطالعه تطبیقی). فصلنامه مدیریت سلامت، ۱۹ (۶۶)، ۳۱-۴۶.

شهبازی، ر.؛ فهیم­نیا، ف.؛ حکیم­زاده، ر.؛ فدایی، غ.ر. (1394). تحلیل سرفصل­های برنامه­های درسی کارشناسی ارشد و کارشناسی رشته علم اطلاعات و دانش­شناسی بر اساس فرصت­های شغلی نوظهور مبتنی بر فناوری اطلاعات در بازار کار جهانی. فصلنامه کتابداری و اطلاع­رسانی، 2 (70)، 103-140.

صالحی، ص. (1389). بررسینگرشدانشجویاندورهتحصیلاتتکمیلیدانشگاهکردستانبهتحقیق وارتباطآنباخودکارآمدیدرتحقیق. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی گرایش برنامه­ریزی آموزشی، دانشگاه کردستان، کردستان.

صفوی، ز.؛ مرادی، خ. (1392). چالش‌ها و موانع ترغیب دانش‌آموختگان رشته‌ کتابداری و اطلاع‌رسانی به ایجاد کارآفرینی و اشتغال‌زایی. فصلنامه نظام­ها و خدمات اطلاعاتی، 2 (2)، 55-66.

علی­محمدی، د. (1390). تاریخچه آموزش کتابداری و اطلاع‌رسانی در ایران به روایت یک استاد. کتاب ماه کلیات، 14 (9)، 38-41.

فتاحی، ر.ا. (1379). الگویی برای بازنگری و تجدید ساختار آموزش­های کتابداری و اطلاع­رسانی در ایران با توجه به تحولات جدید در محیط اطلاعاتی. کتابداری و اطلاع­رسانی، 9، 21-44.

فتاحی، ر.ا.؛ دیانی، م.ح.؛ پریرخ، م.؛ داورپناه، م.ر.؛ آزاد، ا.ال. (1384). طرح پژوهشی مشخصات کلی برنامه پیشنهادی و سرفصل درس­های دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) علوم کتابداری و اطلاع­رسانی برای دو گرایش: مدیریت اطلاعات و مدیریت فنّاوری اطلاعات. مشهد:‌ دانشگاه فردوسی مشهد.

فرخی، ف.؛ گلمکانی، ن.؛ تفضلی، م. (1389). نگرش دانشجویان مقطع کارشناسی در مورد امتحان جامع مامایی در دانشکده پرستاری مامایی مشهد. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 10 (4)، 410-416.

فردانش، ه. (1378). سرفصل­ها و جایگاه آنها در برنامه‌ریزی آموزش عالی کشور. سخن سمت، 4 (5)، 46-49. تهران: مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان «سمت».

مختاری، ح. (1384). برنامه درسی رشته کتابداری و اطلاع­رسانی پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد. فصلنامه کتاب، 62، 25-32.

نصیری، م.؛ حسین­پور، م.؛ معرف­زاده، ع. (1390). بررسی سرفصل برنامه تحصیلی دوره کاردانی رشته کتابداری و اطلاع­رسانی در آموزش عالی ایران. پژوهش در برنامه­ریزی  درسی ایران، 2 (4)، 77-88.

یزدان­یار، م. (1391). تأثیر برنامه­های درسی رشته حسابداری مقطع کارشناسی بر کارایی حسابداران (شهر تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه­ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.

Ganaie, Shabir A. (2012). Curriculum of graduate courses in library and information science schools of northern India: An analysis. Trends in Information Management (TRIM), 8(1), 32-42.

Siddiqui, S. & Walia, Paramjeet K. (2013). A Comparative analysis of library and information science post graduate education in India and UK. Library Philosophy and Practice (e-journal), 941.Available at: http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/941.

Wang, R. (2016). Case study of curriculum system in American Ischool: Curriculum system study of school of information studies Syracuse University in resent 6 years. Proceedings of the 7th Asia-Pacific conference on library and information education and practice innovation in library & information science in the age of big data, November 3-4, (pp.702-710). China: Nanjing Agricultural University, Nanjing University of Science & Technology.