بازخوانی مفهوم «ذنب» پیامبر اکرم (ص) با روش معناشناسی ساختاری

محورهای موضوعی : معنی شناسی تاریخی

فاطمه آگهی ¹ , رحیمه شمشیری ²

1 - دانش‌آموختۀ دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
2 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/09/29 تاریخ پذیرش : 1399/12/26 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: گناه, میثاق, ذنب, خطیئه, عصمت انبیاء, عهد,

چکیده مقاله :

ذنب از واژگان کلیدی حوزۀ معنایی مفاهیم گناه در قرآن کریم است که در مواردی به پیامبران الهی از جمله پیامبر اسلام (ص) نیز نسبت داده شده است. از دیرباز میان عالمان مسلمان، دربارۀ نسبت ذنب و استغفار به پیامبر اکرم (ص) و چگونگی آن ابهام وجود داشته است و علی‌رغم تلاش‌های متعدد، هنوز معنای دقیقی دربارۀ آن ارائه نشده است. در این مطالعه در صدد تبیین معنای ذنب پیامبر اکرم (ص) با روش معناشناسی ساختاری و بررسی روابط هم‌نشینی و جانشینی ذنب در آیات ایم. بدین منظور، خواهیم کوشید تا نخستین گام پژوهش درتاریخ انگاره مفهوم ذنب پیامبر اکرم (ص) در قرآن کریم را برداریم. می‌خواهیم از این فرضیه دفاع کنیم که مفهوم ذنب در قرآن هر‌گونه بی‌توجهی به عهد و پیمان با مافوق است. ذنب منتسب به پیامبر اکرم (ص) نیز مرتبط با عهد و میثاق الهی با ایشان در زمینه رسالت و وظایف مربوط به آن است و غالبا به مواردی هم‌چون استعجال در تحقق وعده‌های الهی در رسیدن فتح و نصرت الهی و عذاب کافران اشاره دارد.

چکیده انگلیسی:

"Dhanb" is one of the key words in the semantic field of the concepts of sin in the Holy Qur'an, which in some cases has been attributed to divine prophets, including the Prophet Muhammad (PBUH). For a long time, there has been ambiguity among Muslim scholars about the relationship between sin and repentance both of which have been attributed to the Holy Prophet (PBUH) and how they should be explained, and despite many attempts, a precise result has not yet been provided. This article seeks to explain the meaning of the term 'Dhanb' attributed to the Holy Prophet (PBUH) with the method of structural semantics and examine the relations of Paradigmatic and Syntagmatic of sin in the verses and thus has tried to be the first step in the research of the concept of the sin of the Holy Prophet (PBUH) in the Holy Quran. This study shows that the concept of sin in the Qur'an is any disregard for the covenant with the superior. The sin attributed to the Holy Prophet (PBUH) is also related to the divine covenant with him in the field of mission and related duties, and often refers to cases such as haste in fulfilling divine promises in achieving victory and the punishment of infidels.